دانلود مقاله شرکت تعاونی - چه نوع شرکت تعاونی تشکیل دهیم

فصل 1- چه نوع شرکت تعاونی تشکیل دهیم : 1-1- مقدمه اولین قدم برای تشکیل یک شرکت تعاونی تعیین اهداف و موضوع فعالیت آن است.

تا نقش شرکت تعاونی و انگیزه تشکیل آن بدرستی معلوم شود.

برای رسیدن به این منظور این فصل در مورد چگونگی انتخاب بهترین نوع شرکت تعاونی را برای رسیدن به اهداف و موضوع فعالیت شرح می دهد.

با توجه به این امر می بایست توضیحات و جداول مربوطه را به خوبی مطالعه نمائیم و با توجه به آن ، مشخصات کامل تعاونی را که می خواهیم تشکیل دهیم تعیین نمائیم ، بدین ترتیب می توانیم بهترین نوع تعاونی را با توجه به اهداف و سرمایه و سایر عوامل ، تاسیس و راه اندازی کنیم.

برای این که بتوانیم در این انتخاب به شما کمک کنیم ساده ترین روش را انتخاب نموده ایم و در واقع ابتدا با پارامترهایی که در زیر آمده است شما را در انتخاب نوع تعاونی راهنمایی می کنیم : 1-2- آشنایی با شرکت تعاونی 1-2-1- تعریف شرکت تعاونی به زبان ساده شرکت تعاونی شرکتی است آزاد که اعضای آن بطور یکسان همه با هم کوشش می کنند کار می کنند همفکری می کنند تا نیاز مشترک خود را مرتفع سازند.

2- شرکت تعاونی شرکتی است از اعضایی که دارای نیازهای مشترک هستند ، و تمام آنها چه فقیر و چه غنی ، چه مرد و چه زن، چه کارمند و چه کارگر و از هر نژاد و مذهب دارای حقوق ورای مساوی هستند.

تعاون یعنی همکاری متقابل عده ای که برای رفع نیازمند یهای مشترک خود به دور هم جمع می شوند و با پیروی از اصل و روشهای تعاونی ، یکی از انواع شرکتهای تعاونی را به وجود می آورند.

تعاون یعنی همکاری و همیاری جمعی برای رسیدن به هدفی مشترک با شعار :« یکی برای همه و همه برای یکی » .

1-2-2- چند ویژگی اساسی در شرکت های تعاونی شرکت ها ی تعاونی متشکل از عضوهایی هستند که به منظور انجام دادن اموری گرد هم آمده اند به طوری که هر یک منحصراً به خوبی از عهده انجام آن بر نمی آیند .

2- هدف شرکت های تعاونی انجام دادن خدماتی است که زندگی اعضاء لازم و یا مطلوب است .

3- در شرکت های تعاونی «همیاری» حرف اول را می زند به معنی که اعضا شرکت، مسا ئل مشترک را بصورت گروهی حل می کنند .

شرکت های تعاونی برای اشتغال زایی و رفع نیازهای مشترک اعضاء کار می کنند .

یکی از تعاریف شرکت های تعاونی که بسیار استفاده می شود عبارت است از : « شرکت تعاونی یک سازمان کسب و کار است و به افرادی تعلق دارد که از خدمات آن استفاده می برند ، نظارت بر امور آن بطور مساوی به عهده کلیه اعضاء گذارده شده و مازاد درآمد حاصله از عملیات آن متناسب استفاده اعضاء ازخدمات شرکت بین آنها تقسیم می گردد.

گاهی اوقات تعیین شرکت های تعاونی با ذکراهداف آن سهل تر است از جمله: 1-هدف شرکتهای تعاونی تهیه کالا و خدمات به قیمت تمام شده می باشد.

هدف شرکتهای تعاونی حذف واسطه های غیر لازم از کسب و تجارت است.

تعاونی بهره کشی از اعضای ضعیف تر جامعه را درست ندانسته و از آن جلوگیری می کند.

هدف شرکت های تعاونی همایت توام از حقوق تولید کنندگان و مصرف کنندگان است.

شرکت های تعاونی به توسعه تفاهم متقابل و گسترش آموزش در بین اعضای خود و همچنین در بین کلیه افراد جامعه کمک می کنند.

1-2-3- تفاوت شرکت های تعاونی با سایر شرکت های سهامی کسانی که می توانند شرکت های تعاونی تشکیل دهند باید در نظر داشته باشند که شرکت های تعاونی سازمانهای صرفاً تجاری نیستند که بوسیله اعضاء و برای خود آنها اداره می شود بلکه این شرکت ها سازمانهایی هستند که با روشهای خاصی مبتنی براصول مقارن است ، اداره می شوند .

فهرستی از تفاوت شرکت تعاونی با سایر شرکت های سهامی به تشخیص و شناخت هر چه بهتر خصوصیات تعاونی ها کمک می کنند .

