تعیین تاریخ معینی برای پیدایش بیمه بیماری تقریبا غیر ممکن است ، بعضی از علمای علم بیمه معتقدند نوعی از بیمه بیماری قبل از میلاد مسیح در چین قدیم مرسوم بوده است. بدین نحو که بسیاری از ثروتمندان چین در ایام سلامت مبالغ به پزشک خود می پرداختند – برای اینکه در موقع بیماری اگر از پرداخت حق العلاج و هزینه های معالجه عاجز می ماندند پزشکی که قبلا در موقع سلامتی بیمار از او پول گرفته او را معالجه نماید- این رویه تقریبا امروزه نیز اساس بیمه بیماری خصوصی را تشکیل می دهد زیرا بیمه شده در دوران سلامتی مبالغی را به بیمه گر می پردازدو در موقع بیماری موسسه بیمه گر هزینه بیماری و معالجه بیمه گذار را پرداخت می کند.
در مصر قدیم و هند قدیم نیز اجتماعاتی از افراد خیر تشکیل می شدو اعاناتی در صندوقی جمع آوری می گردید و هر وقت عضوی مریض می شد که قادر به پرداخت هزینه معالجه خود نبود از این صندوق به او کمک می شد.
در اروپا مدارک تاریخی برای شروع بیمه بیماری مربوط به قرن 13 می شود. در این قرن بیمه بیماری برای حملیت از دریانوردان بیمار در کشورهای اروپا بوجود آمد. من باب مثال در دو شهر قدیمی ((اولرون )) و ((ویسبی))در قوانینی که بین سالهای 1266الی 1798 وضع شدند مواردی مربوط به بیمه بیماری دیده میشود. ویسبی شهری بوده است واقع در جزیره ((گوتلند))در دریای آدریاتیک ، در قوانین این شهر ذکر شده :
(( چنانچه تاجری ناخدای کشتی را مجبور به بیمه کشتی نماید ، تاجر نیز ناگزیر است که حیات ناخدا را در برابر مخاطرات دریا بیمه نماید. ))
در یکی از قوانین شهر ((اولرون )) چنین ذکر شده :
((چنانچه بیمار به هر یک از کارکنان کشتی رو آورد، مادامیکه آن کارگر بیمار در خدمت کشتی استناخدا باید آن مریض را در ساحل پیاده کرده و برای او بالاپوش و روشنایی تامین کند و همچنین باید برای او یکی از غلامان کشتی را بخدمت گمارد و یا زنی را اجیر کرده و بحفاظت و پرستاری او انتخاب نماید.))
در قرون وسطی در اروپا ، اصناف تشکیلاتی برای حمایت از اعضای خود بوجود آوردند. عضو هر صنف ضمن ادای سوگند متعهد می شد که مختصری از مزد خود را برای عضو بیمار و هزینه های معالجه او بپردازد.
در سال1663 میلادی دولت هلند سربازان خود را در برابر از دست دادن دستها و پاها و چشمها بیمه نمودند.
با توجه به اینکه بیمه باربری و آتش سوزی و عمر مجاوز از چند قرن قبل در انگلستان بوجود آمده و با پیدایش راه آهن ، بیمه حوادث راه آهن نیز در آن سرزمین پیریزی گردید ، معذالک تا اواخر قرن 18 در آن کشور که پیشرو صنعت جهانی بیمه می باشد، بیمه بیماری بوجود نیامد. احتمالا پیدایش بیمه بیماری پس از انقلاب صنعتی و با ظهور کارخانجات و کارگاههای بزرگ ماشینی ضروری شناخته شد. این استدلال از این جهت صحیح بنظر می رسد که قبل از انقلاب صنعتی ، مردم از زندگی کشاورزی برخودار بودند و در بین کشاورزان عامل مهمی که آنها را بطور جمعی دچار تاملات و نگرانی برای بیماری بنماید وجود نداشت. در حالی که زندگی صنعتی و سوانح ماشینی که باعث ضایعات بدنی می شد و بالاخره استنباطات جدید از فلسفه اجتماعی تغییراتی در اجتماعات و افکار بوجود آورد و عوامل مزبور باعث شد بیمه بیماری بوجود بیاید.
در انگلستان در اوایل قرن 19 انجمن هایی که از اتحادیه های صنفی ریشه می گرفت و بنام انجمن یاران نامیده می شدند تشکیل گردیدند ، در این انجمن ها اگر اعضای آن دچار بیماری می شدند مورد حمایت اعضا قرار می گرفتند.
در سال 1848 یکی از شرکت های بیمه انگلستان با همکاری راه آهن آن کشور یک نوع بلیط مسافرت انتشار داد که با خرید آن بلیطها اگر مسافر در طول سفر خود در اثر سوانح با جراحات سخت و ضایعات بدنی مواجه می شد معالجات این نوع مسافرین را شرکت بیمه تقبل می کرد.
