آشنایی با تنیس روی میز
تنیس روی میز در حال حاضر، یکی از محبوبترین ورزشها در جامعه ومدارس کشور است، زیرا اگر میز آن فراهم باشد تهیهی وسایل مورد نیاز دیگر، مثل توپ و راکت به راحتی امکانپذیر است. امروزه، این گونه وسایل در نزدیکترین فروشگاه ورزشی در دسترس است و میتوان آنها را با قیمت مناسبی تهیه نمود.
دیگر اینکه، از سن 7 تا 70 یا 80 سالگی و حتی بیشتر، میتوان به این ورزش پرداخت. قابل ذکر است که برای ورزشکاران این رشته، از سن 7 سالگی به بعد در گروههای سنی مختلف نونهالان، نوجوانان، جوانان، بزرگسالان و پیشکسوتان مسابقات رسمی در سطح آسیا و جهان برگزار میشود. حتی در گروه پیشکسوتان برای افراد 80 سال به بالا هم مسابقات جهانی برگزار میشود.
علاوه بر این، افراد علاقهمندی که نقص جسمانی دارند، نقصشان مانع از این نمیشود که نتوانند از این ورزش استفاده نمایند و نه فقط برای گذراندن اوقات فراغت بلکه مبارزه برای قهرمان شدن و به دست آوردن مقام، میتواند مد نظر آنها باشد. این تنها ورزشی است که میتواند همهی گروههای جانباز و معلول را در برگیرد؛ حتی افرادی که دچار ضایعهی نخاعی گردنی هستند میتوانند به این ورزش بپردازند. البته برای این گروه قوانین آسانتری از سوی فدراسیون جهانی معلولین در نظر گرفته شده است.
دختران و زنان هم مثل پسران و مردان میتوانند به عنوان تفریح و سرگرمی یا به عنوان ورزش قهرمانی به این رشته بپردازند و هیچگونه مشکل و محدودیتی برای آنان نخواهد بود.
برای تنیس روی میز محدودیت مکانی وجود ندارد. در زیرزمین منازل و پارکینگ آپارتمانها، در یک اطاق کار و یا در باغ و فضاهای روباز تفریحی و پارکها روی میزهای سیمانی، حتی در مکانهای تفریحی کنار ساحل، در سالنهای ورزشی چند منظوره و خیلی جاهای دیگر میتوان به این ورزش پرداخت.
تنیس روی میز از ورزشهای کم خطر است. از این رو، به هنگام بازی تفریحی و مسابقه، نیاز به مربی و یا مراقب ندارد.
یکی دیگر از محاسن این ورزش بیآسیب بودن آن برای ورزشکاران است. به ندرت پیشآمده است که ورزشکاری در این رشته صدمه دیده باشد، آن هم در مسابقات مهم؛ البته در اثر ضعفهای جسمانی و اجرای نادرست فنون ممکن است عارضههایی از قبیل کشیدگی عضلات و پارگی مویرگها و تاندونها در دست، شانه و کمر یا آرنج ورزشکار ایجاد گردد.
با این حال اگر بدن آمادگیهای لازم را داشته باشد، این عوارض هم برای ورزشکار پیش نخواهد آمد. اغلب حوادث معمولاً به علت سر (لیز) بودن کف محل بازی یا مناسب نبودن محل میز یا بازی بروز میکند ولی با کمی احتیاط میتوان از وقوع اتفاقات و در نتیجه صدمات وارد به ورزشکاران هنگام بازی جلوگیری کرد.
تنیس روی میز یکی از پرتحرکترین ورزشهاست. سرعت توپ در این ورزش گاهی به 180 کیلومتر در ساعت میرسد.
شرط یک بازی خوب، داشتن تحرک، سرعت عمل و عکسالعمل، دید قوی و بدن آماده است.
تاریخچهی تنیس روی میز در جهان
تاریخ دقیق پیدایش تنیس روی میز به درستی معلوم نیست اما با توجه به شواهد میتوان گفت، این بازی، ابتدا در سالهای 1880، مانند تنیس روی چمن، در فضای باز در انگلستان انجام شده است.
عدهای از کارشناسان نیز معتقدند که این ورزش، در سالهای 1890 به عنوان سرگرمی در اطاق پذیرایی منازل در انگلستان رواج یافته و پس از مدتی، توسط افسران انگلیسی به سایر نقاط جهان منتقل شده است. در آن زمان، بازی تنیس روی میز اغلب با یک توپ از جنس چوبپنبه و راکتهای دسته بلندی که با پوست گوساله روکش شده بود انجام میشد.
