شیوه درمان
در صورت مشخص بودن علت استئوپروز باید آن را درمان کرد. هدف از درمان ، جلوگیری از پیشرفت بیماری و کمک به بهبود آن میباشد. تغییر در رژیم غذایی ، مواد پروتئینی ، کلسیم مکمل ، املاح و ویتامین‌ها و مخصوصا ویتامین D باید، مقدار کافی از راه غذایی و دارویی به این بیماران داده شود. کلسی تونین ، از دست دادن استخوان را مهار میکند. تجویز استروژن یا استروژن همراه با پروژسترون و اندروژن و املاح فلوئور در درمان این بیماران موثر است. اگر چه از علایم هشدار دهنده مهم در شما بروز نکرده باشد، ممکن است مبتلا به پوکی استخوان شده باشید. گرچه پوکی استخوان را نمی‌توان بطور قطعی درمان کرد، ولی درمان نسبی آن امکانپذیرست.
مباحث مرتبط با عنوان
• استخوان
• استخوان جمحمه
اسکلت بدن زن شناسی
پوکی استخوان، Osteoporosis، چیست؟
در خبر ها خواندم که : ”هشتاد درصد زنان ایرانی مستعد پوکی استخوان هستند. قد کودکان ایرانی به دلیل زیاد روی در مصرف نوشابه های گازی، چیپس و پفک، 6 سانتی متر کوتاهتر شده است.“
از همینرو تصمیم به نوشتن مطلبی راجع به «پوکی استخوان» و روشهای جلوگیری از آن گرفتم تا بلکه احساس تأسّف و درماندگی خود را، آنهم بعد از خواندن این مطلب،بکاهم.
پوکی استخوان بیماری است که باعث نازک و شکننده شدن استخوانها می شود. کلمه "Osteoporosis" اصلاً به معنای ”استخوان سوراخ شده“ است. پوکی استخوان به ” درد خاموش“ معروف است؛ چون قدرت و استحکام استخوانها را تدریجی و خیلی آرام، بدون هیچ نشانه ای، از بین میبرد. همین امر باعث آسان ترک خوردن و دردهای شدید استخوانی میشود. هنگامیکه استخوانها توسط این بیماری ضعیف و نازک می شوند، حرکات بسیار ساده، مانند خم شدن برای برداشتن خریدهای روزانه و یا عطسه های محکم و حتی راه رفتن باعث روند ترک و شکستگی هرچه بیشتر می شود. مچهای دست، پا، ستون فقرات و لگن خاصره رایج ترین نقاط در بدن هستند که در معرض این بیماری قرار میگیرند. پوکی استخوان به عنوان یک بیماری در بین افراد مسن بسیار رایج است ولی تخریب تدریجی استخوانها هم میتواند از سنین جوانی و در اثر غفلت ما نیز آغاز شود. منتها، هنگامی ما متوجه غفلتهای پیش پا ا فتاده خویش میشویم که بسیار دیر شده است. زنان مخصوصا بیشتر در معرض ابتلا به پوکی استخوان هستند و علت آن هم در نقش مهمی است که هورمون استروژن، Estrogen، در سلامت و استقامت استخوانها بازی میکند. در زمان یائسگی، میزان هورمونهای استروژن و پروستروژن ناگهان کاهش می یابند و معمولاً در این زمان است که استخوانها خیلی سریعتر پوک و نازک می شوند و دردهای استخوانی خود نمائی میکنند.
فاکتور های ریسک این بیماری را بشناسیم؛
در بوجود آمدن پوکی استخوان یک عامل، فاکتور، مشخص کشف نشده است ولی عوامل متعددی در پدید آمدن این بیماری نقش بسزائی دارند که آنها را «عوامل ریسک» میخوانیم. شناخت این فاکتورها برای درک بهتر این بیماری و مبارزه با آن بسیار مهم است. مسلّم است که بعضی از این عوامل موثّرتر از دیگر عواملند؛ آنها را با * درفهرست زیر مشخص کرده ام؛
• جنسیّت
• سن (50 سالگی یا بیشتر)
• یائسگی کمبود هورمون های جنسی برای دراز مدت *
• برداشتن تخمدانها توسط جراحی و یا یائسگی قبل از 45 سالگی*
• کمبود کلسیم در رژیم غذائی
• بطور محدود در معرض آفتاب بودن و یا مقدار ناچیز ویتامین D در غذا
• کمبود فعالیتهای جسمانی
• وجود ترک و شکستگی در گذشته*
• سابقه پوکی استخوان در خانواده*
• افراد با استخوانهای باریک و نازک
• سیگار کشیدن
• کافئین (ماده تحریک کننده موجود در چای، پپسی و قهوه)الکل
• مراحل اولیه کم کاری غده تیروئید*
ولی باید اضافه کنم که فقدان این عوامل، به خودی خود نشان مصونیت ما از این بیماری نیست.
استخوانها متعلق به شما هستند، از آنها مراقبت کنید؛
بهترین روش برای جلوگیری از بوجود آمدن و پیشرفت پوکی استخوان، پرورش استخوانهائی با چگالی وزنی بالا در دوران طفولیت و نوجوانی و مستحکم نگهداشتن آنها درطول بزرگسالی میباشد. بعلاوه شما می توانید ریسک ابتلا به این بیماری را با عوض کردن عاداتی که تحت کنترل شماست، کاهش دهید. بطور مثال: ترک سیگار، کم کردن تعداد چای و مواد حاوی کافئین (بیش از 3 لیوان چای، قهوه و یا پپسی در طول روز ننوشید)، اطمینان از مقدار کافی کلسیم و ویتامین D در رژیم غذائی و ورزش؛ ورزشهائی که مخصوصا تحمل وزن در آنها دخالت دارد. در اینگونه فعالیتها تمام وزن بدن بر روی پاها متمرکز می شود، مثلا: راه رفتن، دویدن، رقصیدن، aerobics، کوهنوردی، تنیس، بدمینتون و غیره...
