دانلود مقاله تیره نعنا

مقدمه تیره نعنا دارای صفات و اختصاصاتی بسیار با اهمیت است .

اختصاصات مزبور به قدری روشن و قابل تشخیص اند که این تیره را باید از اولین تیره های مشخص شناخته شده توسط گیاهشناسان دانست.

ساقه این گیاهان معمولاً ایستاده و مقطع آنها چهارگوش است.

برگهای آنها متقابل و گلهایشان در گرزنهای متراکم ، غالباَ به صورت کروی و گویچه ای مجتمع هستند.

صفاتی مانند: 2.3 طول جام امتداد دارند.

داشتن نافه چهارپرچمی و دی دینام و همچنین مادگی دو برچه ای و دو تخمکی که هر خانه آن بر اثر دیواره بندی ثانوی به دو خانه کوچکتر تقسیم می شود.

هر یک محتوی یک تخمک است.

و بالاخره جدا شدن این خانه ها از یکدیگر به صورت چهارمریکارپ یا فندقه (تتراکن) و نیز دارا بودن کرکهای ترشح کننده ویژه ومحتوی اسانس از صفات بارز این تیره به شمار می آیند.

تیره نعنا دارای 187 جنس و 3000 گونه است که از آن میان باید از 500 گونه سالویا و 250 گونه هیپتیس ،2000 گونه استاکیس و بالاخره 100 گونه توکریوم (مریم نخودی) نام برد.

گونه های این تیره تقریباَ در سراسر جهان پراکنده اند و به طور خاصی در مناطق مدیترانه ای تجمع دارند.

آویشن کوهی ( تیموس) رزمارینوس (رومان یا رومارین) و بالاخره سالوی طبی از گیاهان اصلی رویشهای سواحل مدیترانه ای اروپا هستند.

در بخش اول این تحقیق سعی بر آن شده که به بررسی کلی خانواده نعنا بپردازد.

در بخش دوم به بر رسی آویشن (تیموس) پرداخته شده است.

و همچنین در بخش سوم به بررسی آویشن شیرازی (Zataria multiflora) پرداخته شده است.

بخش اول اختصاصات عمومی تیره نعنا اختصاصات عمومی تیره نعنا ¥ اختصاصات ریخت شناسی الف) اختصاصات دستگاه رویشی – گیاهان تیره نعنا معمولاَ علفهایی یکساله یا پایا و ایستاده اند .

ساقه برخی از آنها آرژوگا رتانس و گله کوما و نعنای معمولی در ناحیه بن ریشه زا وا ستولون دار است.

در مناطق مدیترانه ای و ایران گاهی برخی از آنها مانند انواع اسطوخدوس ها ، بعضی از سالویاها ، رزمارینوس بعضی از انواع آویشن کوهی در خارج فلات قاره وجود دارند.

ساقه عموماَ چهارگوش این گیاهان در محل بند یا گره و یا در زیر گره، چنانچه در بعضی از کالنوپسیس ها دیده می شود.

متورم است .

برگها متقابل و گاهی مانند لامیوم آمیلکسیکول ساقه آغوش هستند و آرایش چرخه ای در این تیره بسیار نادر است.

دمبرگها معمولاَ در ناحیه نزدیک به انتها رشد کمتری دارند.

پهنک دارای اشکال گوناگون است.

یعنی گاهی باریک و خطی و گاهی نسبتاَ پهن و در حاشیه دندانه دار و یا کامل و گاهی نیز دارای بریدگیهای کم و بیش عمیق است ولی این بریدگیها هیچگاه برگ را به صورت برگ مرکب که شامل برگچه های جدا باشد در نمی آورند.

گونه هایی از این تیره که در مناطق خشک و آهکی مدیترانه می رویند و یا در نواحی جنوبی وخشک ایران پراکنده اند غالباَ گیاهانی چوبی و دارای برگهای کاهش یافته با پهنکی ضخیم و چرمی و پشیده از کرکهای بسیارند.

روزنه ها در عمق بشره برگها و یا در شیارهای سطحی ساقه فرو رفته اند .

وجود اپیدرم چند لایه (هیپودرم) در برش عرضی برگهای این گیاهان معمولاَ رایج است و وضعی عادی به شمار می آید.

