دانلود مقاله شرکت های تضامنی

طبیعت شرکتهای تضامنی بهترین تعریف در مورد طبیعت شرکتهای تضامنی ازمتن قانون استخراج می شود : بر طبق قانون تجارت ( ماده 116 ) شرکت تضامنی شرکتی است که در تحت اسم مخصوص برای امور تجاری بین دو یا چند نفر با مسئولیت تضامنی تشکیل می شود .

اگر دارائی شرکت برای تادیه تمام قروض کافی نباشد هریک از شرکاء مسئول پرداخت تمام قروض شرکت است .

هر قراری که بین شرکاء برخلاف این ترتیب داده شده باشد در مقابل اشخاص ثالث کان لم یکن خواهد بود .بمنظور توضیح بیشتر لازم است ویژگیهای تعریف فوق را بطور دقیق مورد بررسی قرار دهیم : الف – شرکت تضامنی تحت اسم مخصوص تشکیل می شود .

از آنجا که اعتبار و شخصیت شرکاء در اینگونه شرکتها اهمیت فراوانی دارد .

بنابراین ضروری است که نام شرکت از ویژگی خاصی برخوردار باشد .

به موجب قانون تجارت (‌ماده 117) .

در اسم شرکت تضامنی باید عبارت شرکت تضامنی و لااقل اسم یکنفر از شرکاء ذکر شود .

در صورتیکه اسم شرکت مشتمل بر اسامی تمام شرکاء‌نباشد باید بعد از اسم شریک یا شرکاء که ذکر شده است عباراتی از قبیل ( و شرکاء) و ( و برادران )‌ قید شود .مانند (‌شرکت تضامنی حسینی وپسران ) بنابراین چنانچه شریک مذکور زمانی از شرکت خارج ویا فوت گردد نام وی از شرکت حذف و یا به نام سایر شرکاء تغییر می یابد .

ب – بکارگیری واژه تضامنی بکارگیری واژه تضامنی در نام شرکت به این دلیل است که در شرکتهای تضامنی هر یک از شرکاء‌ به تنهائی ضامن کلیه تعهدات شرکت می باشد و در واقع شرکاء در برابر بستگانکاران مسئولیت تضامنی دارند،یعنی چنانچه شرکت نتواندبموقع ازعهده تعهدات خود بر آید مدعیان شرکت با مراجعه به هر یک از شرکاء می توانند ادعای طلب نمایند و شرکاء نیز ملزم می باشند حتی از محل اموال شخصی خود طلب آنان را پرداخت نمایند .

چگونگی انجام مراحل آن در مباحث بعدی مفصلا مورد بحث قرار خواهد گرفت .

بنابراین بکارگیری واژه تضامنی در نام شرکت نشانگر اعتبار بیشتر شرکت می باشد و بهمین دلیل در موقع تشکیل این نوع شرکتها افراد،شرکاء خود را از بین اشخاص مطمئن و معتبر در امر تجارت می نمایند و اشخاص طرف معامله نیز با اطمینان خاطر بیشتری با شرکتهای تضامنی به فعالیت های تجاری می پردازند زیرا در صورت عدم توانائی شرکت در اجراء‌ تعهدات بعلت مسئولیت تضامنی شرکاء، با ادعا بر اموال شخصی هر یک از شرکاء طلب آنان قابل تادیه می باشد.

ازاین جهت این نوع شرکتها از لحاظ اجتماعی دارای اعتبار بسیاری می باشند .

همان طور که از متن قانون بر میاید ، چنانچه شرکاء بین خود قائل گردند که براساس آن در برابر تعهدات شرکت مسئولیت بپذیرند از نظر قانونی قابل قبول نمی باشد و این گونه توافقات مسئولیت تضامنی شرکا رادر برابر تعهدات شرکت تحت تاثیر قرار نمیدهد .بنابراین شرکانمی توانند با استناد به توافقات فیمابین ازمسئولیت تضامنی خود سرباز زنند .

بالفرض اگر شریکی با سایر شرکاء توافق نماید که در برابر تعهدات شرکت هیچگونه مسئولیتی نداشته باشد ، چنانچه شرکت نتواند بموقع از عهده بازپرداخت بدهیهای خود براید و دارائیهای شرکت نیز برای ادای دین شرکت کافی نباشد اشخاص ثالث که بستانکار شرکت می باشند ، مدعی بر اموال شخصی هریک از شرکاء جهت طلب خود می باشند و حتی شریک مذکور نمی تواند با تکیه بر توافقات داخلی خود با سایر شرکاء شرکت از عهده بازپرداخت طلب اشخاص ثالث سرباز زند .

ج – آیا شرکت تضامنی نیز در برابر تعهدات شرکاء‌ مسئولیت دارد ؟

اگر چه هر یک از شرکاء به تنهائی در برابر شرکت مسئولیت تضامنی دارند اما بر عکس آن صادق نمی باشد یعنی شرکت تضامنی در برابر بدهیهای شرکاء که مربوط به امور شخصی آنان می باشد هیچگونه تعهدی ندارد مگر آنکه شرکت تضامنی منحل گردد که در اینصورت بر طبق قانون عمل خواهد شد .

بر طبق ماده 126 قانون تجارت هر گاه شرکت تضامنی منحل شود مادام که قروض شرکت از دارائی آن تادیه نشده هیچیک از طلبکاران شخصی شرکاء حقی در آن دارائی نخواهند داشت ، اگر دارائی شرکت برای پرداخت قروض آن کفایت نکند طلبکاران شخصی شرکت حق دارند بقیه طلبکاران خود را از تمام یا فردفرد شرکاء‌ ضامن مطالبه کنند .

