جیره غذایی انسان میباشند که از لحاظ ارزش غذایی از کلسیم، فسفر، ویتامینهای مورد نیاز و پروتئین، غنی هستند.
پروتئین موجود در شیر و فرآوردههای آن در مقایسه با منابع دیگر پروتئینهای حیوانی و گیاهی ارزانتر و از ارزش بیولوژیکی بالایی برخوردار هستند.
در کشورهای صنعتی افزایش تولید شیر و توسعه صنایع تبدیلی، تأثیر بهسزایی در میزان مصرف شیر و فرآوردههای آن داشته، به طوری که مصرف سرانه یک اروپایی به 300 کیلوگرم شیر در سال میرسد.
در ایران با توسعه دامداری ها و صنایع تبدیلی شیر، مصرف سرانه شیر و فرآوردههای لبنی نسبتاً افزایش یافته است و باید اشاره نمود که این محصول نسبتاً ارزان و غنی از مواد مغذی میباشد.
شیر و فرآوردههای آن سرشار از ویتامینهای محلول در آب هستند که تقریباً میتواند تمام ویتامین موردنیاز بدن را تأمین کنند.
شیر حاوی ویتامین هایA ،K، E ،D ویتامینهای محلول در چربی و مواد معدنی است که مهمترین آن کلسیم میباشد.
مفیدترین منبع کلسیم در میان موادغذایی، شیر و فرآوردههای آن است که 85 درصد کلسیم رژیم غذایی کشورهای توسعه یافته را تشکیل میدهد.
سترون کردن شیر در درجههای حرارتی بالا و روش های معمولی پاستوریزه و هموژنیزه تأثیری در میزان کلسیم آن نمیگذارد.
اهمیت مصرف مواد لبنی وقتی بیشتر آشکار میشود که بدانیم کلسیم پس از آهن دومین مادهای است که در ایران کمبود آن در رژیم غذایی افراد مشاهده شده است.
همچنین شیر به لحاظ ارزش پروتئینی از اهمیت ویژهای در بین موادغذایی برخوردار است و به لحاظ اقتصادی نیز جهت تأمین پروتئین مورد نیاز بدن استفاده از شیر مقرون به صرفه میباشد.
قابل ذکر است میزان ارزش غذایی یک لیتر شیر بیشتر از 200 گرم گوشت میباشد.
جدول 1 مقایسه ترکیبات شیمیایی یک لیتر شیر با 200 گرم گوشت گاو را نشان میدهد سرانه مصرف شیر به طور متوسط در کشور ما کمتر از میزان پیشنهادیFAO وWHO میباشد (نتایج بررسی مصرف سرانه خانوارهای شهر تهران) میزان توصیه شده شیر و لبنیات برای یک فرد بالغ در روز شامل یک لیوان( 042 cc) شیر یا ماست، 30 گرم پنیر و یا 5/1 لیوان بستنی است.
این مقادیر برای گروههای در معرض خطر (زنان باردار، شیرده، کودکان و سالمندان) افزایش مییابد.
طبق بررسی انجام شده توسطFAO وWHO پیشنهاد شده است که 50 درصد از کل مصرف پروتئین روزانه یک فرد را باید پروتئین حیوانی تشکیل دهد.
به عنوان مثال اگر یک فرد بالغ 40 سال سن داشته باشد و وزن وی 70 کیلوگرم باشد، این فرد در روز حداقل به 56 گرم پروتئین نیاز دارد که 50 درصد از کل نیاز پروتئین او را باید پروتئین حیوانی تشکیل دهد، به عبارتی 28 گرم پروتئین حیوانی نیاز روزانه این افراد خواهد بود.
مهمترین منابع تأمین پروتئین حیوانی عبارتند از: گوشت قرمز، ماهی، تخممرغ و به ویژه شیر و فرآوردههای آن، چنانچه این فرد در روز نیم لیتر شیر مصرف نماید میتواند حداقل بیش از نصف نیاز پروتئین حیوانی خود را تأمین کند.
جدول 2 تأمین نیاز پروتئین حیوانی یک انسان با تغذیه نیم لیتر شیر را نشان میدهد معمولاً داشتن چربی به میزان 2 تا 5/3 درصد در شیر این گمان اشتباه را در افراد ایجاد کرده که چون چربی شیر از نوع حیوانی (اشباع شده) است، سبب پدید آمدن یا پیشرفت عوارض قلبی میشود.
این توهم استفاده از شیرهای کمچربی یا بیچربی را در جوامع گوناگون رواج داده و سبب کاهش مصرف شیر و فرآوردههای آن شده است.