در تیره نعنا تکثیر روشی به وسیله استولون یا بن ریشه زای ساقه که به صورت پاجوش و جست ها انجام می گیرد تقریباَ امری معمولی است.

ب) اختصاصات دستگاه زایشی گل آذین: گلها بندرت به صورت منفرد در کنار برگها، چنانکه در ملیتیس یا برخی از اسکوتلاریاها مشاهده می گردد، ظاهر می شوند.

آرایش برگها ( گل آذین) معمولاَ به صورت چرخه های کاذب است.

( مانند لامیوم ها) و ازدو گرزن دوسویه در کنار هر یک از دو برگ متقابل پدید می آیند.

در برخی از سالویاها گرزنها گاهی به سه گل کاهش می یابند.

در بیشتر موارد که گل آذینها انشعاب پیدا می کنند در آخرین مرحله تراکم به گرزنهای یکسویه دم عقربی که به صورت توده ای کروی است تبدیل می شوند.

در برونلا و بتونیکا غالباَ چرخه های گل هر چه به انتهای ساقه نزدیک می شوند به علت کوتاه شدن ماینگره ها و تحلیل رفتن برگها ( که به صورت پولک در می آیند) متراکم شده گل آذین حالت سنبله انتهایی پیدا می کند و یا به صورت کپه ای در می آید.

گلها کامل و نر ماده اند و تمایل شدید آنها به نامنظم شدن و سازش کامل برای گرده افشانی به وسیله حشرات بسیار محسوس است .

فرمول کلی گل به صورت سه کاسبرگ ، سه گلبرگ ، چهار پرچک و دو برچه است.

کاسه گل پیوسته گاسبرگ و به صورت لوله ای منظم یا اندکی نامنظم و منتهی به دو لبه است.

تقسیمات کاسه در انتها ممکن است به صورت دندانه های نرم و گاهی مانند برخی استاکیس ها و گالئوپسیس ها سخت شده و به صورت خار و تیغ درآیند.

کاسه دارای رگه ها برجسته ای است که گاهی پوشیده از کرک است و تعداد آنها از 5 ،10،15 عدد تغییر می کند.

تعداد رگه های کاسه و یا نحوه پیوستگی رگه ها با هم در شناخت گونه های این تیره نقش مهمی دارد.

رگه های اطراف میوه پایدار ومعمولاَ ثابت اند و بخش محافظی را به وجود می آورند که در پراکنش دانه ها اهمیت ویژه دارد.

جام گل همیشه پیوسته گلبرگ، نامنظم شامل لوله ای کم و بیش دراز است و یا خمیده ای است که غالباَ مجهز به کرک و منتهی به پهنکی با 5 دندانه است که در دو لبه قرار می گیرند.

لب بالایی جام که از گلبرگهای عقبی تشکیل می شوند دارا ی دو دندانه و لب پایینی که از سه گلبرگ جلویی به وجود می آید واجد سه دندانه است.

باید در نظر داشت که گرچه طرح فوق در جام امری عمومی است ولی ممکن است در آن تغییرات و تفاوتهایی نیز به شرح زیر دیده شود: جام ممکن است مانند گل نعنا (مانتا) دو لبه نبوده یا دارا ی دندانه های همسان و یا تقریباَ همقد باشند.

این نوع ساختار جام ارتباط با تیپ های اولیه و کهن این تیره دارد و در نعنا جام گل به علت پیوستگی دو قطعه پشتی به صورت چهار دندانه در می آید.

جام دو لبه و تا 2.3 طول شکافته شده تقریباَ از تیپ های عادی این تیره به شمار می رود و در این تیپ جهت و اهمیت نسبی دو لبه بسیار متفاوت است.

جام یک لبه: در این حالت دو دندانه لب بالایی مانند جام آژ.گا بدشواری قابل تشخیص است و باید گفت که لب بالایی رشد نمی کند.

جام دو لبه: در این حالت لب بالایی مانند جام گل توکریوم ( مریم نخودی) اساساَ وجود ندارد زیرا دندانه های لب بالایی به لب پایینی اضافه شده اند.

نافه: شامل چهار پرچم است و پرچم پنجم که معمولاَ پرچم عقبی است، از بین می رود و جز عده معدودی از گیاهان این تیره که در خارج فلات قاره می رویند و پنج پرچم دارند.