ولی در اینمورد طلبکاران شرکت بر طلبکاران شخصی شرکاء حق تقدم نخواهند داشت .

ماده قانونی فوق نیز تاکیدی بر مسئولیت تضامنی شرکاء‌ در برابر تعهدات شرکت دارد ولی نکته حائز اهمیت انست که از نظرقانون طلبکاران شرکت و طلبکاران شخصی هر یک از شرکاء بر اموال خصوصی شریک مذکور یکسان می باشند و بستانکاران شرکت هیچگونه ارجحیتی نسبت به طلبکاران خصوصی آن شریک ندارند .

بر طبق ( ماده 129)‌ قانون تجارت طلبکاران شخصی شرکاء حق ندارند طلب خود را از دارائی شرکت تامین یا وصول کنند ولی می توانند نسبت به سهیمه مدیون خود ازمنافع شرکت یا سهمی که در صورت انحلال شرکت ممکن است به مدیون مزبور تعلق گیرد هر اقدام قانونی که مقتضی باشد بعمل آورند .

طلبکاران شخصی شرکاء در صورتیکه نتونسته باشند طلب خود را از دارائی شخصی مدیون خود وصول کنند ممکنست نسبت به سهم وی در شرکت اداعای طلب نمایند .

سهم شریک عبارت از مبلغی است که درصورت انحلال شرکت یعنی فروش دارائیها و پرداخت بدهیها با در نظر گرفتن کلیه موافقتنامه های شرکاء در مورد نحوه تقسیم سود یا زیان حاصل از تصفیه بین شرکاء‌، به هر شریک تعلق می گیرد .

بنابراین در چنین مواردی طلبکاران شخصی شرکاء‌ می توانند انحلال شرکت را تقاضا نمایند اعم از اینکه شرکت برای مدت محدود یا نا محدود تشکیل شده باشد مشروط برانیکه لااقل شش ماه قبل قصد خود را بوسیله اظهارنامه رسمی به اطلاع شرکت رسانیده باشند ، در اینصورت شرکت یا بعضی از شرکاء می توانند مادام که حکم نهایی انحلال صادر نشده است با تادیه طلب بستانکاران مزبور تا حد دارایی مدیون در شرکت یا با جلب رضایت آنان بطرق دیگر از انحلال شرکت جلوگیری نمایند.

د- شرکت تضامنی بین دویا چند نفر شریک تشکیل می شود .

اصولا برای تشکیل هر شرکت تجاری همانطور یکه از مفهوم واژه شرکت برمیاید حداقل دو نفر شریک لازم است اما مازاد بر آن از نظر قانونی محدودیتی ندارد .

مورد فوق یکی از وجوه افتراق هرشرکت تجاری با موسسات انفرادی می باشد .

در شرکتهای سهامی بر طبق ماده 3 قانون تجارت تعداد شرکاء نباید از سه نفر کمتر باشد در انواع شرکتهای تعاونی نیز شرکاء بیشتر از دو نفر می باشند در قانون تجارت ایران درمورد تشکیل شرکت تضامنی بین یک یا چند نفر شریک شخصیت شرکاء از نظر حقیقی و حقوقی بودن تعیین نشده است و اینکه شرکت تضامنی می اتواند از یک یا چند شرکت دیگر تشکیل شود هیچگونه توضیحی داده نشده است و چنین برمیآید که منظور نظر قانونگذار از نفر فقط اشخاص حقیقی می باشند که می توانند به تشکیل شرکت تضامنی مبادرت ورزند.

در اینجا شاید بی مورد نباشد به تعریف شرکت تضامنی در آمریکا بپردازیم و با تعریف این نوع شرکت طبق قانون تجارت ایران مورد قیاس قرار دهیم.

در آمریکا شرکت تضامنی چنین تعریف می گردد.

اجتماع دویا چند شخص بعنوان صاحبان شرکت جهت اداره امور آن بعنوان مالکین بمنظور سوددهی عملیات تجاری دراین تعریف اصطلاح شخص شامل افراد و سایر شرکتهای تضامنی می باشد و در برخی ایالات شرکتهای سهامی نیز می توانند جزء شرکاء یک شرکت تضامنی قرار گیرند .از طرف دیگر طبق تعریف فوق هدف از تشکیل شرکتهای تضامنی سودآوری آن میباشد حال آنکه قصد سوددهی در ایران همواره در شرکتهای تضمانی وجود ندارد و ممکنست جنبه غیر انتفاعی و عام المنفعه داشته باشند .

در آمریکا شرکتهای تضامنی به دوگروه شرکتهای تضامنی عمومی وشرکتهای تضامنی محدود تقسیم بندی گردیده اند که شرکتهای تضامنی عمومی را می توان مطابق با شرکتهای تضامنی مورد بحث در این فصل دانست و شرکتهای تضامنی محدود را نوعی شرکت مختلط سهامی یا شرکت مختلط غیر سهامی فرض کرد .

در هر حال در قانون تجارت ممنوعیتی نیز برای تشکیل شرکت تضامنی توسط شرکتهای تجاری دیگر وجود ندارد .

ه – شرکت تضامنی برای انجام امور تجاری تشکیل می شود .

بر طبق قانون تجارت (ماده 1 )تاجر کسی است که شغل معمولی خود را معاملات تجاری قرار دهد .

بنابراین هر دو شخصیت حقیقی و حقوقی می توانند تاجر باشند .