تحقیقات اخیر نشان داده است که شیر با وجود حدود 39 گرم چربی در هر لیتر دارای مواد بیواکتیو با قابلیت کاهش بیماریهای قلبی عروقی میباشد.
تحقیقات حاکی از آن است که شیر با وجود دارا بودن کلسترول و اسیدهای چرب اشباعشده ، بر چربیهای خون تأثیر چندانی ندارد.
همانگونه که در آزمایش تحقیقی 8 هفته دریافت شیر و فرآوردههای آن در افراد چاق وداری اضافه وزن،LDL کلسترول را به میزان 4/8 درصد (از 1/0 تا 26(0/m mol کاهش داد.
آزمایشهای دیگر نشان داده، کلسیم پپتیدهای بیواکتیو و مواد ناشناخته دیگر در شیر کامل نیز از افزایش فشار خون پیشگیری میکنند و فولیک اسید و ویتامینهای 12 B، 6B و سایر عوامل ناشناخته در کاهش هموسیستئین که خود از فاکتورهای ایجاد بیماریهای قلبی میباشد دخالت دارد.
اسیدلینولئیک کنژوگه موجود در شیر (به میزان( 1mg نیز با اثرات آنتی اکسیدانی و کاهنده چربی، دارای خاصیت ضد آتروسکلروز (تصلب شرایین) میباشد.
این اسید همچنین در بهبود اگزمای نوزادان و تأخیر در پیشرفت آن نقش بهسزایی دارد.
دریافت مکملهای شیر در گروه آزمایشی با بهبود کمبود منیزیم (عامل فشار خون) و دریافت قابل توجه ویتامین 12 B(ضد آنمی پرنیشز) همراه بود.
اگر چه تحقیقات نشان داده است که حرارت دهی شیر با اشعه مایکروویو، میزان ویتامین 12B را به میزان 30 تا 40 درصد از بین میبرد.
قابل ذکر است بانوان باردار و مادران شیرده که نیاز مبرمی به کلسیم دارند باید به مقدار فراوان شیر مصرف نمایند.
سایر موادغذایی از نظر کلسیم قابل مقایسه با شیر نیستند.
خواص حیاتی کلسیم به قرار زیر است: 1) استحکام دندانها و استخوانها که منوط به مقدار کلسیم مورد مصرف روزانه است.
2) کلسیم در پلاسمای خون که یکی از عوامل انعقاد خون میباشد.
3) کلسیم در قابلیت تحریک و کشش عضلات اثر قابل ملاحظهای دارد.
4) تعادل مناسب بین کلسیم از یک طرف و منیزیم و سدیم و پتاسیم از طرف دیگر برای حرکات عضله قلب لازم و ضروری میباشد.
در نهایت با پیشنهاد راهکارهایی در مصرف به اندازه لبنیات در کشور (تبلیغات، توسعه صنایع لبنی و تنوع محصولات با ذائقههای گوناگون) مشکل کمبود کلسیم را به عنوان یک راهکار پیشگیری که همیشه بر درمان مقدم است را می توان حل نمود.
منابع در فصلنامه موجود می باشد.
از دیرباز شیر و لبنیات جایگاه خاصی در برنامه ی غذایی ایرانیان داشته است، اما با شماست که کدام نوع آن را انتخاب کنید.
در این مقاله به چند نمونه از سؤالات شما درمورد صرف شیر برای کودکان و بزرگسالان می پردازیم.
پاستوریزه کردن، فرایندی است که طی آن مواد غذایی را حرارت می دهند تا میکروب های موجود در آنها همچون باکتری، ویروس، پروتوزوآ، کپک و...
کشته شوند.
پس از آنکه لوئی پاستور، دانشمند فرانسوی این فرایند را ابداع نمود، نام پاستوریزه را برای این فرایند انتخاب نمودند.
لوئی پاستور به همراه کلاد برنارد در بیستم آوریل سال 1862م، برای اولین بار اقدام به عمل پاستوریزه نمودند.
بر خلاف فرایند استریلیزه، در عمل پاستوریزه تمام میکروب های ماده غذایی را نمی کشند؛ بلکه طی فرایند پاستوریزه تعدادی از این میکروب ها را می کشند تا تعداد میکروب های باقیمانده ایجاد بیماری نکنند (به شرطی که فراورده پاستوریزه شده را در یخچال نگهداری کنیم و قبل از رسیدن تاریخ انقضای آن، مورد مصرف قرار گیرد).
معمولاً غذاها را استریلیزه نمی کنند؛ چون اغلب طعم و کیفیت غذا ضمن این عمل از بین می رود.
پاستوریزه کردن شیر معمولاً وقتی صحبت از پاستوریزه کردن می شود، به یاد شیر می افتیم.
