آشنایی با پوست انار
درختچه :به ارتفاع 2 تا 5 متر
گل : نسبتا درشت به رنگ قرمز لاکی ، کاسه گوشتی ، قرمز رنگ و پایا .
میوه : بزگ ، گوشتی و غالبا کروی به رنگ قرمز .
انتشار جغرافیایی : تقریبا در تمام ایران بخصوص در ساوه ، بندر گز و نقاط دیگر کاشته میشوند و بصورت خودرو در سواحل دریای خزر و در جنگلهای شمال به فراوانی یافت میشوند این گونه انار دارای میوه کوچک و غیر خوراکی است و به نام گلنار معروف است رنگ گل آن قرمز است .
این گیاه دارای تانن است که بیشترین مقدار ان در کاسه میوه است . در هر میوه تا حدود 40 درصد تانن یافت میشود .
از پوست میوه آن برای رنگرزی پشم و ابریشم استفاده میشود . در فصل پاییز پوست آن را جدا کرده و در آفتاب خشک میکنند . بعد از جوشاندن با آب ، رنگ بدست آمده را صاف میکنند و مورد استفاده قرار میدهند .
با ترکیبات مختلف رنگهای متفاوتی از آن بدست می آید . پاره ای از بافندگان ایلیاتی فارس و بیشتر قشقایی ها از پ.ست انار رنگ طلایی بسیار فاخری بدست می اورند .
حلال پوست انار آب است . و رنگرزی بدون دندانه کردن میتوان از آن استفاده کرد ولی ثبات خوبی ندارند .
ضمنا از این گیاه برای بدست آوردن رنگ سیاه و خاکستری استفاده میشود .
برای بدست آوردن رنگ مشکی پر کلاغی از رنگ پوست انار و زاج سیاه استقاده میکنند . قابل توجه است که ثبات رنگ بدست آمده از این گیاه بسیار بهتر از برخی از رنگهای شیمیایی است .
منبع : ج . افشار - ویکتوریا – فرایند و روشهای رنگرزی الیاف با مواد طبیعی – انتشارات دانشگاه هنر – ص 103 و 104
این درختچه در پوست ، میوه و در ریشه دارای ماده مازئجی است اندازه این ماده در پوست و میوه آن هب 20 تا 50 درصد میرسد آمار نشان میدهد که این ماده از تمام مواد مازوجی دیگر بیشتر در ایران مصرف میشود .
تاثیر مواد گوناگون در پوست انار :
مواد اسیدی : اسیدها رنگ محلول را قدری قرمز میکنند بی کرومات پتاسیم Cr2 O7 K2رنگ محلول را قرمز مینماید .
املاح قلع رسوب زرد رنگ تولید مینماید و روش رنگرزی ان با سایر رنگهای طبیعی یکسان میباشد .
منبع : سهی زاده ابیانه – مرتضی – تکمیل فراورده های نساجی و رنگرزی – انتشارات دهخدا – ص 40 و 39