بر طبق ( ماده 2)‌همان قانون معاملات تجاری از قرار ذیل است : خرید یا تحصیل هر نوع مال منقول بقصد فروش یا اجاره اعم از اینکه تصرفاتی در آن شده یا نشده باشد.

تصدی به حمل و نقل از راه خشکی یا آب یا هوا بهر نحوی که باشد.

هر قسم عملیات دلالی یا حق العمل کاری (کمیسیون) و یا عاملی و همچنین تصدی بهر نوع تأسیساتی که برای انجام بعضی امور ایجاد می شود از قبیل تسهیل معاملات ملکی یا پیدا کردن خدمه و یا تهیه و رسانیدن ملزومات و غیره.

تأسیس و بکار انداختن هر قسم کارخانه مشروط بر اینکه برای رفع حوائج شخصی نباشد.

تصدی به عملیات حراجی تصدی به هر قسم نمایشگاههای عمومی هر قسم عملیات صرافی و بانکی معاملات برواتی اعم از اینکه بین تاجر یا غیر تاجر باشد.

عملیات بیمه بحری و غیر بحری 10.

کشتی سازی و خرید و فروش کشتی و کشتیرانی داخلی یا خارجی و معاملات راجعه به آنها برخی از معاملات به دلیل تاجر بودن یک طرف معامله یا هر دو طرف آنها تجاری محسوب می گردند.

بر طبق (ماده 3) همان قانون معاملات زیل به اعتبار تاجر بودن متعاملین و یا یکی از آنها تجارتی محسوب می شود.

کلیه معاملات بین تجار و کسبه و صرافان و بانکها کلیه معاملاتی که تاجریا غیرتاجر برای حوائج تجارتی خود می نماید.

کلیه معاملاتی که اجزایا خدمه یا شاگردتاجر برای امورتجارتی ارباب خود می نمایند.

کلیه معاملات شرکتهای تجارتی و – چه نوع معاملاتی تجارتی محسوب نمی شوند.

بر طبق ماده 4 – معاملات غیر منقول بهیچوجه تجارتی محسوب نمی شوند.بر طبق ماده 5 – قانون تجارت کلیه معاملات تجار تجارتی محسوب می شود مگر اینکه ثابت شود که معامله مربوط به امور تجارتی نیست.

ز – امور تجاری خاص شرکتهای تضامنی اگرچه طبق تعریف شرکتهای تضامنی در قانون تجارت ایران اینگونه شرکتها به کلیه عملیات تجاری می توانند اشتغال ورزند ولیکن بعلت ماهیت شرکتهای تضامنی و مسئولیت شرکاء در برابر اشخاص ثالث ، تنها سرمایه مد نظر قرار نمی گیرد بلکه تخصص ، تجربه و قدرت اداره شرکت برای هر یک از شرکاء از درجه اهمیت بالایی برخوردار است به همین علت برخی مشاغل از قبیل مشاوره حقوقی و سایر مشاغل تخصصی در شرکتهای تضامنی بیشتر کاربرد دارند.

در آمریکا شرکتهای تضامنی بخصوص جهت انجام برخی امور حقوقی و قانونی ، علوم پزشکی ، حسابداری عمومی و سایر تخصصها تشکیل می شوند.

حتی در برخی از ایالات تخصص افراد موجب می گردد که شرکت بصورت سهامی تشکیل نگردد.

به عنوان مثال حسابداران رسمی آمریکا بعلت تخصص ویژه خود از سهیم شدن در شرکتهای سهامی مربوط به ضمینه تخصصی خود منع شده اند زیرا ممکن است ارتباطات محرمانه بین متخصصین و مشتریان که بعلت ماهیت شرکتهای سهامی می توانند با ابتیاع سهام جز سهام داران قرار گیرند ، ایجاد گردد و بر نظریه تخصصی آنها تاثیر گذارد در نتیجه هدف اصلی شرکت تا تحت الشعاع سرمایه خویش قرار دهند (اگر چه در برخی از ایالات با وضع قوانین مربوط به شرکتهای تخصصی سهامی تأسیس اینگونه شرکتها را مجاز دانسته اند) اما از آنجا که شرکتهای تضامنی دارای اعتبار زیادی می باشند لذا انتخاب از جهت استحکام آنها واجد اهمیت فراوانی است و معمولاً شرکاء از افرادی انتخاب می گردند که از هر حیث مورد شناسائی قرار گرفته و واجد شرایط باشند ، بدین لحاظ شرکتهای تضامنی در رأس تمام شرکتها قرار دارند و بیشتر مشاغل تخصصی فوق الذکر را در بر می گیرند زیرا در مشاغل تخصصی بیش از هرچیز مسئولیت تضامنی شرکاء اهمیت دارد.

طبیعت تضامنی در اینگونه شرکتها مشخصات و خصوصیات خاصی را برای آنها ایجاد نموده است که به ذکر پاره ای از این مشخصات می پردازیم : مشخصات اصلی شرکت های تضامنی الف – سهولت در تشکیل – مقایسه باهرشرکت بایک شرکت سهامی خصوصاازنوع عام که تشکیل آن مراحل متعددقانونی راایجادمی نمایدیک شرکت تضامنی بدلیل تعدادمحدودشرکاءو شناسائی قبلی آنها از یکدیگر با نتظیم یک قرار داد کتبی مابین شرکاء می توان ایجاد نمود که در پاره ای از کشورها ازجمله آمریکا حتی توافقنامه و یا قرار داد شفاهی نیز برای تشکیل شرکت تضامنی کافی می باشد و ممکنست بطور ضمنی بواسطه فعالیت شرکاء‌یک شرکت تضامنی اداره گردد.