شیر را معمولاً به دو روش پاستوریزه می کنند: حرارت زیاد در مدت کوتاه.
حرارت بسیار بالا.
روش اول رایج تر است.
در روش اول، شیر را در دمای 5/161 درجه فارنهایت به مدت 15 ثانیه حرارت می دهند.
در روش دوم، شیر را در دمای 280 درجه فارنهایت حداکثر به مدت دو ثانیه حرارت می دهند.
روش های پاستوریزه را سازمان هایی که کار ایمنی سازی غذاها را بر عهده دارند کنترل می کنند.
روش های پاستوریزه هر نوع ماده غذایی مخصوص همان ماده می باشد.
مثلاً روش پاستوریزه کردن خامه با روش پاستوریزه کردن شیر تفاوت دارد.
همچنین پنیر را به منظور حفاظت از آنزیم فسفاتاز موجود در آن که به نگهداری طولانی مدت پنیر کمک می کند، پاستوریزه می کنند.
روش اول پاستوریزه کردن، به منظور کاهش تعداد یک میلیون از میکروب های موجود در شیر طراحی شده است.
این روش تقریباً برای کشتن تمامی کپک ها و باکتری هایی که سبب فساد شیر می شوند کافی است.
این روش پاستوریزه برای نابودی میکروب های مقاوم در برابر حرارت (مخصوصاً مایکوباکتریوم توبرکولوسیس) مناسب است.
روش اول پاستوریزه باید به گونه ای طراحی شود که شیر را به طور یکنواخت حرارت دهند و هیچ بخشی از شیر را نباید به مدت کمتر یا در دمای پایین تر حرارت داد.
شیری که به روش اول پاستوریزه شده باشد، معمولاً به مدت دو تا سه هفته درون یخچال سالم می ماند؛ در حالیکه شیر پاستوریزه شده به روش دوم دیرتر فاسد می شود و اگر در یخچال نگهداری شود تا دو سه ماه سالم می ماند.
این شیر را می توان با استفاده از دیگر فرایندهای نگهداری طولانی مدت از مواد غذایی، به مدت طولانی تری حتی بیرون از یخچال نگهداری کرد.
دیگر روش های استاندارد پاستوریزه و شیر خام در کنار روش های پاستوریزه مطرح شده در بالا، روش های دیگری هم وجود دارند که زیاد شناخته نشده اند.
یکی از این روش ها، پاستوریزه کردن یکجا است.
در این روش، مقادیر زیاد شیر را به طور یکجا در دماهای پایین تر(معمولاً 155 درجه فارنهایت) حرارت می دهند.
روش دیگری وجود دارد که به دمای بالا تر زمان کوتاه تر معروف است.
این روش از نظر زمان و درجه حرارت، مابین دو سبک اصلی پاستوریزه کردن است که توضیح هر یک در بالا آمده است.
معمولاً روش پاستوریزه یکجا را که برای مقادیر زیاد شیر، روش کم هزینه ای به حساب می آید قبل از پاستوریزه نمودن شیر به طریق استاندارد انجام می دهند.
شیر پاستوریزه به این روش را اغلب شیر خام یا شیر پاستوریزه نشده می نامند.
اگرچه بسیاری از میکروب های این شیر طی این نوع روش پاستوریزه از بین رفته اند، باز هم نمی توان این شیر را پاستوریزه شده نامید.
در کنار روش های پاستوریزه مطرح شده در بالا، روش های دیگری هم وجود دارند که زیاد شناخته نشده اند.
روش دیگری وجود دارد که به دمای بالا ترــ زمان کوتاه تر معروف است.
در سال های اخیر استفاده از شیر خام به دلیل کشف فواید آن برای سلامتی، زیاد شده است.
طرفداران این شیر معتقدند که ویتامین ها و مواد مغذی موجود در شیری که پاستوریزه نشده حفظ می شود.
البته پزشکان ( و حتی بسیاری از طرفداران شیر خام) عقیده دارند برخی افراد (مثل زنان باردار، مادرانی که بچه شیر می ذهند، کسانیکه تحت درمان های ویژه برای بیماری هایی چون سرطان یا پیوند اعضا می باشند و یا کسانیکه مبتلا به بیماری های مربوط به سیستم ایمنی بدن هستند، مثل ایدز) نباید با مصرف شیر خام سلامتی خود را به مخاطره بیندازند.
در واقع، برخی پزشکان توصیه می کنند که نوزادان و مادرانی که بچه شیر می دهند باید از مصرف شیر پاستوریزه شده در حرارت بسیار بالا هم اجتناب نمایند.
