انواع کود شیمیایی
ترکیب شیمیایی و درصد خلوص کودهای مختلف حاوی یک عنصر، بسیار متفاوتند. این تفاوتها بر مورد مصرف، نحوه پخش، زمان کوددهی و اثر بخشی کودها تاثیر بسیار مهمی دارند.بنابراین شناخت کافی از انواع کودهای شیمیائی قبل از انتخاب و یا مصرف آنها ضرورت دارد.
کود های شیمیایی
خلاصه: کود های شیمیایی (fertilizer chemical) آمیتراز (میتاک ) گروه شیمیایی :دی أمیدین ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی : این سم خاصیت خورندگی ندارد و نسبت به گرما مقاوم است . به نظر میرسد که اشعه ماورا بنفش , تاثیر اندکی بر پایداری ان داشته باشد در صورتی که امیتراز به مدت طولانی درشرایط مرطوب نگهداری شود به أرامی تجزیه خواهد شد . ماندگاری در محیط زیست :امیتراز در خاک داری تهویه مناسب به سرعت تجزیه می شود . نیمه عمر ان یعنی مدت زمانی که طول می کشد تا ماده تجزیه شود و غلظت ان به نصف غلظت اولیه برسد کمتر از یک روز است. تجزیه در خاکهای اسیدی سریعتراز خاکهای قلیایی و یا خنثی صورت می گیرد . سمیت: LD۵۰= ۶۰۰-۸۰۰ mg/kg امیتراز برای زنبور عسل تقریبا بی ضرر است . موراد مصرف : امیتراز یک حشره کش و کنه کش است که برای کنترل کنه قرمز تار عنکبوتی , مینوز برگ و سپرداران به کارمیرود . این سم در پنبه علیه کرم غوزه پنبه , مگس سفید و کرمهای برگ خوار و در حیوانات برای کنترل ساس ,کنه ,شپش و دیگر افات حیوانی به کار برده می شود. پادزهر: امیتراز پادزهر اختصاصی ندارد
کود های شیمیایی (fertilizer chemical)
آمیتراز (میتاک )
گروه شیمیایی :دی أمیدین
ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی : این سم خاصیت خورندگی ندارد و نسبت به گرما مقاوم است . به نظر میرسد که اشعه ماورا بنفش , تاثیر اندکی بر پایداری ان داشته باشد در صورتی که امیتراز به مدت طولانی درشرایط مرطوب نگهداری شود به أرامی تجزیه خواهد شد .
ماندگاری در محیط زیست :امیتراز در خاک داری تهویه مناسب به سرعت تجزیه می شود . نیمه عمر ان یعنی مدت زمانی که طول می کشد تا ماده تجزیه شود و غلظت ان به نصف غلظت اولیه برسد کمتر از یک روز است. تجزیه در خاکهای اسیدی سریعتراز خاکهای قلیایی و یا خنثی صورت می گیرد .
سمیت: LD۵۰= ۶۰۰-۸۰۰ mg/kg امیتراز برای زنبور عسل تقریبا بی ضرر است .
موراد مصرف : امیتراز یک حشره کش و کنه کش است که برای کنترل کنه قرمز تار عنکبوتی , مینوز برگ و سپرداران به کارمیرود . این سم در پنبه علیه کرم غوزه پنبه , مگس سفید و کرمهای برگ خوار و در حیوانات برای کنترل ساس ,کنه ,شپش و دیگر افات حیوانی به کار برده می شود.
پادزهر: امیتراز پادزهر اختصاصی ندارد .
دلتا مترین ( دسیس )
گروه شیمیایی : پایر تروئید
ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی : اگر دلتا مترین در دمای ۴۰درجه سانتیگراد نگهداری شود تا شش مته تجزیه نخواهد شد . در برابر هوا و نور خورشید مقاوم است . در فلزات خاصیت خورندگی ندارد . در محیط های اسیدی بسیار مقاومتر از محیط های قلیایی است.
ماندگاری در محیط زیست :در خاک یک تادو هفته تجزیه می شود . بقایای دلتامترین حدودا ۱۰ روزپس از استفاده از روی گیاه مشاهده نمی شود . این سم خاصیت گیاه سوزی روی محصولات ندارد.
سمیت:LD۵۰=۱۳۵-۵۰۰۰mg/kg دلتا مترین برای زنبورهای عسل سمی میباشد.