اولین سازمان شناخته شدهی مربوط به این بازی در سال 1902 در انگلستان به وجود آمد که به نام « انجمن پینگ پنگ» یا P.P.A معروف شد. این انجمن در سال 1905 عملاً منحل گردید و هنگامی که در سال 1922 یک تجارتخانهی ورزشی (تجارتخانهی برادران پارکز از کشور آمریکا) برای تبلیغ علامت کالای تجارتی خود از نام «پینگ پنگ» استفاده کرد، چنین استنباط شد که کلمهی پینگ پنگ برای یک ورزش سازمان یافتهی عمومی کلمهی مناسبی نیست. از این رو جملهی انجمن پینگ پنگ «P.P.A» حذف و به جای آن جملهی انجمن تنیس روی میز «T.T.A» برگزیده شد.
این ورزش قبل از پینگ پنگ، نامهای از قبیل « گوسیما»، «پیم پام»، « وایف»، «وف» و تنیس داخل سالن داشته است ولی در نهایت با تأسیس فدراسیون بینالمللی برای این رشته، نام « تنیس روی میز» برای آن تثبیت شد. بر حسب تقاضای انگلستان و با کوششهای آقای جورج لمان (George Lehmann) آلمانی در ژانویهی سال 1926، فدراسیون بینالمللی تنیس روی میز در برلین تأسیس شد. پس از آن، اولین کنگره، شامل کنفرانس تهیهی قوانین و مقررات خاص مسابقات، با شرکت نمایندگان کشورهای اتریش، چکسلواکی، دانمارک، آلمان، انگلستان، مجارستان، هند، سوئد و ولز در لندن تشکیل شد و آقای ایور مونتاگو (Ivor Montagu) که از مسئولان کوشا و احیاکنندهی این ورزش بود به عنوان رئیس فدراسیون انتخاب شد؛ به دنبال آن، اولین دورهی مسابقات جهانی تنیس روی میز با شرکت 7 کشور در ماه دسامبر 1926 در لندن برگزار شد که همهی عناوین هفتگانهی قهرمانی به مجارستان رسید و فقط یک عنوان، نصیب اتریش گردید که آن هم در بازیهای دو نفره (دوبل)ی زنان بود که یک اتریشی، یار (همبازی) یک مجارستانی شد.
مسابقات جهانی تنیس روی میز در قسمتهای زیربرگزار میشود:
1 مسابقات تیمی آقایان، به نام مسابقات جام سوئیت لینگ
(Swaythling cup)
2 مسابقات تیمی بانوان، به نام مسابقات جام کوربیلن (Corbilon Cup)
3مسابقات انفرادی آقایان، به نام مسابقات جام پرایدویس (Bride vase cup)
4 مسابقات انفرادی بانوان به نام مسابقات گیست پرایز (Geist Prize)
5 مسابقات دو نفره ( دوبل) آقایان به نام جام ایران (Iran cup)
6 مسابقات دو نفره ( دوبل ) بانوان به نام پوپ تروفی (Pope trophy)
7 مسابقات دو نفرهی مختلط ( یک زن و یک مرد) به نام مسابقات هیدوسک پرایز (Heydusek prize)
در حال حاضر فدراسیونهای تنیس روی میز بیش از 180 کشور، عضو فدراسیون بینالمللی تنیس روی میز ( I.T.T.F) هستند. این فدراسیون بیشترین عضو را در بین ورزشهای راکتی دارد و وظیفهی اصلی آن، برنامهریزی فنی و مسابقاتی و کنترل این ورزش در جهت منافع بیش از 30 میلیون بازیکنی است که رسماً در تمامی نقاط جهان به رقابت میپردازند. تنیس روی میز یکی از ورزشهای المپیکی است. این بازی اولین بار در سال 1988 در بازیهای المپیک سئول، رسماً در قسمتهای انفرادی و دو نفرهی آقایان و بانوان جزو بازیهای المپیک قرار گرفته است.
