تابلوی واحدهای سیستماتیکی در رده بندی جهان گیاهی برخی از واحد های سیستماتیکی و پسوندهای آنها مثال Unites ...............واحد سیستماتیکی Regna vegetable kingdom..........
جهان گیاهی یا سلسله گیاهی Cormobiontes گیاهان با پیکر مشخص .........
زیرجهان گیاهی Tracheophytontes (تراکئیدداران یا گیاهان آوندی ........
روشاخه گیاهی Eubranchement/divistion..شاخه گیاهی مانند نهانزادان آوندی (Pteridophytes) Spermatophtines ..........زیرشاخه گیاهان دانهدار Classe...
رده گیاهی مانند بازدانگان (Gymnospermopsides) یا نهاندانگان (Angiospermopsides) Order ..............راسته مانند آلاله (Ranales) Famille ......تیره یا خانواده مانند تیره آلاله (Ranunculaceaw) Sub.famille ...............زیرخانواده یا زیرتیره Tribus........طایفه مانند طایفه آلاله از تیره آلاله (Ranunculai) Sub.tribus.................
زیرطایفه Genre /Genus ......
........
جنس مانند جنس آلاله(Ranunculus) Sub.genre/Sub.genus........زیرجنس ،تقسیم پایینتر از جنس Section ........بخش، تقسیم پایینتر از طایفه و مرکب از چند گونه Varite=var ........جور یا واریته Forme=f .............فرم یا شکل تقسیمات پایینتر از گونه را تقسیم زیرگونهای میگویند که عبارتند از : زیرگونه، واریته و فرم.
در اصطلاح تاکزیتومی تقسیمات بالای گونه، واحدها یا تاکسونهای فوق گونهای و تقسیمات پایینتر از گونه، واحدها یا تاکسونهای زیرگونهای نام دارند.
1 هر تاکسون همواره قبل از تقسیم به واحدهای مستقل بعدی، دارای یک تقسیم حد واسط است؛ مثلاً خانواده قبل از آنکه به طایفه یا جنس تقسیم شود ممکن است به زیرخانواده و جنس نیز ابتدا به زیرجنس و سپس به گونهها تقسیم گردد.
در حد تقسیمات زیر جهان به شاخههای گیاهی (دیویزیون) تقسیمی فیمابین آنها وجود دارد که به آن «روشاخه» میگویند.
2 هر واحد یا تاکسون در ردهبندی دارای پسوندی مخصوص به خود است که موقعیت سیستماتیکی آن را معین میکند.که در زیر یکبار دیگر به تاکسونها و پسوندهای آنها تا حد طایفه نگاه میکنیم: زیرجهان گیاهی دارای پسوند ........
بیونت (biontes) روشاخه .................فیتونت (phytontes) شاخه ..................فیت (Phytes) رده یا کلاس .................
اوپسید (Opsides) راسته ................
آل (ales) خانواده یا تیره .................
آسه (aceae) طایفه ................
اِ (ae) 3 اگر واحد سیستماتیکی جنس باشد فقط با یک نام خوانده میشود، ولی گونه دو اسمی یا دو کلمهای است.
کلمه یا نام اول اسم هرگونه ، نام جنس آن و کلمه و کلمه دوم نام گونه را مشخص میکند، مثلاً اوله اَ نام جنس زیتون است گونه معمولی آن اولیه اروپه است .اگر واریته داشته باشد پس از اسم گونه به آن اضافه میشود و به این ترتیب گیاه سه اسمی میگردد.
مانند افدرافولیاتا واریته مبینی برای تقسیمات پایینتر از واریته یعنی زیرواریته و فرم، مخففهای (Sub,var) را با رعایت کمی فاصله از هم به کار میبرند.
4 تمام تاکسونها دارای تقسیمات زیر تاکسون یا فوق تاکسون نیستند، مثلاً خانواده زیتون مورد مثال در جدول تقسیمات زیرجنس و بخش و زیرگونه ندارد.
وقتی نام جنس یا گونه گیاهی نوشته میشود تمام حروف نام جنس یا حرف اول آن با حرف بزرگ (کاپیتال) و بقیه حروف جنس و گونه مطلقاً با حروف کوچک نوشته میشود و در آخر نام گیاه، نام مؤلف که معمولاً از حروف سیلاب اول و حرف سیلاب آخر نام او استفاده میشود به آن اضافه میگردد، این قرارداد برای چند گیاه شناس نامی تاریخ طبیعی (مانند لینه و دو کاندول) که معروف هستند استفاده از حرف اول نام کافی است؛ مثلاً جنس آلاله (Ranunculus) و گونه ذرت معمولی (zea mays L) که مؤلف شرح گیاه و نامگذار آن لینه است با حرف L مشخص میشود.
