دانلود مقاله انواع اوراق قرضه

در این فصل درباره مطمئن ترین و بی خطر ترین اوراق بهادر بحث می کنیم .

کادر خود را با اوراق بهادر کوتاه مدت و دراز مدتی که سازمانها و نهادهای دولتی و شهرداریها منتشر می کنند آغاز می کنیم .

در فرآیند سرمایه گذاری ، یک اصل اساسی وجود دارد و ما سعی می کنیم هیچگاه آن را فراموش نکنیم .

یعنی اوراق بهادر کوتاه مدت نسبت به اوراق بهادر دراز مدت ، ریسک کمتری دارند ، و این نکته را طادآوری می کنیم که اوراق بهادری که دولت منتشر می کند ، مثل اوراق قرضه دولتی ، از سایر بهادار معتبر تر و بی خطر تر ند .

او.راق بهادر دولتی دولتها همواره د حال رشد و گسترش اند و نیاز زیادی به پول دارند .

از این رو ، انواع گوناگونی از اوراق بهادر منتشر می کنند و از سازمانها و مردم وام می گیرند .

برای نمونه ، دولت آمریکا بیش از 2 تریلیون دلار استقراض کرده است .

در بسیاری از موارد ، کشورهایی که وارد جنگ می شوند یا می خواهند بنیه دفاعی خود را تقویت کنند ، هزینه های خود را از راه گرفتن فروش و اوراق بهادر غطر قابل فروش می باشند .

بسطاری از کشورهای غربی با انتشار اوراق قرضه قابل فروش ، مثل اوراق خزانه ، اسناد خزانه و اوراق قرضه خزانه اقدام به گرفتن وام می کنند .

یک نمونه از اوراق بهادر غیر قابل فروش پس انداز است .

نمونه هایی دیگر آن عبارتند از : قبوض پیش پرداخت مالیات و اسناد پس انداز .

اوراق بهاداری که دولتها منتشر می کنند، کوتاه مدت ، میان مدت و دراز مدت می باشند .

برخی از آنها در زیزر توضیح می دهیم : اوراق خزانه خزانه داری کل بسیاری از کشورها اوراق خزانه منتشر می کنند .

معمولا مدت اعتبار این اوراق 91 روز تا یک سال می باشد .

این اوراق در زمان انتشار با تخفیف فروخته و در تاریخ سررسید بر مبنای ارزش اسمی باز پرداخت می شوند .

مردم برای خریدارای این اوراق می توانند به خزانه داری کل مراجعه کنند یا آنها را از بانکهای تجاری خریداری کنند .

معمولا هر دولتی که این اوراق را منتشر می کند از طریق آگهی و تبلیغات ، مردم را به خرید آنها دعوت می کند .

بانکهای تجاری ، سازمانهای مالی و کارگزاران اوراق بهادار دولتی در این کزایده ها شرکت می کنند .

افراد می توانند برای خریدن آنها به بانکهای تجاری یا به کارگزار خود مراجعه کنند .

نرخ بازدهی اوراق خزانه در سالهای مختلف ، متفاوت بوده است و معمولا با توجه به سیاست پولی یا نرخ تورم تعیین می شود .

دولتی که این اوراق را منتشر می کند می کوشد تا پرداخت نرخ بهره را به حدی برساند که بازده این اوراق را منتشر می کند و می کوشد تا پرداخت نرخ بهره را به حدی برساند که بازده این اوراق قادر به پوشاندن نرخ تورم باشد تا از خروج سرمایه از کشور جلوگیری کند .

محاسبه نرخ بازده اوراق خزانه بازدهی اوراق خزانه ، ا ز طریق مابه تفاوت قیمت خرید و ارزش اسمی آنها به دست می آید .

فرمول محاسبه قیمت فروش اوراق خزانه به صورت زیر است : یعنی قیمت فروش، نشان دهنده ارزش اسمی ، نمایانگر تخفیف به صورت درصد و تعداد روزهایی که به تاریخ سررسید مانده است .

اگر تخفیف 6 درصد و اوراق بهادار 90 روزه باشد در آن صورت قیمت فروش یک ورقه به ارزش اسمی 1000 دلار به طریق زیر محاسبه می شود .

البته بازده واقعی که سرمایه گذار به دست می آورد بیشتر از 6% در سال خواهد بود ، چون این اوراق را زیر ارزش اسمی خریداری می کند .

با استفاده از فرمول مربوطه به « بازده اوراق قرضه » می توان میزان بازده واقعی این اوراق را محاسبه کرد .