بقیه فقط دارای چهار پرچم اند وهیچ آثاری از پرچم پنجم در آنها باقی نمانده است .

چهارپرچم باقیمانده شامل دو پرچم جلویی و دو پرچم طرفی است که روی جام چسبیده اند و معمولاَ این چهار پرچم دی دینام هستند و استثنائاَ ممکن است مانند نعنا پرچمها با هم برابر باشند در گیاهانی مانند اسطوخدوس ، وارنگ بو یا بادرنجبویه و آویشن کوهی دو پرچم جلویی و در گیاهانی مانند نپتا دو پرچم عقبی بزرگ دارند.

باید در نظر داشت که حذف پرچمها ممکن است شامل سه پرچم گردد که در این صورت فقط دو پرچم باقی می ماند و این حالت در جنسهای طایفه سالویه نظیر سالویا و رزمارینوس دیده می شود.

وضع اتصال میله پرچمها در پایین جام در جنسها یا در گروههای مختلف جهتهای متفاوت ولی ثابت دارند و این وضع ایجا ب می کدن که تیره لابیاته را به طابفه های مختلف تقسیم کنند.

همچنین گروه های که دارای پرچم هایی با میله های موازی باهم ، یا واگرا و یا همگرا نسبت به هم و بالاخره میله هایی راست و یا خمیده هستند نیز در تیره وجود دارند.

پرچمها ممکن است کوتاهتر از جام باشند و در ا، باقی بمانند و از جام خارج شوند.

بساکها معمولاَ خانه هایی دارند که در بالا به هم متصل اند و ممکن است از خانه ها با هم موازی و یا کم و بیش در بخش آزاد از هم دور باشند.

درعده زیادی از این گیاهان کیسه های گرده ممکن است به علت وجود رابط عریض واقع در بین آنها بسیار از هم دور شوند.

مثلاَ در سالویاها رابط بین دو کیسه گرده به دو صورت میله ای خمیده همانند تیغه شاهین ترازو در می آید که در هر یک از دوسر حامل یک خانه بساک است و غالباَ یکی از خانه ها بارور و دیگری نازا است.

مادگی : ساختاری تقریباً ثابت دارد و با اقلاَ تغییرات آن بسیار کم و ناچیز است و همیشه از دو برچه تشکیل می شود که روی دیسکی با رشد و توسعه متفاوت قرار دارند.

هر برچه دارای دو تخمک است که بزودی به دو خانه محتوی یک تخمک ( همان گونه که قبلاَ در بوراژیناسه ها دیدیم) تقسیم می شوند.

تخمکها آناتروپ ، خیزان با رافه درونی و به اصطلاح اپوتروب هستند و فقط در این صفت است که با بوراژیناسه ها ( که تخمک آنها اپیتروپ است) متفاوت اند.

خامه در این گیاهان (ژینوبازیک) است.

یعنی از کف حفره تخمدان منشا می گیرد و فقط در طایفه آژوگه که در واقع تیپ ابتدایی این تیره به شمار می آید، تقریباَ انتهایی است.

میوه : همیشه به صورت چهار فندقه ای (تتراکن) بوده و شامل چهار نوکول محصور در کاسه ای رشد یافته در میوه است و در این حالت نیز به بوراژیناسه ها شباهت دارد و تغییرات از تفاوتها در ا،ها اندک و ناچیز است.

دانه، جز در بعضی موارد استثنا معمولاَ بدون البومن و دارای جنینی راست است در بعضی حالت نادر جنین خمیده که مربوط به تخمک خمیده است نیز در این تیره دیده می شود.

اختصاصات تشریحی به طور خلاصه اختصاصات تشریحی ثابت این تیره عبارتند از: وجود کلانشیم یا عناصر زاویه دار به صورت توده ها یا دسته های ناپیوسته در زیر اپیدرم در گوشه های ساقه و یا شاخه های علفی وجود دو تا هشت آوند چوبی ناپیوسته در استوانه درونی ساقه که در هر بند یا گره یک دسته از هر جفت آن وارد برگ می شود و دسته های باقیمانده به نوبه خود به دو دسته تقسیم می شوند و جای آوندهای خالی را می گیرند.

