دانلود مقاله دهستانی مرغداری طیور

دلیل انتخاب این طرح

امروزه در دنیا و ایران به علت مزایای تغذیه ای و اقتصادی تولید گوشت مرغ و تخم مرغ به طور وسیعی توسعه یافته و جانشین منابع پروتئین شده است. این مزایا به طور فهرست وار به قرار زیر است:

الف) مزایای تغذیه ای و بهداشتی:

میزان بالای پروتئین، ضریب هضم بالا، بافت کم در کشتارگاه و هنگام مصرف، کم بودن کلسترول و اسیدهای چرب اشباع شده و بالاخره سالم بودن گوشت از نظر محدود بودن بیماری های قابل انتقال به انسان.

ب) مزایای اقتصادی:

رشد سریع جوجه های گوشتی در نژادهای اصلاح شده، ضریب تبدیل غذای پایین، سهولت تهیه منابع اولیه غذایی، امکان تولید در تمام شرایط جغرافیایی و آب و هوایی، استفاده از روش کاملاً متراکم، استفاده از تکنولوژی های پیشرفته برای تولید، برگشت سریع سرمایه، تولید بر حسب نیاز جامعه در فصول مختلف و در نهایت ارزان تمام شدن تولیدات طیور به طوری که امروزه گوشت مرغ و تخم مرغ، ارزان ترین منبع پروتئین حیوانی در ایران و در تمام کشورهای دنیاست.

مقدمه      

به طور کلی انسانها برای رشد و ادامه زندگی احتیاج به مصرف روئین پروتئین و به خصوص پروتئین حیوانی دارد آثار بارز کمبود مصرف پروتئین در چهره افراد کشورهای فقیر و عقب افتاده بخوبی ضرورت نیاز مردم را به این ماده حیاتی آشکار می کند در دنیای امروز بیشتر جمعیت بشر فقر غذایی و آثار ناشی از آن میباشند ازدیاد روز افزون جمعیت جهان و کوچ ساکنین دهات بطرف شهرها از عوامل موثری است که هر روز دنیا را بسوی فقر و گرسنگی می کشانداما برخی از کشورهای مترقی  با مال اندیشی و روشن بینی برای تهیه و تامین خوراک مورد لزوم افراد خود بنحوی مجدانه میکوشند که نه تنها فزونی نیاز و تقاضای مردم خویش را پاسخ می دهند بلکه با ازدیاد تولید و برخورداری از تاثیر ترقیات علم و صنعت پس از تامین احتیاجات کشور مقادیر زیاد از محصولات و تولیدات غذایی خود را بکشورهای نیازمند صادر میکند . 

یکی از مواد پروتئینی قابل توجه برای انسان گوشت حیوانات مختلف و از جمله طیور است . تهیه و تولید گوشت سایر حیوانات بعلت ترقی فوقالعاده سطح تقاضا و نقصان فاحش کمیت مراتع و غیره ناچار مرغداری را بصورت صنعت جوان و عظیمی در آورده است که هر روز در حال رشد و توسعه میباشد به نحوی که بعضی از کشور ها در اینمورد آنچنان بیش رفته اند که با وسعتی بکوچکی یکدهم خاک ایران و با جمعیتی حدود چهار برابر مردم ها با استفاده از صنعت عظیم تهیه گوشت پس از رفع نیاز خود با صادر کردن مقادیر زیاد گوشت بخارج ثروت هنگفتی به چنگ میاورند .