موراد مصرف : دتا مترین حشره کشی تماسی – گوارشی است که برای کنترل حشرات مکنده سیب و گلابی , شب پره آلو, لارو اروسی فرم کلم , بید بقولات , شب پره زمستانی ( سیب و خرما) , کرم دانه خوار سیب , شپشک آرد آلو , سپرداران, مینوز لکه گرد در ختان میوه ومگس سفید خیار گلخانه ای گوجه فرنگی , فلفل , گیاهان گلدانی و زینتی به کار می رود. این سم آفات بسیاری از محصولات زراعی را نیز کنترل می کند. تاثیر سریعی روی حشرات ناقل ویروسها دارد و به همین دلیل امید است که در آینده برای کنترل ناقلهای ویروسها به کار رود.
پادزهر: دیازپام یک پاد زهر واقعی نیست و تنها سیستم اعصاب مرکزی را تسکین می دهد.
دیازینون (بازودین – دیاکاپ)
گروه شیمیایی : ارگانو فسفره
ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی : این سم به صورت روغن بدون رنگ است . حلالیت آن در دمای معمولی محیط ۴۰میلیگرم در لیتر می باشد . نسبت به نور خورشید مقاوم بوده و در محیطهای اسیدی و قلیایی ناپایدار است تنها درزمانیکه هوا آرام باشد ( سرعت باد کمتر از km/h۱۰)میتوان گرد پاشی کرد.
ماندگاری در محیط زیست : بقایای ذیازینون ممکن است حداکثر تایکماه در محیط باقی بماند . در صورتیکه این سم در معرض هوا قرار بگیر طی حدود ۱۰روز تجزیه خواهد شد. اما در سایه اندازها بیش از سه هقته باقی خواهد ماند .
سمیت : LD۵۰=۳۰۰-۴۰۰mg/kg دیازینون برای پرندگان وزنبورهای عسل بسیار سمی است و برای ماهی ها تا حدی سمی میباشد . سمیت آن رااز راه جلد برای انسان و دام کمتر است ولی از راه تنفس خطر مسمومیت آن بیشتر می باشد لذا در موقع سمپاشی باید ماسک مخصوص به کاربرد.
موراد مصرف : دیازینون یک حشره کش تماسی بسیار موثر که برای کنترل تقریبا هر نوع حشره ای به کار می رود . کاربردد اصلی آن در برنج , درختان میوه , تاکستان ,’ نیشکر, ذرت , پنبه , توتون, و سیب زمینی است . می توان از آن علیه جور پایان, هزارپایان , کرم پیاز, ساس گندم, گوش خیزک , لارو اروسی فرم, وسک کلرادوی سیب زمینی, کک نباتی , مگس میوه , کرم سیب, کرم ساقه خوار برنج , شته , زنجره برگ, تریپس, کنه, شپشک آرد آلود, پروانه , شب پره زمستانی و یا هر آفت باغی دیگر استفاده کرد. در منازل می توان ازآن برای کنترل مورچه , سوسک فرش , بید گوش خیزک , سوسری و آبدوزدک استفاده کرد.
پادزهر: آتروپین,توگزوگونین
فوزالن(زلن )
گروه شیمیایی :فسفر
ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی : ماده تکنیکال آن بصورت کریستالی بدون رنگ با بوی مشابه بوی سیر است اگر فوزالن در شرایط طبیعی نگهداری شود پایدار است . با آفت کشهای دیگر سازگاری داشته و خاصیت خورندگی ندارد بامواد قلیایی از قبیل آرسنات کلسیم گوگرددار سازگاری ندارد . زمانی که فوزالن حرارت داده می شود بخارات سمی کلر فسفر نیتروژن و اکسیدهای گوگرد آزاد می شود.
ماندگاری در محیط زیست :فوزالن آبهای زیرزمینی را کثیف و آلوده نمیکند در خاک به سرعت تجزیه می شود در ph بین ۵ و ۷ پایدار است در ph=۹ هیدرولیز می شود . تقریبا طی ۱۲ الی ۲۰ روز پس از سمپاشی آفات را کنترل می کند .