وجود کرکهای محافظ اپیدرمی یا تیپهای مختلف وجود کرکهای تشرح کننده اسانس با پایه تک سلولی یا دو سلولی و انتهایی متشکل از چهار تا هشت سلول یا بیشتر که همگی در یک سطح و کنار هم قرار دارند.

اسانس ترشح شده از این سلولها در زیر پوستک (کوتیکول) جمع می شود و در نتیجه سبب جدا شدن آن از دیواره سلولزی سلول می گردد.

اختصاصات جنین شناختی رشد و توسعه آلبومن دانه، جز در بعضی موارد استثنا ، دارای تیپی بسیار ساده و همانند سیزاب از تیره اسکروفولاریاسه است.

تشکیلات هوستوریوم در مرحله قطعی دارای یک سلول با دو هسته است.

مثلاَ هوستوریوم در ناحیه سفت به یک سلول که حداقل دارای دو هسته حجیم است کاهش می یابد.

رشد جنین در لابیاته ها در همان تیپ میوزروس مینیموس خیلی دقیقتر در تیپی بسیار نزدیک به آن، یعنی در تیپ کیسه کشیش قرار دارد و در حقیقت، به استثنای برخی موارد، رشد جنین در همان تیپ جنین فامیلی مشترک تمام پرسونالها ولامیال واقع است.

گونه های جنسهای لامیوم و گالئوپسیس ( که در حقیقت هر دو یک جنس به شمار می روند) دارای تیپ جنینی متفاوت همانند پیرگیاه ( سنه سیو ولگاریس) است.

این تفاوت تیپهای جنینی در تیره نعنا نشان می دهد که این تیره، برخلاف همه خصوصیات ظاهری همگن موجود در آنها ، قطعاَ منشا چند نیایی ( پلی فیلتیک) دارند.

اساس تقسیمات کلی تیره نعنا تقسیمات تیره لابیاته به طایفه ها مبتنی بر صفات و اختصاصات نسبتاً کم اهمیت ولی ثابت است که در تمام گیاهان یا طایفه دیده می شود.

اساس این تقسیمات این اختصاصات به ترتیب عبارتند از: وضع میله پرچم و طول آن، ساختار و جزئیات جام گل ، تعداد پرچمها و بالاخره وضع خامه، که یا راسی و یا دارای پایه ای از کف تخمدان (ژینوبازیک) است.

گیاهان مهم تیره نعنا و کاربرد و اهمیت اقتصادی آنها از اسانس موجود در کرکهای ترشح کننده این گیاهان در موارد گوناگون استفاده می شود.

گونه های اصلی این تیره که مورد بهره برداری قرار می گیرند عبارتند از: جنس نعنا: بویژه گونه های مانتاپیپریتا ، مانتاویریدیس که دارای اسانس مانتول هستند و از قدیم آن را مقوی معده و ضد اسپاسم دانسته اند و به صورت عرق نعنا یا جوشانده، مصرف کرده و می کنند.

تقریباً بیشتر انواع نعنا بویژه مانتاپیپریتا و مانتا ویریدیس خوراکی هستند.

علفهایی پایا، بندرت یکساله معطر، دارای ریزوم و بن رونده ساقه خیزان یا ایستاده ، ساده و یا منشعب اند.

برگها متقابل ، دارای دمبرگ کوتاه و یا فاقد آن، با پهنکی در قاعده قلبی شکل، یا باریک و در حاشیه دارای دندانه های اره ای و یا کنگره ای هستند.

برگکها سرنیزه ای یا باریک خطی تا درفشی و یا باریک و نخی شکل اند.

گلها نر ماده، یا تک جنس ( بر اثر رشد نکردن یکی از اندامهای جنسی) در چرخه هایی کم و بیش متراکم مجتمع اند که غالباً سنبله های محوری را تشکیل می دهند.

کاسه گل استکانی یا قیفی شکل ، دارای لبه ای تقریباً نامنظم، یا دو لبه ، گاهی منظم و دارای 5 دندانه ناهمسان است.

جنس آویشن کوهی ( تیموس): بویژه تیموس ولگاریس ، تیموس زیژیس و تیموس سرپیلوم دارای اسانس تیمول و کارواکرول هستند.

