موضوع آزمایش : رنگرزی پنبه و پشم با رنگهای مستقیم -1
وسایل مورد نیاز :
بشر (به عنوان حمام رنگرزی )، همزن ، دما سنج ،پیپت ، پیست ، استوانه مدرج ، هیتر ، رنگزای
مستقیم قرمز و زرد ، نمک ، کالای پنبه ، آب مقطر.
هدف از آزمایش :
بررسی اثر نمک بر جذب رنگهای مستقیم بر روی پنبه .
تئوری آزمایش : پنبه و رنگ مستقیم هر دو در آب بارهای منفی دارند بنا بر این جاذبه ای برای مولکول رنگ وجود ندارد که به سمت لیف برود و برای حل این مشکل باید بار پنبه را خنثی کرد تا جذب رنگ بیشتر گردد .
نمک در آب تبدیل به Na + و Cl - میشود Na+ ، اثر منفی لیف را خنثی میکند .
L:R برای رنگرزی 1:100 است وزن کالا 0.2 gr بنا بر این حجم حمام 20 cc خواهد بود:
0.2*100=20
منحنی رنگرزی برای لیف پنبه :
روش کار : بشرهای شماره 1 و 2 را برای این ازمایش در نظر میگیریم . رنگزای مستقیم با فام قرمز و زرد را به مقدار هر کدام 1 درصد را درون بشر ها میریزیم . در بشر شماره 1 نمک نمیریزیم و در بشر شماره 2 مقدار 20 % نمک به حمام اضافه میکنیم . مقدار رنگ در هر دو حمام یکسان است و تفاوت در داشتن نمک است و اثر نمک بر جذب را در این آزمایش بررسی میکنیم .
حمام شماره 1 :
رنگزا قرمز (1% ) , رنگزای زرد (1 %)
« درصد موجود در رنگزا یک است »
0.2 * 1 / 1 = 0.2 cc= رنگ قرمز
0.2 * 1 / 1 = 0.2 cc = رنگ زرد
20 * - 0.4 = 19.6 cc= آب مقطر
حمام شماره 2 : رنگزا قرمز (1% ) , رنگزای زرد (1 %) و نمک (20%)
0.2 * 1 / 1 = 0.2 cc= رنگ قرمز
0.2 * 1 / 1 = 0.2 cc = رنگ زرد
20 - 0.4 = 19.6 cc= آب مقطر
= 0.2 * 20 / 1 = 4 ccنمک
مشاهدات :
پس از آماده شدن ، حمام رنگرزی را طبق منحنی رنگرزی برای لیف پنبه انجام میدهیم . پس از رنگرزی لیف پنبه حمام شماره 1 ، کمرنگتر از لیف پنبه حمام شماره 2 شده است . جذب رنگ حمام شماره 2 بیشتر از حمام شماره 1 میباشد پس از رنگرزی . الیاف برای هر دو حمام ، آزمایش ثبات رنگی را انجام دادیم و مشاهده نمودیم که لیف هر دو حمام ثبات خوبی نداشته و نمونه ها رنگ پس میدهند .
نمونه های بدست آمده :
حمام شماره 1
حمام شماره 2
نمونه رنگ شده
نمونه ثبات
نتیجه گیری : حمام شماره 1 بدون نمک و حمام شماره 2 دارای 20 درصد نمک بوده نمک اضافه شده به حمام شماره 2 باعث خنثی شدن لیف پنبه در حمام میشود و موجب میگردد که جذب رنگ بیشتری صورت گیرد . با توجه به نمونه های پس آب نتیجه میگیریم که رنگزای مستقیم بخوبی جذب لیف پنبه میشود ولی ثبات خوبی ندارد .