گرچه این امتیاز راحت وکم خرج که در تشکیل شرکتهای تضامنی وجود دارد در بسیاری ازموارد ممکنست با مشکلات خاصی که باطنا در ساختار شازمانی اینگونه شرکتها به صورت غیر رسمی وجود دارد، جبران گردد زیرا حیات وممات شرکت تضامنی بیش از هر شرکت دیگری به ساختار سازمانی آن بستگی دارد و مستلزم دقت و هوشیاری شرکاء می باشد.

ب – حیات محدود – یک شرکت تضامنی امکان دارد با کنارگیری ، فوت، ورشکستگی ویا عدم صلاحیت یک شریک منحل گردد.

حتی ورود یک شریک جدید به شرکت تضامنی بطور قانونی بمنزله خاتمه فعالیتهای شرکت تضامنی قبلی تلقی می گردد که شرکاء یک شرکت جدید را تاسیس می نمایند .

بموجب قانون تجارت هرتغییری مانند ورود و خروج یا فوت شریک باعث فسخ شرکت می گردد اما این فسخ اکثرا ادامه فعالیت شرکت را متوقف نمی نماید وفقط ممکنست باعث تغییر در ساختار مالکیت و نسبتهای شراکت گردد .

هر چند با ورود شیک جدید خروج یا فوت یک شریک مسائلی در شرکت تضامنی مطرح می گردد مانند تجدید ارزیابی دارائیها و سرقفلی و یا پاداش به شرکاء که می توان بمنزله ایجاد شرکت جدید و فسخ شرکت قبلی تلقی نمود لذا ایجاد شخصیت جدید و فسخ شرکت قبلی نیز باطنا بیانگر حیات محدود شرکت تضامنی می باشد .

ج محدودیت فعالیت شرکاء در شرکت تضامنی بر طبق ماده 134 قانون تجارت محدودیتهایی برای شرکاء‌ در نظر گرفته شده است از آنجمله هیچ یک از شرکاء نمیتواند بدون موافقت ورضایت سایر شرکاء به حساب شخصی خود یا شخص ثالث دیگری تجارتی از نوع فعالیت تجارت شرکت تضامنی انجام دهد و دیگر آنکه هیچیک از شرکاء نمیتواند بدون رضایت سایر شرکاء بعنوان شریک ضامن یا با مسئولیت محدود در شرکت دیگری که فعالیت تجاری مشابه با شرکت تضامنی دارد ، داخل شود .

گرچه هر یک از شرکاء اگر بخواهند در شرکتی که فعالیت تجاری غیر از نوع تجارت شرکت تضامنی دارد داخل شوند هیچگونه منع قانونی نخواهند داشت ، همچنین هر شریک می تواند بعنوان کارگزاری دوگانه همزمان در قراردادهای شرکت بنفع خود یا دیگری وارد شود مشروط براینکه در شرکتنامه توافق شده باشد.

د بدهی نامحدود (‌ مسئولیت تضامنی شرکاء) واژه شرکت تضامنی اشاره بر شرکتهای دارد که در آنها تمامی شرکاء متعهد بدهیهای شرکت می باشند بنابراین کلیه شرکاء حق دارند بنفع شرکت عمل نمایند و بستانکارانی که جهت وصول طلب خود از شرکت دچار مشکل گردند می توانند به شرکایی مراجعه نمایند و بستانکارانی که جهت وصول طلب خود از شرکت دچار مشکل گردند می توانند به شرکایی مراجعه نمایند که دارای منابع مالی شخصی کافی باشند پس اموال خصوصی آنهانیز مورد ادعای بستانکاران شرکت قرار می گیرد.

از این جهت شرکتهای تضامنی در ایجاد بدهی نامحدود مشکل سایر شرکتهای تجاری را ندارند زیرا بستانکاران شرکت نیز از جهت وصول طلب خود نگرانی چندانی ندارند .

درمورد انواع شرکتهای مختلط سهامی و مختلط غیر سهامی نیز تعدادی از شرکاء مسئولیتی برای کلیه بدهی های شرکت مختلط ندارند و تعهد اینگونه شرکاء محدود می باشد به اینکه یک حد سرمایه گذاری معینی را در شرکت شریک نامحدود یاضامن باشد که متعهد کلیه بدهیهای شرکت ، در صورت کافی نبودن دارائیهای شرکت ، از محل اموال خصوصی خود در برابر بستانکاران باشد د ـ بدهی نامحدود (‌ مسئولیت تضامنی شرکاء)ـ واژه شرکت تضامنی اشاره بر شرکتهای دارد که در آنها تمامی شرکاء متعهد بدهیهای شرکت می باشند بنابراین کلیه شرکاء حق دارند بنفع شرکت عمل نمایند و بستانکارانی که جهت وصول طلب خود از شرکت دچار مشکل گردند می توانند به شرکایی مراجعه نمایند و بستانکارانی که جهت وصول طلب خود از شرکت دچار مشکل گردند می توانند به شرکایی مراجعه نمایند که دارای منابع مالی شخصی کافی باشند پس اموال خصوصی آنهانیز مورد ادعای بستانکاران شرکت قرار می گیرد.

درمورد انواع شرکتهای مختلط سهامی و مختلط غیر سهامی نیز تعدادی از شرکاء مسئولیتی برای کلیه بدهی های شرکت مختلط ندارند و تعهد اینگونه شرکاء محدود می باشد به اینکه یک حد سرمایه گذاری معینی را در شرکت شریک نامحدود یاضامن باشد که متعهد کلیه بدهیهای شرکت ، در صورت کافی نبودن دارائیهای شرکت ، از محل اموال خصوصی خود در برابر بستانکاران باشد.

