دانلود مقاله فرش های موزه مین

Word 38 KB 5970 28
مشخص نشده مشخص نشده هنر - گرافیک
قیمت قدیم:۱۶,۰۰۰ تومان
قیمت: ۱۲,۸۰۰ تومان
دانلود فایل
  • بخشی از محتوا
  • وضعیت فهرست و منابع
  • مقدمه هدفی که این تحقیق به دنبال دارد، آشنایی با تعدادی از فرشهای موزه وین است.

    موزه وین یکی از دهها موزه ای است که فرشهای نفیسی از ایران در خود جای داده است.

    البته مهمترین این فرشها، فرش شکارگاه است که این فرش در بازار جهان و در بازار فرش به فرش وین مشهور است.

    سعی شده در این تحقیق فرشهای ذکر شده کاملا تحلیل شده و از نظر رنگ و طرح تجزیه شود.

    البته تمامی فرشهایی که در این تحقیق ذکر شده همه از دوره صفویه به بعد است.

    یعنی از اوج فرشبافی ایران به بعد که بیشتر فرشهای موزه وین متعلق به همین دوران است.

    امیدوارم با مطالعه این تحقیق کمی با فرشهایی که در موزه وین نگهداری می شود آشنا شوید.

    پیشگفتار فرش وین، هنگامی که این کلمه را می شنویم ناخداگاه ذهن به سوی فرشهای بافت شهر وین سوق داده میشود.

    من هم برای اولین باری که این کلمه را شنیدم همین اشتباه را کردم.

    اما بعد با راهنمایی های استاد عزیزم جناب آقای عبدالله احراری متوجه اشتباه خودم شدم.

    منظور از فرش وین، فرشهای موزه وین و فرش شکارگاه آن است که به فرش وین مشهور شده است.

    تحقیق در مورد فرش وین کمی مشکل بود چرا که اطلاعات کافی و جامعی در مورد این فرش ها در دسترس نیست.

    با اینکه فقط از روی سالهای بافت فرشها تخمین زده شده بود که این فرشها متعلق به دوران صفویه است اما مرتبط کردن این فرشها به دوران صفویه و نوشتن این مطالب کمی مشکل بود اما در این تحقیق سعی بر آن شده است تا این مطالب کمی به هم نزدیک شود و امیدوارم توانسته باشم این کار را تا حد مورد قبولی انجام داده باشم.

    با توجه به مشکلات گرفتن اطلاعات از سایتهای هدف و لزوم داشتن کد عبور برای دسترسی به اطلاعات کامل، عملا استفاده از این سایتها مقدور نشد.

    اما اطلاعات کلی در ارتباط با خود موزه از این سایتها استخراج شده است.

    مسلط نبودن به زبان انگلیسی هم یکی از مشکلاتی بود که این تحقیق را کمی مشکلتر کرد.

    و در آخر از تمام کسانی که به من در راه این تحقیق یاری رساندن کمال تشکر و قدردانی را دارم.

    مخصوصا از استاد بزرگوارم جناب آقای احراری و تمامی دوستانی که به من کمک کردند.

    و همچنین از مسئولین کتابخانه میراث فرهنگی و خانم توشه مسئول مرجع کتابخانه مرکزی دانشگاه آزاد واحد بیرجند هم صمیمانه تشکر میکنم.

    چکیده این تحقیق شامل اطلاعات مربوط به موزه وین است.

    البته اطلاعات آمده درباره فرشهای دوران صفویه این موزه است.

    در این تحقیق سعی شده به تمامی مسائل مربوط به این فرشها پرداخته شود.

    مسائلی از قبیل اندازه، رنگ و طرح این فرشها و البته نوع گرهی که در این فرشها بکار رفته هم در این تحقیق آمده است.

    تاریخچه کوچکی از فرشبافی صفویه در این تحقیق ذکر شده است.

    فرش شکارگاه که به عنوان فرش وین معروف است کاملا در این تحقیق تحلیل شده است.

    تعیین نوع تحقیق روشی که در این تحقیق به کار رفته روش مطالعه یا کتابخانه ای است.

    البته سعی شده تا حد الامکان از مطالب سایتهای مختلفی هم استفاده گردد.

    واژگان کلیدی فرش، قالی، موزه، وین، صفویه، شکارگاه، گره ترکی، گره فارسی، کاشان، اصفهان، شاه عباسی، گل چندپر، گل های شاه عباسی، برگ های ختایی، متن، ترنج، لچک، حاشیه آثاری که قبلا در این زمینه کار شده در مورد فرشهای موزه وین در چند کتاب محدود، مطالبی به چاپ رسیده و البته مطالب کامل و جامع نیستند و فقط یک معرفی کوچک از فرشها، نام آنها و اندازه و نوع گره آن صحبت شده و فقط در مورد دو فرش شکارگاه و سراسر گل و جانور در چند کتاب مطالب بیشتری ذکر شده است.

    در اینجا به سه کتاب از آنها اشاره میکنیم: فرشنامه ایران – نوشته دکترحسن آذرپاد و فضل الله حشمتی رضوی چاپ اول 1372 فرهنگ جامع فرش ایران- نوشته احمد دانشگر چاپ اول 1372 قالی ایران -تالیف سیسیل ادواردز – ترجمه میهن دخت صبا چاپ اول موزه وین موزه وین یک موزه عمومی و شهری است که دارای نمایشگاه ها و بخش های متفاوت و متعددی است.

    در این موزه از تاریخ شهر تا هنر ،مد و فرهنگ های مدرن از اولین روزهای تاسیس این موزه تا همینک به نمایش در می آید.