اگر چه کشور ایران در سالهای اخیر با سرعت سابقه ای بسوی صنعتی شدن پیش می تازد و شهرهای مملکت ما به نحوی روز افزون جمعیت روستاها را بخود جذب می کند . ولی هنوز بر خلاف برخی از کشورها احتیاج مبرم به وارد کردن مواد غذایی از خرج ندارد اما حفظ این موقعیت و تامین نیاز روز افزون مردم به گوشت مستلزم آن است که صنعت تهیه و تولید گوشت کشور همیشه در حال ترقی و توسعه باشد . سهل ترین طریق ازدیاد گوشت در ایران توجه به صنعت جوان مرغداری است زیرا به سبب مهارکردن آبهای سطح  الارضی بوسیله سدهای متعدد در گوشه و کنار مملکت و نیز به علت حضور چاههای عمیق و نیمه عمیق و بهره برداری از آبهای تحت الارضی همه ساله مقادیر زیاد و اراضی غیر مزروعی و مراتع زیر کشت و زرع میرود و به همین جهت تولید گوشت گوسفند که غالب مردم ایران به مصرف آن خود گرفته اند دچار اشکال  میشود و توازن بین تولید و مصرف گوشت را فقط  صنعت مرغداری و ترقی آن میتواند حفظ کند .

بر خلاف بعضی از ممالک که به علت واقع بودن و مناطق حاره مرغداری در آنجا غیر ممکن است در ایران با دارا بودن وضع طبیعی و آب و هوای مناسب آینده بسیار درخشانی برای صنعت مرغداری پیش بینی میشود .

با توجه مردم و علاقمندان به امر مرغداری و حمایت  دولت از این صنعت مولد ثروت در ایجاد سردخانه ها برای نگهداری گوشت مرغ در واقع ازدیاد عرضه میتوان تولید مرغ و محصولات آنرا آنقدر ترقی داد که پس از رفع نیاز و پاسخ به تقاضای مردم کشور مازاد آنرا بخارج صادر کرد و به این ترتیب صرفنظر از کمک به مردم گرسنه و محتاج ممالک نیازمند ، طریق بسیار سهل و ساده ای برای جلب ثروت و تحصیل ارز خواهد بود .

تاریخچه پرورش طیور

به عقیده برخی از مورخن شرقی بومی شدن  مرغ اولین بار توسط قوم ایرانی انجام گرفت . در تاریخ طبری که مربوط به سال 302 هجری قمری است ، اهلی شدن مرغ را توسط کیورث می داند محقق غربی در مورد منشا و زادگاه مرغ عقیده دارند که موطن اصلی مرغ از جنوب شرقی آسیا بوده است بمرور در مدت چند هزار سال در سایر نقاط جهان انتشار پیدا کرده است داروین در سال 1859 در زمینه منشاء مرغ اهلی  چنین نوشته است:

طبق نوشته داروین قدیمی ترین اطلاعی که درباره  ماکیان داریم مربوط به 4000 سال قبل است از اشیاء گلی که در زیر خاک های هندوستان و چین بدست آمده است این طور استنباط می شود که مرغ از 4000 سال پیش در هندوستان وجود داشته و اهلی بوده است در ابتتدا مرغ به عنوان پرنده زینتی و تفرحی نگهداری می کردند و خوردن تخم مرغ و گوشت مرغ متداول نبوده است ولی بمرور که تخم مرغ را خوراکی یافتند به اهمیت نگهداری مرغ از نظر غذایی پی بردند .

ماکیان در بین بسیاری از اقوام باستانی جنیه مقدس دانستند خروس را یک رو پیک روشنایی می دانستند در روز گاری که ساعت هنوز اختراع نشده بود از بانگ خروس برای گاه شناسی استفاده می کردند و کاروانسراها همیشه چند خروس نگاه می داشتند تا کاروانیان در سحرگاه با بانگ خروس بیدار شوند .

طبق نظریه محققین غربی مرغ اولین بار در جنوب شرقی آسیا اهلی گردید و پس از اهلی شدن مرغ در جنوب شرقی آسیا به مرور در اثر مهاجرت اقوام در طی قرن ها به نقاط دیگر منتقل شوند بطوری که در ده ایندوس واقع در مغرب هندوستان استخوان های مرغ را که مربوط به 2000 سال قبل از میلاد مسیح است یافته اند و این محل از موطن اصلی مرغ در حدود 3000کیلومتر فاصله دارد .

