دانلود مقاله ساختمان و عملکرد ستون فقرات

ساختمان و عملکرد ستون فقرات

محور اصلی بدن را ستون فقرات تشکیل میدهد . بر روی این محور سر، دستها، لگن و پاها سوار میشوند و زیبائی خلقت این است که ستون فقرات با طرز قرار گرفتن خود به صورت قوس های ناحیه گردن پشت، توانائی تحمل وزن دستها، سر و--- را می یابد.                           

دربدو تولد ستون فقرات به شکل قوس سی شکل انگلیسی می باشد و با گذشت زمان قوس ناحیه گردن و کمر به آن اضافه میشود و کلا ستون فقرات دارای 4 قوس بصورت فرورفتگی و برآمدگی می گردد یعنی دو فرورفتگی و دو برآمدگی . این برآمدگیها و فرورفتگیها کاملا کنترل شده است و دارای اندازه مشخصی می باشند. کلا وجود این چهار قوس برای تحمل وزن وقابلیت تحرک بدن از نظر خم شدن به جلو، عقب و طرفین و چرخش ضروری است. در صورت افزایش و یا کاهش این 4 قوس ستون فقرات دردهای ستون فقرات عارض خواهند شد. افزایش بیش از حد فرورفتگی گردن و یا کمر از علل کمردرد و یا گردن درد میباشد افزایش بیش ازبرآمدگی پشت نیز باعث بیماری و حالت راه رفتن بصورت قوز کرده خواهد     شد . ستون فقرات مانند یک ساختمان میباشد که از قراردادن آجرها روی هم تشکیل میگردد. آجرهای ستون فقرات مهره ها میباشند که بین هر دو مهره ملات قرار میگیرد و ملات بین دو مهره دیسک بین مهره ای میباشد. دیسک مانند یک حباب بیضی شکل میباشد که قسمت مرکزی آن دارای مایع چسبناک و غلمیباشد و اطراف این مایع غلیظ را چند لایه نازک و محکم پوشانده است. دیسک قدرت ضربه گیری ستون فقرات را افزایش میدهد و در هر حرکتی با جابجا شدن مایع داخلش سبب انتقال فشار میگردد. قسمت مرکزی ستون فقرات حفره ای را تشکیل میدهد که طناب نخاع از آن عبور میکند و یکی از وظایف دیگر ستون فقرات

حفظ طناب نخاعی است. لذا اطراف ستون فقرات توسط طنابها ی محکمی  بنام لیگامان سفت                        میگردد.                                                                                        جالب توجه است که گاهی خم شدن به جلو هر کدام از مهره ها فشاری معادل    250   پوند  را تحمل میکنند و در بعضی  حرکات غلط بدن فشارروی دیسک از این هم فراتر میرود و باعث پاره شدن لایه اطراف مایع دیسک میگردد و مایع دیسک به بیرون میریزد و باعث درد شدیدی بنام درد فتق دیسک کمری می گردد ( بیشترین فشار در حمل بار به ناحیه ستون فقرات پائین کمر وارد میشود )                                                                              

 طناب نخاعی برای انتقال پیام خود به عضلات دستها، پاها نواحی شکم و اطراف ستون فقرات و .... از طریق ریسمان نازکی عمل میکند که این ریسمان از سوراخهای بین مهره ای خارج میشود و به عضلات می چسبد و باعث انتقال فرمانهای مغز از طریق نخاع به عضلات

1

و انقباض و انبساط عضلانی میگردد که به این ریسمانها ریشه های عصبی و اعصاب محیطی میگویند .                                                                                                         

 فتق دیسک میتواند روی ریشه های اعصاب فشار آورده و باعث درد و یا حتی فلج شدن یک عضو گردد . حرکات ستون فقرات توسط عضلات اطراف و یا دورتر انجام میشود. در صورتی که قوسهای ستون فقرات در هر حرکتی در شرایط مناسبی قرار داشته باشند عضلات برای فعالیت خود انرژی کمی را مصرف میکنند، ولی در صورتی که این قوسها در شرایط نامناسب قرار داشته باشند کار عضلات افزایش مییابد و حتی منجر به گرفتگی عضلات و اسپاسم عضلات میگردد که خود عامل درد ستون فقرات میباشد.                                      

وضعیت بدن و تاثیر آن روی ستون فقرات

وضعیت بدن عبارت است از حالتی که بدن در شرایط مختلف مانند ایستادن، نشستن، خوابیدن و یا حمل اجسام به خود میگیرد. وضعیت صحیح بدن تاثیر بسیار زیادی روی سلامت ستون فقرات دارد. فردی که عادت دارد هنگام ایستادن حالت قوز کرده به خود بگیرد و یا به عبارتی سر به زیر راه برود فشار روی ستون فقرات گردنی و نواحی پشت و شانه ها و عضلات اطراف آنها افزیش مییابد.و بیما دچار گردن درد خواهد شد. برای این فرد هر درمانی موقتی است مگر اینکه درمان تصحیح ستون فقرات نیز انجام شود و به بیمار طرز صحیح ایستادن آموزش داده شود . در ایستادن صحیح در کل بدن تنها 4 عضله فعال خواهند بود در حالی که در ایستادن غلط عضلات فعال به حدود 50 عضله افزایش مییابد. گرفتن وضعیت خاص نیاز به فکر کردن برای فعال کردن عضلات ندارد بلکه بدن به طور خودکار دستورات لازم را صادر میکند و فرد به راحتی به هر وضعیتی بخواهد در می آید مثلا از ایستاده به نشسته یا برعکس . لازم نیست شما فکر کنید چه عضلاتی را فعال نمایید تا بتوانید این تغییر حالت را به وجود آورید. وضعیتهای اصلی بدن ایستادن، نشستن و خوابیدن میباشد.                             