کلسیم؛
یک رژیم غذائی مناسب و متعادل، شامل کلسیم کافی، برای داشتن استخوانهائی محکم بسیار ضروری است. در واقع تمام سلولهای بدن شما برای عملکرد بهینه خود به وظایف خود محتاج به کلسیم هستند. استخوانهای شما به منزله انبار و یا بانک کلسیم در بدنتان عمل می کنند که اگر کلسیم لازم را از غذای مصرفی بدست نیاورد، کلسیم مورد نیاز را از استخوانها قرض میگیرد. در سنین جوانی، کلسیم موجود در غذا، به بالا بردن جرم استخوانهایتان کمک میکند ولی وقتیکه پا به سن می گذارید، متاسفانه بدن شما دیگر قادر به جذب بالای کلسیم نیست و به همین جهت نیاز بدنتان به غذاهایی با میزان فراوان کلسیم، افزایش می یابد. در جدول زیر، مقدارروزانه لازم کلسیم در سنین مختلف مشخص شده است؛
سن مقدار نیاز روزانه به کلسیم
4 تا 8 800 میلی گرم
9 تا 18 1300 میلی گرم
19 تا 50 1000 میلی گرم
بالای پنجاه سالگی 1500 میلی گرم
زنان باردار و یا شیرده 1000میلی گرم
کلسیم را میتوانید در: لبنیات (شیر، ماست، پنیر، کره، سرشیر، بستنی، دوغ و ...)، انواع ماهیها، آب پرتقال، بادام، دانه کنجد، لوبیا، موز و انجیر و ...بیابید.
مادران عزیز، امیدوارم به سلامتی خود و فرزندانمان بیشتر اهمیت دهیم. آیا حیف نیست که سلامتی، شادابی و رشادت قد خود و عزیزانمان را با خوردن چیپس و پپسی به خطر افکنیم . . .؟!
شاد و تندرست باشید.
هلیا
ک لکول جلوگیری از پوکی استخوان توسط محققان ایتالیایی شف مو
رم، خبرگزاری جمهوری اسلامی ۸۵/۱۱/۰۵ بر اساس برآوردهای اخیر تقریبا 1 نفر از هر 4 خانم و 1
نفر از هر 8 مرد بالای 50 سال مبتلا به بیماری پوکی استخوان هستند.
پوکی استخوان در مراحل اولیه به نوعی یک بیماری خاموش محسوب می شود و هیچ نشانه مشخصی ندارد. این بیماری ریسک شکستگی استخوان ها به ویژه استخوان لگن، ستون مهره ها و مچ را افزایش می دهد و تاثیر بسیار ویرانگری بر روی زندگی افراد می گذارد.
عده بسیار کمی متوجه پوکی استخوان می شوند و سایرین تا زمانیکه مشکلی برایشان به وجود نیاید و دچار شکستگی استخوان نشوند، متوجه وجود این بیماری نخواهند شد. آگاهی از روش های محافظت از استخوانها و تغییر عادات زندگی می تواند در جلوگیری از پوکی استخوان نقش مهمی را ایفا کند.
به منظور حفظ سلامت استخوان ها باید از فاکتورهای خطر ابتلا به بیماری آگاه شویم و همچنین تغییرات مهمی را نیز در شیوه های زندگی خود قائل شویم، شاید از این طریق بتوانیم از آسیبهای مکرر وارد بر استخوان ها جلوگیری کنیم.
روشهای جلوگیری از پوکی استخوان برای خانم ها
راههای متفاوتی وجود دارد که به وسیله آن می توانید از پوکی استخوان جلوگیری کنید
• مواد غذایی
• فعالیت بدنی
• عادات زندگی
مواد غذایی
خانم ها می توانند از طریق 5 ماده اولیه که از طرف سازمان مواد غذایی آمریکا به اطلاع عمومی رسیده است، از خود در مقابل پوکی استخوان محافظت کنند.
راهنمای تغذیه اعلام کرده است که خانم ها باید از:
• غداهای مختلف استفاده کنند
• برای حبوبات، نان و سایر فراورده های غلات، گیاهان و میوه ها اهمیت بیشتری قائل شوند.
• مواد لبنی کم چرب، گوشت کمتر، و غذاهایی که دارای چربی پایین و یا بدون چربی هستند را انتخاب کنند.
• وزن بدنشان را همیشه ثابت و پایین نگه دارند و حرکات ورزشی انجام دهند و با شیوه صحیح تغذیه آشنا شوند.
• مصرف الکل را قطع نمایند و نمک، همچنین کافئین و نوشابه های گازدار (روی هم رفته فقط 3 مرتبه نوشیدن چای، قهوه، کوکا و سایر نوشیدنی های کربوهیدرات دار مجاز می باشند) را در رژیم غذایی خود محدود کنند.
پیشنهادات اخیر انجمن غذایی بین المللی
سازمان بهداشت و سلامت آمریکا برای اولین بار مدیران مواد غذایی آمریکا را مجبور کرد که لیستی از مواد غذایی سالم تهیه کنند. در این جلسه بیش از 30 محقق کانادایی و آمریکایی حضور داشتند. در این نشست هم بر روی فواید و هم بر روی مضرات غذاهای مختلف تحقیق به عمل آمد. در پیرو این تحقیق پیشنهادات آنها از این دست بود که می خوانید