جهانی شدن بازار
سیر تکاملی بشر و بویژه پیشرفتهای فن آوری قرن حاضر در زمینه های مختلف از جمله ارتباطات و حمل و نقل، دنیای بزرگ ما را جهان کوچک و بهم وابسته ای تبدیل کرده است. بارزترین ویژگی جهان امروز که آن را از زمانهای گذشته متمایز ساخته، ضرورت ارتباطات و همزیستی در سایه همیاری و داشتن روابط با سایر ملل می باشد. بر این اساس انتخاب بین حضور در صحنه بین المللی و عدم حضور،جای نداری بحث ندارد چرا که وجود یک کشور با یک سرزمین معین و جمعیتی مشخص کافی است که به عنوان عضوی از اعضای جامعه بین المللی شناخته شود.
یکی از جنبه های مهم اربتاطات بین کشورها، روابط اقتصادی ملل می باشد. اقتصاد بیم الملل از یک سو به عنوان بخشی از روابط خارجی و بین المللی یک کشور از سوی دیگربه صورت ابزری جهت رشد و توسعه اقتصاد داخلی و کوشش در جهت ارتقای سطح زندگی و رفاه مردم به شمار می رود. امروزه اقتصاد بین الملل و اقتصاد داخلی آنچنان به هم گره خورده است که در واقع مکمل و ملزوم یکدیگر هستند.
امروزه پدیده جهانی شدن به صورت یک امر غالب جهانی شدن در آمده است. این پدیده کشور های در حال توسعه را نیز صرف نظر از تمایل یا عدم تمایل آنها در بر گرفته است. لذا مهم و درک صحیح این مقوله و اینکه چه تحولاتی برای مشارکت و حضور در ای فرآیند ضروری است، ما را در انتخاب خلاق و گزینش بهتر یاری می نماید.
ورود به بازار جهانی شدن
یکی از خصوصیات جهان کنونی نزدیکی انسانها به یکدیگر است. جهانی شدن یعنی بی معنی شدن مرزها به معنی تولد شکل جدیدی از تجارت و بازرگانی، در این مرحله نوین اقتصادی در دنیا، دیگر خریدار نیست که به دنبال جنس خود از فروشگاهی به فروشگاه دیگر و از خیابانی به خیابان دیگر می رود، بلکه این فروشنده است که به دنبال خریدار شهر به شهر و کشور به کشور جست و جو می کند. تجارت الکترونیک چنان تحولی ایجاد نموده که فرصتها و تهدیدات بالقوه عظیمی را سبب می شود. هر کس از تحولات و فن آوریهای جدید در امر فروش و بازار یابی بی بهره باشد از چرخه رقابتها کنار خواهد رفت و هر که از این نوآوریها استفاده نماید می تواند امیدی به بقای خود داشته باشد. امروزه ورود به بازار سایر کشورها نیازمند تعیین یک برنامه ریزی اساسی است. هر شرکت باید برنامه خود را برای گشودن هر بازار معین نماید.
بازار یابی بین المللی
بازار یابی بین المللی با همه تفاوتهای ظاهری، در اصل همان بازار یابی و در تعریف بازار یابی – است. به نظر کاهلر منظور از بازار یابی بین المللی یا بازار یابی چند ملیتی، بازار یابی کالا و خدمات در بیش از یک کشور است و می تواند شامل جهانی صدور کالا از کشوری به کشور دیگر باشد. بازار یابی جهانی عبارت است از فرآیند تمرکز بر منابع (نیروی انسانی، پول و سرمایه های فیزیکی) و اهداف یک سیستم در بازار جهانی. بدین ترتیب مدیریت بازار یابی بین المللی عبارت است از0هماهنگی و ادغام چندین برنامه بازار بین المملی به صورت یک برنامه مؤثر بین بین المللی و تعریف بازار بین المللی فقط از آن جهت با تعریف عاو بازار یابی متفاوت اسن که در آن کالاها و خدمات دارای مرزهای سیاسی بازار یابی می شوند.
راهبردهای ورود به بازار های جهانی
به طور کلی راهبردهای ورود به بازار های جهانی را می توان به شرح زیر طبقه بندی کرد.
صادرات 2- اعطای امتیاز 3- مشارکت 4- تولید خارجی
صادرات: صادرات به معنای انتقال کالا یا ارسال و فرستادن کالا از جایی به جای دیگر است. جابجایی در داخل کشور و یا از داخل به خارج هر دو مشمول این تعریف است. در اصطلاح بازرگانی صادرات یکی از راههای ورود به بازارهای سایر کشورهاست. صادرات عبارت است از تولید کالا در یک کشور و مصرف آن در کشور دیگر. این روش مرسوم بدین شکل ورود به بازارهای جهانی و شیوه ای کم خرج تلقی می شود و راهی است که اغلب براحتی انجام پذیر است. علاوه بر این بدان سبب که فروش صادراتی به حداقلی از تعهد منابع نیاز داشته و کمتر برنامه ریزی خانگی را متاثر می سازد، کم خطرترین راه رفع نیاز به شمار می رود.