هـ ـ‌ مشارکت در حقوق مالکیت و منافع شرکت تضامنی ـ هنگامی که شرکاء یک شرکت تضامنی سرمایه گذاری در دارائیهای آن مینمایند دیگر هیچگونه ادعایی بر دارائیهای مخصوص که سرمایه گذاری نموده اند نمی توانند داشته باشند ، اما حقوق مالکیتی بر کلیه دارائیهای شرکت تحصیل می نمایند .

هر یک از شرکاء یک شرکت تضامنی همچنین حقوق مالکیتی برمنافع حاصله شرکت دارند در واقع تسهیم سود و زیان یکی از معیارهای مهم در حیات یک شرکت تضامنی می باشد ، که ممکنست متناسب با سرمایه گذاری آنان در شرکت نباشد .

از طرف دیگر در بسیاری ازشرکتهای تضامنی به نسبت سرمایه گذرای هر یک از شرکاء سود مشخص در نظر گرفته می شود که به آنان پرداخت یابه بستانکاران حساب آنها منظور می گردد.

سود مذکور در سایر کشورها به عنوان بهره سرمایه شرکاء قید می گردد.

سرود مذکور قسمتی از تقسیم سودی می باشد که در نتیجه عملیات تجاری عاید شرکت شده است و به شرکاء تعلق می گیرد.

و ـ تصویر با مفهوم صورتهای مالی ـ یکی از مومارد افتراق بین شرکتهای تضامنی و شرکتهایسهامی آنست که در واقع شرکت تضامنی اجتماع افراد می باشد که تغییر در آنها غالبا مستلزم تجدید ارزیابی دارائیها می گردد حال آنکه شرکتهای دیگر از جمله شرکتهای سهامی یک واحد جدا از صاحبان آن می باشند ، بنابراین عینیت و واقعیت وضعیت مالی منعکس در صورتهای مالی شرکت تضامنی بیشتر از سایر شرکتهامی باشد.

گر چه سیاستهای حسابداری، شرکت تضامنی را جدا از مالکان خود نمیشناسد اما رفتار یک شرکت تضامنی در تغییرات شرکاء اغلب کمک خواهد نمود تا تصویر واقعی و مفهوم تری از موقعیت مالی شرکت در صورتهای مالی انعکاس یابد.

ز ـ‌ هزینه خدمات انجام شده توسط شرکاء ـ شناسائی هزینه های خدمات شخصی انجام شده توسط شرکاء که در عین حال موقعیت اداراه شرکت را نیز بعهده دارند بعنوان هزینه حقوق شرکت یکی از مباحثی میباشد که همواره مورد بحث حسابدارن در اینگونه شرکتها می باشد .

در مباحث تئوریکی ، هزینه خدمات انجام شده در هر شرکت تجاری بعنوان یک شخصیت حسابداری ، جدا از صاحبان آن و بدون توجه به شکل سازمانی آن بهرحال برای آن شرکت هزینه محسوب مب گردد، یک شرکت مدیر تحت این مبحث هم شریک و هم مالک شرکت می باشد و مبلغ خدمات شخصی ای که برای شرکت انجام داده است بعنوان یک هزینه برای شرکت تضامنی تلقی می گردد.

در نظر گرفتن هزینه حقوق برای شرکاء همانند سایر هزینه های حقوق شرکت اختلاف نظراتی مابین حسابداران ایجاد نموده است .

برخی از آنان عقیده دارند که شرکت تضامنی اجتماع افرادی است که مالکان شرکت تضامنی می باشند نه کارکنان آن ، بنابراین حقوق آنها متمایز از حقوق سایر کارکنان می باشد و برخی دیگر هیچگونه وجه تمایزی مابین خدمات شخصی شرکاء برای شرکت با خدمات سایر کارکنان قائل نیستند و عقیده دارند با هزینه حقوق اینگونه شرکاء نیز همانند حقوق کارکنان شرکت باید رفتار گردد.

اصولا در شرکتهای تضامنی ازنظر تئوری دو اصل مد نظر می باشد .

اصل تفکیک شخصیت شرکاء از شرکت تضامنی اصل مالکیت شرکاء در شرکت تضامنی در شرکتهای تضامنی مسئله مهم و سئوال اصلی اینست که آیا اینگونه شرکتها شخصیتی منفک از شرکاء‌خود دارند یا خیر چون تشکیل شرکت و در پاره ای موارد تسهیم سود و زیان منوط به اعتبار و شخصیت شرکاء‌ می باشد و مسئولیت تضامنی شرکاء‌ تضامنی تعهد پرداخت کامل بدهیهای شرکت را موجب می شود .

لذا موارد فوق اصل تفکیک شخصیت شرکاء‌ را مورد سوال و ابهام قرار میدهد بهمین دلیل برخی از صاحبنظران مالی اصل مالکیت را بر اصل تفکیک شخصیت ترجیح میدهند .