آویشن کوهی بوته هایی پایا، کوتاه و گاهی چمنی و یا علفی یا پایه ای چوبی هستند.

برگها کوچک بدون تقسیم در حاشیه بدون دندانه ، گاهی به روبرگشته و کمی لوله شده اند.

برگکها مانند کاسه غده پوش، دارای غده های بدون پایه سبز و نقطه هایی قرمز رنگ هستندگلها نسبتاً کوچک به رنگهای سفید ، صورتی تا ارغوانی مایل به بنفش از سایر برگهای ساقه قرار دارند.

چرخه های گل آذین غالباً در انتهای محور جمع شده و به صورت گل آذین راسی متراکم می شوند.

برگکهای فرعی کوچک و کمتر آشکار هستند.

کاسه دارای دو لبه با دندانه هایی متفاوت در لب بالایی و لب پایینی است.

لوله کاسه تقریباً استوانه ای یا استکانی ، ایستاده کمی شکم دار و در ناحیه گلو کرک دار است.

جام دو لبه و بخش لوله ای آن ایستاده است.

پرچمها غالباً خارج شده از جام، ایستاده یا میله های ناموازی هستند.

این جنس در ایران 16 گونه دارد که در ارتفاعات البرز و سایر ارتفاعات می رویند.

تیره نعنا در ایران در ایران چهل ونه جنس از تیره نعنا با چند صد گونه انتشاری پراکنده دارند.

چون برای شناسایی جنسهای لابیاته در ایران از کلید فلورا ایرانیکا استفاده شده است.

(1) (1) دکتر رحمانی، کورموفیت های ایران ، بخش دوم آویشن Thymus Serpillum آویشن Thymus Serpyllum Th.robustus Opiz, Th.

Pulegioides Reichh.

مشخصات گیاه شناسی: سرپوله (Serpolet) از گیاهان دارویی مفید و پرمصرف تیره نعناع است و از آن به علت دارابودن اسانس و مواد موثر دیگر، به عنوان بادشکن ، مقوی ، مقوی معده، خلطآور و ضد تشنج استفاده می شود.

در طب عوام بیشتر جهت رفع ناراحتی های هضمی و تقویت اشخاص کم بنیه از آن استفاده به عمل می آورند.

اسانس آن در رفع سردردهای یکطرفه ضعف اعصاب ، به مقدار 5 تا 6 قطره بروی یک حبه قند ، اثر شفابخش ظاهر می نماید.

بعلاوه با مالیدن آن بر روی عضو، جهت رفع دردهای عصبی و سیاتیک استفاده می شود.

سرپوله در نواحی مختلف اروپا ، افریقا و برخی نقاط آسیا می روید ولی در ایران یافت نمی گردد و فقط واریته های مختلفی از آن در ایران ذکر شده است.

(فلور ایران) عموماَ از آنها بوی مطبوع استشمام می گردد.

پرورش آن به منظور استفاده های درمانی یا تهیه اسانس و غیره ، در نواحی مختلف معمول است.

سرپوله گیاهی است پایا و دارای ساقه های متعدد و پرپشت، به وضع نیمه خوابیده و به ارتفاع 25 تا 30 سانتیمتر است.

برگهایی متقابل و گلهائی به رنگهای گلی ، سفید ارغوانی و مجتمع در کناره برگها دارد.

برگ و شاخه های گلدار و بطور کلی قسمتهای هوائی گیاه به تفاوت به مصارف درمانی می رسند و یا از آنها اسانس گیری به عمل می آید.

با آنکه از قدیم الایام نیازمندی های دارویی با جمع آوری گیاه از نواحی مختلف تامین می گردیده معهذا کم و بیش اقدام به پرورش آن می شده است.

امروزه انجام این عمل ضرورت ندارد، ولی اگر موردی پیدا شود از طریق کاشتن دانه یا قلمه زدن و یا تقسیم ساقه های ریشه دار گیاه مسن، اقدام به این کار نمود.

معمولاَ از یک گیاه مسن می توان 20 تا 25 ساقه ریشه دار به دست آورد.