اعطای امتیاز: روش دیگر برای ورود به بازار خارجی، اعطای امتیاز به سک شرکت تجاری محلی برای انجام تولید یا توزیع محصولات شرکت و یا هر دو می باشد. این شیوه معمولا قدم بعدی عملیات صادرات است. البته در صورتی که شواهد حاکی از آ ن باشد که بازار مورد نظر برای محصولات شرکت بازار سود آوری است. اعطای امتیاز شرکت را قادر می سازد ککه ئامنه فعالیتهایش را بدون هیچ سرمایه گذاری مستقیمی در نیروی انسانی یا تجهیزات گسترش دهد.
اعطای امتیاز به دو شکل امکان پذیر است. روش اول، قرارداد تولید و روش دوم، قرارداد همکاری در مدیریت می باشد. در حالت اول عرضه کننده امتیاز با تولید کننده محلی در مورد تولید یک کالا قرارداد می بندد و در حالت دوم شرکت، دانش مدیریت خود را در اختیار یک سرمایه گذار خارجی قرار می دهد ککه در این حالت، شرکت به جای کالا، خدمات مدیریت را عرضه می دارد.
مشارکت: در این استراتژی، سرمایه گذار خارجی و سرمایه گذار داخلی یک فعالیت تولیدی یا بازرگانی را با هم انجام می دهند. در این حالت ممکن است سرمایه گذار خارجی بخشی از سهام یک شرکت محلی را بخرد یا شرکت محلی بخشی از سهام شرکت خارجی را در کشور خودش خریداری نماید و یا هر دو فعالیت جدیدی را با هم شروع کنند.
تولید در کشور خارجی: آخرین راه ورود به بازارهای جهانی، سرمایه گذاری مستقیم در تولید یا مونتاژ کالا در بازار خارجی است. تفاوت این دو روش با روشهایی که مثلا گفته شد این است که در این روش مالکیت کل تسهیلات تولیدی شرکت در آن بازار متعلق به شرکت نامبرده است.
یکی از نکات ضعف این استراتژی، انواع خطرهایی است که ممکن است شرکت با آن رو به رو شود، عمده ترین این خطرها عبارت است از بلوکه شدن یا کم ارزش شدن پولهای سرمایه گذاری شده، وخیم شدن بازار و یا از مصرف خارج شدن مالکیتها و … است.
تعریف تجارت الکترونیک: تجارت الکترونیکی یک انقلاب صنعتی جدید در قرن بیست و یکم تلقی می شود و با جهانی شدن بازار سرعت رو به پیشرفت و توسعه است. در حقیقت انجام هرگونه امور تجاری و بازرگانی به صورت on line و از طریق شبکه جهانی اینترنتالکترونیکی اطلاق می گردد. این فناوری در سالهای اخیر در بستر internet رشد فزاینده ای داشته است. ارتباط فناوری و تجارت به سالهای بسیار دور باز می گردد. فناوری همواره باعث پیشرفت و گسترش تجارت بوده است. حدود 2000 سال قبل از میلاد فینیقیان فن ساخت کشتی را به کار بردند و نخستین گروهی بودند ککه از دریای مدیترانه گذشتند و به سرزمینهای دور، دست یافتند. با این پیشرفت برای اولین بار در تاریخ جهان، مرزهای جغرافیایی برای انجام تجارت با اقوام دیگر آغاز گشت.
اکنون شبکه جهانی اینترنت به مثابه همان کشتی است که نه تنها فواصل جغرافیایی بلکه اختلافات زمانی را از بین برده و صفحه تاریخ را برای نمایش دیگری آماده کرده است، وقت آن است که بر این کشتی سوار شویم. در دورانی که فناوری اینترنت رو به پیشرفت است و هر لحظه بر تعداد استفاده کنندگان از آن اضافه می شود، جای افسوس است که کشور ایران با وجود امکانات بی شمار تکنیکی و فنی، از آن بهره نگیرد. همان طور که گفته شد تجارت الکترونیکی را می توان انجام هر گونه امور تجاری و بازرگانی به صورت in line و از طریق شبکه جهانی اینترنت است. این امور می تواند شامل خرید و فروش عمده و یا خرده کالای فیزیکی و غیر فیزیکی ارائه خدمات مختلف به مشتریان و دیگر موارد تجاری باشند.
امتیازات تجارت الکترونیک:
هزینه راه اندازی فروشگاه الکترونیکی بسیار کمتر از فروشگاه فیزیکی است.
تبلیغ محصولات به راحتی و به ارزانی در سطح جهانی میسر است.
مشتریان منحصر به یک منطقه و یا کشور خاص نبوده و محیط فروشگاه به مرزهای جغرافیایی محدود نخواهد بود.