ردهها و تقسیمات جهان گیاهی شیزوفیتها PROTOCARYOTES OU SCHIZOPHYTES جلکبهای سبزآبی ....CYANOSCHIZOPHYTES=CYANOPHYCEES BACTERIOSCHIZOPHYTES = BACTERIES Hémibactéries Eubactéries Virobactéries فیکوفیتها ECUARYOTES OU PHYCOPHYTES جلبکهای قرمز ........RODOPHYCOPHYTES = RHODOPHYCÉES PROTOFLORIDÉES FLORIDÉ ÉO-Flaridées Méso-Floridées Méta-Floridées جلبکهای رنگین.......CHROMPHYCOPHYTES=CHROMOPHYCÉE PROPYRROPHYCÉES PYRROPHYCÉES Cryptophycinées Dinophycinées Raphidiphycinées Euglenophyciées CHRYSOPHYCÉES Chryso-et Xanthophycinées Silicophycinées PHÉOPHYCÉES Phéophycées phéasporées…………...…Cutlteriales ………………………………………………………………Dictyotales …………….………………………….………………….Laminariales phéophycées cyclasporées…………...……..Fucales جلبکهای سبز......
CHLOROPHYCOPHYTES = ALGUES VERTES......
ZYGOPHYCÉES……………………………..…………… zygnemales ……………………………………………..………………..Desmidiales EUCHLOROPHYÉES Euchlorophycées phuricellularies UlvalesEdogoniales Euchlorophycées hémisphynées……..Cladophorales Euchlorophycées cystosiphonées Euchlorophycées eusiphonées………..…Siphonales Euchlorophynées coccoides………..Chlorocoocales Edchlorohycées monadoides ………..… Volvocales CHAROPHYCÉES میکوفیتها CHAMPIGNONS OU MYCOPHYTES آسکومیستها ................ASCOMYÉTES قارچهای ناقص ........
ASCOMYCÉTES CLADOMIENS ASCOMYCÉTES MYCÉLIENS Ascomycétes mycélieens imparfaits Discomycétes Pyrénomycétes Disco-et Pyrénomycétes des Asco-Lichens Disco-et Pyrénomycétes périsporiés et plectascés BASIDIOMYCÉTES Archéobasidiés Néobasidiés……………...………………Agaricales زیگومیست ............ZYGOMYCÉTES فیکومیست.............
PHYCOMYCOPHYTES PHYCOMYCÉTES Saprolegniales...............
Peronosporales...................
MyxomycÉTES TRICHOMYCÉTES بریوفیت BRYOPHYTES خزهها....................
MOUSSES ANTHOCÉROTES …………...……………………………………Anthocerotales هپاتیکها................
HÉPATIQUES نهانزادان آوندی PTÉRIDOPHYTES PSILOPHYTIÉES PHYNIALES……………………………………………...…… Rhynines ZOSTÉROPHYLLALES ASTÉROXYLALES…………………………………….Asterouyiness PSEUDOSPOROCHNALES PSILOTALES………………………………………………psilotsces پنجهگرگیها ...............
LYCOPODINÉES L.
aligulées ARCHAELOEPHYTATES LYCOPODLALES PROTOLEPIDOPHYTALES L.
aligulées LEPIDOPHYTALES……….Lepidodendmoun PLIUROMÉIALES خانواده علف خوک.selaginellacees.......
ÉPIDOSPERMALE ISOÉTALES………………………..Isoetaeion ساقه بندبندی دارند ..............
ARTICULÉES PROTOARTICULATALES PSEUDOBORNIALES SPHÉNOPHYLLALES CHÉIROSTROBALES TRISTACHILES CALAMITALES ÉQUISETALES……………………Equisetion NAEGGÉRATIALES فیلیسینه ..................
FILICINEES F.
phyllohorees: Holophyllophorees: IRIDOPTERIDALES STAUROPTERIDALES Heterophyllophorees CALDOXYLALES ZYGOPTERIDALES…….Ankyropteridacees گروههای حد واسط ......
Groups intermediares INVERSICATENALES OSMONDALES F.
Aphyllophorees A.
Eu-sporangiees: OPHIOGLOSSALES……..
Ophioglossacees خانواده مارزبان A.
Leptosporangiees Homosporees FILICALES……………………..
schizaeacees خانواده بسفایج polypodiacees ..............
Heterosporees: سرخسهای آبزی salvinacees .....
SALVINIALES (Hydropterees) سرخسهای آبزی Marsileacees .....MARSILEALES پیدا زادان اولیه PREPHANEROGAMES سرخسهای دانهدار............
PTERIDOSPERMES PTERIDOSPEREMALES……………………………..Lyginopteridacees CAYTONIALES خانواده سیکاداسه Cycadacees .......
راسته سیکادالCYCADALES کودائیتها .................
CORDAITES CORDATTALES Ginkgoacees ........
