سرخک
مقدمه:
یکی از بیماریهای کشنده در کشورهای در حال توسعه، بیماری سرخک است که میزان کشندگی آن در حدود ۱ تا ۵ درصد و در بعضی مناطق در حدود ۱۰ تا ۳۰ درصد تخمین زده شده است. بهبود پوشش جاری واکسیناسیون، باعث کاهش موارد ابتلا به سرخک و در نتیجه کاهش موارد مرگ ناشی از سرخک گردیده است.
طی دهه ۱۹۸۰ میلادی به‌دنبال بسیج جهانی واکسیناسیون کودکان، پوشش ایمنسازی افزایش چشمگیری پیدا کرد و در سال ۱۹۸۹ میلادی، کاهش میزان ابتلا به سرخک تا ۹۰ درصد و کاهش میزان مرگ و میر ناشی از آن تا ۹۵ درصد ( این آمار در مقایسه با میزان ابتلا و مرگ و میر، قبل از انجام برنامه‌های واکسیناسیون، داده شده است) در برنامه کار مجمع جهانی بهداشت قرار گرفت.
سرخک یک بیماری ویروسی است که فقط در انسان دیده می شود این بیماری در فصل زمستان شایعتر است . درحال حاضر در جهان سالیانه 30 میلیون نفربه این بیماری گرفتار می شوند که 880 هزار نفر آنها می میرند (هرپنج دقیقه یک نفر) و در ایران بطور متوسط سالیانه ده هزار نفر مبتلا به سرخک می شوند. این بیماری یکی از پنج علت عمده مرگ در کودکان و همچنین یکی از عوامل اصلی مرگ در بزرگسالان است.
اپیدمیولوژی تظاهرات بالینی
تظاهرات دوره ابتدائی 3روز شامل آبریزش از بینی-قرمزی چشمهاوسرفه می باشد مرحله بروز دانه های قرمز با تب بالا 40 تا5/40درجه همراه است دانه های قرمز از قسمت سر و پشت گوشها شروع شده وبتدریج درعرض24 ساعت بصورت نزولی در تمام بدن گسترش می یابد شدت بیماری به وسعت دانه ها مربوط است. این بثورات ممکن است بصورت خونریزیهای زیر جلدی ( پتشی )و یا خونریزی کننده ( هموراژیک ) باشند که به این نوع سرخک سیا ه گفته می شود که بسیار خطرنا کتر ازسرخک می باشد .
سرخک بسیار مسری است به ویژه از طریق قطرات ریز تنفسی در طی مرحله ابتدائی ( کاتارال )افراد آلوده به این ویروس از یک یا دو روز قبل از بروز بثورات (دانه های قرمز) مسری هستند.
اکثر کودکان تا حدود یکسالگی از طریق آنتی بادیهایی که از مادر گرفته اند در برابر این بیماری محافظت می شوند. دوره کمون این بیماری 8تا 10 روزتا زمان شروع علائم اولیه فرد بیمار و14 روز تا زمان شروع بثورات جلدی ( دانه های قرمز) می باشد.
عوارض: عا رضه مهم سرخک در اغلب اوقات اوتیت مدیا(عفونت گوش میانی ) است
درمان: هیچ درمان ضد ویروسی برای سرخک وجود ندارد و فقط درمان علامتی صورت میگیرد.
پیشگیری: واکسن که بصورت ویروس زنده تهیه شده بهترین وسیله پیشگیری است (مضون سازی فعال ) که باید در سن 9 ماهگی و 15 ماهگی تزریق شود . در فردی که با بیمار مبتلا به سرخک تماس داشته و قبلا نیز واکسن نزده باشد تا پنج روز پس از تماس با فرد مبتلا می توان ایمونو گلوبولین تجویز کرد تا از ابتلا به سرخک در آن فرد جلوگیری نمود(مضون سازی بصورت غیر فعال)