اما از سوی دیگر اصل تفکیک شخصیت حقوقی و حقیقی در حسابداران و اتخاذ روشهاو سیاستهای مدیریتی یکسان با سایر شرکتها ودلائل دیکری مانند حق بستانکاران شرکت بر دارائیهای شرکت در مقایسه با بستکاران شخصی شرکاء ، شناسایی دارائیهای شکا تضامنی و تفکیک این دارائیها از دارئیهای شخصی شرکاء ، تفاوت سهم سود و زیان شرکاء از سهم الشرکه آنان بموجب شرکتنامه ، تلقی وام پرداختی به شریک بعنوان دارائیهای شرکت و وام دریافتی از شریک بعنوان بدهی و غیره باعث میگردند که طرفداران نظریه اصل تفکیک شخصیت شرکاء از شرکت تضامنی این اصل رامعتبرتر بدانند در هر حال موارد مذکور از جمله مواردی است که در مورد آنها جوامع بین المللی باید تضامنی اصل مالکیت بیشتر مورد توجه قرار گرفته است .

بموجب اصل تفکیک شخصیت ، هزینه حقوق شرکاء مانند سایر هزینه ها تلقی می گردد اما اگر اصل مالکیت مورد توجه قرار گیرد باید بین هزینه های شرکت و حقوق مالکان آنها وجه تمایز قائل گردید .

از آنچه گذشت می توان نتیجه گرفت شرکتهای تضامنی ویژگیهای خاصی دارند که آنها رااز سایر شخصیت های حقوقی متمایز می نماید اما اصول حسابداری که برای اینگونه شرکتها بکارمیرود هیچگونه تفاوتی با سایر شرکتها ندارد حتی ارزشیابی دارائیها در موقع تغییرات نیز مانع بکارگیری سیاستهای مداوم حسابداری نمی باشد .

با اینحال خصوصیات خاص شرکتهای تضامنی اتخاذ روشهای خاص حسابداری را موجب می گردد تا حقوق شرکاء حتی الامکان حفظ گردد.

در پاره ای از کشورها ویژگیهای خاص دیگری نیز در مورد اینگونه شرکتها وجود دارد که بحث پیرامون آنها ضروری نمی باشد .

فصل دوم چگونگـی تشکیل شرکتهای تضامنی همانطوریکه قبلا نیز آورده شد بر طبق قانون تجارت ( ماده 195) ثبت کلیه شرکتهای تجاری مذکور در قانون فوق الزامی میباشد .

شرکتهای تضامنی نیز مانند سایر شرکتهای تجاری که دارای شخصیت حقوقی می باشند برای تشکیل شدن ابتدابایددراداره ثبت شرکتهاتحت شماره مخصوصی که اداره مذکور تعیین می نماید ثبت گردند تا ماهیت قانونی یابند .

علاوه برماده 195 قانون تجارت قسمتی ازماده 220 نیز بر این امر تاکید مینماید که هر شرکت تجاری ایرانی مذکور در قانون تجارت و هر شرکت تجارتی که بر طبق قانون ثبت شرکتها مصوب خرداد 1310 مکلف به ثبت است باید در کلیه اسناد و صورتحسابها به اعلانات و نشریات خطی یا چاپی خود در ایران تصریح نماید که در تحت چه شماره ای درایران به ثبت رسیده است والا محکوم به جزای نقدی علاوه بر مجازاتی است که در قانون ثبت شرکتها برای عدم ثبت مقرر شرکت قبلا گفته شده است، طبق ماده مذکور هر شرکت ایرانی که در حال حاضر وجود داشته باشد یا در آتیه تشکیل شود وبه امور تجارتی اشتغال ورزد ولی خود را به صورت یکی از انواع هفتگانه شرکتهای تجاری قانون تجارت در نیاورده باشد شرکت تضامنی محسوب می گردد و احکام راجع به شرکتهای تضامنی در مورد آن اجراء می گردد.

چگونگی ثبت شرکتهای تضامنی گرچه برای تشکیل یک شرکت تجاری معمولا هیچگونه مصوبه ای از طرف دولت لازم نیست اما برای ثبت کلیه شرکتهای تجاری ارائه مدارکی الزامی می باشد بنابراین برای تشکیل شرکت تضامنی و ثبت آن نیز مدارکی لازم می باشد ضمنا اگر موضوع شرکت مستلزم مجوز دولتی می باشد قبل از تشکیل باید اخذ گردد و سپس اقدام به تشکیل شرکت تضامنی گردد.

به موجب ماده 4 (ج) نظامنامه قانون تجارت اسنادیکه باید به تقاضانامه ثبت شرکتهای تضامنی ضمیمه شود عبارنتد از یک نسخه مصدق از شرکتنامه یک نسخه مصدق از اساسنامه شرکت (‌ اگر وجود داشته باشد ) گواهی نامه پراخت تمامی سرمایه نقدی و تسلیم بقیه سرمایه شرکت بصورت غیر نقدی با تعیین قیمت تقویم شده آنها به امضاء مدیران شرکت اسامی شرکایی که مدیریت شرکت را بعهده دارند .

دربرخی از شرکتهای تضامنی اساسنامه نیز تنظیم می گردد ولی بر طبق قانون اساسنامه در شرکتهای تضامنی الزامی نمی باشد .

بر طبق ماده 118 قانون تجارت برای تشکیل شرکت تضامنی شرط انست که تمام سرمایه نقدی آن تادیه و سهم الشرکه غیر نقدی تقویم و تسلیم شده باشد .

از آنجا که شرکتنامه رکن اصلی تشکیل شرکت تضامنی می باشد لذا ذیلاً به تشریح آن می پردازیم: شرکتنامه درحقیقت یک شرکت تضامنی خصوصا در ایران ممکن نیست بطور شفاهی تشکیل شود.

بنابراین شرکتنامه قراردادی است که بصورت کتبی تنظیم می گردد وحاوی توافقات انجام شده بین شرکاء قبل از ثبت شرکت می باشد .