سمیت: LD۵۰ = ۱۳۵-۱۷۰mg/kg
موارد مصرف :یک حشره کش و کنه کش غیرسیستمیک است که به درون لایه کوتیکولی گیاه نفوذ کرده و در کوتیکول برگ و پوست میوه جمع می شود ولی در هر حال به داخل گیاه انتقال نمی یابد . فوزالن در درختان میوه خزاندار ، محصولات باغی ، پنبه سیب زمینی منداب محصولات آجیلی ، مرکبات میوه های هسته دار و انگور کنگر فرنگی گل رز و سوزنی برگها استفاده می شود . این حشره کش کاربرد وسیع و قابلیت کشندگی وسیع دارد و این سم بر گستره وسیعی از آفات از جمله کنه قرمز ، تارعنکبوتی ، سیب و گلابی لاروهای روسی فرم و سوسک محصولات زراعی ، اقتصادی و همچنین شته ها ، شپشک ها و پسیل ها لارو پروانه و سخت بال پوشان نیز اثر می کند و این حشره کش لیسه سیب و سیفی جات بخصوص شته روغن چراغی و مگس خربزه را کنترل می کند .
پادزهر: اتروپیم ۲PAM
فن پرو پاترین ( دانیتول )
گروه شیمیایی :پایر تروئید
ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی :مایعی قهوه ای مایل به زرد است که بوی ملایمی دارد و به راحتی در حلالهای آلی معمولی حل می شود . حلالیت دراب در ۲۵ درجه سانتیگراد ۰/۳۳ppm است.
ماندگاری در محیط زیست : فن پرو پاترین در phمحیط بین ( ۶تا۸ ) و در دمای ۲۵ درجه سانتیگراد در برابر هیدرولیز مقاوم است . در خاکهای دارای تهویه تجزیه می شود. مطالعاتیکی که در زمینه آبشویی در پروفیل خاک انجام شده نشان می دهد که احتمالا فن پرو پاترین و بقایای آن در ببشتر خاکها آبشویی نمی شود.
سمیت:LD۵۰= ۶۶/۷mg/kg فن پرو پاترین برای ماهیها و موجودات آبزی وبرای حیات وحش سمی می باشد و همچنین برای انسان و دام خطرناک است.
موراد مصرف : این ترکیب برای کنترل کنه های( دو نقطه ای , قرمز جنوبی , قرمز اروپایی ) شته های ( سیب و گل رز ) لارو چغندر قند , شپشک آرد آلود ( از جمله مراحل بلوغ شپشک آرد آلود مرکبات ), زنجره سیب زمینی , پوره سپرداران , سوسک ژاپنی , مینوز لکه ای برگ , کرم دانه خوار , کنه قرمز جنوبی کاج و سن به کار می رود.
پادزهر: دیازپام ( دیازپام یک پادزهر واقی نیست و تنها سیستم اعصاب مرکزی را تسکین می دهد)
روغن امولسیون شونده ( ولک )
گروه شیمیایی : هیدروکربن آلیفاتیک
ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی : گاهی خصوصیت روغنها را بر حسب جرم مولکولی آنها بیان می کنند . روغنهای بسیار سبک خاصیت حشره کشی چندانی ندارند به عکس در صورتیکه از مولکولهای روغنی بسیار سنگین استفاده شود علاوه بر آفت ؛ گیاه میزبان هم صدمه خواهد دید . آن دسته از هیدروکربنها برای مبارزه با آفات روی گیاهان به کار گرفته می شوند که نقطه جوش آنها دقیقا کنترل شده و عمدتاً از هیدروکربنهای پارافینی تشکیل شده باشند . خلوص روغن از نظر وجود هیدروکربنهای غیر اشباع را با درجه سولفوناسیون نشان می دهند . اگر درجه سولفوناسیون روغن ۱۰۰ باشد یعنی صد در صد از هیدروکربنهای اشباع شده تشکیل شده است . بنابراین هر قدر درجه سولفوناسیون از ۱۰۰ کمتر باشد میزان هیدروکربنهای غیر اشباع بیشتر است . درجه سولفوناسیون در تعیین روغنها برای سمپاشی زمستانه و تابستانه موثر می باشد . مثلاً روغنهای با درجه سولفوناسیون ۸۵ تا ۹۵ برای سمپاشی تابستانه و روغنهای با درجه سولفوناسیون ۶۵ تا ۷۵ برای سمپاشی زمستانه مناسبند . روغنها را به صورت امولسیون فرموله می کنند . این امولسیون را تنها یا همراه با حشره کشهای دیگر رقیق کرده و مصرف می نمایند .