آیا استانداردهای امروزی مناسبند؟
در سال های اخیر، با کشف میکروب های جدید که هم به سرعت انتشار می یابند و هم در برابر حرارت مقاوم هستند، استانداردهای پاستوریزه کردن مواد غذایی بسیار مورد بازنگری قرار گرفته اند.
تعداد بسیاری از این گونه میکروب ها حتی پس از عمل پاستوریزه زنده می مانند.
محققان با کشف این میکروب ها و شناخت میزان مقاومت آنها به حرارت و عوامل دیگر، دراستانداردهای پاستوریزه کردن تغییرات لازم را اعمال نموده اند.
مؤسسه ای که در ایالات متحده آمریکا، ارائه استانداردهای پاستوریزه را بر عهده دارد، هنوز استانداردهای خود را جهت صحت عمل پاستوریزه ارزیابی مجدد نکرده است.
این مؤسسه بیان می کند که وجود این میکروب های جدید که از نظر سایرین، نسبت به حرارت مقاوم بوده و ضمن عمل پاستوریزه نابود نمی شوند، اصلاً به خود عمل پاستوریزه کردن مربوط نمی شود؛ بلکه اینگونه آلودگی ها همگی پس از عمل پاستوریزه حادث می شوند (مثلاً آلوده بودن ظرف شیر و یا کسانیکه کار حمل و نقل شیر را انجام می دهند).
با وجود این عقاید، مسئولان این مؤسسه در حال ارزیابی مجدد استانداردهای پاستوریزه هستند.
برخی بیان می کنند که صنعت تولید لبنیات در آمریکا در سرکوبی متخصصین که بحران سلامتی احتمالی را عنوان می کنند، بسیار موفق عمل می کند.
احتمال وجود چنین بحرانی می تواند باعث ترس و نگرانی مصرف کنندگان لبنیات شده و کاهش مصرف آنها را به دنبال داشته باشد.
در هر حال، وجود این میکروب های جدید، چه مربوط به نحوه پاستوریزه کردن باشد و چه به آلوده شدن شیر پس از انجام عمل پاستوریزه مربوط باشد برای سلامتی مضر است و باید جلوی آنها را گرفت.
اصطلاح پاستوریزه کردن سرد معمولاً به کشتن باکتری های موجود در غذا با استفاده از اشعه رادیو اکتیو و یا مواد شیمیایی اطلاق می شود.
همه فراورده های زیر را هم می توان پاستوریزه نمود: - ماءالشعیر - آب میوه - عسل ـ تخم مرغ سؤالات شما در مورد فواید غذایی شیر چرا شیر برای کودکان اینقدر خوب است؟
با اینکه شیر گاو بیشتر برای تغذیه بچه ی گاو منظور بوده است تا بچه ی انسان، اما جزء اصلی ترین اجزاء برنامه ی غذایی بسیاری از فرهنگ هاست.
برای کودکانی که معده شان لاکتوز قبول نمیکند یا به مواد لبنی حساسیت ندارند، شیر بهترین ماده ی غذایی به حساب می آید.
این ماده حاوی همه ی مواد اصلی مورد نیاز کودک در حال رشد می باشد: چربی، کربوهیدرات، پروتئین، ویتامین ها و مواد معدنی (به استثنای آهن).
با اینکه همه ی این مواد مغذی را میتوان به سادگی در منابع دیگر غذایی، مثل سبزیجات و غذاهای دریایی یافت، اما شیر همه ی این مواد را یکجا در خود جمع کرده است.
حقیقت امر این است که بچه ها شیر را راحت تر و با رضایت بیشتر نسبت به سایر غذاها میخورند.
با اینکه شیر به تنهایی منبع کافی برای کلسیم مورد نیاز بدن کودک نیست، اما کاربردی ترین این منابع است.
منابع خوب دیگر برای کلسیم بروکلی، کلم پیچ و ساردین است.
حال به فواید غذایی یک لیوان شیر اشاره میکنیم: پروتئین: 8 گرم کربوهیدرات-لاکتوز: 11 گرم چربی: بستگی به نوع شیری دارد که انتخاب می کنید (چربی دار و بدون چربی).
در شیرهای بی چری میزان چربی بسیار اندک است اما در شیرهای چربی دار در هر لیوان حدود 8 گرم چربی وجود دارد.
کلسیم: 300 میلیگرم یا 35 درصد مقدار توصیه شده برای مصرف روزانه ی بچه های مدرسه ای.
دقت کنید که میزان کلسیم جذب شده از شیر و مواد لبنی بسیار بیشتر از سبزیجات است.
شیر سرشار از ویتامین D است که جذب کلسیم را بیشتر می کند.