سرمایه گذاران قبل از اتنخاب نوع شرکت و تنظیم شرکتنامه جهت تشکیل آن لازم است انواع شرکتها را شناسائی و مشخصات و موارد قانونی حاکم بر آنان را مورد توجه قرار داده و محاسن و معایب هر یک را مورد مقایسه و مداقه قرار دهند و چنانچه تشکیل شرکت تضامنی مدنظر می باشد تمامی موارد تشکیل و تقسیم و منافع و موارد انحلال را در نظر گیرند و سپس به تنظیم شرکتنامه مبادرت ورزند .

شرکتنامه باید بصورت قانونی تنظیم گردد و طبق مقررات قانون تجارت ثبت شرکتها باید به ثبت برسد (‌ماده 195 قانون نجارت ) و خلاصه آن اعلام گردد (‌ماده 197 قانون تجارت )‌شرکتنامه واجد اهمیت شایانی می باشد زیرا نحوه اداره شرکت و اخذ تصمیمات آتی و اصولا رکن اصلی ویز بنای شرکت را تشکیل می دهد بنابراین در تنظیم آن باید نهایت دقت صورت پذیرد و تمام جوانب سنجیده شود زیرا بهیچوجه قابل تغییر نمی باشد مگر آن که درمورد تغییرات درمفاد شرکتنامه کلیه شرکاء‌ رضایت داشته باشند .

دقت کافی در تنظیم شرکتنامه از جهت مکتوب نمودن توافقات شرکاء‌ می تواند آنان را از ضررهای احتمالی آینده مصون دارد .

شرکتنامه معمولا حاوی مطالب اساسی ذیل می باشد که مشروحا درمورد هر کی از آنها بحث خواهد گردید .

همچنین ممکنست پاره ای توافقات بین شرکاء‌ معمولا در موارد ذیل است : نام شرکت تضامنی تاریخ تاسیس (‌تشکیل )‌شرکت محل قانونی شرکت نوع فعالیتهای تجاری و اهداف شرکت تضامنی مدت شرکت سرمایه شرکت ( اعم از نقدی و غیر نقدی )‌ وحصه هر شریک به تفکیک اعم از نقدی و غیر نقدی دوره حسابداری که بکار گرفته می شود نام و مشخصه شرکاء توافقات شرکاء در رابطه با تقسیم سود و زیان خالص شرکت توافقات شرکاء مربوط به ورود و خروج شرکاء توافقات شرکاء در مورد فوت هریک از آنان و حقوق ورثه شریک متوفی حقوق و برداشتهای مجاز شرکاء و جرائم متعلقه به هر یک از آنها برای هرگونه مازاد برداشتی که بنمایند .

تعیین پاداش شرکاء و موارد پرداخت به آنها توافقات شرکاء‌ درمورد انحال (‌فسخ) شرکت توافقات شرکاء درمورد اداره امور شرکت ، حدود اختیارات ، مسئولیت و حق الزحمه مدیران گرچه شرکتنامه یکی از مدارک لازم برای ثبت شرکت می باشد اما ممکنست حاوی کلیه نکات فوق الذکر نباشد وپاره ای از موارد دیگر بصورت شفاهی یا کتبی طبق توافقنامه جدا گانه بین شرکاء تنظیم گردد.

بعنوان مثال در مورد برنامه تقسیم سود و زیان خالص و تعدد دفعات محاسبه سودو یا برادشت علی الحساب سود طی سال توسط هریک از شرکاء بیمه عمر شرکاء(بیمه عمر شرکاء کشورهای خارجی بسیار مرسوم می باشد) ، میزان دارائیهایی که باید توسط هر یک از شرکاء سرمایه گذاری شود ، روش قیمت گذاری سرمایه گذاریهای غیر نقدی و توانائیهای هر شریک و حقوق و وظائف هر یک از آنها در اداره امور شرکت ، تعیین روشهای حسابداری پذیرفته شده ، انجام حسابرسی توسط حسابداران مستقل ، مقررات درمورد ارجاع اختلافات در اجتناب ازمناقشات و روش تصفیه با وراث شریک در صورتی که فوت نماید ، اینگونه امور که احتیاج به تعیین تکلیف دارند می توانند در اساسنامه آورده شوند .

یکی از امتیازات تهیه و تنظیم قرار داد کتبی در شرکت تضامنی کمک ومساعدت به حسابداران و وکلا می باشد زیرا امکان دسترسی به توافقات انجام شده که بر طبق مدارک معین تنظیم و یا ثبت شده است باعث ایجاد درک و مفهوم سهلتری بین شرکاء‌ در خیلی از موارد اختلاف می باشد و در آغاز از بروز آنها جلوگیری می نماید .

تنظیم شرکتنامه و یا قرار دادهای فیمابین شرکاء بهتر است تحت نظر یک حقوقدان و یک حسابدار متخصص انجام شود تا کلیه موارد قبلا مطرح و مورد توافق قرار گیرد و بعدها به سبب عدم تصمیم گیری بموقع اختلاف و مشکلات بین شرکاء ایجاد نگردد .

البته بندرت ممکنست قرار داد یک شرکت تضامنی کلیه مواردی را که بعدا در جریان فعالیتهای تجاری یاسایر موارد ایجاد میگردند ، جوابگو باشد بدبهیست در چنین مواردی تجدید نظر یا تغییر در مفاد توافقنامه مستلزم تصویب تمامی شرکاء می باشد .

اینکه لازم است درمورد هر یک ازموارد مذکور در شرکتنامه توضیحات کافی داده شود .