مرغ در بین النهرین در حدود 1500 سال پیش از میلاد مسیح ظاهر شد که مخصوص دربار سلاطین بود از این رو به آن « مرغ شاه» می گفتند و بنظز می رسد که بشر جنبه نمایشی دانسته و از نظر تغذیه مورد استفاده نبوده و شاهزادگان آن را برای جنگ انداختن  با یکدیگر نگهداری می کردند در این زمان مقارن با مهاجرت قوم آریایی به این ناحیه بود .

بدین ترتیب اقوام آریائی در اثر مهاجرت به بین النهرین با مرغ آشنا و در حدود 1000 سال قبل از میلاد مسیح همراه با مهاجرت  اقوام امریکائی به فلات ایران مرغ نیز وارد این سرزمین گشت و اقوام ساکن این فلات از آن بهره برداری می کردند راجع به سوابق حیوانات و طیور در فلات ایران آثار باستانی قابل توجهی بدست امده است از جمله در نقش های روی بناها و سنگ و آجر های پخته کردستان و شوش تصویر مرغ خانگی خروس غاز و مرغابی و بسیاری از پرندگان دیگر دیده شده است .

طبق روایات و مدارک موجود یونانی ها اولین ملت اروپایی بودند که در حدود 800 سال پیش از میلاد مسیح از طریق ایران به مرغ دست یافتند و به آن پرنده پارتی می گفتند یونانی ها در آغاز مرغ را برای جنگ انداختن و فالگیری مورد استفاده قرار می دادند ولی به مرور به فکر این افتادند که از گوشت و تخم مرغ آن استفاده کنند قرار می دادند ولی به مرور به فکر این افتادند که از گوشت و تخم مرغ آن استفاده کنند به مرور مرغ از یونان به سرزمین روم رسید و رومی ها افراد خوشگذرانی بودند و خروسها را اخته کرده و چاق می نمودند و برای جشنها و ضیافتها استفاده می کردند از روم مرغ به سرزمین بریتانیا رسید و پرورش آن معمول گردید هرگاه این انتقال تدریجی مرغ از سرزمین اصلی به سایر ممالک بر روی در حدود یک مایل ما 1600 متر در سال بوده است و قرنها طول کشید تا مرغ از کشوری به کشور دیگر از قاره ای به قاره دیگر مهاجرت نمود .

سالهای فعالیت های مرغداری جدید در ایران

 سالهای فعالیت های مرغداری جدید در ایران را به قرار زیر می توان خلاصه کرد:

اولین گام در مورد توسعه مرغداری و دامپروری جدید در سال 1309 با تاسیس بنگاه دامپروری کشور برداشته شد هدف از تاسیس این بنگاه ترویج دامپروری و مرغداری به صورت صحیح و تجارتی در کشور  بوده است .

2-در سال 1314 موسسه دامپروری جدید حیدرآباد در کرج تشکیل شد و در مورد دام های بومی و اصیل داخلی و خارجی فعالیت خود را آغاز کرد که بعدا تعدادی موسسات مشابه در نقاط مختلف ایران مانند خراسان و فارس و مازندران تاسیس شد .

3- در سال 1316 تعدادی دام اصیل از خارج وارد ایران شد و به موسسات دام پروری دولتی منتقل شد در شروع کار به دلیل عدم وجود متخصصین داخلی از متخصص خارجی بخصوص فرانسوی استفاده شد ولی به مرور با بازگشت دانشجویان اعزامی کشور متخصصین ایرانی استفاده شد .

4- در سال 1333 سازمان دامپروری کشور به کمک اصل چهار ترومن و کمک های کمی آمریکا تعداد 60000 جوجه از نژادهای نیوهمشایر ، ردایلندرد و پلیموشاروک وارد نبود و این جوجه ها توسط وزارت کشاورزی بین روستائیان پخش شد ولی به علت بیماری نیکو کاسل ملیارد ها ضرر به مرغداری ایرانی وارد شد .

