مالیات ارزش افزوده
با توجه به جو و قوانین جهانی حالا نوبت ایران است که برای دست یابی به مزایای مالیات ارزش افزوده هر چه سریع تر این نظام مالیاتی را طراحی و اجراء نماید
تاریخچه
در سال های پس از جنگ دوم جهانی فردی آلمانی به نام قو زیمنس جهت ایجاد درآمد برای دولت و نیز بازسازی کشور طرح مالیات ارزش افزوده را ارائه داد. اما این فرانسه بود که به عنوان اولین کشور، موفق گردید در 1954 این نظام مالیاتی را به صورت کامل به اجرا در آورد و تا مرحله ای خرده فروشی بسط دهد.
به موازات اجرای این طرح در فرانسه، دیگر کشورهای عضو جامعه ی اروپا از فوائد این نظام مالیاتی آگاهی یافتند تا بدانجا که یکی از شرط های پیوستن به بازار مشترک اروپا را داشتن نظام مالیات ارزش افزوده در کشور داوطلب عضویت دانستند. لذا این نظام مالیاتی، ریشه و خاستگاه اروپایی است. به هر جهت پیرو این فعل و انفعالات کشورهای متعدد اروپایی یکی پس از دیگری به راه اندازی این نظام مالیاتی پرداختند در دهه های 1960 و 1970 کشورهای زیادی از اروپا به این نظام مالیاتی روی آوردند. از آن جمله هستند؛ دانمارک 1967، آلمان غربی 1968، لوکزامبورگ 1970، بلژیک 1971، ایرلند 1972، ایتالیا 1973 و انگلستان 1973.
البته کشورهای دیگر قاره ها نیز این نظام مالیاتی را راه اندازی نموده اند.و از این میان برزیل، اروگوئه، مکزیک، آرژانتین، شیلی، ساحل عاج، آمریکا،، استرالیا، الجزایر، مغرب، و تونس را می توان نام برد.
ناگفته پیدا است که در این زمینه موفقیت کشورها با هم متفاوت است. و بعضاً در اجرای طرح مالیات ارزش افزوده حتی با شکست مواجه گردیده اند. سابقه ی مالیات ارزش افزوده در کشورهای آسیایی به حدود 30 سال قبل و به اقدامات مسولین کشور کره باز می گردد. در آسیا کره به عنوان پیشرو این نظام مالیاتی، در 1977 توانست این مالیات را راه اندازی نمایند. بعد از آن، کشورهایی هم چون اندونزی 1985، تایوان 1986، فیلیپین 1988، تایلند و فیجی به این نظام روی آوردند.
به هر جهت هم اینک بیش از 70 کشور جهان دارای نظام مالیات ارزش افزوده با کارایی های متفاوت هستند. به این تعداد و کیفیت اجرای آن نیز سال به سال افزوده می گردد. با توجه به جو و قوانین جهانی حالا نوبت کشورمان رسیده است تا برای دستیابی به مزایای مالیات ارزش افزوده، که متعاقباً پاره ای از آنها عرضه خواهد شد، این نظام مالیاتی را سریعاً طراحی و اجرا نماید.
تعاریف
مالیات ارزش افزوده نوعی مالیات غیر مستقیم مصرف «مالا هزینه» است که به طور غیر انباشته به کلیه ی مراحل تولید و توزیع خصوصی کالا و خدمات تعلق می گیرد. به عبارت دیگر مالیات ارزش افزوده مالیاتی است که از تفاوت ارزش کالا و خدمات در مقاطع مبادله ی تا مصرف نهایی وضع می شود و توسط فروشنده ی هر مرحله محاسبه و با به حساب دولت واریز می گردد.
شناخت
برای تبیین این که اساساً از نقطه نظر مالیات ارزش افزوده به چه چیزی ارزش افزوده گفته می شود به مثال زیر توجه فرمایید.
فرض کنید که در قسمتی از صحنه ی اقتصادی سه بخش به صورت زنجیره ای و یکی پس از دیگری به شکل کاملاً ساده ای زیر قرار گرفته اند:
پنبه چینی نخ ریسی پارچه بافی
و نیز تولید کننده ی پنبه به ازای هر 10 کیلو پنبه از قرار هر کیلو 1000 واحد پولی جمعاً معادل 10000 واحد پولی دریافت نموده است و لذا صورت داده و ساده ای مانتد نمایشگر الف 1 خواهد داشت.
گفتنی است که تولید هر مرحله به مثابه مواد اولیه ی مرحله بعدی است و مواد دیگری افزوده نمی شود. صرفاً اقلام هزینه شامل دستمزد، اجاره و استهلاک می باشد.
در بخش نخ ربسی واضح است که فروش پنبه ی مرحله ی قبل به عنوان مواد اولیه ی مرحله ی نخ ریسی است. با فرض این که مواد دیگری وجود ندارد و محصول این مرحله به قیمت 25000 واحد پولی فروخته می شود صورت و ستاده ی این مرحله به شکل نمایشگر ب 1 است.
به همین قیاس در مرحله ی آخر با فرض فروش پارچه به قیمت 45000 واحد پولی توان جدول داده و ستاده ی بخش پارچه بافی را به شکل نمایشگر ج 1 است.
خوب اگر در شرایط اقتصادی مثال ما از شما پرسیده می شود که به کدام بخش از هر مرحله باید مالیات بار شود احتمالاًٌ دو پاسخ وجود خواهد داشت: 1) سود: یعنی هر مرحله باید مالیاتی متناسب با سود کسب شده اش بپردازد. 2) فروش (مصرف) : یعنی هر مرحله باید متناسب خودنمایی می کند.
(جداول و نمودار در فایل اصلی موجود است)