الف) موقعیت جغرافیایی منحصر به فرد استان زنجان: از نظر مکانی استان زنجان بین استانهای متعددی قرار گرفته است که تنها راه ترانزیت و عبور بین شرق و قاره اروپا به شمار می‌آید که این از چند بعد قابل بررسی است:
الف) بزرگراه زنجان تهران: عبور تنها بزرگراه غرب و شمال غرب کشور از استان زنجان موقعیت ممتازی را به این استان بخشیده است.
ب) راه‌آهن شمال غرب کشور: تنها راه مواصلاتی ریلی ایران و اروپا از شهر زنجان می‌گذرد که این از نظر ژئوپالتیک و موقعیت سیاسی و سرزمینی بسیار مهم میباشد.
ج) استعدادهای برتر و ویژه: استان زنجان از جمله نقاط کشور میباشد که به خاطر شرایط خاص آب و هوایی و تاریخی و فرهنگی همیشه پرورش دهنده برترین استعدادها بوده است، داشتن دانشمندان جهانی در دوران گذشته همچون شیخ شهاب‌الدین سهروردی و اساتید برجسته باعث افتخار همیشگی مردمان این سرزمین است. داشتن دانشجویان المپیادی و جهانی، داشتن ورزشکارانی با افتخارات جهانی و کلاً استعدادهای برتر از جمله نقاط قوت این استان میباشد.
د) داشتن معادن و ذخایر زیرزمینی ارزشمند: استان زنجان از جمله استانهایی است که دارای کانیهای عظیم زیرزمینی است و دارای معادن سنگهای زینتی و معادنی همچون روی انگوران میباشد که بررسی آنها به بحثی جدا نیاز دارد.
ه) آب و هوا: آب و هوای کوهستانی زنجان موقعیتی ممتاز به شمار می‌آید که برای تفرج و گذراندن تابستانهای داغ نقاط دیگر کشور یک استعداد الهی و موهبت طبیعی به شمار می‌آید که می‌تواند زمینه مستعدی برای گسترش مدنیت و امکانات شهری باشد. کوهستان منحصر به فرد و ییلاقی گاوه‌زنگ و کوههای شمال زنجان موقعیتی بی‌نظیر از نظر توریسم را ایجاد کرده است. یک پارک طبیعی عظیم در شمال و شمال غرب زنجان در دل طبیعت نهفته است که باید از آن استفاده کرد.
و) مردم فهیم،با فرهنگ و متدین دارالمؤمنین زنجان: مهمترین ثروتی که در این منطقه استثنایی و منحصر به فرد وجود دارد مردم بافرهنگ و متدین این استان میباشد که بزرگترین نقطه قوت منطقه به شمار می‌آید از خانه‌هایی که صدای قرآن به گوش می‌رسد و طنین حسینیه اعظم آن در جهان پیچیده است، به برکت امام حسین علیه‌السلام و توجه به ائمه اطهار علیهم‌السلام اعتبار و آبروی دوچندان به این مردم شریف بخشیده است. دراین خطه از سرزمین اسلامی ما جوانان و سرداران رشیدی ظهور کردند و نام شهر غواصان دریادل را برای این استان به ارمغان آوردند و تمام اینها به برکت فرهنگ اصیل اسلامی و ایرانی این مردمان است که باید به آنها از جان و دل خدمت کرد.
ز) کشاورزی: به برکت نزولات جوی و رود عظیم قزل‌اوزن که صدها کیلومتر در این منطقه در جریان است و خاک حاصلخیزی که در منطقه وجود دارد این منطقه قابلیت تبدیل شدن به یک قطب بزرگ کشاورزی کشور را دارا میباشد.
ح) دانشگاهها و مراکز آموزش عالی: یکی از نقاط قوت استان زنجان داشتن زمینه‌های پیشرفت علمی و دانشگاهی است که با وجود دانشگاه تحصیلات تکمیلی زنجان، دانشگاه زنجان و دانشگاههای آزاد زنجان و ابهر و دانشگاههای پیام‌نور استان زمینه و فرصت پیشرفت علمی فوق‌العاده‌ای را به این منطقه بخشیده است که می‌تواند یک اهرم توسعه برای استان زنجان به شمار آید.
ط) تنوع گیاهی، جانوری و آب و هوایی: استان زنجان از جمله مناطقی است در کشور که دارای گونه‌های متعدد گیاهان و جانوران میباشد و این به خاطر تنوع آب و هوایی استان میباشد که منطقه‌ای مثل طارم دارای آب و هوای معتدل‌تر و زنجان دارای آب و هوای سردسیر است که این اجازه پرورش محصولات کشاورزی در فصول مختلف را می‌دهد.
ی) جاده هوایی: علاوه بر خطوط مواصلاتی زمینی از جمله راه‌آهن و جاده، زنجان در مسیر بزرگراه هوایی تهران و شمالغرب کشور و اروپا واقع است که این نیز یک فرصت بالقوه بسیار مهمی است برای استفاده از حمل و نقل هوایی و بازگشایی فرودگاه زنجان و استفاده از ابزارهای مختلف برای تبلیغ و به کار گیری این موقعیت جهت توسعه استان زنجان.