    موزه وین نه تنها محل نگهداری آثار هنری میباشد بلکه تمامی مراحل شکل گیری این اثار از ابتدا تا انتها و یا مراحلی که این آثار طی می کند تا خلق شود و به موزه برسد را مورد بررسی قرار می دهد.

    و موزه وین اثار هنری را در غالب همان محلی که خلق شده از نظر اجتماعی و فرهنگی بررسی می کند و تمامی اثار هنری را در بهترین موقعیت آب و هوایی و جوی نگهداری می کند تا هیچ صدمه ای نبینند و مدت سالم ماندن این آثار را طولانی تر می کند.

    موزه وین یک جو مناسبی را برای نگهداری فرش های موجود در ان ساخته و پرداخته کرده که فرش ها هنوز در مدت طولانی از زمان خلق شدن تا به امروز هیچ صدمه ای ندیده و همچنان سرزنده و پایدار مانده اند.

    موزه وین نه تنها محل نگهداری آثار هنری و اجتماعی است بلکه یک معرفی کامل از خود وین را درخود دارد که یک مسافر میتواند اطلاعات کامل و جامعی را از شهر قدیم وین و شهر امروزی را در آن کسب کند .

    فرش های وین فرش، درختی کهن است که ریشه در ژرفای خاک کویر و شاخه تا بلندای البرز و سایه بر سر مردمی دارد که قرنهاست سینه به سینه آن را از نسلی به نسلی دیگر منتقل کرده و بر روی آن زندگی می کنند وبا انس دارند.

    فرش تجسمی است از فرهنگ و هنر و افکار مردمی که در سرزمین ایران زندگی می کنند و نشانه فرهنگ عمیق و قدرتمندی است که هم در مقابل هجوم اقوام مختلف مقاومت کرده و توانسته فرهنگ اقوام مهاجم را گرفته و سیمای ایرانی به آن داده است.

    فرش که ترکیبی از هنر و صنعت است که با کیفیت بسیار بالایی که دارد از مرزهای تاریخ گذشته و به زمان حال هم رسیده است.

    ولی حضور مستمر آن را حتی در زندگی ماشینی امروز هم می توان براحتی حس کرد.

    ایرانیان را اگر نمی توان به عنوان اولین بافندگان فرش در جهان معرفی کرد ولی فرش پازریک را که به عنوان قدیمی ترین فرش دنیا نام می برند را می توان جزء افتخارات فرش ایران به حساب آورد.

    شروع فرش بافی ایران را نمی توان به خوبی تخمین زد ولی دوره اوج فرشبافی درایران در دوره صفویان است که از آن فرش های بسیار مرغوبی در دسترس است.

    این اوج در قرن های 10و11 هجری بوده است.

    قالی ایران در دوره صفویه که در زیبایی نقش و ظرافت بافت و جلوه رنگ آمیزی نظیر و همانندی نداشته است به عنوان تحفه ای نفیس، سهمی در روابط ایران با کشورهای همسایه و حتی دیگر ممالک داشته است.

    قالی هایی که امروزه به نام فرشهای نفیس ایرانی در موزه های عمومی و خصوصی جهان نگه داری می شود و نشانی از استادان ایرانیان در نقش و بافت دارد ، ثمره تلاش بافندگان، طراحان و رنگرزان این دوره است.

    و اکثر فرش های دوره صفویه در موزه های معروف دنیا است.

    سیاحانی نظیر تاورنیه و شاردن از وجود کارگاههای اختصاصی در کنار کاخ های پادشاهان صفویه بسیار یاد کرده انند که اکثر آن فرش های بافته شده امروزه در بزرگترین موزه های دنیا است.

    مانند فرش شکارگاه که در موزه وین است.

    بیشتر از 20 تخته فرش از زمان صفویان و بعد از ان در موزه وین نگهداری میشود.

    در دوره صفویه از ابریشم نیز در قالی بافی استفاده می شود و قالی های بس ظریف و زیبا که در موزه های جهان دیده می شود و اکثر قالی های موزه ی وین که از این دوره است با ابریشم بافته شده است.

    بسیاری از فرش های معروف و مرغوب صفویان در موزه های مختلف دنیا است مانند قالی اردبیل و قالی چلسی است که در موزه ویکتوریا البرت – لندن است.

    البته قالی ابریشمی یا قالی لهستانی هم در موزه ویکتوریا البرت است.

    یا فرش جانمازی است که در موزه متروپولتین نیویورک وفرش زیبا ومعروف شکارگاه هم که در موزه وین نگهداری میشود.

    اکثرفرشهایی که در موزه وین است معمولا بافت شهرهای اصفهان و کاشان است که آمده شاه عباس در سالهای تقریبا 1038-996هجری قمری با تاسیس کارگاههای قالی بافی در اصفهان وکاشان قالی بافی را به سطح یک هنرملی ارتقا داد.

    در زمان وی قالی هایی از ابریشم و طلا در کاشان بافته شده و در اصفهان نه تنها فرش های گران بهایی به سفارش شاه، بلکه فرش های سفارشی اشخاص دیگر نیز به دست استادان بافنده کارگاهی سلطنتی تهیه می شد.

    معرفی فرش های موزه وین موزه هایی که در حال حاضر فرش های نفیس وکمیاب در آنها جای گرفته اند تعدادشان کم نیست، موزه هنرهای دستی اتریش در وین با دراختیارداشتن فرشهای کمیاب و برجسته بی نظیر است.