ماندگاری در محیط زیست : تجزیه زیستی روغنهای امولسیون شونده توسط میکروارگانیزمهای موجود در خاک صورت می گیرد . عواملی که می توانند بر سرعت تجزیه زیستی اثر بگذارند عبارتند از : شرایط محیطی از قبیل دما ؛ رطوبت ؛ بارندگی ؛ نوع خاک و میکروارگانیزمها .
سمیت : LD۵۰ بیشتر از mg/kg۴۳۰۰
یکی از مزایای روغنها نسبت به حشره کشها کم خطر بودن آنها برای انسان است به طوریکه باقیمانده سم روی محصولات برای انسان خطرناک نمی باشد . روغنها سمیتی برای پرندگان و حشرات مفید ندارند ولی ماهیها و زنبورهای عسل تا حدی به این سم حساس هستند .
موارد مصرف : روغنها از طریق بستن منافذ تنفسی باعث مرگ حشرات می شوند . همچنین با انحلال قشر مومی جلد حشره باعث می شوند که حشره بوسیله نیروی کشش سطحی آب گرفتار آید . اینگونه خواص روغنها در روش مبارزه با لارو پشه با پهن کردن یک لایه نازک روغن روی سطح آب مورد استفاده قرار می گیرد .
روغنها را در دفع آفات در موارد زیر بکار می برند .
۱- برای سمپاشی تابستانی بر ضد شپشک آردآلود ؛ سپردارها و شته ها .
۲- برای سمپاشی زمستانی بر ضد شپشکهای گیاهی ؛ کنه های گیاهان ؛ تخم عده ای از حشرات و بعضی از لاروهای زمستانی .
۳- بر ضد انگلهای خارجی مانند کک ؛ شپش و کنه .
۴- به عنوان حامل و حلال حشره کش ها .
۵- جهت مخلوط کردن با امولسیون بعضی از حشره کشها مانند ترکیبات فسفره به منظور بالا بردن اثر حشره کشی آنها .
روغنها را به صورت امولسیون فرموله می کنند . این امولسیون را تنها یا همراه با حشره کشهای دیگر رقیق کرده و مصرف می نمایند . در این صورت روغن به صورت یک ورقه نازک پایدار روی سطح سمپاشی شده باقی می ماند . باید توجه داشت که میوه های هسته دار و نیز مرکبات تا اندازه ای نسبت به روغن حساسند . به طور کلی در مورد کاربرد روغنها باید احتیاطاتی را رعایت کرد که مهمترین آن عبارتند از :
۱- در بهار و تابستان باید قبل از سمپاشی با روغن درختان را آبیاری کرد .
۲- سه هفته قبل و بعد از سمپاشی با روغن از کاربرد گوگرد روی گیاه باید خودداری نمود .
۳- اگر روغن با سم همراه باشد باید احتیاطات مربوط به سم رعایت شود .
فرمولاسیون : امولسیون ۸۰% و ۹۰% بدون آب
پروپارژیت ( امایت )
گروه شیمیایی :ارگانو سولفاتها
ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی : پروپارژیت یک مایع قهوه ای و چسبناک است . حلالیت آن در محصول و محل کشت محصول دارد . آب mg/lit۹۳/۱ و در استون هگزان و متیل الکل بیش از g/lit۲۰۰ است . این سم در اغلب حلالهای آلی حل می شود .
ماندگاری در محیط زیست :نیمه عمر تجزیه پروپارژیت بستگی شدیدی به نوع محصول زراعی میزان محصول و محل کشت محصول دارد .
سمیت: LD۵۰ = ۲۲۰۰ mg/kg
موراد مصرف :پروپارژیت برای پستانداران سمیت متوسطی دارد ولی برای پرندگان ، زنبول عسل حشرات مفید و کنه های شکارگر در مزرعه خطری ندارد .
موارد مصرف :پروپارژیت برای کنترل بسیاری از کنه ها از جمله کنه قهوه ای بادام ، کنه قرمز ، مرکبات ، کنه زنگ مرکبات ، کنه شبدر ، کنه قرمز اروپایی ، کنه نقره ای هلو ، کنه عنکبوتی توت فرنگی ،کنه عنکبوتی دو نقطه ای و کنه شش نقطه ای بکار می رود.