ک) بسیج: نیروی عظیم مردمی بسیج در استان زنجان در تمام ابعاد دانش‌آموزی، دانشجویی و بسیج اساتید و بسیج اصناف همه و همه یک نیروی بالقوه بسیار عظیمی را که منبعث از روحیه انقلابی و اسلامی این مردم فهیم میباشد، پدید آورده است که با سازماندهی آن می‌توان در تمام امور مربوط به اقتصاد، بهداشت، کشاورزی، نظامی،علمی و فرهنگی اقدامات بسیار مهمی را به ثمر رساند.
ل) نزدیک بودن به شمال کشور: از جمله امتیازات استان زنجان مجاورت با استانهای شمالی کشور میباشد که ایجاد راههای زنجان رشت و مطالعاتی در این زمینه می‌تواند استان زنجان را در جایگاه ویژه‌ای از نظر ارتباطی قرار دهد که دسترسی متقابل شمال کشور به غرب کشور از طریق زنجان را میسر سازد.
م) زمین صاف و هموار: وجود زمینهای هموار در دشت ابهر، دشت سلطانیه و منطقه شرق زنجان امکان بالقوه بسیار مهمی را جهت توسعه کشاورزی، صنعتی و شهری فراهم آورده است که زمانی اهمیت این آشکار می‌گردد که شما به منطقه کوهستانی، پرپیچ و خم و غیرمسطح غرب زنجان نگاهی بیندازید. با یک نگاه مشخص می‌شود که تفاوت هزینه مثلاً ساختن یک جاده چقدر است. در منطقه غرب استان نیاز به تونلهای مختلف و هزینه‌های سرسام‌آور است که این ویژگی بازدارنده از نظر توسعه در بسیاری از مناطق مسطح و هموار استان کمتر مشاهده می‌شود که این می‌تواند یک موقعیت بالقوه برای زنجان باشد.
ن( آثار باستانی متنوع: استان زنجان با داشتن جاذبه‌های جهانگردی ویژه از جمله گنبد سلطانیه، حمام رختشویخانه، بازار زنجان، امامزاده‌های پراکنده در استان، غارکتله‌خور و جذابیتهای فراوان تاریخی و باستانی می‌تواند یک موقعیت ممتازی را از نظر گردشگری به خود اختصاص دهد که البته این نیازمند سرمایه‌گذاری و تبلیغات بسیار گسترده و عظیم میباشد که با برنامه‌ریزیهای مستمر و دائمی و علمی می‌توان از این فرصت عظیم و بالقوه جهت ارتقای سطح رفاه جامعه و ایجاد اشتغال و تعالی فرهنگی جامعه استفاده کرد.
و( نزدیک بودن به پایتخت: از جمله ویژگیهای مهم استان زنجان نزدیک بودن به مرکز کشور و پایتخت میباشد که این امر زمینه پیشرفت و ارتقای فرهنگ این منطقه را تسهیل می‌نماید
به طور خلاصه در این مقاله نقاط قوت استان زنجان در موارد زیر خلاصه گردید. الف) موقعیت جغرافیای منحصر به فرد استان زنجان ب) راه‌آهن شمالغرب کشور ج) استعدادهای ویژه و برتر د) داشتن معادن و ذخایر زیرزمینی ارزشمند ه) آب و هوا ر) داشتن مردم فهیم، با فرهنگ و متدین دارالمومنین زنجان ز) کشاورزی ح) وجود مراکز دانشگاهی معتبر ط) تنوع گیاهی، جانوری و آب و هوایی ی) جاده هوایی ک) بسیج و نیروی انسانی عظیم ل) نزدیک بودن به شمال کشور م) زمینهای هموار و مسطح ن) وجود آثار باستانی متنوع و) نزدیک بودن به پایتخت ویژگیهای فوق اهمیت استراتژیکی و ژئوپلتیکی (اهمیت سیاسی جغرافیایی) بالایی را به این استان بخشیده است و امید است که با توجه به این نقاط قوت که امتیاز بزرگی برای این منطقه به شمار می‌آید در آینده‌ای نزدیک شاهد رشد و شکوفایی بیش از حد استان زنجان باشیم و با جلب سرمایه‌گذاریهای عظیم چهره استان را تغییر داده و ریشه بیکاری را از این استان خارج کرده و به سوی یک استان پیشرفته و با فرهنگ حرکت نماییم و در کل ایرانی‌آباد و الگوی یک کشور مسلمان و مترقی با محوریت حکومت جهانی حضرت مهدی عجل‌ا... تعالی فرجه‌الشریف با ظهور حضرتش به جهان عرضه نماییم.
شناخت ویژگیهای جغرافیایی
استان زنجان منطقه‌ای کوهستانی و نیمه کوهستانی است که در حدفاصل بین 47 درجه و 9 دقیقه تا 5 درجه و 51 دقیقه طول شرقی و 35 درجه و 28 دقیقه تا 37 درجه و 15 دقیقه عرض شمالی از نصف النهار گرینویچ واقع شده است. این استان از نظر شکل ظاهری دارای دو منطقه کوهستانی و دشتی میباشد. مناطق کوهستانی که اغلب داری قلل مرتفع هستند در قسمت‌های شرقی و غربی شهرستان ماهنشان، قسمت‌های شمالی شهرستان زنجان و بخش‌هایی از شهرستان ابهر پراکنده‌اند. بلندترین نقطه ارتفاعی استان 3214 متر میباشد.