شفافسازی حسابها و ارائه گزارشهای مالی جامع از طریق :
* محاسبه بهای تمام شده خدمات و مدیریت بر هزینههای .
* تهیه صورتهای مالی تجمیعی و تلفیقی کل و گزارشهای عملکرد دورهای .
اهداف جانبی استقرار سیستم حسابداری تعهدی
• ایجاد بستر مناسب در استقرار بودجه جامع .
• تأمین، توسعه، تکمیل و یکپارچهسازی نرمافزارهای کاربردی مرتبط .
• ایجاد طبقهبندی و کدینگ یکنواخت در کلیه واحدهای اجرایی .
• شامل ادارات ستادی، مناطق و چهار سازمان وابسته در گام نخست و تعمیم آن به کلیه سازمانها و شرکتهای تحت پوشش در گامهای بعدی
آموزش و بهسازی نیروی انسانی مرتبط با سیستم حسابداری تعهدی
پائین بودن سطح کیفی بخش قابل توجهی از نیروی انسانی در اختیار واحدهای اجرایی، خصوصاً در مبادی تولید اطلاعات مورد نیاز سیستم حسابداری تعهدی - همچون حوزههای شهرسازی،فنی و عمرانی و خصوصاً پرسنل بخشهای اصلی امور مالی ( حسابداری، درآمد، تدارکات و ... )،از اهم موارد قابل طرح و بررسی است که تاکنون سعی شده با استفاده از آموزشهای حضوری و ارسال دستورالعملهای تدوین شده بصورت مستمر ارتقاء یابد. ولی مسلم است که در ادامه راه و به جهت حمایت و استقرار کامل رویه تعهدی، ضرورت دارد از مدیران و کارشناسان دارای تحصیلات عالیه در واحدهای اجرایی مختلف استفاده شود و به موازات آن طراحی و اجرای دورههای آموزشی، همچون گذشته ولی بصورت مدون و کاملاً برنامهریزی شده، مدٌنظر مسئولین محترم قرار گیرد
اصلاح و شفافسازی حسابهای سنواتی
در راستای اصلاح و شفافسازی حسابهای سنواتی ، اقدامات زیرباید انجام گیرد:
شناسایی، ارزیابی، قیمتگذاری و ثبت دارائیهای ثابت ( اختصاصی ) .
شناسایی، ارزیابی، قیمتگذاری و ثبت موجودیهای جنسی .
شناسایی، ارزیابی، قیمتگذاری و ثبت پروژههای مشارکتی و سرمایهگذاریهای .
بررسی و تدقیق درآمدها و حسابها و اسناد دریافتنی ، جهت انتقال صحیح اینگونه موارد به سرفصلهای متناظر در سیستم حسابداری تعهدی .
بررسی و تدقیق هزینهها و حسابها و اسناد پرداختنی ، جهت انتقال صحیح اینگونه موارد به سرفصلهای متناظر در سیستم حسابداری تعهدی .
طراحی و نظارت بر تولید یازده نوع از اسناد مکانیزه حسابداری در سیستم مالی پام .
تهیه و تدوین دستورالعملهای مرتبط با نحوه ثبت تغییرات دارائیهای ثابت و موجودیهای جنسی .
بررسی و تعیین کلیه حسابهای دائمی استفاده شده و دارای مانده غیر صفردر روش نقدی و نهایتاً ارائه دستورالعمل مورد نیاز برای انتقال مانده اینگونه حسابها به سرفصلهای متناظر در سیستم حسابداری تعهدی .
جمعآوری و یکسانسازی اطلاعات مالی واحدهای اجرایی ( 33 واحد مختلف )، باتوجه به تنوع نرمافزارهای مورد استفاده در هر یک از آنها بعنوان پیشزمینه تهیه گزارشهای تجمیعی و مقایسهای بصورت مکانیزه .