فرمول مزبور به این صورت است : در این رابطه نشان دهنده قیمت خرید ، تعداد روزهایی است که به تاریخ سررسید این اوراق باقی مانده و ارزش اسمی آن است علت چنین تفاوتی در این است که در فرمول مزبور مبلغ سرمایه گذاری برابر با قیمت خرید و نه ارزش اسمی و یک سال 365 روز در نظر گرفته شد است .

اسناد خزانه این دسته از اوراق بهادار پس از انتشار در بازارهای مالی خرید و فروش می شوند .

بازدهی آنها همانند سایر اوراق بهاداری است که سررسید مشابه دارند .

اسناد خزانه از منابع مهم تامین مالی دولتها به شمار می روند .

این اوراق ، همچنین به خاطر اینکه سررسید چند ساله دارند ، توجه بسیاری از سرمایه گذاران را جلب می کنند .

معمولا نرخ بازده اسناد خزانه از نرخ بازده اوراق خزانه بیشتر است .

اوراق بهادار موجود در بازار مالی در بازارهای مالی کشورهای غربی ، انواع گوناگون اوراق بهادار وجود دارد که سرمایه گذاران برای دوره های میان مدت و کوتاه مدت در انها سرمایه کذاری می کنند .

این اوراق شامل : اوراق خزانه ، اسناد خزانه ، اوراق تجاری ، گواهی سپرده بانکی قابل معامله در بازار و براتهای تضمین شده از سوی بانکها می باشد .

هرگاه بازار سهام دچار نابسامانی شود و مردم انتظار کاهش قیمت سهام را داشته باشند به سرمایه گذاری در اوراق بهادار کوتاه مدت رو می آورند .

در واقع این اوراق جانشین خوبی برای حسابهای پس انداز بانکی می باشند .

سازمانها و کسانی که می خواهند در اوراق بهاداری که درآمد ثابت دارند سرمایه گذاری کنند ، باید بازارهای مالی را به دقت تجزیه و تحلیل و بررسی نمایند .

عرضه و تقاضای پول و سیاستهای پولی ، که بوسیله بانک مرکزی کشورها به مورد اجرا گذاشته می شوند بر بازار پولی اثر می گذارند .

تجزیه و تحلیل بازارهای پولی و مالی برای مشخص کردن روند و جهت حرکت نرخ بهره انجام می شود .

میزان نرخ بهره تابع رشد عرضه پول می باشد .

اگر نرخ رشد عرضه پول از نرخ رشد مورد نظر بانک مرکزی بیشتر باشد ، بالا رفتن نرخها در بازارهای پولی باعث می شود که قیمت سهام عادی و اوراق قرضه کاهش یابد .

اگر تجزیه وتحلیل و بررسی بازار پول روند افزایش نرخ بهره را نشان دهد ، آنگاه سرمایه گذاران در اوراق بها دار کوتاه مدت سرمایه گذاری خواهند کرد .

ولی اگر تجزیه وضع بازار بیانگر کاهش نرخ بهره باشد ، سرمایه گذاران در اوراق بهادار میان مدت سرمایه گذاری خواهند کرد .

میزان بازدهی اوراق بهادار کوتاه مدت در خارج از کشور بر میزان نرخ بهره بازار در داخل کشور اثر می گذارد .

زیرا از خروج سرمایه مجبور شوند نرخ بهره داخل کشوررا نیز افزایش دهند .

قرارداد بازار خرید قرارداد یا توافق بازخرید عبارت است از فروش یک مجموعه از اوراق بهادار ، ترجیحا اوراق خزانه ، با این توافق که فروشنده بعدا این اوراق را به قیمتی بالاتر ، در زمان معینی بازخرید خواهد کرد .

این نوع قرارداد برای فروشنده ، نوعی روش تامین مالی محسوب می شود ، و اوراق ، نقش وثیقه را بازی می کنند .

تنظیم اینگونه قراردادها امری عادی و متداول است و بیشتر از جانب موسسات کارگزاری و سرمایه گذاری انجام می شوند .

در واقع هدف از تنظیم چنین قراردادهایی ، خرید و فروش واقعی اوراق بهادار نمی باشد ، بلکه هدف اصلی تامین وجه برای موسسه فروشنده است که نیاز به وجه نقد برای مدت کوتاهی دارد .

اوراق تجاری سازمانها و کسانی که بخواهند مازاد نقدینگی خود را برای دوره های کوتاه مدت سرمایه گذاری کنند ، اوراق تجاری می خذند .

نرخ بازدهی اوراق تجاری ، در مقایسه با اوراق خزانه ، بیشتر است .