رقابت برای جذب مشتری سبب ارتقای کیفیت محصولات و خدمات خواهد شد.
مدیریت فروشگاه و تعیین راهکارهای آتی کاملا ساخت یافت می شود.
ارتباط با مشتریان، تولید کنندگان و دیکر افراد می تواند با استفده از صفحات وب و نامه های الکترونیکی EBI تسهیل شود.
سفارشات می تواند به صورت الکترونیکی ارسال و دریافت شوند.
تعداد مشتریان و خریداران به سرعت قابل افزایش است.
هزینه ها کاهش یافته و منابع بیشتری حاصل خواهد شد.
با حذف واسطه ها ارتباط با تولید کنندگان کالاها، بهینه می شود.
مدلهای اصلی در تجارت الکترونیکی
حالا که افکار شما استفاده از فناوری on line، ارائه خدمات و بها دادن هر چه بیشتر به مشتریان و بازارهای جهانی را جولانگاه خو قرار داده است باید به فکر مدل مناسبی از تجارتجهت اقناع خواسته ها و تفکرات خود باشید.البته مدلهای تجارت دائما در حال تغییر هستند –شرکتها انواع مدلها را طراحی و مرتبا آنها را دستخوش تغییر و تحول می نمایند- اماعلی رغم همه این تغییرات، مدلهای موجود همگی از سه مدل اصلی نشات می گیرند.
مصرف کننده-مصرف کننده (consumer to consumer)
تجارت- مصرف کننده (business to consumer)
تجارت-تجارت (business to business)
مدل مصرف کننده-مصرف کننده
این مدل کار تجارت را بین مصرف کننده ها به صورتی ساده و روان تسهیل می نماید. منبع درآمد، پولی است که برای یر قراری ارتباط بین خریدار و فروشنده از آنها دریافت می گردد. نحوه اخذ پول می تواند به صورت یک قرار مشخص و یا به صورت حق کمیسیون باشد.
از معروفترین کمپانی های c2c، eBay است که بزرگترین مرکز تجاری on line محسوب می گردد.
این شرکت حتی با دریافت کمترین حق الزحمه، این امکان را به مصرف کنندگان می دهد که کالای خود را مستقیما به سایرمدل تجارت-مصرف کنندگان و در قالب حراجیهای مختلف و متنوع عرضه نمایند. مراجعین eBay از این سایت عظیم برای فروش و خرید اقلام بسیار مختلف و متنوع که در 4320 طبقه بندی قرار دارند، استفاده می کنند. این طبقه بندی ها اقلامی نظیر اتومبیل، کلکسیونها، موسیقی، چینی، شیشه، عکاسی، الکترونیک، جواهرات و مواردی دیگر را در بر می گیرد.
مدل تجارت-مصرف کننده
مدل تجارت-مصرف کننده، شیوه جدید و سریع فروش کالا به مصرف کنندگان است. به طور سنتی شرکتها و تجار خرئه پا با به خدمت گرفتن کاتالوگ، مراجعه به درب منزل، چاپ و انتشار آگهی، دریافت سفارشات تلفنی و پستی و نمایش کالا در ویترین فروشگاههای خود اقدام به فروش محصولات خود می نمایند. تجارت الکترونیکی ابزاری متفاوت است، شیوه ای برای فروش کالا با استفاده از فناوریهای مبتنی بر وب. یک فناوری بسیار پر قدرت که مرزهای تجارت سنتی را کاملا در هم شکسته و فضاهای جدیدی را در صحنه تجارت بروی همگان گشوده است. فناوری ای که این امکان را به مشتریان می دهد تا از هر گوشه ای از جهان و در هر زمانی از روز و شب کار خرید و فروش کالای مورد نیاز خود را انجام دهند.
متاسفانه همین قدرت شگرف فناوری و تجارت الکترونیکی باعث گردیده است تا هر کسی هم که در فکر و خیال تجارت نیست به این قافله بپیوندد.
مدل تجارت-تجارت
اگر واقعا 75 درصد از کل مجموعه تجارت جهانی on line مربوط به شیوه های تجارت-تجارت گردد. بنابراین این نحوه داد و ستد بهترین و بیشترین فرصت را برای سرمایه گذاران جدید در تجارت الکترونیکی نوید می دهد. شیوه داد و ستد B2B گستره ای از درآمد های کم تا بسیار زیاد را در بر می گیرد و سرمایه گذاران سریع تر از مسافران قطار زیر زمینی به این نوع داد و ستد مبادرت و یا از آن دست می کشند.
اما باید اذعان نمود که داد و ستد تجارت-تجارت ستون فقرات اقتصا نوین را تشکیل می دهد و همانند انقلاب صنعتی پا بر جا و استوار باقی مانده و به روند رو به رشد خود ادامه خواهد داد. علی رغم شکست و افول این شیوه داد و ستد در بعضی موارد، هنوز اول کار است و نفوذ و کشف بخش عظیمی از بازار جهانی باقیمانده است.