چرا انسان دچار کمردرد میشود

اختلاف فاحش بین انسان و سایر مهره داران در این است که انسان میتواند روی دو پا ایستاده و راه برود، در حالی که حیوانات به صورت چهار دست و پا راه میروند. این برتری انسان که او را از سایر مهره داران متمایز میکند، علت اصلی کمردرد او است.                         

ایستادن روی دو پا و راه رفتن، مستلزم مهارت و تمرین فراوان است. در موقع راه رفتن، وزن بدن به جلو منتقل شده و انسان برای جلوگیری از زمین خوردن یک پای خود را به جلو میگذارد تا وزن منتقل شده به جلو را حمایت نموده و از زمین خوردن جلو گیری کند. این کار، عمل نسبتا مشکلی بوده که با مهارتی خاص و با هم آهنگی عضلات اندامها و تنه انجام میپذیرد. به همین علت است که برای انسان حداقل سه سال طول میکشد که به خوبی راه برود، در حالی که حیوانات غالبا چند هفته بعد از تولد به خوبی راه میروند.                               

دو نیمه لگن ، استخوان خاجی را در بر گرفته و ستون فقرات روی آن قرار میگیرد. انتهای فوقانی استخوان خاجی افقی نبوده و با زاویه ای حدود 40 درجه به جلو متمایل است قرارگرفتن ستون فقرات روی استخوان خاجی که حدود 40 درجه به جلو متمایل است امکان پذیر نبوده و برای جبران این نقیصه، باید به ستون فقرات کمری انحنائی به عقب داده شود

در مشاهده ستون فقرات انسان در حال ایستاده از پهلو، کمر و گردن دارای انحنائی به جلو و پشت دارای قوسیبه عقب میباشد . این قوسها باعث تعادل ستون فقرات در موقع راه رفتن و ایستادن میگردد. اگر انتهای فوقانی استخوان خاجی که ستون مهره ای روی آن قرار میگیرد تمایلی به جلو نمیداشت، ستون مهره ای طوری    ساخته  میشد که قوسی نداشت ، در این صورت فشار وارده روی مهره ها و دیسک  بین آنها یکنواخت  بود ودر نتیجه کمردردی به وجود نمی  آمد. وجود این انحنا ها   در ستون مهره ای، باعث میگردد که به لبه های عقبی گردن و کمر و لبه های جلوئی مهره های پشتی فشار زیادی وارد آمده و این فشار به دیسک بین مهره ای آنها منتقل گردد. به آخرین مهره کمری در محل اتصالش به استخوان خاجی، بیشترین فشار وارد میشود و به همین جهت پارگی دیسک بین مهره ای در این ناحیه بیشتر دیده میشود. بعد از این ناحیه ، فشار روی دیسک بین مهره ای چهارمین و پنجمین مهره کمری بیشتر دیده میشود. اگر فشار وارده به دیسک بیش از حد تحمل باشد قسمت محیطی دیسک پاره شده و قسمت مرکزی آن از این شکاف به خارج رانده میشود. قسمت مرکزی دیسک بین مهره ای در کودکان حاوی مقدار زیادی آب بوده و ژله مانند است، در حالی که در بالغین آب کمتری داشته و حالت نیمه جامد شبیه به آدامس جویده شده دارد.                                      باعث تحریک  و یا فلج آنها میگردد. تحریک ریشه های عصب، باعث انتشار درد در مسیر عصب سیاتیک به کفل و پاها میشود (درد سیاتیک).در کودکان با توجه به اینکه دیسک ژله مانند و آبکی است،آب آن به سرعت جذب شده و علائم بیماری به زودی برطرف می گردد.پارگی دیسک بین مهره ای و خارج شدن قسمت مرکزی آن باعث کم شدن ارتفاع دیسک گشته و دو مهره را به هم تزدیکتر میکند، در نتیجه فشار بیشتری روی مفاصل بین مهره ای وارد میشود.از طرف دیگر، تزدیک شدن مهره  ها به یکدیگر باعث تنگ شدن سوراخهای بین مهره ای که اعصاب از آن عبور میکند گردید، ریشه های عصبی را تحت فشار قرار داده و تحریک  میکند. افزایش قوس کمر باعث وارد شدن فشار بیشتری روی قسمت عقبی مهره ها گشته و درد و ناراحتی بیماران را افزایش میدهد.در حالی که کاهش آن، فشار روی آنها کمتر نموده و موجب تسکین درد میگردد. به همین جهت است که بیماران مبتلا به کمردرد باید سعی کنند که قوس کمری را کم کرده و از زیاد شدن آن جلوگیری نمایند.در حقیقت اصول کلی درمان کمر دردها با علل مکانیکی، کاهش قوس کمری در مراحل مختلف زندگی است.