    فرش های این موزه به نحوی شایسته و به صورت گسترده در معرض دید قرارگرفته است.

    حال یک به یک اکثر فرشهای موزه وین با ذکر تاریخچه و نقوش آن معرفی می گردد.

    قالی شکارگاه معروف به فرش وین در بین قالی های مشهور جهان ، این قالی در مقام نخست قرار گرفته است.

    در واقع بعضی از صاحبنظران معتقدند که نفیسترین قالی ای است که تا کنون بافته شده است و تنها فرشی به شمار می رود که تار و پود و پرزش از ابریشم است .

    قسمتهای از نقشه با نخ سیم تاب بافته شده است.

    در هر اینچ مربع آن 27 /29 گره بکار رفته است و به این ترتیب از کلیه قالی های صفویه ریز بافت تر است.

    صحنه شکارگاه بیشتر کوشش انفرادی شکارچیان را مجسم میکند .

    شکارچیان سوار بر اسب هستند و به نیزه و شمشیر و تیر و کمان مسلح اند.

    با اشتیاق زیاد حمله میکنند، ولی در این کار از روش معینی تبعیت نمی کنند.

    حیواناتی که در این فرش هستند عبارتند از: شیر و پلنگ و گرگ و خرس و آهو و گورخر و شغال و خرگوش صحرایی .

    در نمایش این شکارگاه آداب و سنن ایرانی کاملا رعایت شده است.

    زیرا در ایران و کشورهای اروپایی اغلب شکار را می رانند و برای شکارچی آماده می سازند تا زیاد دچار خستگی نشود.

    ترنج سبز رنگی به شکل ستاره هشت پر در وسط قرار دارد که در آن چهار جفت اژدهای طلایی دو به دو به سبک چینی به هم پیچیده اند و سیمرغها نیز دو به دو در پروازند.

    بار دیگر همان طور که در طرحهای ایرانی دیده می شود، لچکها یک چهارم نقش ترنج را در چهار گوشه تکرار می کنند .

    حاشیه این قالی یکی از جنبه های زیبا و چشمگیر و عالی آن محسوب می شود.

    رنگ متن حاشیه سرخ ارغوانی است و ردیفی از فرشتگان بالدار در زمینه ای که با نقش پرندگان و نگاره های مارپیچ و گل زینت یافته در کاسه های به هم میوه تعارف می کنند.

    البته در کل نقاط این فرش چه در حاشیه چه در متن از نقوش قوس های اسپیرال و اسلیمی های ریز و درشت بسیار استفاده شده است.

    گل های شاه عباسی و گل های چند پر و برگهای ختایی هم در طرح های مختلف و اندازه های بسیار متنوع در این کار به چشم می خورد.

    گل های شاه عباسی که در حاشیه کوچک آن استفاده شده در قسمتهای مرکزی این گل با چشم و ابرو کار شده و طرح یک زن را نشان میدهد .

    از طرح های پیچان شبیه ابرهای چینی هم در کل کار مخصوصا در حاشیه بزرگ بسیار استفاده شده است.

    اطراف فرشته گان در حاشیه از طرح مرغ و خروس بسیار استفاده شده است.

    که به نوعی بالهای فرشته گان و قسمتهای دم این مرغان با هم هماهنگی خاصی دارند.

    درختانی که در قسمت متن طراحی شده اند بسیار روان و پیچ و خم دار هستند .

    کلا خطوطی که در طراحی این کار استفاده شده همه روان و سبک و خمیده هستند.

    و در این کار کمتر به خطوط شکسته برخورد می کنیم.

    در تمامی کار: بر روی لباسهای فرشتگان و برروی تنه چهار اژدها، برروی زین اسبها، در متن هم به نوعی با گل شاه عباسی و گل چند پر کار شده است.

    خطوطی شبیه شاخه درخت و پیچان، مانند ابرهای چینی، دور تا دور بدن اژدهاها را گرفته و به نظر می رسد که آنها را تحت فشار دارند.

    این خطوط و نوع طراحی بیشتر در دوره صفویه بوده است.

    و به طور مسلم این قالی توسط یکی از نقاشان دربار و آن طورکه دکتر ف .

    ر .

    مارتین و عده ای دیگر معتقدند توسط سلطان محمد، نقاش مشهور دربار شاه طهماسب، طراحی شده است .

    چنانچه واقعا طراحی این قالی از او باشد احتمال می رود در اواسط قرن 16 بافته شده باشد، چه سلطان محمد در تاریخ 1555میلادی در گذشته است.

    بافت این قالی را به کاشان نسبت می دهند، زیرا مردم این شهر به بافتن کالای ابریشمی عادت داشتند و بدون شک در قرن 16 تعدادی قالی ابریشمی عادت در این ناحیه تهیه شده است .

    ولی این موضوع چیزی را ثابت نمی کند، زیرا با بودن پیشه وران خوب و ماهر، چنین قالیهایی را در هر کارگاهی می توان تهیه کرد.

    با وجود این، کاشان در مقایسه با سایر شهرهای ایران همیشه تهیه کننده زیباترین و نفیسترین قالیهای ابریشمی بوده است .

    به عقیده بعضی صاحبنظران، نقطه ضعف این قالی رنگ متن ان است که عنابی روشن است.

    ولی احتمال میرود هنگامی که قالی بافته شده رنگ آن سیرتر و بسیار زیباتر بوده است.

    اندازه این فرش 695/323 سانتیمتر است و گره این فرش گره فارسی است.

    قالی سراسر گل و جانور اندازه این قالی 760/325 سانتیمتر است.