تکثیر از طریق کاشتن دانه بدین نحو است که دانه های رسیده گیاه را در شاسی و یا در قطعه زمین اصلاح شده ، سبک و ماسه ای ، پراکنده می نمایند و در صورت لزوم دانه ها را از یک قشر نازک خاک می پوشانند و پس از آنکه دانه ها، جوانه زدند و گیاه جوان از رشد آنها حاصل شد، آنها را به زمین اصلی با رعایت فواصل معینی در حدود 40 تا 50 سانتیمتر از کلیه جهات ، انتقال می دهند.

سهلترین طریقه تکثیر این گیاه، کاشتن ساقه های ریشه دار است که آن را از گیاه مسن جدا نموده در زمین خشک، آهکی، کمی شنی و قابل نفوذ که از علفهای هرزه عاری شده باشد جای می دهند.

این عمل که در اوایل مهرماه انجام می گیرد ، بدین نحو است که آنها را در امتداد خطوطی به فواصل 50 سانتیمتر می کارند مشروط بر آنکه فاصله هر پایه از دیگری لااقل 55 سانتیمتر باشد.

افزودن کودهای طبیعی در پائیز و زمستان پس از شخم زدن زمین، و کودهای شیمیایی در بهار و همچنین انجام عملیات اصلاحی، موجبات رشد زیاد گیاه، را فراهم می آورد.

با این روش، زمین زراعتی در پایان سال دوم، به علت دارا شدن پایه هایی با ساقه های متعدد پوشیده از این گیاه می گردد.

برداشت محصول دو مرتبه در سال و در ماههای خرداد و شهریور با قطع کردن ساقه های متعدد گیاه از قاعده صورت می گیرد.

معمولاَ از هر 100 کیلوگرم ساقه های خشک شده گیاه، معادل 150 گرم اسانس بدست می آید.

برای مصارف داروئی، شاخه های گیاه را پس از جمع آوری ، در مجاورت هوا و یا در دستگاههای خشک کننده خشک می نمایند.

سپس آنها را به قطعات کوچک درآورده در معرض استفاده قرار می دهند.

پرورش واریته ای از این گیاه به نام Var.citriodorus که بوی مطبوع لیمو می دهد متداولتر است.

(2) (2) دکتر زرگری،علی ، گیاهان دارویی ، انتشارات دانشگاه تهران، تهران ، (1370) آویشن Thyme مشخصات گیاه شناسی: آویشن یا سرپوله (Serpolet) گیاهی است پایا از تیره نعناع به انواع و اشکال مختلف که قسمت مورد استفاده آن در طب ، سرشاخه های گلدار آن است.

برای پرورش آویشن ممکن است از طریق کاشتن دانه یا تقسیم ساقه های ریشه دار گیاه مسن اقدام نمود.

از آویشن یک روغن قرمز و سفید (Red thyme & white thyme oil) بدست آمده و در تجارت بفروش می رسانند.

روغن قرمز آویشن برای پوست انسان تحریک کننده و حساسیت زا نیست.

ترکیبات شیمیایی: Chemical Composition ساپونین ها Ursolicacid ، کافئیک اسید، رزین ، تانن ، صمغ ها ، بالاخره به مقدار یک تا 2.6 درصد روغن فرار (Volatile oil) که این روغن یا اسانس را در گذشته oil oforiganum می نامند و خود حاوی مواد زیر است.

فنلها (20 تا 80 درصد) که بیش از همه تیمول بفرمول C10H11O است و به مقدار کمتر کارواکرول ، کامفن ، لینالول، بورنئول، لیمونن و ...

در سال 1952 در شهر ایتالیا دو نوع آنتی بیوتیک از آویشن بدست آوردند که یکی بر روی میکربهای گرم مثبت و دیگری بر میکربهای گرم منفی اثر دارد.

اثرات فارموکولوژیک و بیولوژیک: اسانس آویشن دارای خواص آنتی اسپاسمودیک ( ضد بادگرفتگی) خلط آور، می باشد.

این اثرات مربوط به تیمول و کارواکرول است.

همچنین اثر کشتن میکربهای = باکتریسید، کشتن لارو = لارویسید، ژرمی سید داشته خاصیت آنتی اکسیدانت دارد.

مصارف دارویی: Medicinal Uses اسانس آویش (Thyme oil) برای تهیه خمیر دندانها ، صابونها، پمادها ، کرمها ، لوسیونها به نسبت 8% بکار می رود.