این اوراق معمولا از سوی شرکتهای بسیار بزرگ و معتبر منتشر می شوند .

علت بیشتر بودن نرخ بازدهی این اوراق ، بالا بودن ریسک آنها در مقایسه با اوراق خزانه دولتی است .

معمولا این گونه اوراق تجاری به صورت برگهای 100000 دلاری ( در آمریکا) منتشر می شوند .

اشخاص حقیقی کمتر در این گونه اوراق تجاری سرمایه گذاری می کنند و مشتری اصلی اینگونه اوراق نهادها و موسسات مالی و سرمایه گذاری می باشند .

اوراق قرضه دولتی اوراق قرضه دولتی ، به اوراق قرضه ای می گویند که توسط دولت منتشر شده و سررسید آنها طولانی باشد .

معمولا نرخ بهره این اوراق برای کل دوره ثابت است .

خریداران این اوراق ، به دلیل زیانهای حاصل از نوسانهای نرخ بهره ، باید پذیرای تغییرات قیمت اوراق قرضه خود باشند معمولا سازمانها ی سرمایه گذار و آنهایط که در پی در آمدهای مطمئن و ثابت می باشند این اوراق را می خرند .

در سالهای گذشته به دلیل بالا رفتن نرخ بهره ، بازدهی اوراق قرضه دراز مدت تغییرات زیادی کرده است .

سرمایه گذاران سعی می کنند که در اوراق قرضه نسبتا دراز مدت سرمایه گذاری نکنند ، زیرا نوسان قیمت این اوراق به مراتب از اوراق قرضه کوتاه مدت به شتر است .

یک بانک تجاری نمی تواند پولهای خود را صرف خرید سهام عادی کند ولی می تواند اوراق قرضه دولتی را بخرد .

یک مدیر با فراست سعی می کند اوراق قرضه دولتی را در زمانهایی که قیمت انها پائین است خریداری کند و در سالهای بعد به قیمتهای بالاتر بفروشد .

آن دسته از سرمایه گذاران که با جسارت عمل کرده اند توانسته اند با خرید و فروش اوراق قرضه دولتی ، نرخ بازده سرمایه گذاری خود را بسیار بالا ببرند .

اگر کسی بتواند اوراق قرضه با بهره 15 درصد را به قیمتی کمتر از ارزش اسمی آن خریداری کند نرخ بازدهی بالاتر از 15 درصد به دست خواهد آورد .

او می تواند آن را به مدت یک سال نگه دارد و اگر در آن زمان نرخ بهره کاهش یافته و مثلا به 14 درصد رسیده باشد ، آنگاه قیمت این ورقه قرضه افزایش می یابد و صاحب آن علاوه بر دریافت بهره ، از منفعت سرمایه نیز سود خواهد برد .

او می تواند آن اوراق قرضه را بفروشد و با پولی که بدست می آورد ، دوباره در اوراق قرضه دراز مدت ، که معمولا نرخ بازده بیشتری دارند سرمایه گذاری کند .

محاسبه نرخ بازده اوراق قرضه اگر بتوانیم شیوه محاسبه نرخ بازده اوراق قرضه را درک کنیم ، انگاه متوجه رابطه معکوس بین قیمت و نرخ بازده این اوراق خواهیم شد .

نرخ بازده مورد توقع خرید اران اوراق قرضه با تغییرات نرخ بهره در بازار تغییر می کند ، ولی نرخ بهره این اوراق در طول عمر آنان همواره ثابت است .

معمولا میزان بهره این اوراق به صورت درصدی از ارزش اسمی آنها بیان می شود .

بنابر این ، اگر نرخ بهره اوراق قرضه 1000 دلاری 14 درصد باشد بهره سالانه آن 140 دلار خواهد شد .

نرخ 14 درصد را نرخ بهره اسمی قرضه می نامند .

اگر در بازار قیمت این اوراق قرضه کاهش یابد و به 900 دلار برسد نرخ بازده تا سررسید آن افزایش می یابد .

اگر قیمت آن در بازار افزایش پیدا کند نرخ بازده آن کاهش می یابد .

تغییر در نرخ بهره بازار باعث تغییر قیمت ونرخ بازده آن خواهد شد .

اگر نرخ بهره در بازار بالا برود باید قیمت اوراق قرضه موجود در بازار کاهش یابد تا نرخ بازده انها با بازده اوراق قرضه ای که به تازگی با نرخ بهره ارزش اسمی به فروش نمی رسند .

بنابراین ممکن است نرخ بازده آنها از نرخ بهره اسمی شان متفاوت باشد .

