بیماری زنگ برگی (قهوهای) گندم wheat leaf rust
زنگ برگ یک بیماری جدی گندم، چاودار، تریتیکاله وبسیاری از گندمیان است که توسط قارچ Puccinia recondita ایجاد میشود. گونه دیگری از قارچ به نام P.hordei وجود دارد که اغلب به جو حمله میکند. علائم بیماری به صورت جوشهای بیضی شکل کوچک و پراکنده با رنگ سیاه متمایل به قرمز ، در سطح پهنک و روی غلاف برگ ظاهر میشود. بر خلاف زنگ ساقه گندم، توده یوریدیوسپور بیشتر در بافت میزبان فرو میرود و باعث از هم پاشیدن اپیدرم نمی شود. یوریدیوسپورهای Puccinia recondita قرمز پرتقالی تا سیاه مایل به قرمز، خاردار ، کروی و معمولاً به قطر 20- 28 میکرون هستند. تلیا در طول مراحل نهایی رشد گیاه به صورت جوشهایی روی غلاف برگها و یا در سطح پهنک برگ به وجود میآیند. تلیوسپورها در بافت برگ باقی میمانند و به وسیله اپیدرم پوشیده میشوند.
کنترل زنگ قهوه ای گندم:قارچکشهایی مثل تریادیمفون (بایلتون) وبوتریزول( ایندار) در کنترل زنگ قهوهای مؤثر هستند و در صورت وجود اپیدمی، مصرف آنها اقتصادی است.
سایپروکونازول(آلتو) SL 10% نیم لیتر در هکتار
تبوکونازول(فولیکور) EW 25% یک لیتر درهکتار
فلوتریافول(ایمپکت) SC 12.5% یک لیتر در هکتار
پروپیکونازول(تیلت) EC 25% نیم لیتر درهکتار.
زنگ سیاه ساقه گندم wheat black stem rust:
زنگ سیاه ساقه یکی از بیماریهای شناخته شده غلات است. تقریباً در تمامی مناطقی که این محصول کشت میشوند وجود دارد. علائم بیماری بیشتر روی ساقه وغلاف برگها ظاهر میشود پهنک برگ و خوشهها نیز ممکن است آلوده شوند. اسپور روی میزبانهای مختلف غلات تولید میشود. یوریدیوسپورها در داخل تاولها یوریدیا توسعه یافته پس از مدتی اپیدرم را پاره کرده، تودهای از اسپورهای قهوهای مایل به قرمز آشکار میشوند. تاولهای زنگ نواری بزرگتر است.
کنترل زنگ سیاه ساقه:ریشه کنی زرشک و کار حساب شده روی ارقام مقاوم ، از جمله عوامل مهم در افزایش پایداری مقاومت به زنگ ساقه و کاهش اپیدمی زنگهاست.
سایپروکونازول(آلتو) SL 10% نیم لیتر در هکتار
تبوکونازول(فولیکور) EW 25% یک لیتر درهکتار
فلوتریافول(ایمپکت) SC 12.5% یک لیتر در هکتار
پروپیکونازول(تیلت) EC 25% نیم لیتر درهکتار.
کنترل شیمیایی به محض مشاهده اولین علائم کانون کوبی شود. درصورت وجود اپیدمی در مرحله سنبله مبارزه انجام شود.
بیماری زنگ برگی( قهوهای )جو Barley leaf rust :
یوریدیهای P.hordei کوچک بیضوی متمایل به گرد و زرد پرتقالی است. یوریدیها منحصراً روی پهنک و غلاف برگها تشکیل میشوند.شرایط گرم و مرطوب برای رشد، توسعه و انتشار بیماری زنگ قهوهای جو بسیار مناسب است . در مناطق معتدل یوریدیهای قارچ روی جوهایی که در پاییز کاشته شدهاند، زمستانگذرانی میکنند.
بیماری زنگ نواری یا زنگ زرد گندم Wheat strip rust :
زنگ زرد یا زنگ نواری(سرخو)Puccinia striiformis یکی از بیماریهای مهم گندم و جو است و تا حدودی تریتیکاله و چاودار و بعضی از گرامینههای دیگر را تحت تاثیر قرار میدهد.