ویتامین B2 (ریبوفلاوین): نیمی از میزان توصیه شده برای مصرف روزانه ی کودکان پایین سه سال، یک سوم میزان توصیه شده برای مصرف روزانه ی بچه های مدرسه ای و یک چهارم میزان توصیه شده برای مصرف روزانه ی نوجوانان و بزرگسالان را تامین می کند.
ویتامین B12: سی درصد میزان توصیه شده برای مصرف روزانه ی کودکان روی: 10 درصد میزان توصیه شده برای مصرف روزانه ی کودکان ویتامین D: بیست و پنج درصد میزان توصیه شده برای مصرف روزانه ی کودکان و بزرگسالان ویتامین A: ده درصد میزان توصیه شده برای مصرف روزانه ی کودکان و بزرگسالان با اینکه شیر چندان ماده ی غذایی کاملی به حساب نمی آید، اما مواد مغذی در اشکال مختلف، مثل پنیر و ماست از آن تولید می شود.
به علاوه، شیر و لبنیات مواد غذایی هستند که کودکان با علاقه ی بیشتری می خورند.
آلرژیهای شیر یکی از خوانندگان گرامی سایت مردمان برای ما نوشته بودند که خیلی نگران آلرژی و حساسیت هستند و چون در خانواده شان انواع و اقسام آلرژی ها وجود دارد میترسند که کودکشان به شیر حساسیت داشته باشد و از ما خواسته بودند روش شناسایی و تشخیص حساسیت شیر را توضیح دهیم.
در پاسخ به این خواننده ی گرامی باید بگویم که تقریباً 5 درصد کودکان و بزرگسالان یا به شیر حساسیت دارند یا معده شان قادر به هضم آن نیست.
طبق تحقیقات انجام گرفته مشاهده شد که تقریباً %75 نوزادان زیر یک سال به شیر گاو حساسیت نشان می دهند.
این حساسیت به ویژه در کودکانی که در خانواده شان سابقه ی حساسیت و آلرژی شیر دیده می شود بیشتر است.
خوشبختانه در 2 درصد از کودکانی که در نوزادی به شیر گاو حساسیت نشان داده اند، با رسیدن به سنین دو و سه سالگی این حساسیت از بین می رود.
مشکلی که این حساسیت را ایجاد میکند در پروتئین شیر گاو نهفته است.
این نوع پروتئین برای معده و دستگاه گوارش بدن گاوی مناسب است.
و قرار گرفتن این پروتئین در معده ی انسانی ممکن است ایجاد ناراحتی آسیب کرده و باعث شود این پروتئین جذب دستگاه گردش خون شود.
سیستم دفاعی بدن این پروتئین ها را خارجی تشخیص داده و به آنها حمله کند و درنتیجه علائم حساسیتی مثل خس خس کردن، آبریزش بینی و جوش های قرمز و زبر به ویژه بر روی گونه ها ایجاد می شود.
حساسیت شیر به خاطر جمع کردن مایع در سیستم تنفسی و سینوس ها، معمولاً علت اصلی سرماخوردگی های پی در پی و عفونت های گوش به شمار می رود.
حتی گاهاً باعث ایجاد اختلالات رفتاری مثل خوابگردی و کج خلقی نیز می شود.
تحقیقات نشان داده است که پروتئین های آلرژی زای موجود در شیر، می تواند از شیر خورده شده توسط مادر شیرده به فرزند او وارد شود و باعث ایجاد ناراحتی در نوزاد شود.
این پروتئین حتی ممکن است گه گاه باعث ایجاد خونریزی های معدی روده ای شود (گاهی آنقدر کم که تشخیص داده نمی شود) و منجر به کم خونی در نوزادان و کودکان خردسال شود.
حساسیت و آلرژی شیر حتی ممکن است منجر به تضعیف دستگاه گوارش شده و باعث شود برخی مواد خارجی نیز وارد دستگاه گوارش شوند و بیماری ایجاد کند.
از آنجا که حساسیت های واقعی شیر به خاطر پروتئین موجود در آن است، محتوی چربی آن نباید تاثیری در علائم آلرژی داشته باشد.
از اینرو افرادی که به شیر حساسیت دارند ممکن است دربرابر ماست یا پنیر یا شیر داغ حساسیتشان از بین برود چون پروتئین در شیر داغ آلرژی کمتری ایجاد میکند.
عدم قبول لاکتوز عدم قبول لاکتوز نیز مثل آلرژی شیر، مسئله ای است که فرد خود به راحتی متوجه آن می شود.
لاکتوز که همان قند موجود در شیر گاو و انسان است، معمولاً توسط آنزیم معده، لاکتاز، به گلوکز و گالاکتوز شکسته شده و هضم می شود.
برخی نوزادان، کودکان، و بزرگسالان، فاقد این آنزیم هستند و قادر به جذب لاکتوز نیستند.