در بیشتر کشورها ، روزنامه های کثیرالانتشار مثل وال _ استریت _ ژورنال و فینا نشطال تایمز نرخ بازده اوراق بهادار را محاسبه وبرای سرمایه گذاران گزارش می کنند .

ولی اگر کسی قیمت بازار و نرخ بهره یک برگ از اوراق قرضه را بداند می تواند به یکی از دو روش زیر نرخ بازده آن را حساب کند .

روش تقریب در این روش ، میانگین سود سالانه را بر میانگین سرمایه گذاری تقسیم می کنند .

در این روش از فرمول زیر استفاده می شود : در اژن فرمول میزان بهره اوراق قرضه است که سالانه پرداخت می شود ، نشان دهنده ارزش اسمی ، قیمت خرید و مدت زمان سررسید بر حسب سال است .

برای مثال ، فرض کنید در ژانویه 1993 می توان یک برگ از اوراق قرضه خزانه را که سررسید آن ژانویه 1998 است ، به قیمت 930 دلار خریداری نمود .

اگر نرخ بهره این ورقه قرضه 875/13 درصد و ارزش اسمی آن (1000 دلار ) باش نرخ بازده تا سررسید این برگ تقریبا 82/15 درصد است .

برای محاسبه نرخ بازده انواع اوراق بهادار می توان از این روش استفاده کرد .

ولی اگر دوره سرمایه گذاری طولانی باشد ، این روش محاسبه با خطای بسیار همراه است .

در این موارد بهتر است از روش دقیق محاسبه استفاده کرد نرخ بازده تا سررسید این برگ تقریبا 82/15 درصد است .

در این موارد بهتر است از روش دقیق محاسبه استفاده کرد .

استفاده از جدول ارزش فعلی با مراجعه به جدولهای 1 - و 2- ، یعنی جدولهای ارزش فعلی ، می توان نرخ بازده اوراق قرضه را حساب کرد .

کسی که در زمینه بودجه بندی سرمایه ای کمی تجربه داشته باشد می تواند از روش نرخ بازده داخلی ، نرخ بازده تا سررسید اوراق قرضه را محاسبه کند .

نرخ بازده تا سررسید اوراق قرضه برابر است با نرخ تنزیلی که مجموع ارزش فعلی بهره های آتی و ارزش اسمی اوراق قرضه را با قیمت خرید این اوراق برابر نماید .

این نرخ از طریق روش آزمایش و خطا به دست می آید .

با این روش ، نرخ بازده اوراق قرضه مثال بالا را حساب می کنیم .

اگر به جدول شماره 2 - مراجعه کنیم ، ارزش فعلی ورقه قرضه با نرخ تنزیل 14 و 16 درصد به شرح زیر می باشد : با نرخ 14 % با نرخ 16 % ارزش فعلی 750/138 دلار بهره سالانه برای مدت 5 سال عبارت است از : (75/138* 43/3)= 91/475 274/3 * 750/138 = 270/454 ارزش فعلی دلار که 5 سال دیگر دریافت می شود مجموع ارزش فعلی ( قیمت بازار ) ورقه قرضه با مقایسه ارقام به دست آمده با قیمت بازار ورقه قرضه که 930 دلار است می توان نتیجه گرفت که نرخ بازده تا سررسید اطن قرضه برابر با 16% است .

ارزش فعلی اصل و فرع این ورقه با نرخ بهره 16 % است .

ارزش فعلی اصل و فرع این ورقه با نرخ بهره 16 درصد به 270/930 دلار می رسد که تقریبا با قیمتن خرید اری شده برابر است .

بنابراین ، نرخ تا سررسید این قرضه تقریبا 16 % می باشد .

معادله اصلی به شکل زیر است : ارزش اسمی = ارزش بازار = مدت زمان تا سررسید بر حسب سال = اوراق قرضه بدون بهره ( با بهره صفر) شرکتی که اوراق قرضه بدون بهره منتشر می کند نباید بهره سالانه پرداخت کند .

انتشار دهنده این اوراق قرضه متعهد می کند که در سررسید ، ارزش اسمی اوراق قرضه را پرداخت کند چه کسی حاضر است بهره پول خود را سالانه دریافت نکند ؟

کسی که ترجیح می دهد به جای دریافت بهره سالانه ، یکجا مبلغ سنگینی دریافت کند .

یکی از مزایای اطن دسته از اوراق قرضه این است که تا زمان سررسید ، بهره مرکب به آنها تعلق می گیرد .