شایان توجه است که تهیه گزارشهای تجمیعی «ترازنامه»، «فرم درآمدهای وصولی»، «صورت درآمد و هزینه»، «آمار و خلاصه آمار عملکرد اعتبارات جاری و عمرانی » و ... با استفاده از اطلاعات ذکر شده در این بند و خصوصا امکان مقایسه و بررسی نحوه ثبت رویدادهای متنوع مالی در واحدهای مختلف اجرایی از اهم دستآوردهای این بخش است.
حسابداری بر مبنای نقدی چیست ؟
در حسابداری نقدی ( Cash basis ) صرفاً معاملاتی که در برگیرنده دریافت و پرداخت وجه نقد میباشند در دفاتر منعکس میگردند، بدون اینکه در طی دوره هیچگونه تلاشی برای ثبت صورتحسابها یا مبالغ پرداخت نشده و مطالبات یا بدهیهای شرکت صورت گیرد.
در این روش هدف اولیه از تهیه صورتهای مالی، ارائه اطلاعاتی درباره دریافتها و پرداختهای وجه نقدسازمان، طی دوره مالی مورد نظر میباشد.
این سیستم اغلب در سازمانهای دولتی و واحدهایی که منابع ورودی آنها در قالب بودجه تخصیص یافته و عملاً تفاوتی نیز بین درآمدهای نقدی و تعهدی وجود ندارد، مورد استفاده قرار میگیرد.
حسابداری بر مبنای تعهدی چیست ؟
در مبنای تعهدی ( Acctual Basis ) درآمدها در زمان انجام خدمات یا فروش کالا و هزینهها نیز در زمان دریافت کالا یا خدمات و ایجاد تعهد در حسابها منظور میشوند.
صورتحساب عملکرد بر مبنای تعهدی، موفقیت شرکت را در عملیات خود نشان میدهد لذا سود و زیان خالص در این مبنا، نتیجه ترکیب درآمدهای کسب شده ( صرف نظر از وجوه نقد دریافتی ) و هزینههای تحمیل شده در طی دوره مالی ( صرف نظر از وجوه نقد پرداختی ) میباشد.
حسابداری تعهدی اطلاعاتی در مورد دارائیها و بدهیهای یک سازمان و تغییرات آن فراهم میآورد که با حسابداری دریافت و پرداخت وجه نقد به هیچ وجه قابل تأمین نمیباشد.
این روش تعداد بیشماری از دارائیها، بدهیها، معاملات و دیگر رویدادهای مؤثر بر آنها را مورد شناسائی قرار میدهد. نهایت کار حسابداری تعهدی و ثمره غایی آن امکانپذیر ساختن « سنجش عملکرد سازمانها، بنگاهها و مؤسسات تجاری است » که این کار را با شناسائی و اندازهگیری آثار مالی عملیات و معاملات و رویدادها در دوره تحقق آنها به انجام میرساند.
اشکالات و نارساییهای روش نقدی
عدم امکان ارزیابی عملکرد مدیریت سازمانها .
عدم انطباق روش مذکور با استانداردهای حسابداری .
عدم وجود نظام بودجهبندی جامع مبتنی بر فعالیتها .
عدم امکان ثبت صحیح و کامل تهاترها و سرمایهگذاریهای غیر نقدی .
عدم رعایت اصل تطابق در آمد و هرینه و عدم ثبت کامل مطالبات و تعهدات .
عدم وجود ارتباط منطقی بین منافع حاصل از بکارگیری داراییها و فعالیتهای انجام شده با هزینهها .
طبقهبندی سود سهام دریافتی از محل سرمایهگذاریها به عنوان جریانات نقدی حاصل از فعالیتهای عملیاتی .
طبقهبندی برخی از دریافتها و پرداختهای خاص، براساس نوع رویداد واقع شده به عوض ماهیت دریافت و پرداخت انجام شده .
اشکالات ساختار سازمانی و عدم وجود یکپارچگی در وظایف واحدهای متنوع مالی، اعم از سیستمهای اجرایی، کنترلی، حسابرسی و بودجهریزی .
