مدیریت
برنامه ریزی جامع یا استراتژیک چیست؟
فرآیندی است که ضمن آن اهداف و خطوط کلی فعالیتها و ماموریتهای سازمان در دراز مدت تعیین می شود .
برنامه ریزی جامع چه مواردی را در بر می گیرد؟
الف ) انعکاسی از ارزشهای حاکم برجامعه است .ب ) معطوف به سوالات اصلی و مسائل اساسی سازمان است .
ج ) راهنمای تصمیم گیری مدیران در سازمانهاست. د ) دارای دید دراز مدت است . ه ) به عملیات و اقدامات سازمان در زمانی طولانی پیوستگی وانسجام می بخشد. ق ) در سطوح عالی سازمان شکل می گیرد. ل ) فراگیر بوده وبرنامه های عملیاتی سازمان را در بر می گیرد و به آنها جهت می بخشد.
وجوه افتراق یا تفاوت بین برنامه ریزی جامع و برنامه ریزی عملیاتی چیست؟
الف - برنامه ریزی عملیاتی ب - برنامه ریزی جامع
1- اصولاً در سطوح میانی و پایه سازمان انجام گیرد 1- در سطوح عالی شکل می گیرد
2- تاکید بر کارائی و بازدهی است 2- به اثر بخشی توجه دارد
3- به منافع فعلی سازمان تاکید می شود 3- توجه به منافع آتی دارد
4- دید کوتاه مدت است 4- دید بلند مدت است
5- ساختار سازمانی با ثبات نسبی در نظر گرفته می شود 5- همراه باتغییرات درطول زمان است
6- کار غالباً تجربه شده است 6- روشهای نو و تجربه نشده پا به عرصه می نهند
نکته :
برنامه ریزی عملیاتی در مقایسه با برنامه ریزی جامع مخاطره کمتری دارد.
آنچه در برنامه ریزی جامع به عنوان هدف و خطوط کلی تعیین می شود در برنامه ریزی عملیاتی اجراء می گردد و این دو نوع برنامه ریزی در عمل با یکدیگر پیوسته و جدائی ناپذیرند.
نکته :
برنامه ریزی جامع به مدیر کمک می کند تا تصویر روشنی از سازمان و هدفهای آن بدست آورد و فعالیتهای سازمان را در لوای استراتژی واحدی هماهنگ سازد.
سبکهای مختلف برنامه ریزی جامع و تعیین استراتژیهای سازمانی کدامند؟
بر اساس نظر شخصی و قضاوت فردی مدیران صورت می پذیرد.
با ایجاد تغییرات جزئی و تدریجی در استراتژیهای وضع شده قبلی به تعیین استراتژیهای سازمانی اقدام می کنند.
تعین استراتژیهای سازمانی بر اساس نظم و قائده خاصی انجام می پذیرد و در این راه مراحل ویژه ای به طور منظم دنبال می شود.
مفید ترین و موثر ترین شیوه تعین استراتژی از دید صاحب نظران چه می باشد؟
برنامه ریزی استراتژیک یا جامع
فرآیند برنامه ریزی جامع از چه مراحلی تشکیل شده است؟
1- تعیین و تدوین اهداف آینده 2- شناخت اهداف و استراتژیهای 3- تجزیه و تحلیل شرایط محیطی 4- تجزیه و تحلیل منابع و امکانات 5- شناخت وضع موجود 6- تعیین تغییرات مورد لزوم در استراتژیها 7- تصمیم گیری در مورد انتخاب استراتژی های مطلوب
مهمترین مرحله در فرآیند برنامه ریزی جامع چیست؟
تعیین و تدوین اهداف آینده سازمان
تعیین هدف شامل چه چیزهایی می باشد؟
درک و تشخیص صحیح ماموریتها و مقاصد سازمان و بیان آن است.
غرض از تجزیه و تحلیل شرایط محیطی چیست؟
آگاه شدن از عوامل اقتصادی ، سیاسی، فرهنگی ، فنی و اقلیمی موثر بر سازمان
در سازمانهای کوچک روش برنامه ریزی به چه صورت می باشد؟
در این سازمانها برنامه ریزی جنبه غیر رسمی داشته و اغلب اوقات تابع نظرات فردی مدیران است.
در سازمان های بزرگ روش برنامه ریزی به چه صورت می باشد؟
به صورت جامع و تابع نظم خاصی بوده و نیاز به تشکیلات و جایگاه خاصی در سازمان دارد .
