پیشگفتار:
بحث بهزیستی ورفاه اجتماعی همواره یکی از دغدغه های دولتها بوده است0قبل ازانقلاب موسساتی از قبیل سازمان زنان خانه های فرهنگ روستایی .انجمن ملی حمایت کودکان سازمان ملی نا شنوایان .برنامه حمایت ازخانواده های بی سرپرست .وزارت رفاه اجتماعی .انجمن حمایت زندانیان وغیره بخشی ازخدمات بهزیستی را ارائه می نمودند 0پس ازپیروزی انقلاب اسلامی در جهت تحقق مفاد اصول 21و29 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران سازمان بهزیستی سازمان بهزیستی کشوربه موجبه لایحه قانونی راجع به تشکیل سازمان بهزیستی مصوب 24|3|59 شورای انقلاب تشکیل گردید واخرین اصلاحات قانونی ان درسا ل 83 توسط مجلس شورای اسلامی صورت گرفته است وبه موجب ان سازمان بهزیستی کشور وابسته به وزارت رفاه وامور اجتماعی است 0
سازمان بهزیستی همزمان با سازمان بهزیستی کل کشورفعالیت خود را اغازنمود وهم اکنون 1526
معلول.2196 زن سرپرست خا نه دار 543 بیمار روانی مزمن 75 کودک 87 زنان اسیب دیده فراری را تحت پوشش دارد .
بهزیستی یکی از انواع سازمانها می باشد که تشکل از تدابیر.خدمات.فعالیت ها وحمایت های غیر
بیمه ای که به منظور بسط رحمت اسلامی در جامعه وحفظ ارزشها وکرامت والای انسانی وتکیه بر مردم وهمکاری نزدیک سا زمانهای ذیربط در جهت گسترش خدمات توانبخشی. حمایتی وکمک به تامین حداقل نیاز های اسا سی گروههای کم درامد اقدام می نماید که از اقدام 14 موسسه وسازمان که خدمات بهزیستی را در سطح کشور ارئه می نمودند تشکیل شده پس این سازمان هدفی جزپیشگیری از گسیختگی ها ونا بسامانی ها از طریق اموزش وبرنامه های حمایتی نظیر حمایت از خانواده های نابسامان بی سرپرست.ایتام مسکین.در راه ماندگان ومعتادین نداشته ودر راستای سه برنا مه اصلی خود که شامل برنامه حمایت خانواده. برنامه کار اموزی.و برنامه خدمات توانبخشی وچند برنامه فرعی مشتمل بر برنامه بهبود تغذیه.برنامه خدمات اداره برنامه تحقیق وبررسی وبرنامه اموزش خدمات می باشد این سازمان تمام توجه وکانون برنامه های اصلی خود را به پیشگیری از فرو پاشی زندگی افراد و خانواده ها یی که به علل مشکلات اقتصادی ونا بهنجاری های اجتماعی وفرهنگی دچار اسیب پذیری ونا توانی های مزمن ویا معلولیت های جسمی وروانی گردیداند .به نحوی که بدون یاری گرفتن از خدمات بهزیستی و توانبخشی بهزیستی قادر به ادامه زندگی طبیعی خود نمی باشند معطوف ساخته است0
مقدمه:
از انجا که انسان همیشه ازدردها واسیب های اجتماعی رنج برده وهمواره در جستجوی یافتن علل وانگیزه های ان بوده است تا راههایی را برای رهایی بیابد 0 نابسامانیهای اقتصادی.اجتماعی وروانی از جمله عواملی هستند که زمینه مساعدی را برای انواع اسیب های اجتماعی.انحرافات جنسی.طلاق.اعتیاد.خودکشی.همسر ازاری و000 فراهم نموده است با توجه به پیچیده تر شدن روابط اجتماعی وصنعتی شدن کشور وروابط عاطفی حاکم بر خانواده .جوان بودن جامعه.مهاجرت بی رویه به شهرهای بزرگ کشور موید این حقیقت تلخ است .همچنین امارهای تحلیل شده توسط سازمان بهزیستی طی سال های اخیر مبین این واقعیت است که تنوع وفراوانی اسیب های اجتماعی روبه فزونی است0
همچنین با توجه به امار مراجعین به مراکز بازپروری دختران وزنان اسیب دیده اجتماعی سازمان بهزیستی کشور.میانگین سنی این گروه متاسفانه از اواخر دهه سوم زندگی به اوایل دهه وبعضا"اواخر دهه دوم یعنی دوران نوجوانی اوایل دوره جوانی کاهش یافته است0