آغاز بیمه بیماری در آمریکا در اواسط قرن 19 می باشد. در سال 1847 شرکت بیمه بهداشت ((ماساچوست )) بوجود آمد. این شرکت و شرکت های مشابه آن که در این دوره در آمریکا بوجود آمدند از روش انجمن های یاران انگلستان پیروی می کردند و نرخیس که برای بیمه معین نموده بودند همان نرخ موسسات انگلیسی بود.
بنظر می رسد شرکت بیمه بهداشت ((ماساچوست )) نخستسن شرکتی بوده باشد که بیمه سوانح را در آمریکا بوجود آورده، این شرکت ابتدا با سرمایه 50000 دلار تشکیل یافت و مانند همه بیمه گران اولیه تعهدات و قراردادش بصورت بلیط بود که در زیر نمونه ای از این نوع بیمه نامه درج می گردد :
شرکت بیمه بهداشت ((فرانکلین ماساچوست )) با سرمایه 50000دلار، با اجازه خاص بیمه در برابر سوانح و اتفاقات .
((این بیمه نامه برذمه دارد که با پرداخت پانزده سنت به شرکت بیمه بهداشت ((فرانکلین )) خریدار را نام و زمان خریدش در این ورقه مندرج است برای مدت بیست و چهار ساعت پس از تاریخ مندرج بیمه نماید و شرکت بیمه بهداشت ((فرانکلین)) متعهد است که به شخص مذکور به شرط اینکه در مدت قانونی این قرارداد دچار لطمه و جراحتی به علت حادثه راه آهن و قایق مسافری بشود که ده روز بستری و از کار بازمانده گردد ، مبلغ دو.یست دلار پرداخت نماید و نیز چنانچه حادثه حاصله وسیله راه آهن و قایق مسافری به حدی باشد که او را از ادامه کارش ناتوان و عاجز سازد و یا بمدت دو ماه بستری سازد ، این شرکت متعهد است که بجای دویست دلار فوق الذکر مبلغ چهارصد دلار پرداخت نماید. پرداختها باید سی روز پس از اطلاع و ثبوت آن برای شرکت انجام گیرد.))
امضاء دبیر((استیفن بیتس))
وجوه مندرج در این بیمه نامه بنظر می آید که فی الواقع کم و ناچیز می باشد ولی نباید فراموش کرد که این مبلغ فقط در برابر پرداخت 15سنت حق بیمه داده می شده.
در سال1899 دو شرکت بیمه آمریکایی موسوم به شرکت بیمه عمر ((آتنا)) و شرکت بیمه ((مسافران)) یک نوع قرار داد بیمه بیماری بوجود آوردند که بموجب آن بیمه شدگان در برابر خسارتا ناشی از بیماری بیمه شدند ولی در این قرار دادها امراض سل – امراض مقاربتی – جنون- امراض ناشی از استعمال الکل و مواد مخدر مستثنا شده بود.
در سال 1914 شرکت بزرگ بیمه آمریکایی ((متروپولیتین)) وارد بازار بیمه بیماری آمریکا شد و بخصوص با شروع بیمه جمعی ، بیماری فعالیت در این رشته از بیمه گری را در آمریکا توسعه فوق العاده داد .
امروزه بیمه بیماری یکی از رشته های مهم بیمه گری در جهان محسوب می شود. در بعضی از کشورهای سرمایه داری معالجات افراد جامعه از وظایف دولتها شناخته شده و این رشته از صنعت بیمه ملی شده است- در سایر کشورهای مشابه نیز اجرای بیمه بیماری از طریق بیمه های اجتماعی کارگران- بیمه اجتماعی روستاییان و بیمه های خصوصی شامل کلیه افراد جامعه گردیده است.
قسمت دوم – تعریف بیمه بیماری :
منظور از بیماری : تردیدی نیست که کلیه افراد بشر در معرض خطر امراض گوناگون قرار گرفته اند و با وجود پیشرفت های فوق العاده علم طب، معذالک بشر هنوز نتوانسته است بر کلیه امراض فائق گردد. برای اینکه افراد بیماری بهبودی حاصل کنند ناچارند بابت دارو ، پزشک ، بیمارستان و غیره مبالغی بپردازند که مخارج مزبور را بیمار ویا فامیل او تقبل کنند . در اجتماعات کنونی و ممالک مترقی معمولا کلیه کارگران و یا کارمندان از بیمه های جمعی استفاده می کنند و در این گونه موارد مخارج بیماری را دولت و یا موسسات مربوطه دولتی می پردازند. سایر طبقات مردم نیز ممکن است از بیمه بیماری استفاده کنند، نسبت به اینکه اشخاص بخواهند در برابر چه قسمت از خطرات بیماری تامین داشته باشند نوع بیمه بیماری فرق می کند.
معمولا بیمه بیماری خصوصی را از نظر فوق می توان به سه دسته تقسیم کرد:
بیمه بیماری هزینه معالجه
بیمه بیماری مشارکت در هزینه معالجه
بیمه بیماری با غرامت روزانه
قبل از اینکه بشرح بیمه بیماری بپردازیم می بایستی اصطلاحاتی که همواره در اینگونه مواقع بکار برده می شوند شرح داده شود.