مناسب ترین جایگاه برای برنامه ریزی جامع در سازمان چه می باشد؟
ترکیب و تلفیقی در رده های مختلف سازمان و مشارکت دادن مسئولان سطوح مربوطه در امر برنامه ریزی
مزایا و محدودیتهای برنامه ریزی جامع کدامند؟
مزایا :
1- هادی بودن 2- به عنوان راهنمای سازمان عمل می کند 3- کار تجزیه و تحلیل را ساده می کند 4- مخاطرات تصمیم گیری را کاهش می دهد. 5- توفیق اقدامات مبتنی بر استراتژیهای مصوب را تضمین می کند 6- به پیش بینی های آینده می پردازد 7- هماهنگ کننده بین برنامه های عملیاتی سازمان می باشد.
محدودیتهای برنامه ریزی جامع :
1- هزینه های انجام آن بالا می باشد . 2- احتیاج به زمان طولانی دارد . 3- نیاز به نیروی انسانی متخصص دارد 4- عدم انعطاف و ثبات دارد .
اجزای اصلی برنامه ریزی کدامند؟
1 – هدف 2 – پیش بینی
هدف چیست ؟
عبارت است از نقطه ای که تمام کوشش ها معطوف رسیدن به آن است .
در برنامه ریزی نتیجه نهایی عملیات چیست؟
هدف
هدف در برنامه ریزی عملیاتی به چه صورت باید باشد؟
مشخص و جزئی ، قابل سنجش و واقع بینانه
برای اینکه هدف قابل برنامه ریزی عملیاتی باشد باید چه خصوصیتی داشته باشد؟
باید قابل سنجش و ارزیابی باشد .
هدفی در برنامه ریزی امکان توفیق خواهد داشت که متناسب با امکانات و مقتضیات سازمان تدوین شده باشد .
تکنیک های مختلفی که برای پیش بینی ابداع گردیده کدامند ؟
1- پیش بینی های نظری و قضاوتی 2- پیش بینی های روند گذشته 3- پیش بینی های علت و معمولی
در پیش بینی های قضاوتی نظر افراد و خبرگان در چه اموری مورد پرسش قرار می گیرد ؟
درباره مسائل آینده
در پیش بینی های روندگذشته بر چه اساسی روندآینده را پیش بینی می کنیم؟
بر اساس اطلاعات و آمار موجود از گذشته
چه نوع پیش بینی بر روابط بین متغیرها متکی بوده و از طریق میزان همبستگی و ارتباط بین آنها امر پیش بینی را ممکن می کند ؟
پیش بینی های علت و معمولی
برنامه ریزان در انتخاب روش پیش بینی باید به چه عواملی بپردازند ؟
به عواملی از قبیل هزینه ، زمان،دقت مورد نیاز در پیش بینی افق زمانی پیش بینی ، میزان اطلاعات در دسترس و حمایت مدیران
اجزاء پیش بینی عملیاتی کدامند؟
1- فعالیت ها 2 – روش کار 3 – زمان – 4- مکان 5- سازمان 6 – منابع
تکنیک های برنامه ریزی کدامند؟
یکی از ساده ترین این تکنیک ها جدول کار نماست
مزیت اصلی جدول کار نما چیست؟
تعیین و نشان دادن فعالیتهای متوالی و متقارن و نحوه احتساب زمان آنها
جدول کار نما اساس چه تکنیکی در برنامه ریزی است؟
تکنیک تجزیه و تحلیل شبکه که امروزه در پروژه های عملیاتی کاربرد زیاد دارد .
امروزه اغلب برنامه ریزی های عملیاتی با استفاده از چه مدلهای صورت می پذیرد؟
مدلهای شبکه ای
روشهای شبکه ای در برنامه ریزی عملیاتی عبارتند از :
1- روش پرت(تکنیک ارزیابی و بازنگری برنامه) 2- روش مسیر بحرانی .
علائمی که در برنامه ریزی به کمک شبکه استفاده می شود و آشنایی آنها بر تفهیم مطلب ضروری است چیست؟
1- فعالیت 2- فعالیت مجازی 3- رویداد
مسیر بحرانی در یک شبکه چیست؟
طولانی ترین مسیر از جهت زمانی
هدف از برنامه ریزی نیروی انسانی چیست و در چند مرحله صورت می پذیرد؟
تشخیص وتامین کادر مورد نیاز با توجه به تغییرات و تحولات سازمان در آینده می باشد و در 2 مرحله صورت می پذیرد. 1 – برنامه ریزی احتیاجات نیروی انسانی در تمامی رده ها و سطح سازمان در طول مدت برنامه می باشند 2 – برنامه ریزی تامین نیروی انسانی برای رفع نیازهای سازمان
برنامه ریزی احتیاجات نیروی انسانی از چند طریق انجام میگیرد؟
1 – روش تجزیه و تحلیل فعالیت ها و هدفها 2 – روش نرخ روند
(بهتر است در اغلب سازمانهای تلفیقی از این دو روش بکار برده شود)
روش تجزیه و تحلیل هدفها و فعالیت ها را توضیح دهید ؟
در این روش ممکن است با شکستن هدفها ، واحدهای اصلی و فرعی سازمان را مشخص کرده و ضمن همگن بودن وظایف حاصله یک فرد قادر به انجام آن در شغل معین باشد.