عدم هوشمندی سیستم مالی و در نتیحه عدم امکان اعمال مدیریت نقدینگی و مدیریت هزینه .
(این امر بکارگیری بهینه منابع درخدمت رسانی موثرتر به شهروندان را با مانع جدی مواجه می نماید)
ممانعت از استقرار سیستم کنترل داخلی مناسب و عدم امکان انعکاس واقعی وضعیت مالی و نتایج عملکرد شهرداری، بدلیل عدم انعکاس بخش عمدهای از داراییها و بدهیها تا زمان دریافت یا پرداختهای نقدی در دفاتر و گزارشها .
مزایای مبنای تعهدی
دستیابی سریع به اطلاعات جامع، کامل و دقیق از وضع موجود سازمان .
امکان تشخیص لزوم خرج کرد، براساس اطلاعات صحیح از منابع و نیازها .
مشخص شدن میزان درآمدهای وصول نشده هر دوره مالی و امکان برنامهریزی برای وصول آنها
دسترسی به اطلاعات دقیقتر و کاملتر از درآمدها و هزینههای هر دوره ( اعم از نقدی و غیر نقدی ) امکان ایجاد ارتباط بین هزینهها و عملکرد آنها و در نتیجه ایجاد زمینه برای ورود به بحث بودجه عملیاتی .
امکان تعیین نقطه سر به سر درآمد و هزینه در هر دوره، با مقایسه درآمدها و هزینههای هر دوره و نتایج حاصل از تهاتر آنها .
امکان محاسبه و ثبت استهلاکات به عنوان هزینههای دوره .
دسترسی به اطلاعات لازم جهت برنامهریزی و اعمال کنترلهای مدیریتی .
امکان تعیین قیمت تمام شده هر پروژه با استفاده از اطلاعات سیستم حسابداری .
امکان سنجش دقیقتر تناسب واحدهای پشتیبانی با واحدهای عملیاتی و تعیین تناسب لازم بین آنها و همچنین ارزیابی سنواتی آنها .
امکان سنجش مسئولیتپذیری مسئولین و مدیران سازمانها و ارزیابی عملکرد ایشان در پایان هر دوره و در سطوح مختلف سازمانی .
اطلاع از میزان و ارزش موجودیها و داراییهای در اختیار سازمان با ثبت و ضبط موجودیهای جنسی و داراییهای ثابت از قبیل اموال، ماشین آلات و تجهیزات در سیستم حسابداری .
امکان ارزیابی و انعکاس کلیه دارائیهای تحصیل شده اعم از خرید یا واگذاری بابت سایر حقوق سازمان، براساس مبانی مربوطه .
امکان مقایسه وضع موجود با وضع مطلوب و تناسب آن با مأموریتهای سازمان از نظر منابع، داراییها و خدمات ارائه شده .
اطلاعات و گزارشهای مالی صحیح تر و دقیقتری را جهت برنامهریزی و تصمیمگیری و دیگر عملیات اجرایی در اختیار مدیران قرار میدهد .
در مؤسسات انتفاعی وابسته به دولت، تعیین درآمدها و هزینههای واقعی متعلق به دوره مالی و بکارگیری نتیجه صحیح فعالیتهای مالی و وضع مالی واقعی در پایان سال، تنها با به کارگیری مبنای تعهدی امکانپذیر است .
ارجحیتهای روش حسابداری تعهدی بر روش نقدی
• قابلیت اعتماد مطلوبتر اطلاعات .
• برخورداری از کارآیی و کیفیت مناسبتر و قابلیت فهم بهتر .
• انعکاس اطلاعات مرتبط و مناسبتر برای تصمیمگیریهای زمانی .
• صورتهای مالی تهیه شده قابلیت مقایسه بهتری دارد و اطلاعات آن به حدی شفاف است که تصمیمگیری را برای کلیه مسئولین و خصوصاً دست اندرکاران امور مالی و حسابداری سازمان روشنتر و شفافتر مینماید .