سایر شرکت های سهامی شرکت تعاونی 1-بطور کلی مجموعه ای از سرمایه هاست .

هدف اصلی آن تحصیل حداکثر سود بر اساس مبلغ سرمایه گذاری شده است .

مالکیت شرکت محدود به میزان سهام است حق نظارت بر شرکت بصورت مساوی از طرف سهامداران اعمال نمی شود بلکه به مبنای تعداد سهام است .

سهام بی نام است و آزادانه خرید و فروش می شود و برحسب سودی که می آورند ارزش آن تغییر می کند .

در استفاده از تسهیلات از حمایت دولت برخوردار نیستند.

برای دسترسی به فنون جدید آموزشهای لازم به عهده شرکت می باشد.

از معافیت مالیاتی خاصی برخوردار نمی باشند .

تشکیل و ثبت شرکت تماماً به عهده موسسین آن می باشد.

شرکت های غیر تعاونی اولویتی در انجام معاملات با شرکت ها و موسسات دولتی ندارند.

شرکت های غیر تعاونی نقشی در حذف عوامل واسطه ای بین تولید و توزیع ندارند به طور کلی اتحادی از اعضا است به عبارت دیگر اعضاء نقش اساسی دارند.

هدف اصلی آن تامین نیازهای مشترک اعضاء بر مبنای اقتصادی بودن از خواست مالکیت شرکت تعاونی محدود نیست و بعد اعضاء بطور یکسان در مالکیت نقش دارند.

نظارت دموکراتیک بوده و براساس « هرعضو دارای یک رای » می باشد .

سهام با نام است و اعضاء تعلق دارد و به منظور سود بری قابل معامله نیست .

شرکت تعاونی از استفاده از تسهیلات از حمایت دولت برخوردار می باشد .

وزارت تعاون موظف به ارائه آموزشهای لازم برای شرکت های تعاونی بطور رایگان می باشد .

شرکت های تعاونی از معافیت های مالیاتی زیادی برخوردار می باشد .

در تشکیل و ثبت شرکت های تعاونی وزارت تعاونی فعالیت هایی در جهت مشاوره و تدوین اساسنامه انجام می دهد.

شرکت ها و موسسات دولتی وابسته به دولت موظفند در معاملات خود به تعاونی ها اولویت دهند.

شرکت های تعاونی عوامل واسطه در تولید و توزیع را حذف می نماید .

1-2-4- اصول شرکتهای تعاونی شرکت های تعاونی برای اهداف زیر تشکیل می شوند : بهبودی اقتصادی : شرکت تعاونی یک بنگاه اقتصادی است که بر پایه عدالت در کسب و کار فعالیت کرده و از بهره کشی افراد ضعیف جامعه جلوگیری می کند .

وسیله آموزش : یک تعاونی موفق منبع آموزشی مداومی برای اعضاء به شمار می رود مثلا یک شرکت تعاونی اعتباری نحوه استفاده صحیح از پول را آموزش می دهد.

یک شرکت تعاونی مصرف به اعضای خود یاد می دهد که چه بخرند و ارزش واقعی کالاها را به آنها نشان می دهد .

ویک شرکت تعاونی تولیدی تولید کنندگان را با روندهای بهتر تولید آشنا می سازد ، همچنین انواع شرکت های تعاونی و اعضاء آن می توانند از طریق وزارت تعاون آموزش های لازم را بطور رایگان یاد بگیرند و بدین وسیله روش مدیریت و اداره شرکت تعاونی را به نحو صحیح و مطلوب بیاموزند .

احترام به شخصیت و تفکر اعضاء : در شرکت های تعاونی به تفکر و ایده ها و راه حلهای پیشنهادی اعضاء احترام گذاشته می شود و و از مجامعی که بالاترین رکن تصمیم گیری شرکت است نظرات اعضاء با احترام پذیرفته شده و در صورت تصویب اجرا می شود و از این لحاظ فرق بین هیچکدام از اعضاء نمی باشد و میزان سهام اعضاء تاثیری در تعداد آن ندارد .

1-2-5- چند توصیه کلیدی برای موفقیت در تشکیل و اداره تعاونی: برای رسیدن به موفقیت در تعاونی روشهای مختلفی وجود دارد بر اساس تحقیقات عملی انجام شده چند توصیه کلیدی برای موفقیت در تشکیل و اداره تعاونی را می توان به شرح زیر اعلام نمود این توصیه ها می توانند سرمشق و ایده های اساسی برای امور تعاونی باشد که عبارتند از : از اوضاع و احوال موجود شروع کنید ( منطقه ای ، محلی یا ملی ).

2- اعضاء را در کارهایی که متضمن مصالح و فواید شرکت است ترغیب کنید .

3- پیشرفت دربرنامه ها باید با صبر و حوصله انجام پذیرد .