وقتی میزان لاکتوز در برنامه ی غذایی از میزان لاکتوز موجود در سلول های گوارشی بیشتر شود، لاکتوز هضم نشده به پایین معده منتقل خواهد شد.
در آن قسمت برخی باکتری ها میزانی از آن لاکتوز باقیمانده را هضم می کنند اما بقیه ی آن ترش شده و ایجاد گاز و دی اکسید کربن می کند که باعث ایجاد نفخ، اسهال و دردهای شکمی می شود و یا تبدیل به اسید لاکتیک می شود که آن نیز موجب ایجاد قرمزی دور مقعد شده که در نوزادان به خوبی مشاهده می شود.
علائم دیگر آن عبارتند از سردرد، خستگی، و سختی تنفس.
عدم قبول لاکتوز در نوزادان بسیار نادر است، اما با بالا رفتن سن در بزرگسالان بیشتر می شود.
البته عدم قبول لاکتوز در افراد برحسب میزان لاکتاز در معده شان متفاوت است.
برخی یک لیوان شیر را پذیرفته اما قادر به هضم دو با بیشتر از آن نیست.
برخی دیگر با نوشیدن شیر به همراه غذا مشکلی برایشان ایجاد نمی شود اما با شکم خالی قادر به هضم آن نیستند.
این مشکل حتی از آلرژی های شیر هم بیشتر دیده می شود.
علائم آلرژی شیر معمولاً بر پوست و دستگاه گوارش اثر می گذارد اما علائم عدم قبول لاکتوز فقط محدود به علائم شکمی است.
این مشکل به ویژه در نژادهای آسیایی، اسپانیایی و افریقایی-امرکایی، بیشتر دیده می شود.
درواقع اینطور برآورد می شود که حدد سه چهارم جمعیت جهان تا حدی دچار این مشکل هستند.
عدم قبول لاکتوز گاهی پس از آسیب رسیدن به معده به خاطر حساسیت یا بیماری ایجاد می شود.
این مشکل فقط تا زمان درمان یافتن بیماری ادامه می یابد.
در کودکان پس از بیماری های ویروسی اسهال آور این مشکل بیشتر اتفاق می افتد.
اگر شما هم جزء این دسته از افراد هستید، برای استفاده از فواید شیر در برنامه ی غذاییتان می توانید از راهکارهای زیر استفاده کنید: از خوردن مواد لبنی حاوی لاکتوز برای چند هفته خودداری کنید بعد کم کم میزان مصرف خود را بیشتر کنید.
ابتدا از یک قاشق غذاخوری شیر شروع کنید و هر چند روز یکبار این میزان را دو برابر کنید.
در عرض چند هفته خواهید دید که مشکلتان به کلی برطرف می شود.
شیر را در مقدارهای کمتر و در وعده ی بیشتر بخورید.
از شیرهای کم لاکتوز مثل لاکتائید استفاده کنید یا هنگام خوردن شیر کپسول های لاکتوز بخورید.
از خوردن شیر به تنهایی خودداری کنید و سعی کنید آن را به همراه غذا صرف کنید.
با اینکار معده بهتر آن را هضم خواهد کرد.
هر چیز که عبور غذا را در دستگاه گوارش کندتر کند، به سلول های حاوی لاکتوز برای انجام کارشان فرصت بیشتری می دهد.
برخی مواد لبنی بیشتر از بقیه لاکتوز دارند.
در این قسمت مواد لبنی را از بیشتری تا کمتری محتوی لاکتوز برایتان لیست میکنم: - شیر خامه گرفته - شیر کم چرب - شیر پرچرب - ماست - بستنی - پنیر - پنیر خامه ای - کره محتوی چربی آیا شیر حاوی میزان زیادی چربی است؟
هم بلی، و هم خیر.
بستگی به آن دارد که چه نوع شیری را انتخاب کنید، شیر کم چرب یا پر چرب.
از آنجا که شیر یک فراورده حیوانی است، اکثر چربی آن از نوع اشباع است از اینرو اگر رژیم غذایی سالمی را دنبال می کنید، بهتر است شیر پرچرب را از حذف کنید.
شیر پرچرب حاوی 5 گرم چربی اشباع، شیر %2 حاوی 2.9 گرم چربی اشباع، و یک لیوان شیر %1 حاوی 1.6 گرم چربی اشباع است.
یک لیوان شیر پرچرب همچنین حاوی 23-31 میلیگرم کلسترول است اما یک لیوان شیر %1 (کم چرب) فقط 10 گرم کلسترول در خود دارد و سه لیوان آن می شود فقط 30 میلیگرم که یک دهم میزان ماکسیمم توصیه شده برای مصرف روزانه ی یک فرد بزرگسال (300 گرم) و یک پنجم میزان توصیه شد برای مصرف روزانه ی کودکان (150 میلیگرم) است.