• کارآیی بیشتر عناصر حسابداری در صورتهای مالی تهیه شده .
• قابلیت مقایسه بهتر صورتهای مالی تهیه شده
جایگاه مبنای تعهدی از نظر هیأت استانداردهای حسابداری
هیأت استانداردهای حسابداری در « بیانیه شماره شش مفاهیم حسابداری مالی » بر این موضوع تأکید میگذارد که تمام اجزای صورتهای مالی و معیارهای شناخت و اندازهگیری اقلام مندرج در گزارشهای مزبور با استفاده از روشهای حسابداری تعهدی تهیه و در این صورتها درج میشود.
بنابر تعریف FASB « حسابداری تعهدی تلاش دارد تا مجموع معاملات و سایر رویدادها و مواردی را که دارای تبعات و نتایج نقدی برای بنگاه است در طول همان دورهای که آن معاملات، رویدادها و موارد اتفاق افتادهاند ( واقع شدهاند )، اثرشان را بر بنگاه ثبت کند، به جای آنکه این آثار را دورهایی ثبت کند که وجه نقدی توسط مؤسسه دریافت یا پرداخت شده است.
نکته قابل توجه در نظرات FASB آن است که « علاقه استفاده کنندگان به جریانات نقدی آتی بنگاهو توانائی بنگاه در ایجاد جریانات نقدی دلخواه و مطلوب را قبل از هر چیز موجب علاقه و توجه به اطلاعاتی در مورد « سود » بنگاه ( به عنوان ماحصل حسابداری تعهدی ) میداند و نه توجه به اطلاعاتی که مستقیماً راجع به جریان نقدی است. یعنی بر این باور است که :
نظام تعهدی با ارائه اطلاعات عملکرد و سود بنگاه نیازهای اطلاعای مدلهای پیشبینی جریانات نقدی آتی را برای استفاده کنندگان تأمین میکند
FASB در همین بیانیه این نکته را به صراحت مطرح کرده است که « اطلاعات مربوط به سود و اجزای سود یک مؤسسه که توسط روشهای حسابداری تعهدی اندازهگیری میشود، عموماً شاخص بهتری از عملکرد بنگاه نسبت به اطلاعات مربوط به دریافت و پرداختهای جاری نقدی است. »
فرآیند تحول و شفافسازی حسابها
• حسابداری تعهدی یعنی فراهم نمودن بستر لازم برای استفاده از امکانات مرتبط به تأمین مالی شهر و ضمانت انجام پروژههای بزرگ .
• حسابداری تعهدی یعنی زمینه تهیه و استقرار بودجه عملیاتی معنیدار برای پیشبینی دقیق درآمدها و هزینهها و فراهم نمودن ایجاد بستر لازم برای صرفهجویی و نیز کاهش قیمت تمام شده پروژهها
• حسابداری تعهدی یعنی امکان دسترسی به اطلاعات دقیق و جامع مدیریتی برای تخصیص و استفاده بهینه از منابع در اختیار .
• ثبت کلیه رویدادهای مالی در حسابداری تعهدی، موجب شفافسازی و مشخص شدن کامل درآمدها، هزینهها، اموال و دارائیها میگردد .
• در حسابداری تعهدی با انعکاس کلیه عملیات مالی در دفاتر قانونی، کاهش شدید زمینههای فساد مالی امکانپذیر است .
• در حسابداری تعهدی، قیمت تمام شده خدمات در فرآیندهای خدمترسانی مشخص و شفاف میگردد .
• امکان ارائه گزارشهای مالی شفاف به سازمان
شفافسازی حسابها و ارائه گزارشهای مالی جامع از طریق :
* محاسبه بهای تمام شده خدمات و مدیریت بر هزینههای .