هدف شما احتیاجات و علایق اعضاء باشد .

روش های دموکراتی را بکار ببندید .

برنامه ها را انعطاف پذیر نگاه دارید .

بر اساس درک و فهم اعضاء امور شرکت را اجرا نمائید .

از مدیران محلی استفاده کنید .

از ادارات و موسسات موجود استفاده نمایید .

از متخصصین کار آموخته استفاده نمایید .

با کلیه اعضاء کار کنید .

برنامه ها را با وسعت احتیاجات اعضاء هماهنگ کنید .

پیشرفت کار را دائماً ارزیابی کنید .

با همه طبقات اعضاء کار کنید .

کارتان را با سیاست های دولت هماهنگ کنید .

از تجارب و فعالیت های هر یک از اعضاء استفاده کنید .

به اعضاء در شناخت احتیاجاتشان کمک نمایید .

1-3-6- مشخصات لازم برای انتخاب نوع شرکت تعاونی 1-4-1- انتخاب شرکت تعاونی از لحاظ نوع عضویت : در این حالت شرکت تعاونی به نوع عام و خاص تقسیم می شود که شما می بایست بین این دویکی را انتخاب کنید برای انجام این انتخاب لازم است تعریف این دو نوع تعاونی را بر اساس دستورالعمل تشکیل تعاونی ها و سپس اعضاء را مقایسه کنیم .

الف) شرکت تعاونی عام : در این نوع شرکت ، عضویت برای همه آزاد می باشد .

و موسسین ( شرکت) می توانند برای تامین قسمتی از سرمایه اولیه و یا افزایش سرمایه شرکت را ، سهام آن را به عموم عرضه نمایند.(1) ب ) شرکت تعاونی خاص : در این نوع شرکت عضویت برای گروهی خاص از قبیل : کارگران ، کارمندان ، کشاورزان ، دانشجویان ، ایثارگران ، زنان ،مشاغل خاص و نظایر آن آزاد می باشد .

بدیهی است این نوع شرکت تعاونی در صورت داشتن ظرفیت، موظف به پذیرش متقاضیان واجد الشرایط بوده و از این نظر محدودیتی برای عضویت وجود ندارند.( 2) 1-3-2- مقایسه شرکت تعاونی عام با خاص در هنگام تشکیل از لحاظ نحوه درخواست تشکیل شرکت : برای در خواست موافقت با تشکیل تعاونی های خاص نیاز به اخذ مجوز از وزارت تعاون نمی باشد .

و تنها با مراجعه به اداره کل تعاون یا اداره تعاون درخواست تشکیل شرکت تعاونی « که در مراحل تشکیل تعاونی کاملاً شرح داده شده است » نسبت به تشکیل تعاونی اقدام می گردد .

در صورتی که برای گرفتن موافقت با تشکیل تعاونی های عام نیاز به صدور مجوز از سوی وزارت تعاون می باشد .(3) از لحاظ نحوه عضویت : در تعاونی های عام محدودیتی برای عضویت وجود ندارد و متقاضیان عضویت تنها می بایست شرایط کلی زیر را داشته باشند.

(4) 1- تابعیت جمهوری اسلامی ایران .

2- عدم ممنوعیت قانونی و حجر .

3- خرید حداقل سهام مقرر در اساس نامه.

4- درخواست کتبی عضویت و تعهد رعیت مقررات اساس نامه تعاونی 5- عدم عضویت در تعاونی مشابه .

در شرکت تعاونی خاص ، عضو می بایست علاوه بر شرایط فوق جز یک گروه خاص از قبیل : کارگران ،کارمندان، کشاورزان، دانشجویان ،ایثارگران، زنان مشاغل خاص و نظایر اینها نیز می باشد.(5) در واقع برای تشکیل تعاونی های عام پذیرش عضو در صورت داشتن شرایط فوق و مجوز وزارت تعاون بصورت دعوت عمومی می باشد ولی در تعاونی های خاص دعوت برای پذیرش عضو بصورت به صورت خصوصی است .

از لحاظ تعداد اعضاء : شرکت تعاونی عام حد اقل 500 عضو است .(1) که از یک طرف فراهم کردن این تعداد مشکل بوده و از طرف دیگر گردآری این مقدار برای حضور در مجامع و تصمیم گیری ها بسیار دشوار می باشد و عملاً بخاطر هماهنگ نبودن افراد ، مدیریت آن آسان نمی باشد.

در صورتی که در تعاونی های خاص این تعداد کمتر بوده وبه عبارت دیگر با توجه به طرح توجیهی تعیین می گردد (حداقل 7 نفر) ، بنابراین مدیریت در در این تعاونی ها آسانتر و هما هنگ می باشد .

از لحاظ سرمایه : در تعاونی های عام می توان سهام شرکت ها را به عموم عرضه نمود و در نتیجه پذیرش عضو جدید محدودیتی ندارد.