    و گره آن گره فارسی است.

    محل بافت ان اصفهان است.

    تاریخ بافت فرش مذکور سال 949 هجری شمسی است.

    جنس تار و پود آن از ابریشم است.

    پرفسور ((پوپ)) آن را متعلق به نیمه قرن 10 هجری میداند.

    در متن، اسلیمی ها با برگ و گل، گلهای بزرگ با رنگ های مختلف و در گوشه و کنار متن، اسلیمی های ماری سفید و سرخ پراکنده اند.

    در میان جانوران بسیار مانند خروس وحشی، گوزن و بز کوهی، سگ و گرگ، ببر و درنده افسانه ای چینی و سیاه گوش و شیری که گاوی را می درد یا یوزی که بز کوهی را پاره می کند و نقشها در نهایت قوت و درستی است.

    حاشیه باریک درونی، زرد طلایی است و حاشیه باریک بیرونی سرخ است و در ان اسلیمی ماری مکرر به رنگ زرد طلایی آمده است.

    حاشیه بزرگ از چند اسلیمی گردان با برگ های ریز، گل های ختایی و اسلیمی ماری پر دامنه ترکیب شده و در آن از گل های شاه عباسی، گل چند پر، گل های پنبه ای و قوسهای اسپیرال ریز، بسیار استفاده شده است.

    در لابه لای اسلیمی های ماری، چند گل شاه عباسی بسیار بزرگ با ترکیب زیبایی آمده است.

    رنگ متن این قالی سرخ تیره و در زمینه حاشیه بزرگ، سبز خزه گون می باشد.

    رنگ های دیگری که در کل این فرش دیده می شود: سبز مغز پسته ای، لاکی، آبی کمرنگ، سفید، نارنجی، نخودی، کرم، سورمه ای، صورتی می باشد.

    این قالی جفت است که نیمه دیگر آن در امریکا می باشد.

    فرش باغی اندازه این فرش 187/151 سانتیمتر است.

    تار و پودش از نخ و پرزش پشمی است.طرح این فرش نخ ملیله دوزی شده با نقره و ابریشم زر دوزی شده دیده میشود.

    محل بافت آن احتمالا هریس است.

    طرح این فرش موسوم به باغی است.

    گره این فرش فارسی است و تاریخ بافت آن990هجری شمسی است.

    معمولا طرح این فرش همانند فرشهای شکارگاه یا سراسری پر است از برگ و درختان سر به فلک کشیده و گاهی هم حیواناتی در آن پیدا میشوند.

    فرش ترنج دار اندازه این فرش 540/270 سانتیمتر است.

    تار و پودش از نخ و پرزش پشمی است.

    گره آن گره فارسی است.

    محل بافت این فرش شمال غربی ایران است.

    تاریخ بافت این فرش سال 904 هجری شمسی است.

    متن این فرش از قابهای متعددی به شکل ترنج تشکیل شده است و به نوعی این ترنجها با خطوط باریکی به هم متصل شده اند و درون هر ترنج و بین آنها با اشکال متعددی پر شده است که به این شرح می باشد: طرحهای درون ترنج ها اسلیمی های بزرگ و پیچان هستند که معمولا اسلیمی دهن اژدری است.

    طرح گلهای شاه عباسی و با برگهای ختایی ریز گل شاه عباسی بزرگ که در وسط ترنج است و در اطراف آن دو اسلیمی بزرگ دهن اژدری با تزئینات ریز که دور تا دور گل شاه عباسی را گرفته اند و گلهای شاه عباسی ریزی که اطراف این دو اسلیمی بزرگ است.

    چند اسلیمی ماری که در وسط ترنج به دنبال هم رسم شده اند.

    طرحی است که از دو مرغ تشکیل شده است.

    این دو مرغ به صورت قرینه قرار گرفته اند و اطراف آنها را درون ترنج، گلهای شاه عباسی بزرگ و کوچکی احاطه کرده است.

    طرح ما بین ترنج ها فقط یک طرح است که آن هم چند نمونه درخت بوده که یکی از آنها با شکوفه هایی پر شده و دیگری با میوه های قرمز رنگی تزئین شده اند.

    درختی تیره رنگ که با گلهای بزرگی طرح شده است.

    نقوشی که در حاشیه آن به کار رفته آن است، از چند نمونه ترنج، دو سایز بزرگ و کوچک تقسیم شده، که ترنجهای بزرگ آن کشیده و تقریبا مستطیلی شکل است و درون آن با گلهای شاه عباسی و اسلیمی های بزرگ دهن اژدری با کلی تزئین کار شده است.

    ترنج کوچک آن توسط برگهای ختایی با چند قسمت تقسیم شده و متن حاشیه هم پر است از گلهای شاه عباسی و برگهای ختایی ریز و درشت.

    دو حاشیه کوچک آن هم با گلهای شاه عباسی و برگ ختایی تزئین شده است.

    متن فرش سراسر با رنگ لاکی رنگ آمیزی شده و در متن آن لز رنگهای روناسی، کرمی، سفید، قهوه ای تیره ، نخودی و خاکستری استفاده شده است.

    هر ترنجی با یک رنگ خاصی نقش شده اند مثلا سورمه ای که رنگ متن یک از ترنجهاست و رنگ داخل آن قرمز، نارنجی، زرد و خاکستری یا ترنجی با متن نخودی رنگ با رنگهای لاکی، صورتی و قهوه ای تیره تزئین شده است.