شیر گاو فاقد اسید چرب های لازم برای رشد مغز و جسم در کودکان است.
ترکیب چربی شیر بستگی به ترکیب چربی در غذای گاو دارد که اسیدهای چرب موجود در غذای آن طی مراحل هضم در شکم گاو از بین می رود.
چربی شیر گاو هچنین حاوی اسید چرب ترنس است و میزان آن هم بستگی به فصل چرای گاو دارد (در تابستان %6 و در زمستان %3).
همینطور که می بینید خوردن شیر کم چرب فواید بسیار بیشتری دارد.
آیا شیر ایجاد خلط می کند؟
آیا هشدار دکتر وقتی سرما خورده اید برای نخوردن شیر یک افسانه ی قدیمی است؟
هم بلی و هم خیر.
برخی افراد با خوردن شیر خلط بیشتری ایجاد می کنند و هر ماده ی غذایی پرچرب تراوشات غلیظتری در پشت گلو تولید میکند.
اما با همه این حرف ها، این مشکل در افرادی که به خوردن شیر آلرژی دارند بیشتر اتفاق می افتد.
اگر ایندسته از افراد را کنار بگذاریم، آزمایشات انجام گرفته هیچ رابطه ای بین سرماخوردگی و ایجاد خلط بیشتر به خاطر خوردن شیر پیدا نمی کند.
در نتیجه به خاطراینکه طی سرماخوردگی بدن به آبو مایعات بیشتر نیاز دارد، اگر به شیر حساسیت ندارید، خوب است ک روزانه چند لیوان شیر کم چرب میل کنید.
مشکلات پزشکی شنیده ام که بین شیر گاو و دیابت ارتباطی وجود دارد، آیا صحیح است؟
ممکن است.
تحقیقات انجام گرفته برای مقایسه ی دیابت بین عموم مردم، به این نتیجه رسیده است که رابطه ای بین خوردن شیر در کودکی و شروع علائم دیابت در بزرگسالی وجود دارد.
البته هنوز نیاز به تحقیقات بیشتر است، اما محققان تصور میکنند که خوردن شیر گاو در کودکان خیلی کم سن و سال، واکنشی در سیستم دفاعی بدن آنها ایجاد می کند.
با کمی تغییر بیوشیمی، پروتئین موجود در شیر گاو بسیار شبیه به پروتئین طبیعی موجود در لوزالمعده، اندامی که انسولین تولید میکند، می شود.
محققان اینطور استدلال می کنند که برخی افراد در برخورد با پروتئین موجود د شیر گاو پادتن ترشح میکنندکه آنها را به سلول های تولید کننده ی انسولین در لوزالمعده مرتبط میکند، آنها را از بین می برد و درنتیجه دیابت اتفاق می افتد.
از اینرو از خوراندن شیر گاو به نوزادانی که هنوز از شیر مادر تغذیه میکنند و کودکانی که شرایط زیر را داراهستند، باید خودداری کرد: سابقه ی شدید حساسیت و آلرژی به شیر در خانواده ی کودک سابقه ی دیابت نوع اول در خانواده ی کودک هر نوع علائمی که نشان دهد کودک به شیر حساسیت دارد.
رابطه ی بین دیابت و خوردن شیر گاو البته در همه اینطور نیست.
تحقیقات نشان داده است که تقریباً %99 از نوزادانی که با شیر گاو بزرگ شده اند، در بزرگسالی به دیابت مبتلا نگشته اند.
پس همانطور که عقل سلیم حکم می کند شیر گاو برای بچه های گاو ساخته شده است و بچه ی انسان باید از شیر انسان تغذیه کند.
آیا صحیح است که کودکان و بزرگسالان هر چه بیشتر شیر بخورند، بیشتر دچار مشکلات و بیماریهای پزشکی می شوند؟
درمقایسه با نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می کنند، نوزادانی که از شیر گاو تغذیه میکنند بیشتر دچار مشکلات و بیماری های گوش میانی، بیماری های تنفسی، و همچنین بیماری های معدی و روده ای می شوند.
رابطه ی دیابت با خوردن شیر گاو هم که در بالا به آن اشاره شد.
خیلی از افراد با هر مشکلی که روبه رو میشوند آن را به گردن شیر می اندازند، از خیس کردن بستر گرفته تا پیش فعال بودن کودک.
اما هیچ رابطه ی علت و معلولی علمی بین خوردن شیر گاو و این بیماری ها وجود ندارد.