و با توجه به آنکه هر شخصی برای عضویت باید حداقل تعداد سهام تعیین شده را خریداری نماید ، فروش سهام باعث افزایش سرمایه شرکت خواهد بود.

بنابراین امکانی قوی برای جذب سرمایه به شرکت وجود دارد و با یک مدیریت قوی می توان گردش سرمایه قابل توجهی در شرکت جاری کرد.

در صورتی که در شرکت های تعاونی خاص ، سهام قابل عرضه به عموم نبوده و این امر باعث محدودیت در جذب سرمایه می شود.

در نتیجه در شرکت های تعاونی خاص قدرت مانور بالا در سرمایه وجود ندارد.

در هنگام تشکیل شرکت تعاونی بر اساس نوع آن یک حداقل سرمایه ای را باید رعایت کرد.

که عبارت است از : حداقل سرمایه در هنگام تشکیل شرکت های تعاونی عام 000/000/100 ریال و در تعاونی های خاص 000/000/10 ریال ، لازم به توضیح است که داوطلبین عضویت می بایست در هنگام تشکیل تعاونی حداقل یک سوم آن را تادیه نمایند ، و دو سوم آن در تعهد آنان باقی می ماند.(2) از لحاظ تصدی هیات مدیره و مدیرعامل کارکنان دولت نمی توانند تصدی هیات مدیره و مدیر عاملی شرکت های تعاونی را بپذیرند مگر در تعاونی های خاص کارکنان ادارات و سازمان های دولتی که در آن شاغل باشند کارکنان باز نشسته مشمول این بند نمی شوند .

(1) بعبارتی دیگر در کلیه شرکت های تعاونی کارکنان دولت نمی توانند عضو هیات مدیره و مدیر عامل بشوند.

ولی اگر اداره ای که خودشان در آن مشغول به کار هستند تصمیم به تشکیل تعاونی خاص گرفت .

این اشخاص می توانند علاوه بر عضویت در آن تعاونی عضو هیات مدیره و مدیر عامل نیز بشوند .

1-3-3- انتخاب تعاونی از لحاظ نوع فعالیت بعد از انتخاب نوع عام یا خاص شرکت تعاونی ، لازم است بر حسب نوع فعالیت آن نیز انتخابی صورت دهید در واقع تعاونی ها بر حسب نوع فعالیت به سه دسته تقسیم می شوند که عبارتند از : 1- تولیدی توزیعی 3- ترکیبی از تولیدی و توزیعی .

الف ) شرکت تعاونی تولیدی : شرکتی است که به منظور اشتغال اعضاء در امور مربوط به کشاورزی ، دامداری ، دامپروری ، پرورش و صید ماهی ، شیلات ، صنعت و معدن ، عمران شهری و روستایی و عشایری و نظایر آن فعلیت می نماید .

ب ) شرکت تعاونی توزیع : شرکتی است که در امور مربوط به تهیه و توزیع کالا ، مسکن ، خدمات و سایر نیازمندی های اعضاء فعالیت می نماید .

ج ) شرکت تعاونی تولیدی و توزیعی : با توجه به اینکه در هر شرکت تعاونی ، تعدد فعالیت با ارائه طرح پیشنهادی مجاز است .

یک شرکت تعاونی میتواند تولیدی و توزیعی باشد .

یعنی هم فعالیت تولیدی و هم فعالیت توزیعی انجام دهد.

بنابراین می توان شرکت تعاونی ترکیبی داشت به شرط اینکه این موضوع در طرح پیشنهادی لحاظ شده باشد.

1-3-4- تعیین حداقل تعداد اعضا در شرکت تعاونی پس از آنکه عام یا خاص بودن و همچنین تولیدی توزیعی بودن تعاونی بر اساس مطالب مندرج تعیین گردید می بایست به پارامتر مهم بعدی “ تعیین حداقل تعداد اعضاء “توجه نمود.

در شرکت های تعاونی برای برقراری اهداف تعاون در بخش اجتماعی و اقتصادی لا زمست تعداد اعضاء از حداقلی برخوردار باشد.

برای تعیین تعداد در تعاونی نیاز به داشتن یک سری اطلاعات می باشد تا بتوان بهترین و مناسب ترین تعداد اعضاء را در تعاونی تعیین کرد لازم به یادآوری است که در شرکت های تعاونی با توجه به نوع آن باید یک حداقل تعداد اعضاء را برای تشکیل مصرفی نماییم .

البته این حداقل ، بستگی کامل به انتخابهای قبل دارد .