    ترنج دیگر با رنگ سبز تیره و رنگهای درون آن سبز کمرنگ، لاکی، نخودی،صورتی و کرم است.

    متنی سفید رنگ با رنگهای سورمه ای، لاکی، آبی کمرنگ، نخودی و کرم.

    و اخرین ترنج با متنی تقریبا گلبهی رنگ و با رنگهای نخودی و کرم.

    حاشیه های کوچک این فرش با متنی لاکی و رنگهای درون آن سفید، نخودی، آبی و سورمه ای می باشد .

    حاشیه بزرگ آن متن تیره (تقریباٌ مشکی یا قهوه ای تیره و یا بنفش پر رنگ است) و با رنگهای نخودی ،کرم،لاکی،سفید،ابی کمرنگ است و ترنجهای درون آن با متن لاکی و نارنجی و با رنگهای نخودی ، سفید ، ابی کمرنگ ،سبز کمرنگ و قهوه ای تیره .

    فرش گل و حیوان اندازه این فرش 185/120 سانتیمتر است.

    تار و پودش ابریشمی و پرزش پشمی است.

    گره این فرش فارسی و محل بافت آن احتمالا اصفهان است.

    تاریخ بافت فرش مذکور سال 959 هجری شمسی است .

    این فرش با متنی سراسری است که داخل این متن با قوس های اسپیرال بسیار ریز پر شده و در آن پر است از گلهای شاه عباسی بزرگ و کوچک و با انواع مختلفی از تزئینات این گل.

    و فرش مملو از گلهای چند پر کوچک و بزرگی است که در سرتاسر این متن جا خوش کرده اند و در آن از انواع اسلیمی دهن اژدری، اسلیمی ماری و اسلیمی خرطوم فیلی استفاده شده است.

    و حیواناتی که در این فرش طرح شده اند آهو، گراز، ببر، گاو و حیوانات ترکیبی با بدن شیر و یال اسب و دندان گراز و با چشمان ریز.

    و حیوانی دیگر با بدن آهو و پاههای شبیه سم گوسفندان و با دم اژدها و با صورتی شبیه به بز و با شاخ های گاو.

    معمولا این حیوانات ترکیبی به حیوانات دیگر مانند گاو حمله کرده و با آنها غلبه کرده اند.

    حاشیه های کوچک آن از گلهای شاه عباسی کوچک و اسلیمی های دهن اژدری تشکیل شده و حاشیه بزرگ آن از یک شاه عباسی خیلی بزرگ با دو نوع تزئین و دو اسلیمی خیلی بزرگ و تو پر و چاق طرح شده است.

    درون آن اسلیمی ها و متن حاشیه بزرگ پر است از گلهای شاه عباسی و گلهای چند پر کوچک و اسلیمی های ماری و دهن اژدری.

    متن این فرش با رنگ لاکی است و رنگهای درون آن زرد، نخودی، کرم، سفید ، ابی کمرنگ، سورمه ای، مشکی ، سبز کمرنگ، طوسی، قهوه ای کمرنگ، قهوه ای پر رنگ و قرمز است.

    یکی از حاشیه های کوچک آن با متن مشکی است و دیگر متن آن لاکی رنگ و حاشیه بزرگ آن متنی سفید رنگ است.

    اغلب گلهای شاه عباسی بزرگ با مشکی کار شده و اسلیمی های تو پر آن با لاکی رنگ و درون آنها از سفید، قهوه ای کمرنگ، نخودی، زرد، سبز کمرنگ، آبی کمرنگ، لاکی و نارنجی هم استفاده شده است.

    فرش ابریشمی اندازه این فرش 214/141 سانتیمتر است.

    تار و پود و پرز آن از ابریشم طبیعی است.

    در پرز این فرش مفتول زر بفت شده طلا و نقره دیده میشود .گره این فرش گره فارسی است.

    این فرش معروف به لهستانی است و محل بافت آن اصفهان و یا کاشان است .

    تاریخ بافت این فرش مربوط به سال 1109 هجری شمسی می باشد.

    طرح این فرش بسیار زیبا و جذاب است.

    داخل متن این فرش به طور استادانه ای پر شده است از هشت اسلیمی ماری با تزئینات کلی که تقریباٌ شبیه ابرهای پیچان در طراحی چینی ها است.

    دو اسلیمی بزرگ تقریباً متن فرش را با دو قسمت تقسیم کره اند و در لا بلای این هشت اسلیمی بزرگ با گلهای چند پر و گل شاه عباسی و برگهای ختایی نقش شده است.

    حاشیه های کوچک این فرش با نقوش هندسی است و حاشیه بزرگ و جذاب آن فقط با دو اسلیمی دهن اژدری بسیار زیبایی پر شده است.

    متن این فرش با رنگ روناسی رنگ آمیزی شده و اسلیمی های آن آبی کمرنگ و آبی پر رنگ است و رنگهای درون آن نخودی، کرم، سبز کمرنگ است.

    حاشیه زیبای آن با متن سبز مغز پسته ای است و طرح ان سبزابی یا فیروزه ای رنگ است و حاشیه کوچک آن تیره است.

    فرش ابریشمی زمینه گل دار اندازه این فرش 200/135 سانتیمتر است.

    تار و پودش نخی و پرزش ابریشم است.

    در پرز آن ابریشم زر بفت شده با طلا و نقره دیده میشود.

    این فرش در گروه فرشهای لهستانی است.

    محل بافت این فرش اصفهان یا کاشان است و این فرش در سال 1109 هجری شمسی بافته شده است.