به نسبت 172% آویشن را در تهیه غذاهای پخته گوشتی ، سبزیها ، سوپها و نوشابه ها و فرآوردهای ژلاتینی مصرف می کنند.

تحقیقات اخیر نشان داده است که اسانس آویشن بر میکربهای زیر اثر ضدعفونی و کشتن یا بی اثر کردن آنها را دارد: سالمونلاتیفی، دیپلوکوکوس پنومونیا، استافیلوکوکوس، اورئوس + استرپتوکوکوس پیش از 16 قرن است که آویشن را بعنوان ضد میکروب (Germicial) دهان شویه (Mouth washes) ، غرغره (Gargles) .

دندان شوئی .

ضد سوختگی ، بیماریهای قارچی پوست (Fungus disease) به صورت محلول 6% یا پودر آویشن بکار می رود.

محلول 60% در هزار جوشانده آویشن برای درمان بیماریهای بلاستومیکوزپس، مونیلیازپس، عفونتهای کوکسیدیال، و نیز در درمان غرور جوانی ، ریزش موی سر، شوره بکار می رود.

(3) (3) رجحان، محمد صادق ،درمان بوسیله گیاهان دارویی ، انتشارات آبا، تهران ، (1381) آویشن Thymus Serpillum مشخصات گیاه شناسی: گیاهی است پایا،از تیره نعناع Labiatea دارای پایه های با ساقه مدور یاچهارگوش با ریشه های نابجا در ناحیه خوابیده گیاه با زمین است.

برگها متقابل ،کوچک بیضوی ، نوک تیز و به درازای 1 سانتی متر هستند.

گلهای آن کوچک به رنگ گلی، سفید یا ارغوانی ومجتمع در کناره برگها می باشند قسمت مورد استفاده گیاه کلیه اعضا‌ هوایی، خصوصاَ سرشاخه های گلدار آن است .

از جمله ترکیبات شیمیایی آن می توان اسانس آن را نام برد که حاوی تیمول و کارواکرول و سیمن است.(4) (4) دکتر جهان آرا- دکتر حائری زاده ،اطلاعات و کاربرد داروهای گیاهی رسمی ایران ، انتشارات شرکت دارو گستر رازی، تهیه و تدوین: کارشناسان اداره کل نظارت بر امور دارو و مواد مخدر، (1380) بخش سوم آویشن شیرازی Zataria Multiflora آویشن شیرازی Zataria Multiflora مشخصات گیاه شناسی: گیاهی است علفی یا بوته ای از تیره نعناع Labiatea دارای سافه های متعدد ، نازک سخت و بسیار منعشب است.

گلهای آن کاسه غشایی با دانه های مثلث شکل و حالت مجتمع با ظاهر مدور در کناره برگها دارند.

برگهای باریک یا بیضوی شکل بوده و حاشیه آنان تا حدودی برگشته به عقب است.

جام گل سفید رنگ بوده و تمای بخشهای گیاهی واجد طعم و بویی معطر است.

انتشار جغرافیایی: این گیاه به حالت وحشی در ایران دیده نشده ولی بعنوان گیاه دارویی در برخی نقاط کشور کشت می شود.

ترکیبات شیمیایی: این گیاه حاوی اسانس فرار تیمول و همچنین کمی تانن در برگها و شاخه های گلدار میباشد.

قسمتهای مورد استفاده: جوانه های گلدار مورد استفاده دارویی دارند.

اثرات دارویی و طرز استعمال: مسکن سرفه: گیاه فوق به دلیل خاصیت ضد التهابی که دارد مسکن سرفه های اسپاسموتیکی می باشد.

در این مورد دم کرده 1-2 قاشق غذاخوری برگ در یک لیتر آب به میزان روزی 3 بار و هر بار یک فنجان توصیه می شود.

درمان اسهال: دم کرده آویشن اسهال و دیگر ناراحتیهای گوارشی را تا حد زیادی درمان کرده و همچنین برای آن اثر اشتهاآور نیز قائل شده اند.

التیام زخمها: استعمال خارجی آویشن به شکل ضماد اثر قابل توجهی در التیام زخمها دارد.

( (5 (5) رضوی، سید مهدی، گیاهان دارویی ، انتشارات تهران ، (1381)