حداقل تعداد اعضاء در هر شرکت تعاونی با توجه به عام یا خاص بودن آن و همچنین تولیدی یا توزیعی بودن و یا ترکیبی از این دو طبق موارد زیر مشخص می گردد : الف ) تعیین حداقل تعداد اعضاء در شرکت های تعاونی عام : بر اساس نوع فعالیت « تولیدی یا توزیعی» باید به یکی از موارد ذیل رجوع کرد و تعداد اعضای لازم برای تشکیل تعاونی را تعیین نمود .

شرکت های تعاونی تولیدی عام : در این نوع شرکت ها ، در صورتی که فرصت های شغلی پیش بینی شده در طرح برای بیشتر از 500 عضو باشد حداقل تعداد اعضاء معادل فرصت های شغلی پیش بینی شده در طرح پیشنهادی است .

ولی اگر فرصت های شغلی پیش بینی شده در طرح برای کمتر از 500 عضو باشد( مثلاً 50 عضو ) حد -اقل تعداد اعضاء برابر 500 عضو است .( 1) نکته 1 : در تعاونی تولیدی عام می توان عضو غیر شاغل داشت .

نکته 2 : در تعاونی تولیدی عام می توان شاغل غیرعضو داشت.

نکته 3- در تعاونی های تولیدی عام اشتغال زا کمک های دولتی به نسبت اعضاء مشاغل در آن تعاونی برگذار می شود (2) لذا در کمک های دولتی نظیر تسهیلات بانکی تعداد اعضاء غیر شاغل غیر عضو امتیاز نمی باشد .

2-شرکت های تعاونی توزیعی عام: حداقل تعداد اعضاء در این نوع شرکت ها برابر 500 عضو می باشد(1) نکته1: در شرکت های تعاونی مسکن برای هر دو عام و خاص ، حداکثر تعداد اعضاء 500 نفر می باشد(2) لذا با توجه به حداقل 500 عضو در شرکت های تعاونی عام ، تعاونی مسکن عام در هنگام تشکیل دقیقاً می بایست 500 عضو داشته باشد .

نکته 2 : در صورتی که یک تعاونی مسکن بخواهد کمتر از 500 عضو داشته باشد می بایست تعاونی توزیعی مسکن خاص تشکیل دهد .

3- شرکت های تعاونی تولیدی – توزیعی عام : (3) با توجه به اینکه شرکت های تعاونی می توانند بر اساس طرح پیشنهادی تعدد موضوع فعالیت داشته باشند لذا می توان تعاونی تولیدی – توزیعی عام و یا تعاونی تولیدی توزیعی خاص تشکیل داد .

در شرکت های عام ترکیبی نیز عضویت برای همه آزاد است و شرکت باید برای تامین قسمتی از سرمایه اولیه و یا افزایش سرمایه شرکت ، سهام آن را به عموم عرضه نماید.(4) حداقل تعداد اعضاء در این نوع تعاونی نیز همان 500 عضو خواهد بود.(5) ب) تعیین حداقل تعداد اعضاء در شرکت های تعاونی خاص : شرکت های تعاونی تولیدی خاص: در این نوع شرکت ها در صورتی که فرصت های شغلی پیش بینی شده در طرح برای بیشتر از 7 عضو باشد ، حداقل تعداد اعضاء برابر فرصت های شغلی پیش بینی شده می باشد ولی اگر فرصت های شغلی طرح برای کمتر از 7 عضو باشد حداقل اعضاء 7 عضو خواهد بود .

شرکت های تعاونی توزیعی خاص : حداقل تعداد اعضاء در این تعاونی ها 7 عضو می باشد .

نکته 1 : در شرکت های تعاونی توزیعی مسکن خاص تعداد اعضاء حداقل 7 و حداکثر 500 عضو است.

نکته 2 : در شرکت های تعاونی مصرف خاص تعداد اعضاء حداقل 250 عضو است .

3-شرکت های تعاونی تولیدی – توزیعی خاص : حداقل تعداد اعضاء در این نوع شرکتها با توجه به اینکه از نوع خاص می باشند براساس طرح پیشنهادی و با نظر اداره کل تعاون استان به گونه ای تعیین می شود که طرح مورد نظر دارای توجیه اقتصادی قابل قبول باشد ولی از هر صورت تعداد اعضاء نباید از 7 عضو کمتر باشد.

(1) نکته1: در صورتی که متقاضیان تشکیل تعاونی ها در خواست تشکیل تعاونی ترکیبی را بدهند.

تنها اداره تعاون استان مربوطه می تواند مجوز آن را صادر نماید و به عبارت دیگر ادارات تعاون شهرستان ها نمی -توانند اظهار نظر نمایند ،(2) نکته 2 : برای هر واحد کارمندی و کارگری فقط یک شرکت تعاونی در هر موضوع فعالیت تشکیل می شود .(3) نکته 3 : شرکت های تعاونی ادارات و ارگانها در صورت داشتن تعدد موضوع فعالیت ، یک نوع تعاونی تولیدی – توزیعی خواهند بود.