* تهیه صورتهای مالی تجمیعی و تلفیقی کل و گزارشهای عملکرد دورهای .
اهداف جانبی استقرار سیستم حسابداری تعهدی
• ایجاد بستر مناسب در استقرار بودجه جامع .
• تأمین، توسعه، تکمیل و یکپارچهسازی نرمافزارهای کاربردی مرتبط .
• ایجاد طبقهبندی و کدینگ یکنواخت در کلیه واحدهای اجرایی .
• شامل ادارات ستادی، مناطق و چهار سازمان وابسته در گام نخست و تعمیم آن به کلیه سازمانها و شرکتهای تحت پوشش در گامهای بعدی
آموزش و بهسازی نیروی انسانی مرتبط با سیستم حسابداری تعهدی
پائین بودن سطح کیفی بخش قابل توجهی از نیروی انسانی در اختیار واحدهای اجرایی، خصوصاً در مبادی تولید اطلاعات مورد نیاز سیستم حسابداری تعهدی - همچون حوزههای شهرسازی،فنی و عمرانی و خصوصاً پرسنل بخشهای اصلی امور مالی ( حسابداری، درآمد، تدارکات و ... )،از اهم موارد قابل طرح و بررسی است که تاکنون سعی شده با استفاده از آموزشهای حضوری و ارسال دستورالعملهای تدوین شده بصورت مستمر ارتقاء یابد. ولی مسلم است که در ادامه راه و به جهت حمایت و استقرار کامل رویه تعهدی، ضرورت دارد از مدیران و کارشناسان دارای تحصیلات عالیه در واحدهای اجرایی مختلف استفاده شود و به موازات آن طراحی و اجرای دورههای آموزشی، همچون گذشته ولی بصورت مدون و کاملاً برنامهریزی شده، مدٌنظر مسئولین محترم قرار گیرد
اصلاح و شفافسازی حسابهای سنواتی
در راستای اصلاح و شفافسازی حسابهای سنواتی ، اقدامات زیرباید انجام گیرد:
- شناسایی، ارزیابی، قیمتگذاری و ثبت دارائیهای ثابت ( اختصاصی ) .
- شناسایی، ارزیابی، قیمتگذاری و ثبت موجودیهای جنسی .
- شناسایی، ارزیابی، قیمتگذاری و ثبت پروژههای مشارکتی و سرمایهگذاریهای .
- بررسی و تدقیق درآمدها و حسابها و اسناد دریافتنی ، جهت انتقال صحیح اینگونه موارد به سرفصلهای متناظر در سیستم حسابداری تعهدی .
- بررسی و تدقیق هزینهها و حسابها و اسناد پرداختنی ، جهت انتقال صحیح اینگونه موارد به سرفصلهای متناظر در سیستم حسابداری تعهدی .
- طراحی و نظارت بر تولید یازده نوع از اسناد مکانیزه حسابداری در سیستم مالی پام .
- تهیه و تدوین دستورالعملهای مرتبط با نحوه ثبت تغییرات دارائیهای ثابت و موجودیهای جنسی .
- بررسی و تعیین کلیه حسابهای دائمی استفاده شده و دارای مانده غیر صفردر روش نقدی و نهایتاً ارائه دستورالعمل مورد نیاز برای انتقال مانده اینگونه حسابها به سرفصلهای متناظر در سیستم حسابداری تعهدی .
- جمعآوری و یکسانسازی اطلاعات مالی واحدهای اجرایی ( 33 واحد مختلف )، باتوجه به تنوع نرمافزارهای مورد استفاده در هر یک از آنها بعنوان پیشزمینه تهیه گزارشهای تجمیعی و مقایسهای بصورت مکانیزه .
شایان توجه است که تهیه گزارشهای تجمیعی «ترازنامه»، «فرم درآمدهای وصولی»، «صورت درآمد و هزینه»، «آمار و خلاصه آمار عملکرد اعتبارات جاری و عمرانی » و ... با استفاده از اطلاعات ذکر شده در این بند و خصوصا امکان مقایسه و بررسی نحوه ثبت رویدادهای متنوع مالی در واحدهای مختلف اجرایی از اهم دستآوردهای این بخش است.
