آزمایشات
موضوع آزمایش : رنگرزی لیف پشم و ابریشم توسط رنگزای مستقیم - 2
وسایل و ابزار مورد نیاز :
بشر (به عنوان حمام رنگرزی )، همزن ، دما سنج ،پیپت ، پیست ، استوانه مدرج ، هیتر ، رنگزای مستقیم قرمز وآبی ، کالای پشم و ابریشم ، آب مقطر، اسید استیک
هدف از آزمایش :
بررسی اثر اسید بر جذب رنگهای مستقیم روی پشم و ابریشم .
تئوری آزمایش :
رنگزای مستقیم در آب دارای بار منفی میباشد و با افزودن اسید به حمام لیف دارای بار مثبت میگردد و این جاذبه ای خواهد بود برای جذب رنگزا به لیف . اسید را باید بعد از جوش آمدن حمام اضافه کرد و اگر در ابتدا این کار صورت بگیرد بدلیل این که جاذبه لیف برای رنگزا بسیار زیاد خواهد بود و رنگ سریع جذب لیف میشود و در نتیجه رنگرزی نا یکنواخت خواهد شد .
بشر های شماره 3 و4 را برای این آزمایش در نظر میگیریم .
در هر دو حمام ، رنگ به اندازه یکسان وجود دارد و تفاوت در داشتن اسید است که در حمام شماره 3 اسید نمیریزیم و در حمام شماره 4 ، 3% اسید اضافه میکنیم . کالای موجود در این ازمایش 0.2 گرم پشم و 0.2 گرم ابریشم خواهد بود با توجه به این که L:R ، 100:1 میباشد ، حجم حمام 40cc خواهد بود .
با توجه به درصد موجود (اسید 1% ، رنگزا 1% ) و درصد های خواسته شده مقدار مواد را بدست می آوریم و رنگرزی را طبق منحنی مربوطه انجام میدهیم .
منحنی رنگرزی :
روش کار :
با توجه به درصد های داده شده و درصد های موجود مقدار مواد مورد نیاز را محاسبه میکنیم . حمام شماره 3 بدون اسید و به حمام شماره 4 ، 3 % اسید اضافه میکنیم و از دو نوع رنگ ، قرمز و ابی بهره میجوییم .
حمام شماره 3 : رنگزا قرمز (1% ) , رنگزای آبی (1 %)
0.4 * 1 / 1 = 0.4 cc= رنگ قرمز
0.4 * 1 / 1 = 0.4 cc = رنگ آبی
40 * - 0.8 = 39.2 cc= آب مقطر
حمام شماره 4 : رنگزا قرمز (1% ) , رنگزای آبی (1 %) ، اسید استیک (3%)
0.4 * 1 / 1 = 0.4 cc= رنگ قرمز
0.4 * 1 / 1 = 0.4 cc = رنگ آبی
( درصد اسید موجود 1 % )
0.4 * 3 / 1 = 1.2 cc = اسید استیک
40 - (0.8 + 1.2 ) = 38cc = آب مقطر
مشاهدات :
حمام شماره 3 که فاقد اسید بود جذب رنگش نسبت به حمام شماره 4 که اسید داشت کمتر بوده است . در آزمایش ثبات رنگی نمونه ها کمی جذب رنگ داشته اند و پشم و ابریشم رنگهای متفاوتی به خود میگیرند نمونه های بدست آمده :
حمام شماره 3
حمام شماره 4
نمونه رنگ شده پشم
نمونه رنگ شده ابریشم
نمونه ثبات
نتیجه گیری :
حمام شماره 4 با اضافه کردن اسید جذب رنگ بیشتری داشته و حمام شماره 3 کمرنگ تر از حمام شماره 4 شده است . بنا بر این با اضافه کردن اسید جذب رنگ برای الیاف پشم و ابریشم بیشتر خواهد شد ثبات رنگ هم برای هر دو حمام تفاوت چندانی نداشته و از حد متعادلی برخوردار بوده است . با توجه به ساختار متفاوت لیف پشم و ابریشم رنگهای متفاوتی هم بدست آمده است .