کنترل زنگ زرد:استفاده از ارقام مقاوم و یا متحمل در اولویت قرار دارد.
سایپروکونازول(آلتو) SL 10% نیم لیتر در هکتار
تبوکونازول(فولیکور) EW 25% یک لیتر درهکتار
فلوتریافول(ایمپکت) SC 12.5% یک لیتر در هکتار
پروپیکونازول(تیلت) EC 25% نیم لیتر درهکتار.
کنترل شیمیایی به محض مشاهده اولین علائم کانون کوبی شود. درصورت وجود اپیدمی در مرحله سنبله مبارزه انجام شود.
کوتولگی زبر ذرت Maize Rough Dwarf virus:
علائم بیماری در مزرعه عبارت است از کوتاه ماندن فاصله میان گره ها وکوتولگی شدید بوته ها، راست ایستادن برگها، وجود برجستگیها یا گالهای ریزی روی دمبرگ و در پشت برگ وهمچنین روی غلاف میوه، این برجستگیها به پشت برگ حالت زبری می دهد. گاهی برای تشخیص گالها نیاز به ذره بین می باشد. در برگهای جوان انتهائی ممکن است حالت رنگ پریدگی دیده شود.
عامل بیماری(MRDV) ویروسی از گروه Reoviridae که دارای دو لایه کاپسید می باشد. در طبیعت فقط زنجره Laodelphax striatellus به عنوان ناقل شناخته شده است.
کنترل:
1. تناوب زراعی که در این تناوب غلات باید حذف شود.
2. استفاده از علف کشها برای نابودی علفهای هرزی که ویروس در روی آنها زمستانگذرانی می کنند.
3. مبارزه با ناقل بوسیله حشره کشهای دیازینون و فوزالن
4. کاشت لاینهای متحمل اینبرید، هیبرید و واریته های مقاوم
سیاهک آشکار جو و یولاف Crown & barley loose smut:
علائم بیماری کاملاً شبیه علائم سیاهک آشکار U.nuda است. ریشکها و گلومهای گیاه آلوده در بعضی موارد بویژه در جو رشد میکند؛ اما این خصوصیت با توجه به شرایط محیطی و رقم گیاه ممکن است تغییر کند. توده اسپور به رنگ قهوهای شکلاتی تیره تا کاملاً سیاه است. غشایی که تودههای اسپور را احاطه کرده است، معمولاً سختتر از غشایی است که در U.nuda دیده می شود.
1. دیفنوکونازول(دیویدند) DS3% 2در هزار
2. تبوکونازول(راکسیل) DS2% 5/1 درهزار
3. کاربوکسین تیرام FL40% 5/2 درهزار
4. دی نیکونازول(سومی ایت) WP 2% 2در هزار : سیستیمیک دو منظوره
ازسموم فوق برای ضد عفونی بذر قبل از کشت استفاده می کنیم
سیاهک سخت جو Barley covered smut :
بیماری سیاهک سخت (پوشیده) Ustilago hordei، تنها در جو و یولاف باعث کاهش شدید محصول میشود. قارچهای مولد بیماری سیاهک سخت در جو و یولاف، از نظر خصوصیات مرفولوژیک مشابهند؛ اما از نظر ایجاد بیماری در یولاف و جو با یکدیگر تفاوت دارند؛ یعنی یک نوع تنها جو را و نوع دیگر تنها یولاف را آلوده می کند.
کاربوکسین تیرام wp 75% یک تادو در هزار ضد عفونی بذر با مانکوزب wp 80% یک تا دو در هزار ضد عفونی بذر قبل از کشت.
سیاهک معمولی ذرت Common corn smut :
علائم: این سیاهک روی کلیه اندامهای هوائی ذرت از قبیل برگها، ساقه، خوشه و ریشکها دیده میشود. نشانههای بیماری به این طریق است که روی اندامهای مختلف نبات میزبان برجستگیهائی با گالهای شفاف و براق در اندازههای مختلف از 0.6 تا 15 سانتیمتر تشکیل میشوند. بزرگترین و بیشترین گالها روی بلال و گل نر تشکیل میگردند.عامل بیماری قارچی است به نامDC) Ustilago maydis )