دورانی که هر فرد با بحران هویت مواجه شده و بیش از هر زمانی دیگر امادگی برای ابتلائ به رفتارهای انحراف رادارد ونوجوانان برای حل این بحران ومتناسب با ویژگی وخصوصیات شخصیتی خود نیاز به راهنما وهدایت والد ین اگاه خود دارد تابا موفقیت این مرحله را پشت سر بگذارد این در حالی است که اکثریت افراد اسیب دیده از خانواده های نابسامان برخوردارند ووالدین انها کفایت لازم را برای کمک به انان برای حل بحرانهای این دوره راندارند در چنین شرایطی که نوجوانان با بحرانهای اجتماغی.فردی.روانی مواجه می شوند به دلایل مختلف از جمله عدم اگاهی از منابع حمایتی.نیاز شدید مالی.نیاز به محبت.عدم اشنایی با شیوه های مقابله با مشکلات و000 به ناچار دست نیاز به سوی افراد غیره دراز میکنند وبا توجه به شرایطی که دارند در اکثر مواقع مورد سوء استفاده افراد سود جو وفرصت طلب قرار می گیرند که خود زمینه مقدمه ای برای گرایش ها وانحرافات بعدی میگردد وحتی بعضی از این افراد بعد از نگهداری در مراکز باز پروری وترخیص به دلایل فوق وعدم پذیزش توسط خانواده وجامعه واختلالات روانی ورفتاری که دچار ان می شوند مجددا" به انحرافات کشیده می شوند با توجه به مطا لب مذ کور با اعتقاد و علم به اینکه چنانچه اکثریت افرادی که در شرایط بحرانی قرار دارند اگر تحت حمایت های فوری وتخصصی لازم با استفاده از نیروهای متخصص با استفاده از روشهای مناسب قرار گیرند با توجه به اینکه افراد در شرایط بحرانی به دلیل فشارهای ناشی از ان شرایط امادگی بیشتری برای دریافت کمک دارند.از گرایش انها به انحرافات مجدد جلوگیری می شود وهمچنین به منظور برخورد صحیح با اسیب های اجتماعی وفراهم کردن زمینه پیشگیری از بروز اسیبهای اجتماعی در افراد وبازگشت مجدد افراد اسیب دیده به کانون خا نواده وجامعه وحفظ ثبات وانسجام خانواده وسوق دادن به سمت سازندگی و در راستای راهکارهای اجرایی برنامه سوم توسعه اقتصادی اجتماعی وفرهنگی جمهوری اسلامی ایران اقدام به راه اندازی مراکز مداخله در بحران نمود0
اهداف کلی سازمان بهزیستی :
سازمان بهزیستی هدفی جزپیشگیری از نابسامانیها از طریق اموزش وبرنامه های حمایتی در وهله اول هدف دیگری ندارد وهمانطور که قبلا" اشاره شد سازمان بهزیستی کشور یکی از سازمانهای اصلی غیر بیمه ای است که هدف ان گسترش خدمات توانبخشی حمایتی .بازپروری وپیشگیری از معلولیت ها واسیب های اجتماعی از کمک به تامین حداقل نیاز اساسی گروههایی که بهره اجتماع می باشد به طوری که این سازمان دارای وظایف اصلی بوده که در قالب سه اصل کلی چهار برنامه
می باشد0
1_برنامه خدمات توانبخشی 2_برنامه خدمات اجتماعی 3_برنامه خدمات باز پروری
4_برنامه بودجه و اعتبارت سازمان
سازمان بهزیستی ایران در جهت تحقق مفاد اصول 21و22 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران تشکیل شده است 0این سازمان خدماتی ترین سازمان دولتی است که در کشور فعالیت می کند که هدف ان حمایت از خانواده های بی سرپرست .معلولین.سالمندان.اموزش نیروی انسانی.خدمات بهزیستی وتوانبخشی وتامین موجبات تشویق وجلب مشارکتهای مردمی می باشد0
تاریخچه بهزیستی:
سازمان بهزیستی کشور به همت شهید بزرگوار ووالامقام شادروان دکتر فیاض بخش در سال 59 به تصویب شورای انقلاب تشکیل گردید0 افتخار دارد که در خدمت نیازمندان.خانواده های بی سرپرست. ایتام .توانخواهان وسالمندان وسایر اقشار کسب پذیر جامعه اسلامی ایران قرار دارد 0
بهزیستی با چند ین برنامه گسترده جوابگوی خواسته ها ونیازهای محرومین ومعلولین است که به ناتوانی های اقتصادی.اجتماعی.فرهنگی مبتلا می باشدرسیدگی می نماید0
این برنامه ها عبارتند از:
1_برنامه خدمات حمایتی :حمایت به معنی یاری دادن به افراد ناتوان در جهت بازتوانی نمودن انها برای زندگی بهتر و به طور کلی تحت پوشش قرار دادن افراد ناتوان از نظر مادی ومعنوی است تا این افراد بتوانند بر دست اوردهای زندگی خود از جها ت گوناگون اعتلا بخشند 0اموری که برنامه ها مورد عمل قرار میگیرند عبارتند از:1_اجرای خدمات بهزیستی روستایی 2_امور مهدهای کودک شهری.روستایی وخصوصی 3_نگهداری بانوان ویژه اجرای برنامه های بازتوانی 4_امورابن سبیل وایتام
2_ توانبخشی :الف.ارائه خدمات توانبخشی جانبازان ب.پیشگیری از معلولیت ها.ارائه خدمات توانبخشی به معلولین جسمی وحرکتی به ناشنوایان ومعلولین ذهنی .ارائه خدمات نگهداری معلولین ومستمندان بی سرپرست0