مزیت دطگر این است که اگر پیش بینی می شود که نرخ بهره کاهش می یابد این اور اق بسیار جالب خواهند بود و اگر نرخ بهره درآینده افزایش یابد خریدار اوراق قرضه بدون بهره ضرر می کند .

در مورد شیوه بکار گیری اوراق قرضه بدون بهره یک مثال ارائه می کنیم : شرکتی برای تهیه پول مورد نیاز خود دسته ای از اوراق قرضه بدون بهره ، ده ساله عرضه می کند .

این ، بدان معناست که شرکت بهره سالانه پرداخت نمی کند و می باید ده سال دیگر مبلغ اسمی اوراق قرضه را بپردازد .

پولی که یک سرمایه گذار ده سال دیگر یکجا دریافت می کند ، امروز چقدر می ارزد ؟

ارزش این ورقه به درجه اعتبار شرکت ، نرخ بهره در این مدت و درجه ریسک اوراق قرضه بستگی دارد .

اگر نرخ بهره در بازار 12 درصد باشد ارزش فعلی 1000 دلار که 10 سال بعد درطافت خواهد شد 322 دلار می شود .

322 = مثال دیگر : فرض کنید یک برگ از اوراق قرضه دولتی سالانه 10 درصد بهره پرداخت می کند .

کسی که این ورقه را به مبلغ 1000 دلار بخرد ، سالانه 100 دلار بهره ، و در تاریخ سررسید هم 1000 دلار دریافت می کند .

یک موسسه مالی می تواند ده برگ از اطن اوراق را .

این موسسه می تواند 1000 دلاری را که در سال اول بابت بهره ده برگ اوراق قرضه دولتی دریافت می کند را به دارندگان ورقه قرضه بدون بهره ، که سررسید آن یکسال است و 1000 دلار بهره سال دوم رات به دارنده ورقه قرضه با سررسید 2 سال بپردازد ، و کار به این صورت ادامه می یابد .

بنابراینم موسسات مالی می توانند اوراق قرضه با بهره را در پر تفوی خود قرار داده و بهپشتوانه آنها یک سری اوراق قرضه بدون بهره منتشر نمایند و از این راه تقاضای سرماطه گذاران را برای اوراق قرضه بدون بهره مرتفع نمایند .

بازده سالانه اوراق قرضه اگر کسی قیمتهای اول سال و آخر سال یک برگ از اوراق قرضه را بداند ، می تواند نرخ بازده سالانه آن را به راحتی حساب کند .

اگر بهره اعلام شده آن ورقه قرضه 10 درصد و قیمت آن در اول سال 1010 دلار ودر آخر سال 1020 دلار باشد ، در آن صورت بازده سالانه آن با استفاده از فرمول زحاسبه می شود : در این رابطه قیمت ئرقه قرضه در آخر سال ( یعنی 1020دلار ) قیمت آن بر گردد بنابراین نرخ بازده سالانه این ورقه 89/10 درصد می شود : اگر قیمت ورقه قرضه مورد نظر ما در آخر سال ، مشخص نباشد باید آن را تخمین زد معمولا تخمین قیمت در آخر سال از طریق محاسبه ارزش فعلی عایدات سالهای بعد از آن صورت می گیرد .

قیمت ورقه قرضه در آخر سال برابر است با ارزش فعلی مجموعه بهره سالهای بهد از آن ، به اضافه ارزش فعلی پولی که از بابت ارزش اسمی ورقه قرضه در گرفته می شود .

فرض کنید که دسته ای از اوراق قرضه 20 ساله با نرخ بهره 10 درصد منتشر .

مجموع ارزش فعلی بهره های 19 سال بعد و ارزش فعلی قیمت اسمی قرضه را با نرخ تنزیل 9 درصد ، به شرح زیر محاسبه کنیم : ارزش فعلی بهره های 19 سال بعد : 10/ 895 = 9501 / 8 *100 ارزش فعلی مبلغ اسمی : 5/194= 1945/0 *1000 ارزش قرضه در یکسال بعد : 51/1089 = 5/194+ 01/895 یکسال بعد از انتشار ، قیمت این ورقه 51/1089 درصد می شود : بنابراین ، ملاحظه می گردد که کاهش نرخ بهره باعث افزایش قیمت اوراق قرضه می شود و نرخ بازده سرمایه گذاری اوراق قرضه دراز مدت را ، شدیدا افزایش می دهد .

اوراق بهادار با بهره ثابت دارای ویژگیهای زیر می باشند 1 _ اگر کسی اوراق قرضه را به ارزش اسمی بخرد و آن را تا سررسید نگهدارد ، نرخ بازده تا سررسید با نرخ اسمی بهره آن اوراق برابر می شود .