حسابداری بر مبنای نقدی چیست ؟
- در حسابداری نقدی ( Cash basis ) صرفاً معاملاتی که در برگیرنده دریافت و پرداخت وجه نقد میباشند در دفاتر منعکس میگردند، بدون اینکه در طی دوره هیچگونه تلاشی برای ثبت صورتحسابها یا مبالغ پرداخت نشده و مطالبات یا بدهیهای شرکت صورت گیرد.
- در این روش هدف اولیه از تهیه صورتهای مالی، ارائه اطلاعاتی درباره دریافتها و پرداختهای وجه نقدسازمان، طی دوره مالی مورد نظر میباشد.
- این سیستم اغلب در سازمانهای دولتی و واحدهایی که منابع ورودی آنها در قالب بودجه تخصیص یافته و عملاً تفاوتی نیز بین درآمدهای نقدی و تعهدی وجود ندارد، مورد استفاده قرار میگیرد.
حسابداری بر مبنای تعهدی چیست ؟
- در مبنای تعهدی ( Acctual Basis ) درآمدها در زمان انجام خدمات یا فروش کالا و هزینهها نیز در زمان دریافت کالا یا خدمات و ایجاد تعهد در حسابها منظور میشوند.
- صورتحساب عملکرد بر مبنای تعهدی، موفقیت شرکت را در عملیات خود نشان میدهد لذا سود و زیان خالص در این مبنا، نتیجه ترکیب درآمدهای کسب شده ( صرف نظر از وجوه نقد دریافتی ) و هزینههای تحمیل شده در طی دوره مالی ( صرف نظر از وجوه نقد پرداختی ) میباشد.
- حسابداری تعهدی اطلاعاتی در مورد دارائیها و بدهیهای یک سازمان و تغییرات آن فراهم میآورد که با حسابداری دریافت و پرداخت وجه نقد به هیچ وجه قابل تأمین نمیباشد.
- این روش تعداد بیشماری از دارائیها، بدهیها، معاملات و دیگر رویدادهای مؤثر بر آنها را مورد شناسائی قرار میدهد. نهایت کار حسابداری تعهدی و ثمره غایی آن امکانپذیر ساختن « سنجش عملکرد سازمانها، بنگاهها و مؤسسات تجاری است » که این کار را با شناسائی و اندازهگیری آثار مالی عملیات و معاملات و رویدادها در دوره تحقق آنها به انجام میرساند.
اشکالات و نارساییهای روش نقدی
- عدم امکان ارزیابی عملکرد مدیریت سازمانها .
- عدم انطباق روش مذکور با استانداردهای حسابداری .
- عدم وجود نظام بودجهبندی جامع مبتنی بر فعالیتها .
- عدم امکان ثبت صحیح و کامل تهاترها و سرمایهگذاریهای غیر نقدی .
- عدم رعایت اصل تطابق در آمد و هرینه و عدم ثبت کامل مطالبات و تعهدات .
- عدم وجود ارتباط منطقی بین منافع حاصل از بکارگیری داراییها و فعالیتهای انجام شده با هزینهها .
- طبقهبندی سود سهام دریافتی از محل سرمایهگذاریها به عنوان جریانات نقدی حاصل از فعالیتهای عملیاتی .
- طبقهبندی برخی از دریافتها و پرداختهای خاص، براساس نوع رویداد واقع شده به عوض ماهیت دریافت و پرداخت انجام شده .
- اشکالات ساختار سازمانی و عدم وجود یکپارچگی در وظایف واحدهای متنوع مالی، اعم از سیستمهای اجرایی، کنترلی، حسابرسی و بودجهریزی .