راسته ژنکیوآل GINKGOALES بازدانگان GYMNOSPERMES BENNETTITINEES BENNETTITALES WIELANDIELLALES PENTOXYLALES مخروطیان ...............
CONIFERES LEBACHIALES خانواده کاجpinacees ..........
راسته کاج PINALES podocapacees ........
راسته کاج مطبق ARAUCARILAES PODOCAPRALES Taxodiacees خانواده سرو Cupressacees ......
راسته سرو CUPRESSALES خانواده سرو Taxacees ............
راسته سرخدار TAXALES گیاهان گروه حد واسط CHLAMYDOSPERMES خانواده افدرا Ephedracees .........
EPHEDRALES خانواده ولویتچیاسه welwitschianees .........
WELWTTSCHIALES خانواده گنتاسه Gnetacees .............
GNETALES نهاندانگان ANGISOPERMES CASUARINES خانواده کازوآریناسه Casuarinacees ......
راسته کازوآرینا CASUARINALES OLACALES-PROTEALES Olacacees .................
OLACALES Santalecees ..............
SANTALALES (inci.
Viscoldees) تیره شیرینگ Loranthacees.......Balanophoracces ...................
Proteacees ..............
PROTEALES URTICALES-“AMENTIFFLORES”-CENTOPERMALES “Amentifores” خانواده غان Betulacees ............
راسته راش FALGALES خانواده راش Fagacees ...............
BALANOPSIDALES خانواده تیره بید Salicacees .......
راسته بید SALICALES Myricacees ............
MYRICALES LETTNERELAES BATIDALES خانواده نارون Ulmacees ........
راسته گزنه URTICALES (خانواده شاهدان incl.
Cannabasees) Moracees .......
تیره توت Urticacees .............
خانواده polygonacees ...........
POLYGONALES chenopodiacees (=salsolacees) ...
خانواده چغندر یا اسفناج CENTROSPERMALES خانواده تاج خروس Amarathacee ............خانواده گل کاغذی Nyctaginacees ...........
خانواده خرفه Portulacees ...............
خانواده میخک یا سیلن Caryophyllacees (inclu.
Silenoidees) .....
Aizoacees .................
خانواده کاکتوس Cactacees ................
خانواده گلکه plombaginacees ...........
PLUMBAGINALES myrsinacees ...............
PRIMULALES خانواده پامچال primulacees .............
خانواده پامچال primulacees ............
خانواده گردو juglandacees ..
راسته گردو JUGLANDALES-JULIANALES راسته روناس ........
TEREBINTHALES-RUBIALES TEREBINTHALES خانواده مرکبات rutacees ..........
T.
sensu stricto Simarubacees................
Burseracees ..............
خانواده سنجد تلخ Meliacees ................
Polygalacees ..................
خانواده سماق Anacardiacees .............
Sapindacees ....................
خانواده افرا Aceracees ..............
خانواده شاه بلوط هندی Hippocastanacees ............
a tendance celastrales familles rattachees avec doute & cet ordre تابلو قرابت راسته سلاسترال با خانوادههای زیر: Balsaminacees ..................
Melianthacees ................
Araliacees .......
راسته جفعری OMBELLIFLORES خانواده جعفرای Ombelliferes ..............
خانواده ذغال اخته Cornacees ............
Garyacees ............
راسته گندم GARRYALES خانواده روناس Rubianees ..........
راسته روناس RUBIALES خانواده آقطی caprifoliacees ...............
Adomaees ...................
خانواده علف گربه Valerianacees ...........
خانواده خواجه باشی Dipsacacees ...............
Loganiacees ..................
Hippocratecees ............
CELASTRALES خانواده خاص Aquifoliacees ...........
خانواده عناب Rhamnacees .......
PHAMNALES خانواده عناب Rhamnacees .................................................
PHAMNALES Vitacees ................................................................................................................
خانواده زیتون Oleacees .....................................................
LIGUSTRALES CONTORTALES (contortees)-TUBIFLORES Gentianees ......................................
CONTORTALES (CONTORTEES) Menyanthacees .....................................................................................................
خانواده خرزهره Apocynacees ...................................................................
خانواده کتوس Asclepiadacees .......................................................................
خانواده پیچک Convolvulacees (incl.
Cuscutacees) لوله گلیها TUBIFLURALES (TUBIFLORES) Polemoniacees .............................................................................................................................................
خانواده سیبزمینی Solanacees ..................................................................................................................
Hydrophyllacees .........................................................................................................................................
خانواده گاوزبان Boraginacees ..................................................................................................................
خانواده میمون Scrophulalrercasees .........................................................................................................
خانواده گل جالیز Orobanchacees .............................................................................................................
خانواده پیچ اناری Bignoniacees ................................................................................................................
Lentibulariacees ...........................................................................................................................................
خانواده نعنا Libiees ......................................................................................................................................