2 _ هر چه زمان سررسید کوتاه تر باشد ، میزان ریسک ، کمتر است و هر قدر سر رسید دراز مدت باشد ، میزان ریسک سنگین تر خواهد بود .

درجه ریسکرا با میزان تغییرات قیمت و نرخ بازده سالانه می سنجند .

3 _ تغییرات قیمت اوراق قرضه با نرخ بهره اسمی پایین ، نسبت به اوراق قرضه با نرخ بهره اسمی بالا ، بیشتر است .

بنابراین ریسک آنها سنگین تر خواهد بود .

از این رو اوراق بهره ، یعنی با بهره صفر که هیچ نوع بهره سالانه پرداخت نمی کنند ، دارای بیشترین ریسک می باشند .

برای نشان دادن درجه ریک اوراق قرضه بدون بهره در مقایسه با اوراق قرضه با بهره ، مثالی می زنیم : فرض می کنیم نرخ بهره در بازار ، 10 درصد است و یک دسته اوراق قرضه با بهره 10 درصد را با دسته دیگری از اوراق بدون بهره ، مقایسه می کنیم .

درجه می کند .

همچنین فرض می کنیم که نرخ بهره در بازار افزایش می یابد و از 10 درصد به 12 می رسد .

می خواهیم تغییر قیمت این دو نوع اوراق قرضه را تعیین کنیم .

در زمانی که نرخ بهره در بازار 10 درصد است قیمت این قرضه از 149 دلار به 104 دلار تنزل پیدا می کند ، یعنی قیمت آن 2/30 درصد کاهش می یابد .

قیمت اوراق قرضه با بهره از 1000 دلار به 9/850 دلار کاهش می یابد ، یعنی قیمت ان 91/14 درصد تنزل می یابد .

حال اگر در بازار ، نرخ بهره به8 درصد برسد چه خواهد شد ؟

قیمت اوراق بدون بهره از 149 دلار به 214 دلار می رسد یعنی 44 درصد افزایش پیدا می کند .

قیمت اوراق قرضه با بهره 10 درصد از 1000 دلار به 8/1196 می رسد یعنی قیمت آن 68/19 درصد بالا می رود .

برای رسیدن به عدد 8/1196 باید ارزش فعلی مبلغ اسمی اوراق قرضه که بیست سال دیگر دریافت می شود (315 دلار) را با ارزش فعلی 20 قسط 100 دلاری که در هر سال دریافت خواهد شد (8/981 دلار ) جمع نمود .

یک توصطه به سرمایه گذاران : اگر تصور می کنید که نرخ بهره رو به افزایش است در اوراق بهادار کوتاه مدت سرمایه گذاری کنید .

اگر قصد دارید در اوراق قرضه دراز مدت سرمایه گذاری کنید ، دست کم اوراق را خریداری کنید که نرخ بهره بالایی دارند .

اگر فکر می کنید نرخ بهره کاهش می یابد در اوراق قرضه بدون بهره ( با بهره صفر ) بخرید .

حساسیت اوراق قرضه ( متوسط زمان دریافت عایدات) باپیدایش گونه های مختلف اوراق قرضه اصطلاحات و واژه های جدیدی هم در این زمینه ساخته شده است .

یکی از این اصطلاحات « حساسیت » اوراق قرضه نسبت به تغییرات نرخ بهره است .

برای تعیین درجه حساسیت اوراق قرضه از فرمول زیر استفاده می کنند : به بیان ساده تر ، حساسیت عبارت است از میانگین موزون زمان دریافت جریانات نقدی اوراق قرضه ، که وزن به کار گرفته شده عبارت است از ارزش فعلی آن جریان نقدی تقسیم بر ارزش اوراق قرضه .

با مثالی از اوراق قرضه بدون بهره آن را تشریح می کنیم : فرض کنید قیمت بازار یک ورقه قرضه 1000 دلاری بدون بهره با سررسید 5 سال ، در زمانی که نرخ بهره بازار 10% است برابر با 921/620 دلار می باشد .

برای محاسبه درجه حساسیت باید ارزش فعلی مبلغ اسمی را در زمان وصول ان (5 ) ضرب کنیم و سپس حاصل ضرب را بر قیمت قرضه که 921/620 دلار است تقسیم کنیم که در نتیجه عدد 5 بدست می آید .