1-3-5- تعیین حداقل سرمایه در هنگام تشکیل شرکت تعاونی تعریف سرمایه در شرکت های تعاونی : آورده نقدی یا غیر نقدی اعضاء را در شرکت های تعاونی سرمایه می نامند.

همانطور که می دانیم سرمایه شرکت پتانسیلی قوی در جهت به حرکت درآوردن شرکت می باشد.

بنابراین در ابتدای تشکیل شرکت باید به آن توجه کامل کرد.

برای محاسبه سرمایه شرکت تعاونی پارامترهای زیادی دخالت دخالت دارند که ما آنها را بطور کامل بررسی می نماییم .

در این برسی توجه ما بیشتر به این مطلب است که چگونه یک شرکت تعاونی با توجه به نوع و موضوع فعالیتش با کمترین سرمایه ممکن تشکیل می شود.

سرمایه تعاونی ها درهنگام تشکیل : در این قسمت ملاکهایی که می بایست در تعیین حداقل میزان آورده نقدی یا جنسی عضو به تعاونی در نظر گرفت ، آورده شده است .

البته لازم به توضیح است که تعیین حداقل سرمایه در شرکت های تعاونی کار پیچیده ای نمی باشد و با کمی تحلیل بر روی نوع تعاونی ، تعداد اعضاء ،حداقل ارزش اسمی هر سهم ، فرصت های شغلی و .

.

می توان آن را محاسبه کرد.

با توجه به اینکه هر عضو در هنگام عضویت می بایست حداقل یک سهم خریداری کند و از طرفی حداقل سرمایه نیز در هر نوع تعاونی پیش بینی شده است لذا با عنایت به این دو پارامتر ، موارد زیر را برای انواع تعاونی ها خواهیم داشت : الف ) شرکت تعاونی عام : در شرکت تعاونی عام حداقل تعداد اعضاء 500 عضو می باشد.(1) و حداقل سرمایه 000/000/100 ریال است .(2)و از طرف دیگر حداقل ارزش اسمی هر سهم یک صدهزار ریال می باشد.(3) نکته 1 : حداقل ارزش اسمی هر سهم در تعاونیهای مسکن 6 میلیون ریال است .(4) ب) شرکت های تعاونی خاص: در شرکت های تعاونی خاص بر اساس تولیدی یا توزیعی بودن آن حداقل تعداد اعضاء دوسرمایه متفاوت می باشد.تعداد سهام اعضاء در شرکت های تعاونی مساویست مگر مجمع عمومی عادی تعاونی تصویب نماید که برخی از اعضاء سهام بیشتری تادیه نمایند.

(5) در صورت مطالعه مطلب فوق می توانید نوع تعاونی مورد علاقه خود و همچنین تعداد اعضای مورد نیاز برای آن تعاونی و میزان سرمایه مورد نیاز برای تشکیل تعاونی مورد نظرتان را تعیین نمایید .

حال چند سوال باقی می ماند که عبارتند از : 1- آیا هر عضو می تواند سهام بیشتری را داشته باشد ؟

2- آیا تعدادی از اعضاء می توانند بیشترین سهام شرکت را در اختیار داشته باشند ؟

در چه صورتی یک عضو می تواند سهام بیشتری داشته باشد ؟

1-3-6- تعیین حداکثر تعداد سهام قابل تادیه توسط حداقل اعضاء : سهام اعضاء در تامین سرمایه شرکت های تعاونی برابر است مگر مجمع عمومی تصویب نماید که بعضی از اعضاء سهام بیشتری تادیه نمایند که در این صورت برای شرکت ها یی که تشکیل می شوند، حداکثر میزان سهام هر عضو نباید از 15 در صد کل سرمایه تعاونی تجاوز نمایند.

(1و2) گاهی اوقات بعضی از متقاضیان تاسیس شرکت های تعاونی تمایل دارند شرکتی تشکیل دهند که موسسین آن و یا اعضاء اصلی آن بیشترین سهام شرکت را داشته باشند.

نحوه تقسیم سهام شرکت به گونه ای که حداقل تعداد اعضاء حداکثر سهام را داشته باشند ، با در نظر گرفتن تعداد اعضاء و آیین نامه اجرایی وزارت تعاون، به شرح زیر می باشد : با توجه به آیین نامه اجرایی وزارت تعاون ، حداکثر سهام یک عضو نمی تواند از 15% کل سهام شرکت تجاوز نماید بنا براین حداقل تعداد اعضایی که می تواند حداکثر سهام را داشته باشند 6 عضو خواهد بود.

و هر یک از آنها 15% کل سهام را می توانند داشته باشند.

و در مجموع 90% کل سهام برای این 6 عضو خواهد بود.