    کلا تمام طرح این فرش به صورت خطوط شکسته کار شده و متن آن با ترنجی نسبتاٌ کوچک طراحی شده و در دو طرف ترنج در قسمتهایی که ترنج با حاشیه برخورد میکند با دو کتیبه بزرگ تزئین شده است.

    خطوط قوس های اسپیرال، گلهای شاه عباسی کوچک و بزرگ، گلهای چند پر، اسلیمی های ماری، دهن اژدری، سر بندها و در حاشیه هم گلهای چند پر و اسلیمی ها و خطوط هندسی حاشیه های کوچک، همه و همه با خطوط شکسته و تقریباٌ هندسی شکل ترسیم شده اند.

    متن فرش با دو رنگ کرم و سبز کمرنگ (کمی هم مغز پسته ای) رنگ آمیزی شده اند.

    رنگهای مشکی، نخودی، لاکی، طوسی، آبی کمرنگ، قهوه ای کمرنگ جزء رنگهای متن است.

    حاشیه آن لاکی رنگ و رنگهای به کار رفته در آن مشکی، نخودی، نارنجی و کرم، سفید و طوسی است.

    گلیم ابریشمی اندازه این گلیم 214/146 سانتیمتر است.

    تار و پود این فرش ابریشمی است و محل بافت آن احتمالا کاشان است و در سال 1079 هجری شمسی بافته شده است.

    این گلیم بر خلاف گلیم هایی که قبلا دیده شده است، بسیار شبیه به فرش و قالی است.

    نوع طراحی آن تقریباً به طرح فرشهای گل و حیوان دار و یا شکارگاه شبیه است.

    متن این گلیم با ترنجی تزئین شده که یک چهارم همین ترنج را در لچک ها داریم.

    البته با دو سر بند متفاوت در بالا و پایین لچک ها.

    خود ترنج تقریبا با فرشته گانی به چهار قسمت تقسیم شده است.

    این فرشته گان به صورت زنانی هستند با بالهای بسیار بزرگ و کشیده.

    درون متن فرش با درختانی پر شکوفه، برگهای سوزنی شکل و بزرگ وگلهای چندپر تزئین شده.

    البته طرح قالب بر متن حیواناتی هستند که همه یا در حال جنگ با همدیگراند و یا در حال فرار و گریختن.

    حیوانات مطرح این فرش خرگوش، آهو، ببر سوار بر گوزن، گربه سانانی بزرگ، پلنگ، شیر سیاه، بز کوهی، اژدها، یوزپلنگ سوار بر بز کوهی، بچه آهو، یوز پلنگی سوار بر گاو.

    حاشیه بزرگ آن هم از ترنج های مستطیلی شکل بزرگ و ترنج های دایر های شکل کوچک تشکیل شده که داخل ترنج های کوچک طرح گل شاه عباسی است و داخل ترنج بزرگ آن طرح یوزپلنگی است که به دنبال بچه آهو است.

    ببری که به دنبال بز کوهی است و یا با خرگوشهای کوچکی تزئین شده اند.

    در لچک های آن طرحی است از یک پادشاه که خدمتکار او از او پذیرائی می کند و سینی پر از تنگها و شیشه هایی در مقابل آنها است.

    در دو طرف این دو نفر با درختانی با شکوفه و گل تزئین شده است.

    رنگ هایی که در این گلیم بکاررفته متن این گلیم کرمی رنگ است با رنگ های لاکی، سفید، مشکی، نخودی، قهوه ای کمرنگ، قهوه ای پررنگ، نارنجی، آبی کمرنگ، سورمه ای، سبز کمرنگ، طوسی، زرد.

    دو حاشیه کوچک آن که گل های چند پر دارد با متن لاکی است.

    اکثر رنگهایی که در متن بکار رفته است را در حاشیه بزرگ می توان دید با همان متن کرمی رنگ.

    فرش گلدانی اندازه این فرش 610/255سانتیمتر است.

    تار و پودش نخی است و پرزش پشمی.

    گره آن فارسی است و محل بافت آن کرمان می باشد.

    تاریخ بافت فرش مذکور سال 1009هجری شمسی است.

    تمام متن این فرش پر شده است از گلهای کوچک و گرد و با گلهای بزرگ و کشیده گلها یا به شکل کاج هستند یا به صورت درختان با گلهای بزرگ، و درختانی با شاخه های ظریف و پر از شکوفه های کوچک و یا گل ها و درختانی شبیه انار و ساقه های کوچکی شبیه قاصدک که به این گل اناری متصل اند.

    و حاشیه بزرگ آن هم با گلهای شاه عباسی و چند پر و شکوفه های ریز تزئین شده است.

    و حاشیه کوچک آن هم با شکوفه های کوچک و برگ ختایی طراحی شد است.

    رنگی که در متن این فرش است مشکی است و حاشیه آن لاکی رنگ است.

    رنگهای دیگر به کار رفته در این فرش عبارتند از: لاکی، آبی کمرنگ، سفید، نخودی، کرمی، سورمه ای، نارنجی.

    فرش ترنج دار اندازه این فرش 635/330 سانتیمتر است.

    تارش نخی است، پودش پشمی است.

    گره آن فارسی و محل بافت آن آذربایجان است و در سال 1097 هجری شمسی بافته شده است.

    این فرش از ترنج بسیار بزرگ تشکیل شده است و با در سر بند در بالا و پایین آن که با آنها کتیبه هم گویند.

    و در کل تمام طرح این فرش با خطوط شکسته طراحی شده و شبیه طرحهای هندسی در آمده است.