نام شرکت ـ بر طبق قانون تجارت اسم شرکاء ویا حداقل اسم یکی از آنها بهمراه نام شرکت تضامنی آورده می شود مانند شرکت تضامنی حسینی و شرکاء و عبارت تضامنی نیز لزوما باید همراه نام شرکت باشد .

تاریخ تاسیس شرکت ـ تاریخ تاسیس شرکت همان تاریخی است که شرکت در اداره ثبت شرکتهای تحت شماره مخصوصی ثبت می گردد .ووووووووووووووو محل قانونی شرکت ـ بر طبق ماده 590 قانون تجارت اقامتگاه شخص حقوقی محلی است که اداره شخص حقوقی در آنجا است بنابراین محل اداره شرکت تضامنی که کارهای اداری در آن انجام می شود محل قانونی شرکت شناخته می شود .

درمورد شرکتهایی که دارای شعب متعدد می باشند محل قانونی شرکت شناخته می شود .

بر طبق ماده 591 قانون مذکور اشخاص حقوقی تابعیت مملکتی را دارند که اقامتگاه آنها در آن مملکت است .

بنابراین اگر شرکتی بعنوان مثال دارای اقامتگاه یا به عبارت دیگر محل قانونی در کشور ایران باشد آن شرکت قانونا ایرانی محسوب می گردد هر چند که دارای شعب متعددی در خارج از کشور باشد .

نوع فعالیت شرکت ـ در شرکتنامه نوع فعالیت شرکت و یا به عبارت دیگر موضوع شرکت باید صراحتا قید گردد .

فعالیتهای شرکت باید تجاری باشند و شرکت فقط مجاز به انجام فعالیتهائی میباشد که در شرکتنامه قید گردیده باشد ، لیکن شرکت می تواند همزمان به چندین نوع فعالیتهای تجاری اشتغال داشته باشد چنانچه ناقض شرکتنامه نباشد .

مدت شرکت ـ معمولا شرکتها برای مدت یا دوره نامحدودی تشکیل میگردند مگر آنکه به قصد انجام اموری خاص تشکیل گردند که چنانچه آن امور انجام گردد شرکت خود بخود تعطیل می گردد اینگونه شرکتها دارای مدت محدودی می باشند که در شرکتنامه قید می گردد.

چنانچه شرکت پس از مدت قانونی خود بخواهد بدلیلی انرا تمدید نماید نحوه تمدید شرکت باید در شرکتنامه آورده شود .

همچنین در مواردی که شرکت بخواهد قبل از مدت قانونی به کار خود خاتمه دهد چگونگی انحلال شرکت پیش از مهلت قانونی در شرکتنامه آورده می شود .

سرمایه شرکت ـ کلیه دارائیها اعم از نقد و غیر نقد که شرکاء به شرکت تسلیم می نمایند سرمایه شرکت را تشکیل می دهد .

بر طبق ماده 118 قانون تجارت شرکت تضامنی وقتی تشکیل می شود که تمام سرمایه نقدی تادیه و سهم الشرکه عیر نقدی نیز تقویم و تسلیم شده باشد.

مفهوم و مفاد ماده مذکور بر می آید که در شرکت تضامنی کلیه سرمایه ثبت شده در شرکتنامه باید پرداخت شود و شرکاء نمی توانند قسمتی از سرمایه را تامین و بقیه را تعهد نمایند این یکی از وجود تمایز شرکت تضامنی و شرکت سهامی می باشد زیرا در شرکت سهامی بموجب قانون صاحبان شرکت می توانند قسمتی از سرمایه را بطور نقد پرداخت و بقیه را تعهد نمایند .

ضمنا سرمایه هم می تواند بصورت نقد و هم بصورت غیر نقدی باشد در بیان میزان سرمایه هر شریک در شریک در شرکت تضامنی واژه سهم الشرکه بکار برده می شود .

سرمایه نقدی شرکاء باید تماما تادیه گردد بعارت دیگر گردد بعبارت دیگر شرکاء ملزم هستند میزان تعیین شده سرمایه خود راکه بصورت نقدی می باشد تماما پرداخت نمایند و سرمایه غیر نقدی نیز بایدتقویم ( ارزیابی ) و به شرکت تسلیم گردد .

در مورد سرمایه غیر نقدی شرط آنست که شریک مذکور مالک آن اموال بوده باشد و اسناد ومدارک مربوطه دال بر مالکیت خود را ارائه نماید و سپس مالکیت آن را به شرکت منتقل نماید ، بدیهست پس از انتقال مالکیت هیچگونه حقی بر اموال مذکور نخواهد داشت .

با توجه به ماده 122 قانون تجارت اگر سهم الشرکه یک یا چند نفر غیر نقدی باشد باید سهم الشرکه مزبور قبلا بتراضی تمامی شرکاء تقویم شود .

چنانچه از متن قانون برمیاید تراضی شرکاء در مورد قیمت گذاری آورده های غیر نقدی اهمیت بسیاری دارد گر چه در برخی موارد قیمت گذاری برخی از دارائیها مشکل می باشد واز عهده شرکاء ساخته نیست در چنین مواردی ممکن است از نظریه متخصصین ویا کارشناسان استفاده شود اما در هر حال نظر کارشناس نیز زمانی صائب است که مورد تراضی کلیه شرکاء قرار گیرد تا ارزش جاری سهم الشرکه غیر نقدی تعیین گردد.ارزشیابی دارائیهای غیر نقدی بموجب اصول پذیرفته شده حسابداری برمبنای ارزش منصفانه آن دارایی تعیین می گردد .