- عدم هوشمندی سیستم مالی و در نتیحه عدم امکان اعمال مدیریت نقدینگی و مدیریت هزینه .
- (این امر بکارگیری بهینه منابع درخدمت رسانی موثرتر به شهروندان را با مانع جدی مواجه می نماید)
- ممانعت از استقرار سیستم کنترل داخلی مناسب و عدم امکان انعکاس واقعی وضعیت مالی و نتایج عملکرد شهرداری، بدلیل عدم انعکاس بخش عمدهای از داراییها و بدهیها تا زمان دریافت یا پرداختهای نقدی در دفاتر و گزارشها .
مزایای مبنای تعهدی
دستیابی سریع به اطلاعات جامع، کامل و دقیق از وضع موجود سازمان .
امکان تشخیص لزوم خرج کرد، براساس اطلاعات صحیح از منابع و نیازها .
مشخص شدن میزان درآمدهای وصول نشده هر دوره مالی و امکان برنامهریزی برای وصول آنها
دسترسی به اطلاعات دقیقتر و کاملتر از درآمدها و هزینههای هر دوره ( اعم از نقدی و غیر نقدی ) امکان ایجاد ارتباط بین هزینهها و عملکرد آنها و در نتیجه ایجاد زمینه برای ورود به بحث بودجه عملیاتی .
امکان تعیین نقطه سر به سر درآمد و هزینه در هر دوره، با مقایسه درآمدها و هزینههای هر دوره و نتایج حاصل از تهاتر آنها .
امکان محاسبه و ثبت استهلاکات به عنوان هزینههای دوره .
دسترسی به اطلاعات لازم جهت برنامهریزی و اعمال کنترلهای مدیریتی .
امکان تعیین قیمت تمام شده هر پروژه با استفاده از اطلاعات سیستم حسابداری .
امکان سنجش دقیقتر تناسب واحدهای پشتیبانی با واحدهای عملیاتی و تعیین تناسب لازم بین آنها و همچنین ارزیابی سنواتی آنها .
امکان سنجش مسئولیتپذیری مسئولین و مدیران سازمانها و ارزیابی عملکرد ایشان در پایان هر دوره و در سطوح مختلف سازمانی .
اطلاع از میزان و ارزش موجودیها و داراییهای در اختیار سازمان با ثبت و ضبط موجودیهای جنسی و داراییهای ثابت از قبیل اموال، ماشین آلات و تجهیزات در سیستم حسابداری .
امکان ارزیابی و انعکاس کلیه دارائیهای تحصیل شده اعم از خرید یا واگذاری بابت سایر حقوق سازمان، براساس مبانی مربوطه .
امکان مقایسه وضع موجود با وضع مطلوب و تناسب آن با مأموریتهای سازمان از نظر منابع، داراییها و خدمات ارائه شده .
اطلاعات و گزارشهای مالی صحیح تر و دقیقتری را جهت برنامهریزی و تصمیمگیری و دیگر عملیات اجرایی در اختیار مدیران قرار میدهد .
در مؤسسات انتفاعی وابسته به دولت، تعیین درآمدها و هزینههای واقعی متعلق به دوره مالی و بکارگیری نتیجه صحیح فعالیتهای مالی و وضع مالی واقعی در پایان سال، تنها با به کارگیری مبنای تعهدی امکانپذیر است .
ارجحیتهای روش حسابداری تعهدی بر روش نقدی
• قابلیت اعتماد مطلوبتر اطلاعات .
• برخورداری از کارآیی و کیفیت مناسبتر و قابلیت فهم بهتر .
• انعکاس اطلاعات مرتبط و مناسبتر برای تصمیمگیریهای زمانی .
• صورتهای مالی تهیه شده قابلیت مقایسه بهتری دارد و اطلاعات آن به حدی شفاف است که تصمیمگیری را برای کلیه مسئولین و خصوصاً دست اندرکاران امور مالی و حسابداری سازمان روشنتر و شفافتر مینماید .