روش نرخ روند را توضیح دهید ؟
این روش در پیش بینی نیازهای انسانی متکی بر ثبات و عدم تغییر در شرایط محیط سازمانی است
چه عواملی بر روش نرخ روند تاثیر دارد؟
1 – نوع کار 2 – میزان بازدهی 3- تغییر در کل فعالیت ها
در روش نرخ روند اساسی ترین کار چیست؟
انتخاب نسبتهای درست و معقول
برای آگاهی از علت ترک کردن کارکنان از حرفه چه کاری مفید می باشد؟
مصاحبه خروج
در سازمانهایی که از سیستم درجات استفاده می شود نیازهای نیروی انسانی چگونه تعیین می گردد ؟
1- بر اساس نیاز به درجات 2- بر اساس نیاز به مشاغل
آزمونهای استعداد , شخصیت و هوش در شناخت چه عواملی موثر می باشد؟
در شناخت توانائی های بالقوه و شناخت جامع تر و وسیع تر از فرد .
مرحله دوم دربرنامه ریزی نیروی انسانی چیست ؟
پیش بینی نحوه تدارکات وتامین نیروی انسانی مورد نیاز
انتخاب افراد برای مشاغل بالاتر از درون سازمان چه اثری بر کارکنان آن سازمان دارد ؟
ضمن رفع نیاز های سازمان این احساس را در کارکنان ایجاد می کند که برای آنها از نظر شغلی آینده بهتری وجود دارد در نتیجه انگیزه آنها به کار بیشتر می شود .
جنبه های مهم برنامه ریزی خدمتی چیست؟
آموزش , توسعه آگاهی و تجربه کارکنان .
هدف برنامه ریزی خدمتی چیست ؟
توسعه و رشد توانایی های بالقوه افراد و اموزش آنها برای قبول مسئولیتهای بیشتر و وسیع تر
گاهی برنامه ریزی خدمتی را . . . . . . . . . . . . . قلمداد کرده اند؟ (برنامه ریزی برای تربیت جانشین
در سازماندهی چه چیزهایی مشخص شده است؟
وظایف , اختیارات , مسئولیتهای واحدها و پست ها و نحوه هماهنگی و ارتباط بین آنها
سازماندهی چیست؟
فعالیت مستمر و مداومی است که مدیر همواره با آن روبرو است و منحصر به طراحی سازمان در ابتدای آن نمی باشد.
وظیفه مدیر چیست؟ سازماندهی مجدد
انتخاب مبنا و نوع ساخت سازماندهی با توجه به چه عواملی صورت می گیرد؟
1- فعالیت سازمان 2- محیط سازمان 3- خط مشی کلی سازمان
انوع سازماندهی کدامند؟
1 – سازماندهی بر مبنای نوع تولید 2- سازماندهی بر مبنای منطقه عملیات 3- سازماندهی بر مبنای ارباب رجوع یا مشتری
رایج ترین مبنایی سازماندهی کدام است؟ سازماندهی بر حسب وظیفه یا هدف
در سازماندهی بر مبنای هدف تقسیم بندی وظایف بایدبر اساس چه معیاری انجام گیرد؟
1 – کمیت 2- همگونی مناسب 3- کیفیت اجزا
هر سازمانی برای انجام وظایف خود نیاز به چه واحد هایی دارد؟
نیاز به دونوع واحد صف وستاد دارد.
واحدهای صف چگونه واحدهایی هستند ؟
واحدهایی که مستقیماً مجری اهداف سازمان می باشند .
واحدهای ستاد چگونه واحدهایی هستند ؟
کمک کننده و یاری دهنده واحدهای صف در انجام وظایفشان هستند .
ملاک اصلی تشخیص صف از ستاد چیست؟ هدف سازمان
بطور خلاصه درسازمان برمبنای وظیفه , هدف کلی وماموریتهای اصلی سازمان براساس تقسیمات وظیفه ای در چه قالب هایی است؟
بر اساس واحدها و پست ها , مسئولیتها واختیارات پستها و واحدها را مشخص کرده و آنها را آنچنان باهم مرتبط می کنیم تا هدایت و نظارت از طریق سطوح مختلف مدیریت امکان پذیر باشد .
مزایا ی سازمان بر مبنای وظیفه کدامند؟
1- ایجاد حوضه های قوی تخصصی2- ارتقاء سطح تخصصی 3- بازدهی آن در کارها روتین و ثابت است.