PANDALES pandacees .....................................................................................
PANDALES CNÉORALES CNÉORALES ÉBÉNALES ÉBÉNALES …………………………………………sapaotacees CÉRANIALES-MAL VALES خانواده شمعدانی gereniacees .........................
راسته شمعدانی GÉRNAIALES خانواده لادن Tropaeolacees ................................................................................................................
خانواده ترشک Oxalidanees ................................................................................................................
خانواده کتان Linacees ............................................................................................................................
Erythorxylees.................................................................................................................................................
Malpighiness .................................................................................................................................................
خانواده زیرفون Tiliacees .....................................
راسته پنیرک MALVALES Elacopcpraes.................................................................................................................................................
خانواده پنبرک Mlavacees ..........................................................................................................................
Bombancees .................................................................................................................................................
Stereculicees ................................................................................................................................................
TRICOQUES خانواده فرفیون Euphorbiancees .............................................
TRICOQUES POLYCARPIQUES-ARISTOLOCHIALES خانواده ماگنولیاسه Magnoliacees.......
p.certaines=Ranales POLYCARPIQUES Wintercees ...................................................................................................................
Schizandracees ......................................................................................................................
Degeneriacees ........................................................................................................................
خانواده آناناس Ananacees ...................................................................................
Laurancees ..............................................................................................................................
Myristicacess .........................................................................................................................
Menispenrmacees ..................................................................................................................
Lardizabalacees .....................................................................................................................
خانواده زرشک Berberidacees ............................................................................
خانواده آلاله Renonculacees .............................................................................
خانواده نیلوفرآبی Nymphaeacees ...................................................................
Ceratophyllacees ...................................................................................................................
p.
plus ou moins isolees ou rattachees Tetracentracees ................................................
parfois a dautres groupes کم و بیش مستقل یا وابسته به گروههای دیگر Trochodendracees .................................................................................................................
خانواده دارچین Canellacees ..........................................................................
خانواده گل یخ Calycanthacees ......................................................................
خانواده زرآوند Aristolochiacees .....
راسته زرآوند ARISTOLOCHIALES HELOBIEES (FLUVIALES) خانواده هزارنی Butomacees ............................................
ALISMATALES Hydrocharitacees ..................................................................................................................
خانواده بارهنگ آبی Alismatacees ...................................................................
Juncaginacees ........................................................................................................................
Aponogetonacees ..................................................................................................................
خانواده او واش Potamogetonacees .......................
POTAMOGETONALES خانواده تیزک naiadacees ...................................................................................
Triuridacees ...........................................................................TRIUDIDALES PIPERALES-SPADICIFLORES (APALES-PANDANALES-PALAMALES-CYCLANTHALES) خانواده فلفل piperacees .............................................راسته فلفل PIPERALES Saururacees ............................................................................................................................
خانواده گل شیپوری Aracees ...............
راسته گل شیپوری ARALES خانواده برگ بو Lauracees ...................................................................................
Pandanacees ..........................................................................
PANDANALES خانواده لویی Typhacees .....................................................................................
خانواده لاله Liliacees ......................................................
راسته لاله LALIALES خانواده نرگس amaryllidacees ..........................................................................
Haemadacees .........................................................................................................................
Phylidancees .........................................................................................................................
خانواده زنبق Iridancees ......................................................................................
Dioscorreacees .............................................................
SCITAMINALES Taccees ..................................................................................................................................
خانواده مرز Musacees ...............................................
SCITAMINALES خانواده اختری cannacees .....................................................................................
Burmannisees ................................................................BURMANNIALES خانواده ثعلب orchidanees .................................
راسته ثعلب ORCHIDALES PARIETALES-RHOEDALES-SYNANTHERALES Dilleniacees .................................
parietales typiques PARIETALES خانواده چای theacees .............................................................................................
Guttiteres ...........................................................................................................
خانواده گل راعی Hypericacees .................................................................................
Dioncophylicees ..................................................................................................................
خانواده بنفشه Violacees ..................................................................................
Cistacees ...............................................................................................................................
خانواده گز Tamaricacees ………………………………………… خانواده گل ساعتی Passifliracees …………………………………….
خانواده خربزه درختی Caricacees …………………………………….
Parietales derives du groupe de familles precedents راسته پاریهتال یا راسته گزنه از گروه خانوادههای زیر جدا شده است.
خانواده بگونیا Begoniacees ………………………………………….Familles rattachees aux parietals Drouseracees خانوادههای وابسته به پاریهتال Droseracees ……………………………………………………… خانواده خشخاش Papaveracees inclu …………………RHOEDALES خانواده شاهتره Fumariacees ………………………………………….
خانواده کور Capparidacees ………………………………………….
خانواده شببو Cruciferes …………………………………………….
خانواده ورث Resedacees …………………………………………….
