حقوق و دستمزد
هزینه دستمزد اساساً متشکل از مبالغ پرداختی به کارکنان به صورت ساعت کاری، دستمزد روزانه یاهفتگی و حقوق ماهانه می باشد. هزینه دستمزد شامل بسیاری از عوامل هزینه از قبیل: حقوق پایه، اضافه کاری، فوق العاده های اضافه کاری در روزهای تعطیلی و تعطیلات رسمی، حق نوبت کاری، پاداش، بیمه های اجتماعی سهم کارفرما و غیره می باشد. بنابراین جمع هزینه های دستمزد پرداختی به کارکنان بابت یک روز کاری شامل برخی یا تمامی هزینه های فوق می شود.
کارت حضور و غیاب:
نحوه کنترل ساعت کار پرسنل واحد تجاری با توجه به کارتهای ساعت زنی و در بعضی از شرکتها به صورت دستی توسط پرسنل نگهبانی شرکت انجام می پذیرد.
در شرکت چاپ و نشر حضور و غیاب کارکنان به دلیل اینکه تعداد پرسنل کم می باشد به شیوه دوم ثبت می شود و ساعت کار کارکنان در آخر هر ماه توسط قسمت اداری محاسبه گردیده و بدین ترتیب ساعات اضافه کاری و تعطیل کاری و یا غیبت و کسری کار معین شده و تحویل قسمت مالی شرکت می شود.
برای محاسبه لیست حقوق و دستمزد حسابدار ابتدا اطلاعات دریافتی را در قسمت سیستم اطلاعات ورودی ثبت و محاسبه نموده و در آخر مبلغ خالص پرداختی به هر یک از پرسنل را مشخص می کند.
نمونه کارت حضور و غیاب و حکم پرسنلی
این کارت شامل 4 ستون می باشد ستون ردیف، ستون نام و نام خانوادگی ، ستون ساعات ورود و خروج و ستون امضاء . و به این صورت است که پرسنل هنگام ورود به شرکت در این دفتر که در قسمت نگهبانی شرکت می باشد ساعت ورود خود را ثبت و هنگام خروج ساعت خروج خود را ثبت کرده و آن را امضاء می کنند.
منظور از مزایای مستمر کلیه مبالغی است که در طی سال به صورت مداوم به پرسنل پرداخت می شود که شامل: حقوق پایه، حق مسکن، حق اولاد، پایه سنواتی و خواربار می باشد.
حقوق پایه: مبلغی است که در حکم پرسنلی کارمند یا کارگر به عنوان حقوق پایه تعیین و بین کارفرما و کارگر یا کارمند توافق گردیده و به صورت ماهیانه و مستمر پرداخت می شود. طبق قانون کار حداقل حقوق دریافتی در سال 85 برای کارگران 000/500/1 ریال میباشد.
حق مسکن: یکی دیگر از مزایای مستمر است که در حکم پرسنلی به صورت مستمر درج می شود و مبلغ آن در سال 85 طبق قانون کار 000/100 ریال می باشد.
حق اولاد: یکی دیگر از مزایای مستمر می باشد که برای حداکثر 2 فرزند پرداخت می شود. و طبق قانون کار و تأمین اجتماعی به پرسنلی تعلق می گیرد که حداقل 720 روز سابقه پرداخت بیمه داشته باشند و مبلغ آن برای هر فرزند سه برابر حداقل حقوق روزانه می باشد. حق اولاد مشمول بیمه نمی شود.
پایه سنواتی: یکی دیگر از مزایای مستمر است که به پرسنلی پرداخت می شود که از تاریخ استخدام آنها یکسال تمام گذشته باشد و مبلغ آن در سال 85 ماهانه 500/37 ریال می باشد.
خواروبار: یکی دیگر از مزایای مستمر است که به پرسنل پرداخت
می شود.
ب) مزایای غیر مستمر:
همان طور که از اسم آن مشخص است استمرار نداشته و ممکن است در طی سال فقط چند بار وجود داشته باشد یا تمام سال هم وجود داشته باشد . مزایای غیر مستمر شامل: روزهای کارکرد، اضافه کار عادی، اضافه کار تعطیلی، ایاب و ذهاب ، مرخصی بدون حقوق ، مساعده ، غیبت، معوقه ماه قبل، کسورات متفرقه، ح مسئولیت، پاداش، مطالبات، نوبت کاری، حق شیفت و فوق العاده مأموریت.