    متن این فرش یک طرح شبیه لوزی مانند است که چهار اسلیمی دهن اژدری اضلاع آن را تشکیل داده اند و درون آن هم با چهار گل شاه عباسی تزئین شده است.

    و این طرح تکرار شده و کل متن را گرفته است.

    کتیبه ها با طرح دو طاووس متقارن و گل های شاه عباسی طراحی شده اند و ترنج بزرگ با گل های چند پر و گلای شاه عباسی و هشت شیر که سرهاشان به طرف ترنج میانی نقش بندی شده است.

    و شیر های کوچک که بر روی حیوانی دیگر سوار شده اند هم در گوشه و کنار ترنج دیده می شود.

    و حاشیه های این فرش با مثلث های متوالی به دو قسمت تقسیم شده اند که هر دو قسمت با گلهای چند پر، گل و شاه عباسی و برگ های ختایی بسیار ریزی تزئین شده اند.

    رنگ این ترنج و کتیبه های آن به رنگ مشکی است و دورگیری لاکی رنگ، رنگ متن فرش سفید است و حاشیه با دو رنگ مشکی و لاکی رنگ، رنگهای دیگر که در زمینه فرش کار شده است ( هم در متن و هم در حاشیه ) قهوه ای تیره ، آبی کمرنگ، سورمه ای، نخودی، زرد ، لاکی، نارنجی، کرمی.

    فرش موج دریا اندازه این فرش 177/372 سانتیمتر است.

    گره این فرش ترکی است و محل بافت آن کرمان.

    این فرش معروف به پرتغالی است و نقشه آن شبیه به موج دریا است.

    دلیل شهرت آن به پرتغال این بوده است که این نوع فرش ها برای پرتغال و گوا که یکی از مستعمرات پرتغال و هند بوده است می بافتند.

    تاریخ بافت فرش مذکور سال 1097 هجری شمسی بوده است.

    طرح این موج شبیه موج دریاست طرح این فرش با کشیدن ترنج در مرکز این فرش و با ادامه دادن خطوطی در بالا و پایی این ترنج که تقریباً مشابه همان خطوط ترنج است با این تفاوت این خطوط با رسیدن با حاشیه قطع می شوند و چیزی شبیه موج دریا را نقش کرده است.

    لابلای آنها را با گلهای شاه عباسی و گل چند پر و برگها و خطوط ختایی تزئین کرده است.

    ترنج مرکزی با چهار ترنج کوچک تزئین شده و چهار نیم ترنج که از کناره های ترنج به داخل آن هدایت شده اند.

    این فرش از چهار لچک تشکیل شده است که تمام لچک ها یک طرح دارند ان هم دو قایق بادبانی است که افرادی در آن سوارند و پادشاهی که در قسمت بالای قایق نشسته است .

    و روی بادبان هر قایقی دارای علامت خاصی است.

    و یک مردی که داخل آب در کنار لچک ها در حال شنا کردن است و گویی که از این قایقها کمک می خواهد.

    حاشیه های کوچک این فرش با گلهای شاه عباسی و چند پر و برگهای ختایی تزئین شده است.

    حاشیه بزرگ آن با شبه شاه عباسی ها و اسلیمی های بزرگ و درشتی که به طور قرینه در اطراف این شاه عباسی ها قرارگرفته اند.

    و درون این گل با غنچه و گل پنبه ای کوچک تزئین شده است.

    و البته ترکیب رنگی زیبا و جذاب این فرش زیبایی آن را دوچندان کرده است.

    ترنج مرکزی با رنگ لاکی، موج دوم نخودی رنگ، موج سوم مشکی، موج چهارم به رنگ آبی آسمانی، موج پنجم صورتی متمایل با لاکی، موج ششم فیروزه ای رنگ ، موج هفتم نخودی رنگو در آخر لچک آن سفید رنگ می باشد.

    البته تمامی این رنگها به صورت پراکنده داخل خود ترنج و موجها کار شده است.

    مثلا داخل ترنج مرکزی که زمینه لاکی دارد رنگهای سفید، مشکی، فیروزه ای ، آبی کمرنگ ، کرمی و نارنجی دیده می شود.

    یکی از حاشیهای کوچک این فرش با متن فیروزه ای رنگ است و دیگری نخودی رنگ.

    حاشیه بزرگ متنی لاکی رنگ دارد و رنگهای دیگری که در این حاشیه دیده می شود نخودی، مشکی، آبی کمرنگ، سفید و فیروزه ای می باشد.

  • فهرست:

    ندارد.


    منبع:

    پژوهشی در فرش ایران- تورج ژوله-چاپ اول 1381 – انتشارات یساولی
    فرش نامه ایران – دکتر حسن اذر پاد و فضل الله حشمتی رضوی – چاپ اول 1372- موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی
    فرهنگ جامع فرش ایران – احمد دانشگر- چاپ اول 1372
    قالی ایران – سیسیل ادواردز- ترجمه میهن دخت صبا- چاپ اول – انتشارات فرهنگ سرا
    ماهنامه فرهنگی ، اقتصادی، اجتماعی قالی ایران به شماره های : شماره یک تیرماه  1377
    شماره چهار مهرماه 1377
    شماره شصت و چهار اذر و دی ماه 1384

     

     

سوابق تاریخی بافت فرش در اردبیل سابقه طولانی دارد. در دوران صفویه بمانند بسیاری از مراکز بافندگی، قالیبافی در اردبیل نیز در اوج کمال بوده، نام اردبیل همواره به همراه نام قالی ذی قیمت اردبیل متعلق به قرن شانزدهم که فعلاً در موزه ویکتوریا- آلبرت نگهداری می شود ذکر گردیده است. در دوران قاجاریه قالیبافی اردبیل دچار رکود فاحشی گردیده است. بافندگان اردبیلی در هنگام جنگ جهانی دوم که ...