5- در سال 1334 خوشبختانه کارشناس موسسه رازی موفق به ساختن واکسن موثر بر علیه بیماری نیو کاسل شد به طوری که به مرور در سالهای بعد بیماری تا حد قابل توجهی مورد کنترل قرار گرفت و پس از یک توقف چند ساله در امر گسترش مرغداری جدید در اثر وجود بازار مناسب و تقاضای کافی برای فرآورده های طیور و همچنین وجود تخصص های لازم در داخل کشور تشکیلات دولتی و خصوصی درباره شروع به فعالیت در این زمینه نمودند

6- در سالهای 1339-1340-1341- به ترتیب تعداد 1327726 و 116322 و 1837180 عدد جوجه یک روزه که اغلب از نژاد تخمی بودند توسط بخش خصوصی و دولتی وارد ایران شد. 

هنوز تولیدات طیور در شرایط تجارتی بسیار کم بودو به طوری که در سال 1329 نسبت تولید مرغداری های تجارتی اطراف شهرها به کل تولید تخم مرغ 01/1 درصد بوده اشت .

7- در سال 1339 با تاسیس موسسه جوجه کشی نارمک متعلق به وزرات کشاورزی صنعتی مرغداری نوپای ایران با ماشین های جوجه کشی بزرگ و همچنین تشکیلات تجارتی تولید جوجه یک روزه به مقیاس وسیع آشنا گردید  موسسه نارمک در تیرماه 1340 یا ظرفیت 2296160 تخم مرغ مورد  بهره برداری قرار گرفت و در سال 1348 ظرفیت آن به 1183140 رسانده شد این امر موجب تشویق و راهنمایی بخش خصوصی گردید و به روز تشکیلات عظیم جوجه کشی و تولید جوجه در یک روز ، در اطراف شهرهای برگ به وجود آمد .

8- در سال 1342 وزارت کشاورزی و همچنین بخش خصوصی بجای ورود تخم مرغهای جوجه کشی شروع در تهیه گله های مخصوص تهیه تخم مرغ گوشتی و با گله های مرغ مادر نمود .

9- در سال 1346 صنعت تولید غذای دام در ایران پا گرفت و کارخانه غذای طیور توسط وزارت کشاورزی در سعید آباد کرج تاسیس شد و مقارن با آن کارخانه بزرگ نظیر پارس ، پرویمی ، دانه داران و غیره در رشته تولید صنعتی غذای دام و طیور به فعالیت پرداختند .

10- در سال های 1350 تا 1354 مجتمع های بزرگ مرغداری توسط بخش دولتی و خصوصی تاسیس و شورع به فعالیت و بهره برداری نمودند از جمله در سال 1351 شرکت ماکیدام با ظرفیت 8 هزار تن تخم مرغ و 2400 تن گوشت و مرغ و 226300 تن خوراک مرغ و در سال 1353 مجتمع عظیم سیمرغ برای تولید گوشت مرغ تخم مرغ و غذای مرغ مجهز به تشکیلات مرغ مادر جوجه کشی و تولید جوجه یک روزه و تشکیلات کشتارگاه  سردخانه در تهران و اصفهان و کرمان و یزد و خراسان به صورت مجموعه ای زنجیره ای به فعالیت پرداخت و به طوری که به صورت یک موسسه منحصر به فرد در خاور میانه شد .

در سال 1354 مجتمع برکت در اطراف تهران با ظرفیت 600 هزار مرغ مادر و 62 دستگاه ماشین جوجه کشی و تولید 50 میلیون جوجه در سال به وجود آمد .

11- در سال 1355 کشتارگاه و تشکیلات بسته بندی و ذخیره تخم مرغ پردیس در کرج با ظرفیت تولید 45 تن گوشت مرغ در روز و ذخیره 600 تن تخم مرغ به وجود آمد .

12- در سال 1356 برای اولین بار اجداد تخمی توسط شرکت مرنمک وارد ایران گردید و مورد بهره برداری قرار گرفت و بدین ترتیب قسمتی از گله های مرغ مادر تخمی در ایران تولید گردید و گامی دیگر در جهت خود کفائی برداشته شد .