به عبارت دیگر درجه حساسیت اوراق قرضه بدون بهره برابر باسررسید ان می باشد : درجه حساسیت یک ورقه قرضه 5 ساله با بهره 8 درصد و ارزش اسمی 1000 دلار در زمانی که نرخ بهره بازار 10 % است به صورت زیر محاسبه می شود .

ابتدا قیمت اوراق قرضه را محاسبه می کنیم .

28/924= (791/3)80 + 621/0)1000 = قیمت اوراق قرضه در جدول صفحه بعد ، ارزش فعلی عایدات هر سال در زمان وصول آن ضرب شده است اگر جمع این اعداد که 08/3957 دلار است را به قیمت یک برگ قرضه که 28/924 دلار است تقسیم کنیم درجه حساسیت قرضه (متوسط زمان دریافت عایدات ) که برابر با 28/4 سال است به دست می آید .

درجه حساسیت قرضه نشان می دهد که درصد تغییر قیمت قرضه حدودا 28/4 برابر درصد تغییر ( + 1) است .

منظور از درجه حساسیت اوراق قرضه بدون بهره کمتر می باشد .

بنابراین ، شدت تغییرات قیمت قرضه با بهره از شدت تغییر قیمت اوراق قرضه .

مثالی دیگر : فرض کنید یک نفر می تواند یکی از دو ورقه قرضه زیر را بخرد : 1 _ یک برگ از اوراق قرضه بدون بهره پنج ساله ( نرخ بهره در بازار 10 درصد است ) 2 _ یک برگ از اوراق قرضه خزانه پنج ساله و با بهره 8 درصد ، قیمت خرید این ورقه خزانه به گونه ای تعیین شده است که نرخ بازده تا سررسید آن 10 درصد باشد .

اگر خرطدار بهدنبال کاهش ریسک باشد باید اننوع از اوراق قرضه را بخرد که درجه حساسیت کمتری دارد .

(یعنی اوراق خزانه با بهره 8 درصد) مزایا و معایب اوراق بهادار دولتی سرمایه گذاری در اوراق قرضه دولتی دارای مزایایی به شرح زیر است .

نخست اوراق قرضه دولتی بدون ریسک هستند ، دوم سود یا بهره آنها ازپایداری یا ثابت بیشتری برخوردار است ، بویژه اوراق بهادار مدت دار ، سوم قابلیت فرو.ش این اوراق در بازار ثانویه سریع است .

برای این اوراق ، بازار بسیار وسیع و پر دامنه وجود دارد و هرگاه دولت به پول نیاز داشته باشد و اوراق قرضه منتشر کند آن اوراق به سرعت فروش می روند .

چهارم این نوع اوراق بهادار می توانند نیاز های گوناگون افراد و سازمانهای مختلف سرمایه گذاری را تامین کنند .

یک مدیر مالی با فراست و با تجربه با خرید و فروش به هنگام این اوراق می توانند بازده بالاتری به دست ولی اوراق قرضه دولتی عیبهایی هم دارند .

اگر سرمایه گذاراین اوراق را به ارزش اسمی خریداری و تا سر رسید ، آنها را نگهداری کند ، هیچگاه به منفعت سرمایه ای دست نخواهد یافت .

حتی در شرایط تورمی سرمایه گذار تنها ارزش اسمی قرضه را در تاریخ سررسید دریافت می کند و نه بیشتر .

ثابت بودن اصل و فرع این اوراق قرضه دو عیب بزرگ در پی خواهد داشت : 1 _ کسی که در این اوراق سرماطه گذاری کند نمی تواند در برابر ریسک تورم مصون بماند .

2 _ بازدهی این اوراق ، مشروط بر اینکه قبل از سررسید به فروش رسیده باشند ، با تغییر نرخ بهره بازار تغییر خواهد کرد .

اگر قدرت خرید پول کاهش طابد نرخ بازده واقعی این اوراق قرضه هم پایین می آید .

از سوی دیگر ، اگر نرخ بهره در بازار بالا رود قیمت این اوراق قرضه کاهش خواهد یافت و اگر صاحبان این اوراق ، آنها را بفروشند ضرر خواهند کرد .

پیمانهای مالی معمولا سرمایه گذاران با توجه به توان مالی و نیازهای گوناگون خود در اوراق بهادار گوناگون سرمایه گذاری می کنند .

اگر کسی در پی سرمایه گذاریهای دراز مدت مورد نظر باشد ، او می تواند او.راق قرضه دولتی از نوع میان مدت یا دراز مدت بخرد .

کسانی که در این گونه اوراق سرمایه گذاری می کنند با دو نوع ریسک مواجه خواهند شد : 1 _ ریسک اعتبار 2 _ ریسک تغییر نرخ بهره اگر کسی تنها در اوراق قرضه دولتی سرمایه گذاری کند درجه مربوط به ریسک افزایش شدید نرخ بهره در بازار باشد .

