جایگاه کشاورزی در صادرات غیرنفتی
امروزه توسعه صادرات غیرنفتی یک ضرورت بهشمار میآید زیرا از یکسو درآمدهای ارزی کشور افزایشیافته و از طرف دیگر برنامههای توسعه اقتصادی را که متضمن هزینههای ارزی است، ممکن میسازد.
با اینوجود در ایران تا قبل از انقلاب اسلامی بهدلیل وابستگی شدید اقتصاد کشور به درآمدهای نفتی، توسعه صادرات غیرنفتی مورد توجه چندانی قرار نداشت، اما پس از پیروزی انقلاب اسلامی بهدلیل نوسانات قیمت این محصولات و تنوعبخشی به اقتصاد، صادرات غیرنفتی بهعنوان یکی از سیاستهای اصلی مدنظر قرار گرفت و در این میان کشاورزی بهدلیل سهم آن در تولید ناخالص ملی، اشتغال، تأمین امنیت غذائی و... بهعنوان یکی از ارکان اصلی اقتصاد از جایگاه مهمی برخوردار شد.
دستاندرکاران میگویند: از مجموع ۳۰۷ کالای صادراتی دارای مزیت نسبی، ۶۳ مورد جزء محصولات کشاورزی است و بهعبارت دیگر یکپنجم از محصولات صادراتی دارای مزیت نسبی را تولیدات کشاورزی تشکیل میدهد. بهطوریکه در این زمینه گفته میشود حجم صادرات محصولات کشاورزی در سال گذشته با ۲۲ درصد رشد به بیش از ۲ میلیارد دلار رسیده است.
ناگفته نماند اهمیت توسعه صادرات غیرنفتی در شرایط نوظهور جهانی شدن اقتصاد و آینده کشور با توجه به درخواست عضویت در سازمان تجارت جهانی، ضرورت بازشناخت پتانسیلها و ظرفیتهای بالقوه و بالفعل این بخش را بهعنوان اهرم اصلی حضور ایران در بازارهای جهانی اجتنابناپذیر میکند.
در این میان بهنظر میرسد این بخش برای رسیدن به اهداف موردنظر و رفع مشکلات و موانع موجود نیازمند یک راهبرد اساسی است تا در چارچوب آن علاوه بر سرمایهگذاری بر روی محصولات دارای مزیت نسبی با اهداف صادراتی، برنامه مدونی را در خصوص کسب شناخت کافی از بازارهای هدف، رفتار رقبا، موانع ورود به بازارها و... به مورد اجراء گذارد.
به این نکته باید اشاره داشت اگر چه طی سالهای گذشته تاکنون اقلامی همچون فرش، پسته، زعفران، خاویار، خرما، کشمش و... در صدر کالاهای صادراتی ایران قرار داشته است، اما باید توجه داشت برای حضوری هر چه قویتر میبایست ضمن ایجاد تنوع در این نوع کالاها، درصدد نفوذ به بازارهای جدید نیز بود تا راه برای گسترش و تقویت هر چه بیشتر تجارت کشاورزی ایران با جهان هموار شود.