محدودیت های سازمان برمبنای وظیفه کدامند ؟
سازمان فاقد انعطاف لازم می باشد .2- همکاری بین واحدها قوی نیست . 3- مسئولیتها بین واحدها لوس می شود . 4- ارزیابی عملکرد کل سازمان دشوار می گردد .
در سازمان بر مبنای نوع تولید واحدها، بر چه اساسی تقسیم میشود؟
بر اساس نوع تولیدات یا نوع خدمات سازمان
سازمان بر مبنای پروژه یا برنامه نیز یک سازمان بر . . . . . . . . . . . . . . .. به شمار می آید که دارای دوره عمر محدودی است (مبنای نوع عملیات یا نوع تولید)
مزایای سازمان بر مبنای نوع تولید (عملیات)کدامند ؟
مسئولیتها و اختیارات مدیران عملیاتی روشن و مشخص می باشد .
ارزیابی عملکرد سازمان بر نوع تولید آسان است .
همکاری در واحدها توسعه یافته و جدائی تخصصی کاهش می یابد .
محدودیتهای سازمان بر مبنای نوع تولید(عملیات) کدامند ؟
گروههای تخصصی ایجاد می گردد . 2- ناهماهنگی تولیدی یا خدماتی در کل موسسات ایجاد می گردد .
در سازمان بر مبناء منطقه عملیات اساس تقسیم بندی سازمان چیست؟ منطقه عملیاتی است .
مزایای سازمان بر مبنای منطقه عملیات کدامند؟
سرعت و سهولت شناخت نیازهای هر منطقه و رفع آن نیازها
سازمان منطقه ای اگر از استقلال کافی بهره مند باشد می تواند بطور غیر متمرکز عمل نماید .
محدودیت ها :
1- پراکندگی واحدهای منطقه ای وحدت رویه رادرسطح کل سازمان وهماهنگی بین واحدها را مشکل می سازد
در سازمان بر مبنای ارباب رجوع واحدها به چه صورت تقسیم می شود؟
براین اساس تقسیم می شود که هرکدام پاسخ گو به گروه متفاوتی از ارباب رجوع یا مشتریان سازمان باشد .
مزایا و محدودیتهای سازمان بر مبنای ارباب رجوع چیست ؟
مزیت اصلی این نوع سازمان پاسخگویی سریع و صحیح به مشتریان و رفع نیاز آنان است محدودیت اصلی این نوع سازمان : هزینه زیادی را به دوش سازمان می گذارد و از جهت اقتصادی مرقون به صرفه نیست.
در جایی که رضایت مشتری شرط اساسی برای بقای سازمان باشد چه ساختار سازمانی مناسب می باشد ؟ سازمان بر مبنای ارباب رجوع
ساخت های جدید سازمان کدامند؟
ساخت سازمان ماتریسی یا خزانه ای و ساخت سازمان با گروههای متداخل
ساخت سنتی سازمان که بصورت ............ طراحی می شود به ساخت ............ یا ساخت ....... مشهور است .
هرمی شکل - سلسله مراتبی – وظیفه ای
در سازمان برمبنای پروژه یا طرح و برنامه هدف و ماموریت سازمان را در چه قالب مستقلی می توان اجراء نمود؟ در قالب پروژه ها و برنامه های بالنسبه مستقلی می توان اجرا نمود.
چه موقعی ساخت سازمان برمبنای پروژه یا طرح و برنامه مثمر ثمر خواهد بود ؟
وقتی که سازمان به حد کافی توسعه یافته باشد.
محاسن سازمان برمبنای پروژه چیست؟
1- سازمان به واحدهای پروژه ای و کوچکتر تقسیم می شود 2- همکاری واحدها در داخل پروژه لازم است 3- ضعف یک واحد کل سیستم را تحت تاثیر قرار نمی دهد4 – حسابرسی مسئولیت ها در هر پروژه به سادگی قابل پیگیری است 5- ارزیابی را با سهولت بیشتر امکان پذیر می نماید 6- پروژه ها می توانند رقابت سالم و سازنده ای با هم داشته باشند.
ساختار سازمان ماتریسی به چه صورتی می باشد ؟
سازمان بر مبنای وظیفه ، سازمان بر مبنای پروژه به همراه هم سازمان ماتریسی را بوجود می آورد.
ساختار ماتریسی در چه سازمانی قابل استفاده است؟
در سازمانهای که دارای برنامه کوتاه مدت و موقت می باشد
مزایا و معایب ساختار ماتریسی چیست ؟
مزایا : 1- انعطاف بسیار زیادی دارد 2- همه پروژه ها در این ساخت امکان استفاده یکسان از منابع و تخصص های موجود را دارند 3 – ارتباطات عمودی و سلسله مراتبی در این ساختار با ارتباطات افقی