خانواده کدر Cunurbitacees ……………….
راسته کدو CUCURBITALES Pyrolacees …………………………………………….
ERICALES Ericacees ………………………………………………………….
Empetracees ……………………………………………………….
Diapensiacees …………………………………………………… خانواده گل استکانی Campanulacees ……………SYNANTHERALES Stylidiacees ………………………………….…………………… خانواده مینا یا کاسنی Composees ……………….…………………….
SARRACENIALES Sarraceniacees……………………………………SARRACENIALES Nepenthacees …………………………………………………….
ROSALES-MYRTALLES ROSALES Famillies proches des Rosales typiques (R.
archaiques?)....
خانواده چنار Plataacées Famillies typiques: خانوادههای نزدیک به راسته گل سرخ بخصوص به تیپهای اولیه و قذیمی این گروه عبارتند از: Crassulcées…………1-Group des families Saxifragacées-Rosacées خانواده خارا شکن Saxifragacées ……………………………………… Podostémonacées ………………………………………………… خانواده گل سرخ Rosacées ……………………………………… خانواده شب خسبMimocées…………………………2-légumineuses خانواده ارغوان césalpiniées ………………………………………… خانواده پروانه آساPapilionacées ……………………………………… Lythracées…راسته موردrattachées aux Rosales-Myrtalles Famillies خانوادههای وابسته به راسته گل سرخ Sonnératiacées…………………………….……………………… خانواده انار Punicacées …………………………………………… Rhizophoracées ………………………………………………… خانواده مورد Myrtacees .............................................................................................
Melastomacees ...........................................................................................................
خانواده گل مغربی Onagracees ...................................................................................
Halorhancees ..............................................................................................................
Hippurdacees ..............................................................................................................
Callitrichacees ............................................................................................................
Penaeacees ....................................................
راسته دافنه THYMELAELAES خانواده دافنه thymeleacees ........................................................................................
تقسیمات و گروههای جهان گیاهی در این بخش گروههایی که مورد مطالعه قرار می گیرند به ترتیب تکاملی عبارت اند از: 1- تالوفیتها این گروه گیاهی بسیار ساده، ابتدایی، غالباً تک سلولی و به اصطلاح پروتوفیت بوده معمولاً تشکیل تودههای سلولی به نام ریسه یا تال را میدهند.
سلولهای سازنده تال، همه یک شکل و یکنواخت وهر یک مستقل از دیگری بوده و با آنکه در کنار هم قرار دارند هیچگونه ارتباط فیزیولوژیکی بین آنها وجود ندارد و همچنین فاقد هر گونه اختصاصا بافتی هستند.
ریسه یا تال تالوفیتها بافت خاصی نیست و به همین علت هم این گروه گیاه ی (تالوفیتها) را گیاهان سلولی میگویند.
از گیاهان سلولی، شاخههای زیر را مورد مطالعه قرار می دهیم: الف- باکتریها گیاهانی تک سلولی، میروسکپی و فاقد کلروپلاست هستند.
باکتریها موجوداتی ذرهبینی به نام میکروب ، یا ژروم هستند.
برخی از باکتریها به جانوران و عدهیی از آنها به گیاهان شباهت داشته، گروهی در بین این دو سلسله قرار میگیرند.
دانش شناخت موجودات ذرهبینی و نحوه زندگی آنها میکروبیولوژی نام دارد.
میکروب یک نام یونانی است و از دو کلمه میکروز به معنی کوچک و بیوز به معنی حیات یا زندگی تشکیل یافته است.
هر چند اختراع میکروسکپ اولین بار در سال 1590 به وسیله برادران جانسون که عینک سازی و از اهالی هلند بودند صورت گرت.
ول مشاهده موجودات کوچک اولین بار در سال 1675 به وسیله طبیعیدان هلندی به نام آنتونیوس فان لوانهوک که اولین دستگاه بزرگ کننده را با قدرت 300 برابر اختراع کرد عملی شد.
اولین موجودات کوچکی که در نخستین سالهای اختراع میکروسکپ مشاهده شدند عبارت بودند از مخمرها، کپکها، باکتریها و پروتوزوئرها که کشف و مشاهده این موجودات ذره بینی در آن سالها اندیشه و توجه برخی از دانشمندان و عدهای از مردم را به منشأ و اصل یدایش حیات معطوف ساخت.
ولی بیشتر مردم عادی و حتی برخی از دانشمندان هنوز طرفدار فرضیه تولید خودبخودی بودند.
ب- جلبکها رستنیهای دارای کلروپیاستاند.
کلروپلاست این گروه را غالباً مواد یا ذرات رنگی قرمز، قویهیی و یا آبی میپوشاند.
جلبکها به گروه دیاتومهها که تک سلولی و پوستهسیلیسی دارند و جلبکهای آبی، جلبکهای قهوهای ، جلبکهای سبز و جلبکهای سبز و جلبکهای قرمز تقسیم می شوند.