روزهای کارکرد: روزهای کارکرد بر اساس روزهایی است که یک شخص در شرکت حضور داشته و به فعالیت مشغول بوده و توسط قسمت اداری ارائه می گردد. اگر شخص غیبت داشته یا مرخصی بدون حقوق رفته یا مرخصی استعلاجی داشته باشد از روزهای کارکرد کسر می گردد و حقوق مستمرد بر اساس آن حساب می شود. مثلاً اگر کسی در طی یکماه 27 روز کارکرد داشته باشد و 3 روز غیبت داشته باشد حقوق پایه و سایر مزایای مستمر آن براساس 27 روز کارکرد آن محاسبه می شود یعنی :
خواربار ، حق اولاد ، حق مسکن، پایه سنواتی، حقوق پایه
27
30
اضافه کار عادی: مزایای غیرمستمری است که اگر پرسنل در طی یکماه مازاد بر 176 ساعت کار کنند اضافه کار عادی حساب می شود و نحوه محاسبه آن به صورت زیر می باشد:
پایه سنواتی + حقوق پایه
176 یا 220 (ساعت)
نرخ اضافه کار عادی = 140%
اضافه کار تعطیلی: اگر پرسنل در روزهای تعطیلی کار کنند اضافه کار تعطیلی گفته می شود که نرخ آن به صورت زیر محاسبه می شود:
پایه سنواتی + حقوق پایه
نرخ اضافه کار تعطیلی = 180%
176 یا 220 (ساعت)
در بعضی از شرکتها و موسسات اضافه کاری چه عادی و چه تعطیلی باشد همان 140% را پرداخت می کنند.
ایاب و ذهاب: یکی از آیتم های غیرمستمر است که به حقوق پرسنل اضافه
می شود. به عنوان مثال در شرکت چاپ و نشرمقرر شده است که روزی 300 تومان به پرسنل بابت ایاب و ذهاب داده شود . که در طی یکماه بر اساس روزهایی که در شرکت حضور داشته اند پرداخت می شود.
مرخصی بدون حقوق : یکی از آیتم های غیرمستمری است که از روزهای کارکرد شخص کسر می گردد.
مساعده: پولی است که کارگر یا کارمند دریافت می کند و از اولین حقوقی که دریافت می کند کسر می گردد و به عنوان یکی دیگر از مزایای غیرمستمر
می باشد.
غیبت: در این شرکت به ازای هر روز غیبت 2 روز از حقوق شخص کم
می شود و مبلغ آن به صورت زیر محاسبه می شود:
پایه سنواتی+ حقوق پایه
مبلغ بدست آمده از حقوق فرد کسر می شود = روزهای غیبت
30
به عنوان مثال اگر شخصی در طی یکماه 2 روز غیبت کرده باشد و ماهیانه 000/150 تومان حقوق پایه و پایه سنواتی آن 000/30 تومان باشد به صورت زیر محاسبه می شود:
000/30 + 000/150
000/24 = 4
30
یعنی از حقوق فرد مبلغ 000/24 تومان بابت غیبت کسر می شود.
معوقه ماه قبل: اگر شخصی در ماههای قبل باید مبلغی را دریافت می کرده ولی به علت از قلم افتادن یا اشتباه حسابدار دریافت نکرده است و یا به هر علت دیگر در این صورت حسابی به نام معوقه ماه قبل در لیست حقوق و دستمزد ایجاد می شود و به عنوان آیتمی است که به حقوق شخص اضافه می شود و مالیات پذیر نیست.
کسورات متفرقه: اگر شخصی در طی یکماه بدهی هایی برای خودش ایجاد کرده باشد به عنوان مثال کار اشتباهی انجام داده باشد و باعث ضرر و زیان شرکت شود این ضرر و زیان به صورت کلی یا اقساطی از حقوق فرد کم می شود.
حق مسئولیت: حق مسئولیت جزء آیتم هایی است که به حقوق شخص اضافه می شود اگر شخصی در یک پستی قرار دارد و به دلیل اینکه در آن پست یک مسئولیتی را برگردن دارد باید مبلغی را دریافت کند . مثلاً در شرکت چاپ و نشر مدیر چاپ که کار چاپ را انجام می دهد و مسئولیت کلیه امور چاپ را برعهده دارد مبلغی را به عنوان حق مسئولیت دریافت می کند.
پاداش: معمولاً مبالغی که به عنوان تشویق و یا به مناسبتهای مختلف به کارمندان و یا کارگران پرداخت می شود و یکی دیگر از مزایای غیرمستمر می باشد. مثلاً پاداش حسن انجام کار.