• کارآیی بیشتر عناصر حسابداری در صورتهای مالی تهیه شده .
• قابلیت مقایسه بهتر صورتهای مالی تهیه شده
جایگاه مبنای تعهدی از نظر هیأت استاندارد های حسابداری
هیأت استانداردهای حسابداری در « بیانیه شماره شش مفاهیم حسابداری مالی » بر این موضوع تأکید میگذارد که تمام اجزای صورتهای مالی و معیارهای شناخت و اندازهگیری اقلام مندرج در گزارشهای مزبور با استفاده از روشهای حسابداری تعهدی تهیه و در این صورتها درج میشود.
بنابر تعریف FASB « حسابداری تعهدی تلاش دارد تا مجموع معاملات و سایر رویدادها و مواردی را که دارای تبعات و نتایج نقدی برای بنگاه است در طول همان دورهای که آن معاملات، رویدادها و موارد اتفاق افتادهاند ( واقع شدهاند )، اثرشان را بر بنگاه ثبت کند، به جای آنکه این آثار را دورهایی ثبت کند که وجه نقدی توسط مؤسسه دریافت یا پرداخت شده است.
نکته قابل توجه در نظرات FASB آن است که « علاقه استفاده کنندگان به جریانات نقدی آتی بنگاهو توانائی بنگاه در ایجاد جریانات نقدی دلخواه و مطلوب را قبل از هر چیز موجب علاقه و توجه به اطلاعاتی در مورد « سود » بنگاه ( به عنوان ماحصل حسابداری تعهدی ) میداند و نه توجه به اطلاعاتی که مستقیماً راجع به جریان نقدی است. یعنی بر این باور است که :
نظام تعهدی با ارائه اطلاعات عملکرد و سود بنگاه نیازهای اطلاعای مدلهای پیشبینی جریانات نقدی آتی را برای استفاده کنندگان تأمین میکند
FASB در همین بیانیه این نکته را به صراحت مطرح کرده است که « اطلاعات مربوط به سود و اجزای سود یک مؤسسه که توسط روشهای حسابداری تعهدی اندازهگیری میشود، عموماً شاخص بهتری از عملکرد بنگاه نسبت به اطلاعات مربوط به دریافت و پرداختهای جاری نقدی است. »
فرآیند تحول و شفافسازی حسا بها
• حسابداری تعهدی یعنی فراهم نمودن بستر لازم برای استفاده از امکانات مرتبط به تأمین مالی شهر و ضمانت انجام پروژههای بزرگ .
• حسابداری تعهدی یعنی زمینه تهیه و استقرار بودجه عملیاتی معنیدار برای پیشبینی دقیق درآمدها و هزینهها و فراهم نمودن ایجاد بستر لازم برای صرفهجویی و نیز کاهش قیمت تمام شده پروژهها
• حسابداری تعهدی یعنی امکان دسترسی به اطلاعات دقیق و جامع مدیریتی برای تخصیص و استفاده بهینه از منابع در اختیار .
• ثبت کلیه رویدادهای مالی در حسابداری تعهدی، موجب شفافسازی و مشخص شدن کامل درآمد ها، هزینه ها، اموال و دارائی ها میگردد .
• در حسابداری تعهدی با انعکاس کلیه عملیات مالی در دفاتر قانونی، کاهش شدید زمینههای فساد مالی امکانپذیر است .
• در حسابداری تعهدی، قیمت تمام شده خدمات در فرآیندهای خدمترسانی مشخص و شفاف میگردد .
• امکان ارائه گزارشهای مالی شفاف به سازمان حسابرسی ج. ا. ا. جهت اظهار نظر حسابرسی و بازرسی و اعضای شورای محترم اسلامی شهر در حسابداری تعهدی فراهم میگردد ج. ا. ا. جهت اظهار نظر حسابرسی و بازرسی و اعضای شورای محترم اسلامی شهر در حسابداری تعهدی فراهم میگردد