برای تقسیم 10% باقیمانده شرکت آن هم به گونه ای که حداقل تعداد اعضاء حداکثر سهام را داشته باشند به این ترتیب خواهد بود که به تمام اعضاء باقیمانده یک سهم داده شود سپس باقیمانده سهام به عضو هشتم تعلق خواهد داشت.

اگر مقدار 10% سهام باقیمانده به اندازه ای نباشد که به هر یک از اعضای باقیمانده یک سهم داده شود.

دو راه حل پیشنهاد می گردد : سرمایه شرکت را به گونه ای افزایش بدهیم تا بتوان به هر عضو باقیمانده حداقل یک سهم داد.

1-3-7- کنترل نهایی : در این مرحله متقاضیان تشکیل تعاونی می بایست موارد زیر را مشخص کرده باشند : نوع عضویت(عام یا خاص) 2- نوع فعلیت (تولیدی ، توزیعی ،یا ترکیب آن دو) 3- موضوع فعالیت 4- تعداد اعضاء 5- ارزش اسمی هر سهم 6- سرمایه 7 – نحوه توزیع سهام بین اعضاء متقاضیان می بایست در پایان محاسبات خود در موارد فوق را بررسی نمایند تا احیاناً در هنگام تعیین این موارد دچار اشتباه و تخلف از قانون و دستورالعمل تشکیل تعاونی ها نشوند.

فصل 2 : مراحل تاسیس شرکت های تعاونی پس از آنکه ویژگی های مورد نیاز تعاونی مورد نظر را تعیین نمودیم مراحل اداری زیر را برای تشکیل شرکت های تعاونی انجام می دهیم .

2-1- مرحله اول : تعیین هیات موسس پس از اینکه نوع و میزان سرمایه و تعداد اعضاء و .

تعیین شد و اولین مرحله عده ای از متقاضیان تشکیل تعاونی عنوان هیات موسس به مراجع قانونی مراجعه کرده تا این شرکت را تاسیس نمایند.درواقع هیات موسس شامل عده ای از افراد واجد الشرایط عضویت در تعاونی مربوطه می باشند که به عنوان نماینده بقیه افراد واجد الشرایط عضویت تعاونی مربوطه هستند که اقدام به انجام مراحل تاسیس تعاونی می نماید.(1) اعضاء هیات موسس می بایست شرایط عضویت که شامل موارد زیر است داشته باشند : 1 - تابعیت جمهوری اسلامی ایران .

2- عدم ممنوعیت قانونی و حجر.

عدم عضویت در تعاونی مشابه .

همچنین اعضای این هیات می بایست گواهی پایان خدمت نظام وظیفه عمومی یا معافیت ( برای افراد مذکور) و عدم سوء پیشینه را داشته باشند تا بتوانند به عنوان عضو هیات موسس خود را به اداره کل تعاونی معرفی نمایند.

(2) نکته : کارکنان رسمی و پیمانی دولت با ارائه گواهی یا حکم کارگزینی از ارائه گواهی پایان خدمت و عدم سوء پیشینه معاف هستند.(3) وظایف هیات موسس عبارتند از : 1- تهیه و پیشنهاد اساس نامه طبق قانون و مقررات 2- دعوت به عضویت افراد واجد الشرایط تشکیل اولین مجمع عمومی عادی جهت تصویب و ثبت اساسنامه وتعیین هیات مدیره وسایر وظایف مجمع عمومی عادی.

(1) نکته 1 : پس از تشکیل اولین جلسه مجمع عمومی عادی در واقع پس از مرحله یازدهم و تعیین هیات مدیره ، وظایف هیات موسس خاتمه می یابد.

(2) 2-2- مرحله دوم : تهیه طرح پیشنهادی هیات موسس می بایست طرح توجیهی را که شامل موارد زیر است تهیه و ارائه نمایند.(3) : 1-ضرورت تاسیس شرکت تعاونی 2- ارائه دلایل توجیهی مبنی بر تناسب هدف های تشکیل شرکت با هدف ها و برنامه های مصوب جمهوری اسلامی ایران 3- محاسبه و تعیین میزان سرمایه ثابت 4- محاسبه و تعیین سرمایه در گردش 5- تعداد و مشخصات افراد مورد نیاز طرح 6- تهیه میزان سهام لازم التادیه هر عضو 7- سوابق و مهارت اعضاء در فعالیت مورد نظر 8- نام شعبه صندوق تعاون برای افتتاح حسابهای تعاونی پس از برسی اولیه، هیات موسس تعداد اعضاء را با توجه به نوع تعاونی و موضوع فعالیت و سرمایه و فرصت های شغلی و .

تعیین می نماید.

همچنین میزان سهام لازم التادیه هر عضو نیز بر اساس نوع تعاونی، موضوع فعالیت و تعداد اعضاء و میزان سرمایه و تعداد سهام و ارزش اسمی هر سهم،با استفاده از مطالب و جداولی که در قبل آمده است تعیین می گردد .