جلبکها گروهی از تالوفیتهای کلروفیل داراند.
در تقسیمات جهان یاهی جلبکها 1800 جنس و 2100 گونه دارند که از نظر شرایط زیست، اندازه، ساختار بیولوژیکی و فیزیولوژیکی و همچنین تولید مثل با یکدیگر متفاوتاند.
دانش شناسایی جلبکها را جلبک شناسی (فیکولوژی) می گویند .
جلبکها اکثراً آبزی بوده، به طور شناور و یا چسبیده به کف یا تکه گاه در آب قرار میگیرند.
جلبکای کوچک میکروسکپی و شناور در آب را فیتوپلانکتون می نامند.
ردهبندی جلبکها جلبکها را از نظر مواد اندوختهای، نوع رنگیزهها (پیگمان) و تاژکهای موجود در آنها ردهبندی می کنند.
همه جلبکها دارای کلروفیل، برخی از گروهها همراه با انواع کلروفیل دارای پیگمانهای دیگری مانند کاروتئوئید (کاروتن- گزانتولیل)، فیکوسیانین و فیکواریترین هستند.
مواد اندوختهای غذایی جلبکها از پلی ساکاریدها و چربیها است.
جلبکها را به شش شاخه زیر تقسم میکنند: 1- سیانوفیتا جلبکهای سبز- آبی 2- اوگلنوفیتا جلبکهای تاژک دار 3- کلروفیتا جلبکهای سبز 4- کریزوفیتا جلبکهای سبز - زرد 5- فتئوفیتا جلبکهای قهوهیی 6- رودوفیتا جلبکهای قرمز ج- قارچ ها رستنیهای انگلی یا ساپروفیت فاقد کلروفیلاند.
قارچها تالوفیهای یا سلولیهای فاقد سبزینه هستند.
برخی از صفات قارچها مشابه صفات جانوران و برخی دیگر شبیه صفات گیاهان است.
قارچها بر خلاف باکتریها و جلبکهای سبز- آبی که فاقد هسته حقیقیاند عموماً هستهای مشخص دارند.
مواد ذخیرهیی در قارچها به شکل گلیکوژن و یا چربی است و چون فاقد کلروفیل هستند نمی توانند مستقیماً کربن هوا را جذب کرده، از آن مواد لازم برای رشد خود بسازند، قارچها مجبوریند کربن لازم را برای ادامه حیات از موادی مثل گلوسیدها که در ترکیب شیمیایی آنها کربن وجود دارد بدست آورند.
عدهای از قارچها کربن و ترکیبات آنرا از بدن جانوران یا گیاهان میگیرند و عدهای دیگر، روی مواد آلی و بازماندهگیاهان یا لاشه جانوران و یا کود بسر برده، مواد غذایی را از خود اخذ می کنند.
بنابراین همه قارچها ناخودزی، یا ناخودکفا (هتروتروف) بوده، بر حسب نوع زندگی به سه گروه زیر تقسیم می شوند: 1- قارچهای انگلی 2- قارچهای گندرو 3- قارچهای همزی ردهبندی قارچها زیر شاخه قارچها شامل تقسیمات کلی زیر است: میکسومیستها ریسه این قارچها از پلاسمود تشکیل شده، تکثیر آنها به وسیله اسپور انجام میگیرد.
آرکی میستها ریسه در این قارچها از پلاسمود و یا از رشتههایی بیداوم تشکیل شده، تکثیر آنها به وسیله اسپور یا کیست صورت میگیرد.
فیکومیستها = سیفومیستها ریسه این گروه از قارچها به صورت رشته های کاملاً رشد یافته، بادوام، لولهای شکل و با عناصری عاری از دیواره های عرضی است.
اامیستها دارای ریسه رشتهیی رشد یافته از سلولهایی با دیواره عرضیاند.
1- میکسو میستها این قارچها به شکل تودههای کوچک ژلاتینی به رنگهای زد، قرمز و یا سفیداند و غالباً روی چوب یا برگهای پوسیده بسر میبرند.
از آنجا که برخی از صفات این قارچها مشابه گیاهان و برخی دیگر شبیه جانوران است.
سالیان دراز این امر سبب تردید وضع ردهبندی و قرار گرفتن آنها در شاخه جانوری یا گیاهی بوده است.
گروهی از مؤلفان با در نظر گرفتن ساختار رویشی و طرز حرکت میکسومبست، آنها را دسته جانوری و عدهای با توجه به دستگاه زایشی و وجود اسپور، آنها را گیاه معرفی نمودهاند.
دستگاه رویشی این قارچها به صورت اجسامی لغزنده ژلاتینی به نام پلاسمودیوم است.