تاریخچهی تنیس روی میز در ایران
تنیس روی میز در ایران، نخستینبار از سال 1317 در شهرهای آبادان، مسجد سلیمان، آغاجاری و دیگر شهرهای جنوب، که محل اجتماع خارجیان و از جمله افسران انگلیسی بود، رواج گرفت و کمکم توسعه یافت تا اینکه در سال 1324 مسابقاتی بین باشگاههای خصوصی و دستههای آزاد در همان شهرهای جنوبی و با حضور خارجیان مقیم ایران و ایرانیان علاقمند، برگزار گردید. از آنجا که این ورزش در سال 1325 به طور جدیتر مورد توجه قرار گرفت فدراسیون تنیس و فدراسیون تنیس روی میز، هر دو، به ریاست آقاخان بختیار تشکیل شد و کار خود را با برگزاری مسابقات مختلف بین باشگاهها و دستههای آزاد، آغاز ودنبال نمود. پس از بختیار تصدی فدراسیون به محمود حاجبی واگذار شد. در سال 1326 (1947 میلادی) این فدراسیون به عضویت فدراسیون بینالمللی تنیس روی میز درآمد و در همان سال از سوی کشورمان، جایزهای برای مقام نخست مسابقات دو نفرهی آقایان در مسابقات جهانی به نام جام ایران (Iran cup) در نظر گرفته شد که از آن زمان تا کنون این جام همچنان در جریان مسابقات جهانی به برندگان مسابقات دو نفره (دوبل) آقایان جهان اهدا میشود. در سال 1332 برای اولینبار مسابقات قهرمانی کشور در تهران برگزار شد. در سال 1346 غفور آلبا به ریاست فدراسیون منصوب شد و در این سال بود که فدراسیون تنیس از تنیس روی میز جدا و هر کدام دارای فدراسیون مستقلی شدند. در زمان آلبا، اولین مربی خارجی از مجارستان به نام لاسلو فولدی برای ارتقای سطح بازیکنان ایرانی به کشور دعوت شد و در طول 3 سال اقامت در تهران کمک بسیاری به بازکنان ایرانی نمود.
در مسابقات خارجی مختلف، بهترین مقامهای بازیکنان ایران در رقابت های آسیایی به دست آمده است. بهترین مقام تیمی ایران در بازیهای آسیایی 1958 توکیو حاصل شد که تیم ایران پس از تیمهای ویتنام و ژاپن در سکوی سوم آسیا ایستاد. در بازیهای آسیایی 1966 بانکوک (1345 خورشیدی در رقابتهای انفرادی، هوشنگ بزرگزاده با درخشش بسیار همراه کوجی کیمورا از ژاپن مشترکاً مقام سوم آسیا را بدست آورد. این پیروزی تا کنون در تاریخ تنیس روی میز ایران بیسابقه بوده است. ضمناً در جریان چهارمین دورهی مسابقات قهرمانی جوانان آسیا، در سال 1989 (1368 خورشیدی) در دهلی نو، در قسمت انفرادی نونهالان « بهنام رحمتپناه» بازیکن خوش تکنیک ایران به همراه یک بازیکن هندی، به مقام سوم آسیا دست یافت.
زمان شروع اجرای تنیس روی میز
سئوالی که اغلب مطرح میشود این است که، از چه سنی میتوان بازی تنیس روی میز را آغاز کرد؟ جواب آن واقعاً ساده است. شما میتوانید از سن 7 سالگی ورزش تنیس روی میز را شروع کنید و تا 70 یا 80 سالگی و یا بیشتر به این ورزش بپردازید. در مدارس کشور ما این ورزش برای دانشآموزان در دروههای تحصیلی ابتدایی، راهنمایی و متوسطه در نظر گرفته شده و ادارهی کل تربیت بدنی وزارت آموزش و پرورش عهدهدار برگزاری مسابقات سالانهی آن در سطح کشور است. به علاوه، فدراسیون تنیس روی میز هم مسابقات سراسری این رشته را در ردههای مختلف سنی نونهالان، نوجوانان، جوانان و بزرگسالان برگزار میکند. افرادی هم که بالای 40 سال سن دارند جزو پیش کسوتان محسوب میشوند که مسابقات آنها در ردههای سنی مختلف ( 40 تا 50 سال 50 تا 60 سال 60 تا 70 سال و 70 تا 80 سال و بیشتر) در سطح کشور و یا از سوی فدراسیون آسیایی و فدراسیون بینالمللی تنیس روی میز در سطح آسیا و جهان برگزار میگردد.