در آمریکا ، در سالهای 1981 و.

1982 نرخ بهره به شدت بالا رفت ، ناگهان افت کرد و بازار در ظرف یکسال بالا رفت .

اگر کسی در 1981 اوراق خزانه با بهره 11 درصد خریده بود ، در پی افزایش نرخ بهره در بازار و کاهش قیمت اوراق قرضه زیان می دید .

برای خنثی کردن این ریسک ، سالهاست که سرمایه گذاران انواع گوناگون اوراق بهادار با سررسیدهای متفاوت می خرند .

بنابراین ، اگر چنین بپندارید که نرخ بهره در بازار رو به افزایش است پول خود را بیشتر در اوراق بهادار کوتاه مدت سرمایه گذاری می کنند و تنها مقدار کمی از آن را صرف خرید ن اوراق بهادار دراز مدت می نمایند .

اگر در چنین حالتی نرخ بهره در بازار بالا رود ، تنها مقدار اندکی از پولشان با ریسک روبه رو می شود .

اما یک راه ریگر هم وجود دارد ، یعنی افراد می توانند یک پیمان مالی آتی خریداری کنند .

از طریق پیمان آتی اشخاص می توانند امروز نرخ بهره وامی را که در آینده قرار است بگیرند ( یا بدهند) تعیین کنند .

بنابراین می توان گفت پیمان مالی آتی عبارت استاز خرید یا فروش یک برگ از اوراق بهادار با بهره ثابت در زمان آینده .

قیمت پیمان مالی آتی در گرو قیمت نقدی آن برگ و انتظاراتی است که سرمایه گذار از آینده دارد .

خریدار یا فروشنده یک پیمان مالی آتی می تواند تعهدات خود را به یکی از دو روش زیر انجام دهد .

1 _ انجام تمام تعهداتی که در پیمان نوشته شده است .

2 _ تعهد پیمان اول را می توان از طریق یک پیمان مکمل خنثی نمود .

کسانی که در این زمینه فعالیت می کنند روش دوم را ترجیح می دهند و پیمان مالی آتی را با پیمان دیگری تسویه یا خنثی می کنند .

بعبارت دیگر اگر در پیمان اول فروشنده و تحویل دهنده اوراق قرضه بودند در پیمان دوم خریدار همان نوع اوراق قرضه خواهند شد و از طریق تعهدات اول را خنثی خواهند کرد .

ویژگیهای پیمان آتی پیمان آتی ، همواره یک خریدار یا فرو شنده و یک کارگزار بسته می شود .

این قرارداد مستلزم داد و ستدی است که در آینده صورت خواهد گرفت .

خریدار یک پیمان مالی آتی کسی است که متعهد شود اوراق قرضه خاصی را در آینده تحویل بگیرید ، به عبارت دیگر خواهد کرد امروز تعیین می کند .

در چنین حالتی ، دیگر این سرمایه گذار ، نگران تغییرنرخ بهره نخواهد شد .

او مجبور نیست که در زمان خرید پیمان مالی آتی تمام پول مورد نیاز را پرداخت نماید ، ولی این را می داند که مثلا 90روز دیگر چنین پولی را خواهد پرداخت ، از ترس این که مبادا چنطن فرصتی از دست برود و در آن زمان چنین اوراقی با چنان شرایطی وجود نداشته باشد ، اقدام به خریدن پیمان مالی آتی می کند .

او باطد در این خصوص مبلغ کمی پول به عنوان سپرده نزد کارگزار بگذرد و مبلغ کمی از بابت کارمزد پرداخت کند .

اگر در بازار نرخ بهره تغییر یابد سرمایه گذار باید طبق پیمان عمل کند و در موعد مقرر اوراق بهادار را تحویل بگیرد .

اگر نرخ بهره در بازار بالا رود ، شخص سرمایه گذار می تواند از طریق پیمان دیگری که از مبلغ با پیمان قبلی برابر است آنرا خنثی کند و سود وزیان خود را دریافت کند .

بنابراین سرمایه گذار باید یک پیمان مالی اتی را بفروشد تا بتواند خرید قبلی را خنثی کند .

این دو پیمان باید از نظر مبلغ با هم برابر باشد .

فروشنده باید کاملا برعکس خریدار عمل کند ، زیرا او متعهد شده است که اوراق بهادار را در موعد مقرر تحویل دهد یعنی آنرا بفروشد .