این قارچهای موجودات ذرهبینی، از باکتریها از پروتوزوئرها و حتی از اسپور سایر قارچها تغذیه کرده، اگر روی میزبان قرار گیرند بر اثر جلوگیری از تنفس میزبان سبی فساد آن میشود.
چنانچه با نوک سنجاق تکه کوچکی از پلاسمود را برداشته و رنگآمیزی کنیم، در زیر میکروسکپ آنرا تودههای یوسته آلبومینوئیدی که همان سیتوپلاسم است و در آن عده زیادی هستههای دیپلوئدی به طور پراکنده قرار دارند.
خواهیم دید.
سیتوپلاسم مزبور را که در آن هستههای متعدد پراکنده وجود دارد پلاسمودیوم که ریسه یا پیکر اصلی از قارچ است و از سلولهای متعدد فاقد عشاء حد فاصل تشکیل شده است میگویند.
2- آرکی میستها این قارچها ساختاری ساده داشته، به زندگی در آب، خاک و هوا سازش یافتهاند.
اسپور این قارچها دارای یک تاژک خلفی است.
جدار سلولهای این قارچها بیشتر از ماده کیتینی است.
سلولز و گلوکان نیز در دیواره برخی از گونههای آن دیده میشود.
نوعی از قارچهای آوکی میست به نام سنگتریوم اندوبیوتیکم انگل سیبزمینی است و تولید زگیل یا گال در آن میکند.
3- سیفولمیستها ریسه یا تال این قارچها رشتهیی شکل، دارای غشاء سلولزی و فاقد دیوارههای عرضی است.
قارچهای سیفومیست دارای زندگی متنوع بوده، عدهیی انگلی و به گیاهان و جانوران و حتی انسان حمله می کنند، عدهای منحصراً زندگی ساپروفیتی دارند.
وان تیگم قارچ های سیفومیست را از نظر صفات ظاهری و تکثیر به دو گروه زیگومیستها و اامیستها تقسیم کرده است.
الف- زیگومیستها هم آوری در آنها به طریق ایزوگامی است.
بهترین نمونه زگومیستها کپکها هستند یا موکورینهها بیشتر ساپروفیتبوده، روی مواد آلی غذایی، پهن چارپایان، بقایای پوسیدهگیاهان و میوههای انباری بسر می برند.
میسلیومهای جوان کپکها متراکم و میسلیومهای پیر به علت از دست دادن محتویات حفرهدار بنظر می رسند.
کپکها سه نوع میسلیوم دارند.
میسلیومهائی که وارد مواد غذایی شده، عمل جذب را انجام می دهند.
میسلیومهائی که در سطح مواد غذایی پخش میشوند و بالاخره میسلیومهائی که عمود بر سطح مواد غذایی قرار گرفته تبدیل به اندام تولیدمثل غیر جنسی میشوند.
ب- امیستها هم آوری جنسی در این قارچها به صورت هتروگامی است.
کلیه کپکهای آبزی، کپکهای پودری و زنگهای سفید در این دسته از قارچها قرار میگیرند.
قارچهای انگلی این دسته اندامهای مکنده خود را وارد ستوپلاسم سلویهای میزبان کرده مواد مورد نیاز خود را از آن کسب می کنند .
اشکال اندامهای مکنده خود را وارد سیتوپلاسم سلولهای میزبان کرده مواد مورد نیاز خود را از آن کسب می کنند.
اشکال اندامهای مکنده این قارچها تکمهای، ترکهای یا استوانهای، با تونه ، منشعب، کروی و یا به صورتهای دیگر است.
از انواع این قارچها می توان تکمهای، ترکهای یا استوانهای، باتونه، منشعب، کروی و یا به صورت های دیگر است.
از انواع این قارچها میتوان میلدیو بیماری مو را نام برد.
د – گلسنکها رستنیهای مشترک از یک قارچ و یا جلیکاند که زندگی مشترک با هم دارند.
گلسنگها از اجتماع یک جلبک و یک قارچ بوجود میآیند.
هر جلبک با هر قارچ نمیتواند تشکیل گلسنگ بدهد.
قارچهایی که در تشکیل گلسنگها شرکت دارند خود به تنهایی قادر به ادامه زندگی مستقل در طبیعت نیستند، بنابراین همیشه گونه مشخصی از یک قارچ یا گونه مشخصی از یک جلبک تشکیل یک گلسنگ را می دهند.
در زندگی اشتراکی این دو، جلبکها به علت داشتن کلروپلاست عمل کربنگیری انجام داده، در ساختن مواد آلی شرکت دارند و قارچها با جذب آب و مواد معدنی بخشی از آنرا در اختیار جلبک قرار داده، جلبک نیز به نوبه خود مقداری از مواد آلی ساخته شده را در اختیار قارچ میگذارد و بدین ترتیب بین این دو گیاه زندگی همزیستی برقرار میگردد.