گردآوری اطلاعات مربوط به فرش بافی در بیست و دو روستای پراکنده در ناحیه ، پژوهش میدانی سطحی و گذرا صورت گرفته . تعریف اصطلاح منطقه : اراک که سابقاً جزو گیلان بوده و امروزه جزو استان مرکزی است که به 3 بخش و 8 دهستان تقسیم می شده در این کویر دریاچه نمکی وجود دارد که اطراف آن را دشت وسیعی پوشیده از گیاهان جلگه ای فراگرفته که در آن گیاهان نوع همیشه بهارکوهی Artemisial و گون ...

موقعیت جغرافیایی استان اردبیل: استان اردبیل در شمال فلات ایران با مساحتی حدود 17953 کیلومتر مربع که 1.09 مساحت کل کشور را تکشیل می دهد قرارگرفته در شمال آن رود ارس و در شرق رشته کوههای تالش قرار گرفته که این رشته کوهها مرز بین استان اردبیل و گیلان می باشد. استان اردبیل از شمال شرق به واسطه رود بلقار با کشور آذربایجان همسایه است. جنوب استان شهرستان خلخال قرار دارد که مرز با استان ...

به نام خالق رنگ ها ، به نام خالق طرحها ، به نام خالق فکر و به نام او که هر چه زیبایی است ،‌از اوست، اگر که آموختیم از تو بود ، اگر ساختیم از تو بیاموختیم و هر چه را که هنر گفتیم ، از هنرت که بر جهان گسترانده ای یافته ایم . با نام تو آغاز می کنم تا یادت همیشه آرامش دلم باشد و قوت دستانم ،‌ این تحقیق را برای درس ابزار و مواد فرش , تهیه و تنظیم شده است که به دو روش تحقیقی پرسش و ...

نقوش فرش ایران و نگاره های تزیینی آن و از همه مهمتر مفاهیم بنیادی و شاید هم راز آمیز آنها ، از جمله مباحث تخصصی فرش ایران می باشد که در طی چند دهه ی اخیر بسیار مورد توجه فرار گرفته است . در خصوص طبقه بندی صحیح و اصولی طر ح های فرش ایران و همچنین مبانی بنیادی آن تا چند سال اخیر کار چندانی صورت نگرفته بود ، امل به تدریج مطالعات انجام شذه به ویژه توسط کارشناسان و محققین ایرانی که ...

پیشینه تاریخی اصفهان در دوران هخامنشی به نام « کی » شناخته شده است و پارتیکا که امروز فریدن نامیده می شود، از نواحی آباد و مشهور آن بوده است. در زمان اشکانیان، اصفهان قلمرو یکی از پادشاهان جزء ( ساتراپ ) بوده است، و در دوره ساسانیان اعضای هفت خانواده بزرگ ایرانی که دارای مشاغل عمده و مناصب سلطنتی بوده اند در اصفهان سکونت داشته اند، و این شهر جزء حکمرانی آنان به شمار می رفته است. ...

موقعيت جغرافيايي و تقسيمات سياسي استان استان اصفهان با مساحتي حدود 105937 کيلومتر مربع بين 30 درجه و 43 دقيقه تا 34 درجه و 27 دقيقه عرض شمالي خط استوا و 49 درجه و 36 دقيقه تا 55 درجه و31 دقيقه طول شرقي از نصف النهار گرينويچ قرار دارد . اين استان

موقعیت جغرافیایی و تقسیمات سیاسی استان استان اصفهان با مساحتی حدود 105937 کیلومتر مربع بین 30 درجه و 43 دقیقه تا 34 درجه و 27 دقیقه عرض شمالی خط استوا و 49 درجه و 36 دقیقه تا 55 درجه و31 دقیقه طول شرقی از نصف النهار گرینویچ قرار دارد . این استان که در مرکز ایران واقع شده است از شمال به استانهای مرکزی , قم و سمنان ؛ ازجنوب به استانهای فارس و کهگیلویه و بویراحمد ؛ از شرق به ...

مقدمه کرمان استانی واقع در مناطق مرکزی و خشک ایران هر چند سلسله کوههای نسبتاً بلند در سمت شمال غربی خود دارد ولی هیچ رودخانه پر آبی در آن جاری نیست همین کمبود آب و مناطق لم یزرع کوهستانی و شن زارهای این سامان، سبب شده تا بیشتر اهالی این منطقه به جای کشت و زرع، به هنر و صنعت قالیبافی روی آورند این ناحیه از ایران از دیر باز یکی از مراکز مهم فرشبافی کشور ما به شمار می رفته و تاریخ ...

مقدمه ذوق و خلاقیت هنری هر جامعه ای از سنن زندگی و سوابق تاریخی و محیط زیست آحاد آن قوم ریشه و الهام می گیرد و غالبا این ذوق و استعداد در یک و یا چند رشته خاص بگونه ای متبلور می شود که رقابت جوامع دیگر با آن ملتها و اقوام در آن رشته ها بدلایل متعدد تا حدودی دشوار و شاید عبث می گردد. از جمله هنرهائی که در این سرزمین درمرور زمان به ذروه کمال و استادی رسیده و ذوق هنرمند ایرانی در ...

ثبت سفارش
تعداد
عنوان محصول