و در واقع اگر کودکانی که با شیر گاو تغذیه می شوند به این بیماری ها دچار شدند، به خاطر خوردن شیر گاو نبوده، بلکه به خاطر فقدان شیر مادر بوده است.
شیر پاستوریزه شنیده ام که شیر حاوی میزان زیادی آفت کش، هورمون و پادتن است، آیا اینها برای بدن ضرر ندارد؟
ایمنی و سلامت شیر بستگی به فردی دارد که این اطلاعات را تحلیل میکند.
بااینکه حرف های ویرانگر درمورد شیر گاو بین عموم مردم بسیار شایع است، اما دولت تلاش بسیار زیادی برای نشان دادن وجهه ی مثبت آن میکند.
بدون شک شیر گاو حاوی میزانی آفت کش است و گاو برای حفظ آنها از بیماری پادتن تولید می کند و برای بالا رفتن تولید شیر نیز هورمون ترشح می کند.
اینکه این مواد در شیر استاندارد وجود داشته باشند کاملاً قطعی نیست.
اما با خوردن شیرهای پاستوریزه و هموژنیزه، خیالتان از بابت این مواد راحت باشد.
چند توصیه برای مصرف شیر و فرآورده های آن : 1 – افراد بزرگسال حتی الامکان از شیر های پاستوریزه کم چرب استفاده کنند ، اما کودکان سنین مدرسه و نوجوانان نباید شیر و لبنیات کم چربی یا بدون چربی استفاده کنند.
زیرا ویتامین هایی مثل A که برای بدن لازم هستنددر چربی شیر و لبنیات وجود دارند.
از سوی دیگر چربی یکی از منابع عمده تامین انرژی است.
2- در صورت دسترسی نداشتن به شیر پاستوریزه شیر تازه را باید به مدت یک دقیقه در حال به هم زدن جوشانده سپس مصرف نمود.
3- در هنگام خرید شیر پاستوریزه باید به تاریخ تولید و انقضاء آن توجه کرد 4- از مصرف پنیر تازه (غیر پاستوریزه) خودداری گردد مگر در مواردی که از شیر پاستوریزه تهیه شده باشد.
5- هنگام استفاده از کشک باید مراقب بود که کپک نزده باشد و بوی نامطبوع نداشته باشد کشک را باید قبل از مصرف به مدت پنج دقیقه جوشاند.
6 – از بستنی هایی استفاده گردد که با شیر پاستوریزه یا جوشانده شده تهیه شده باشد.
چرا بعضی از افراد نمی توانند شیر بخورند گاهی اوقات بزرگسالان در اثر خوردن شیر دچار عوارض گوارشی مانند نفخ معده، دل پیچه و اسهال می شوند این حالت عدم تحمل شیر است.عدم تحمل شیر بر اثر قطع مصرف شیر پس از دوران شیرخوارگی و تولید نشدن آنزیم قند شیر( لاکتاز ) ایجاد می شود.
برای جلوگیری از این حالت باید مصرف شیر را پس از شیر خوارگی ادامه داد.
در بزرگسالی نیز می توان با مصرف تدریجی شیر این حالت را از بین برد.
ولی به هر حال افرادی که نمی توانند از شیر استفاده کنند بهتر است از فراورده های آن مثل دوغ و ماست و کشک استفاده کرد.
چند راه حل برای تغییر طعم شیر برای کسانی که نمی توانند.
شیر (خالص) بنوشند.
1 – می توان یک قاشق مربا خوری کاکائو در یک لیوان شیر حل کرد( توجه کنید بیشتر ازاین حد کاکائو از جذب کلسیم شیر جلوگیری می کند).
2 – راه دیگر اضافه کردن کمی عسل به شیر است.
3 – می توان از غذاهایی مثل شیربرنج یا فرنی استفاده کرد.
4 – راه دیگر استفاده از سایر فراورده های شیر مثل ماست، کشک، دوغ و پنیر در وعده های غذایی و بستنی در میان وعده است.
شیر و فراورده های آن از مهمترین منابع تامین کننده کلسیم هستند.
مصرف کلسیم در برنامه غذایی روزانه و همچنین در سنین مدرسه و بلوغ برای جلوگیری از پوکی استخوان در بزرگسالی اهمیت بسیاری دارد.بنابراین کودکان و بزرگسالان اگر از لبنیات استفاده نکنند، در معرض خطر کمبود کلسیم قرار می گیرند.
به ویژه اگر همراه با وعده های غذایی خود ( ناهار، شام یا میان وعده ها) نوشابه گازدار مصرف کنند.
نوشابه های گازدار مقدار زیادی فسفر دارند که جذب کلسیم را دچار اختلال می کند.