تعریف بیماری :
مرض و بیماری عبارتست از تغییر نامسعد و اختلال در عمل عادی اعضا و جهاز بدن که از طرف مرجع پزشکی قابل تشخیص بوده و ارتباطی به اراده بیمه شده نداشته باشد – نقص و عدم کمال جسمی که در ابتدای تولد و یا بتدریج در شرایط عادی عارض شده و همچنین ناتوانایی جنسی مردان ئ نازایی زنان از نقطه نظر بیمه ، بعنوان مرض یا بیماری را ندارد.
غرامت : عبارت است از مبلغ مقطوعی که برای جبران صدمات وارده به بیمه شده در اثر حادثه و مورد معین پرداخت می گردد.
هزینه معالجه: عبارت از مخارجی است که برای اعاده سلامتی بیماری هایی که در اثر حادثه و یا امراض پیش آمده می بایستی پرداخت گردد و معمولا از دو قسمت تشکیل می شود.
هزینه اصلی معالجه و هزینه فرعی معالجه : هزینه اصلی معالجه عبارتست از مخارج پزشک ، دارو و بیمارستان.
هزینه فرعی مخارجی است که برای افراد حتی پس از اعاده سلامتی نیز مورد احتیاج است. من باب مثال هزینه مربوط به اشعه های درمانی – حمامهای طبی را می توانیم ذکر کنیم.
بیمه بیماری هزینه معالجه :
در بیمه بیماری هزینه معالجه ،بموجب قرار دادی که بین بیمه گر و بیمه گذار منعقد می گردد بیمه شده در برابر مبلغ معینی حق بیمه می نماید و موسسه بیمه یا بیمه گر متعهد می شود در مواقع بروز مرض هزینه بیمه شده را تحت شرایط معینی بپردازد.
بطور کلی تعهدات اساسی اغلب شرکتهای بیمه در مورد بیمه بیماری اعم از تعهدات اصلی و فرعی بشرح زیر می باشد:
هزینه پزشک – این هزینه عبارتست از ویزیت پزشکان – حق الشور و مخارج مربوط به معالجات مخصوص ، از قبیل معاینات پزشکی – عملیات جراخی مختصر- پانسمان- امتحانات با اشعه (رونتگن) – اشعه رادیومو غیره.
مخارج بیمارستان – عبارتست از مخارج مربوط به بستری کردن و پرستاری – مخارج پزشک – مخارج عمل ، منجمله مخارج سایر پزشکان که در عمل مشارکت دارند – مخارج بیهوشی و همچنین حق اطاق عمل و مخارج حمل ونقل بیمار به بیمارستان.
مخارج دارو- عبارتست از بهای دارو هایی که توسط پزشکان تجویز می شود و از دارو خانه خریداری میگردد.
-4مساعده برای مخارج دندان و دندان مصنوعی - اصولا در بیمه بیماری عوارض مربوط به فرسودگی دندان قابل بیمه شدن نمی باشد- زیرا دندانها خود به خود در اثر ساییدگی فرسوده می شوند و به این جهت معمولا برای معالجه دندانهای کسانی که بیمه شده اند شرکتهای بیمه فقط مبلغ معینی به عنوان مساعده پرداخت می کنند.
5-وسائل فرعی معالجه –برخی از وسائل معالجه بطور اساسی در معالجه بیماری موثر نبوده و از فروع معالجهمی باشند. مثلا حمامهای طبی می باشند. مثلا حمامهای طبی- اشعه های درمانی – عینک – سمعک – کفش های طبی – جوراب واریس و غیره .
6- مخارج تولد – معمولا در موقعی که بیمه شده ای صاحب اولاد میشود ، در موترد زایمان طبیعی ، مرض و یا بیماری بوقوع نمی پیوندد، معذالک در بیمه های بیماری خصوصی برای مساعده زایمان مبلغی پیش بینی می شود که به بیمه شدگان پرداخت می گردد. مبلغ این مساعده ممکن است به نسبت مدت قرار داد تغییر کند.
7- هزینه کفن و دفن – در بعضی از بیمه های بیماری خصوصی پیش بینی می شود که در موقع فوت بیمه شده مبلغی به عنوان هزینه کفن و دفن پرداخت می شود. مبلغ مساعده بابت کفن و دفن نیز ممکن است به نسبت مدت قرار داد بیمه تغییر کند.
با توجه به تعریف بیمه بیماری که فوقا ذکر شد دیده می شود که قسمتی از امراض به مرورو تدریجا بروز می کند بیمه بیماری شامل آنها نمی شود. اما باید در اینجا متذکر بشویم که گر چه عموما بیمه بیماری شامل اینگونه بیماری ها نمی شود ولی ممکن است با دریافت حق بیمه بیشتر بیما ریهای مزبور نیز مشول بیمه بیماری بشود – چنانچه بیمه شده به وسیله اظهارات نادرست عمدی باعث اغفال بیمه گر شود ،نه فقط بیمه گر ملزم به پرداخت هزینه معالجه نخواهد بود ، بلکه می تواند فورا لغو قرارداد را به بیمه شده اطلاع دهد.