از پروپارژیت در گیاهان ذیل استفاده می شود :
بادام ، سیب ، زردآلو ، آووکادو ، لوبیا ، هویج ( ضد عفونی بذر) مخروطیان ، شبدر ( ضد عفونی بذر ) ذرت ( زراعی شیرین ) پنبه ، انجیر ،انگور ،رازک ، لیمو ،نعنا ، گیاهان زینتی ، پرتقال ، هلو ، بادام زمینی ،گلابی ،خرما ، سیب زمینی ، آلو ،گل رز ، سورگوم ( ضد عفونی بذر ) توت فرنگی ، چغندر قند ، در محصولاتی مانند زردآلو ، گیلاس ، و مرکبات می توان بعد از برداشت و در فصل رویشی گیاه از این سم استفاده کرد .
پادزهر: پادزهر اختصاصی ندارد .
فلومترین ( بای تیکول )
گروه شیمیایی : پایرتروئید مصنوعی
ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی :فلومترین مایع ، امولسین قابل حل در آب بوده ، رنگ آن قهوه ای روشن تا قهوه ای طلایی است . بوی آن معطر است .
سمیت : LD۵۰ = ۱۱۵-۱۱۹ mg/kg
فلومترین برای ماهیها و جانواران اکواریومی سمی می باشد .
موارد مصرف :از آن برای کنترل انگلهای خارجی از جمله کنه های مقاوم به سموم ارگانو فسفره هیدروکربنهای کلربنه و آمیدینها ، شپشهای گزنده و خونخوار و انواع جرب گاو و گوسفند و بز استفاده می شود .
نحوه مصرف :این سم به روشهای حمام ( غوطه ور کردن ) ، اسپری اتوماتیک ثابت ( دوش ) . اسپری ( سمپاش ) و اسپری دستی مصرف می شود .
پادزهر :پادزهر اختصاصی ندارد .
فرمولاسیون : امولسیون ۶%
فقط برای مصارف دامپزشکی
فنتیون ( لبایسید – بایسید )
گروه شیمیایی :ارگانو فسفره
ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی :ماده تکنیکال یک مایع زرد یا قهوه ای روغنی است که بوی سیر ملایمی دارد و با مواد بسیار قلیایی دیگر سازگار نمی باشد . فنتیون در دما و فشار معمولی پایدار است , اما در صورتیکه در معرض دما وشعله قرار بگیرد احتمال آتش سوزی وجود دارد. این سم باید در بطذریهای اصلی و پلمپ شده و در یک محل خشک و دارای تهویه مناسب نگهداری شود.
ماندگاری در محیط زیست :فنتیون به شدت جذب ذرات خاک می شود وبنابراین به احتمال زیاد همراه با آبهایی که در خاک نفوذ می کنند حرکت نکرده و آبشویی نمی شود . بقایای فنتیون تقریبا ۴ تا ۶ هفته در خاک باقی می ماند. این ماده نباید به دریاچه ها , روان آبها و برکه ها راه پیدا کند نباید از آن در جائیکه احتمال ایجاد روان آب وجود دارد , استفاده کرد . باید دقت کرد تا در نتیجه شستشوی ابزارهای مورد استفاده در سمپاشی و یا دور ریختن فاضلاب مربوطه آبها آلوده نشوند.
سمیت:LD۵۰=۱۸۰-۲۹۸mg/kg این ماده برای محیط زیست خطرناک است و در مورد پرندگان و ماهیها باید توجه خاصی مبذول شود.
موراد مصرف :فنتیون یک حشره کش تماسی – گوارشی با اثرات نفوذی پایدار است که علیه بسیار ی از آفات مکنده , گزنده , خصوصامگس میوه, کرمهای ساقه بر, پشه وسن غلات بکار برده می شود . در پشه ها هم برای اشکال نابالغ ( لارو ) و هم برای اشکال بالغ سمی است. در نیشکر , برنج , ذرت علو فه ای , چغندر , میوه های هسته دار و دانه دار , مرکبات , پسته و پنبه قبل از برداشت حداکثر تا دو کیلو گرم در هکتار استفاده می شود. در زیتون , قهوه , کاکائو , سیزیجات , تاک و ذرت نیز حداکثر به مقدار یک کیلو گرم در هکتار استفاده می شود.