2-3- مرحله سوم : معرفی نماینده تام الاختیار به منظور سهولت کار و عدم مراجعه دسته جمعی اعضای هیات موسس ، نماینده ای توسط این هیات معرفی می گردد .

این نماینده می بایست مدرک ذیل را همراه با فرم تکمیل شده به دبیر خانه اداره کل/ اداره تعاون مربوطه تحویل دهد.

مدارم مورد نیاز عبارتند از(1) : 1- طرح توجیهی فوق الذکر 2- تصویر شناسنامه و مدارک تحصیلی اعضاء هیات موسس 3-گواهی پایان خدمت نظام وظیفه عمومی یا معافیت اعضاء هیات موسس برگ عدم سوء پیشینه اعضای هیات موسس نکته : کارکنان رسمی و پیمانی دولت با ارائه گواهی یا حکم کارگزینی از بند 3و4 معاف می باشند.

پس از تکمیل مدارک فوق می بایست نماینده هیات موسس توسط نامه ای با اداره کل با اداره تعاون معرفی گردد.

2-4- مرحله چهارم : دریافت موافقت نامه تشکیل تعاونی اداره کل با اداره تعاون پس از وصول تقاضای تشکیل تعاونی و بررسی طرح پیشنهادی، در مدت 5 روز نظر مثبت یا منفی خود را به هیات موسس اعلام و در صورت موافقت نمونه اساس نامه و فرمهای مورد نیاز را در اختیار نماینده هیات موسس قرار خواهند داد.

2-5- مرحله پنجم : دریافت مجوز فعالیت ذکر شده در طرح هیات موسس پس از اخذ موافقت نامه تشکیل از اداره تعاون ( 2) درصورت نیاز، اقدام به دریافت مجوز فعالیت ذکر شده در طرح پیشنهادی، از مراجع ذیربط می کند.

این مجوز می بایست به نام اعضای هیات موسس تعاونی در شرف تاسیس باشد.(3) نکته2: شرکت های تعاونی خدماتی و توزیعی نیازی به گرفتن مجوز فعالیت ندارند.

نکته3: شرکت های تعاونی تولیدی می بایست با توجه به موضوع فعالیت ذکر شده در طرح از مراجع ذیربط مجوز فعالیت دریافت نمایند.

2-6- مرحله ششم : تدوین اساس نامه پیشنهادی قبل از توضیح این مرحله ذکر این نکته از اهمیت زیادی برخوردار است که متقاضیان تشکیل تعاونی، نیاز به تهیه اساس نامه نداشته بلکه می بایست از نمونه اساس نامه تهیه شده توسط وزارت تعاون استفاده نمایند.(1) و در صورت لزوم، می توانند بخشهایی از اساس نامه را مطابق نیاز خود تغییر دهند.

2-7- مرحله هفتم : افتتاح حساب در صندوق تعاون دراین مرحله هیات موسس موظف است باتوجه به طرح پیشنهادی که نام شعبه صندوق تعاون رامشخص کرده است حسابی به نام تعاونی درشرف تاسیس افتتاح نماید با توجه به سرمایه ذکرشده درطرح وهمچنین تعداد اعضاء ارزش اسمی سهام که قبل در مورد نحوه محاسبه و تعیین آن ها مفصلا شرح داده شده ، مبلغ واریزی هر عضو مشخص و به آنان اعلام گرددتا نسبت به واریز مبلغ حداقل یک سوم سهام خریداری شده اقدام نموده و در زمان تشکیل اولین مجمع تعاونی فیش مربوط به واریز مبلغ فوق را به هیات موسس ارائه دهند.(2) نکته1: حداقل سرمایه قابل تادیه توسط شرکت تعاونی در شرف تاسیس از حاصلضرب ارزش اسمی سهم در تعداد اعضاء حاصل می شود مشروط به این که از حداقل سرمایه اولیه مجاز در دستورالعمل تشکیل تعاونی ها کمتر نباشد.

نکته2: داوطلبان عضویت تعاونی حداقل می بایست یک سهم تادیه نمایند لذا پرداخت مبلغ حداقل یک سوم سهام تعهدی برای حضور در مجمع ضروری است.

نکته3: آورده اعضاء باید حداقل سرمایه را تادیه نکند مجمع می بایست در این رابطه تقسیم کسری نمایند به نحوی که دستورالعمل تشکیل اجرا گردد.

نکته4: پیشنهاد می گردد در هنگام تاسیس تعاونی حداکثر توانائی که اعضاء برای تامین سرمایه دارند به عنوان سرمایه اولیه به ثبت رسانده شود زیرا هنگام تاسیس تنها یک سوم را باید نقداً تادیه نماید و دو سوم الباقی در تعهد شرکت می باشد ، یعنی در واقع با یک سوم مبلغی سه سوم آن را به ثبت رسانیده اند.

ولی