قارچهایی که در ساخت گلسنگها شرکت دارند معمولاً از آسکومیتستهای مانند شنس و یا از بازید یوسید یومیست یا بازدید یوسبید یولیکن هستند.
جلبکهایی که در تشکیل گلسنگها دخالت می کنند بیشتر از خانواده کلروفیسه و یا از خانواده سیانوفیسه هستند.
وضع زندگی و ارتباط جلبک و قارچ در تشکیل گلسنگ در برخی از حالات بسیار ساده است، یعنی جلبک و قارچ در کنار یکدیگر زندگی میکنند مانند گلسنگ کلما ، در برخی حالات وضع کمی پیچیدهتر است زیرا رشتههای قارچ اندامهای کوچک مکندهیی به به صورت چنگگ در اطراف گنبدی تشکیل داده آنرا فرا میگیرند و یا ممکن است با ترشح آنزیم جدار سلول جلبک را سوراخ کرده وارد سیتوپلاسم کنیدی شده، حالت زندگی انگلی پیدا کنند.
ردهبندی گلسنگها گلسنگ ها از نظر اشکال ریسه (تال) و ساختار آن به چهار دسته زیر تقسیم می شوند: 1- گلسنگهای کروستاسه که ریسه یا تال آنها سخت و چرمی است و محکم به تکیه گاه میچسبد و یا در آن فرو می رود و تنها دستگاه زایشی گلسنگ خارج از تکیه گاه باقی می ماند.
بهترین نمونه از این دسته گلسنگها گرافیس الگانس است.
2- گلسنگهای فولیاسه یا ورقهای ریسه این گلسنگها، درشت و دارای کنارههای بریده است و مانند گلسنگ پاریتاریا به آسانی از تکیهگاه جدا می گردد.
3- گلسنگهای فروتی کولوزا یا بوتهای.
این گلسنگ بوتهای شکل انشعابات درختچه مانند داشته، روی خاکها، صخره ها و درختان میرویند نظیر گلسنگ کالدونی و گلسنگ ایسلندی 4- گلسنگهای ژلاتینی جلبک این گلسنگ از گروه جلبکهای سبز – آبی ، مانند نوستوک است و به همین علت ریسه این گلسنگها لزج و ژلاتینی است مانند گلسنگ کلما ژلاتینسوم.
هـ- کاراسه یا کاروفیتها گروه مخصوصی از جلبکها هستند که تکاملی بیشتر از بقیه جلبکها داشته، امروزه فقز در آبهای شیرین میروید.
2- گروه پرویوفیتها گیاهانی فاقد ساقه، ریشه واقعی و آوند بوده، غالباً اندامهای برگی شکل دارند.
دستگاه زایای ماده در این گروه گیاهی به صورت آرکگن است.
بریوفیتها، شامل خزهها و هپاتیکها هستند.
این گروه گیاهی در دونین ظاهر شدند، در کربونیفر دوران اول کاملاً گسترش یافتند.
در حال حاضر ابتدائیترین گروه کرموفیتها را تشکیل میدهند.
بریوفیتها در آغاز انتقال حیات گیاهی از آب به خشکی پدید آمدند.
اشتقانی از پسیلوفینهها بوده، یا ابتدائیتر از آنها و با نیائی مشترک با آنها داشته اند.
این گروه جز توسعه و تنوع، هیچگاه تکمل صعودی نداشتهاند.
دستگاه رویشی و زایشی آنها نسبتاً تفکیک یافته است وی عاری از ساختار بافتی هستند.
گاه حالتی مشابه بافت کاذب در ساختار آنها دیده میشود، برخی از بریوفیتها به تالوفیتها شباهت داشته، به صورت ورقههای سبزرنگ و دارای اشکال جگر مانند هستند (هپاتیک) عدهای دارای هیچیک از این اندام واقعی نیست.
امروزه نزدیک به 21000 گونه از بریوفیتها در نقاط خاص جغرافیائی، در نواحی مرطوب بسر میبرند وجود آب و رطوبت نیاز اصلی رویش و تولید مثل بریوفیتها است.
بریوفیتها گیاهن فاقد گل و همچنین، برگ ، ساقه و ریشه واقعی هستند.
بریوفیتها برخلاف نهان زادان آوندی و گیاهان دانهدار که از رویش تخم حاصل می شوند، از رشد اسپور نتیجه شده، اندام برگی، محور و ریشه در این گیاهان در حقیقت نوعی ریسه یا تال با اشکال متفاوت به حساب می آیند.
به عدهای از بریوفیتها که ریسه یا تال آنها شکل یکنواخت تری دارد بریوفیتهای ریسهدار (تال دار) میگویند.
بیشتر انواع بریوفیتها در کنار چشمهها، روی چوب و تنه درختان جنگلها، شکاف سنگها، درههای مرطوب زندگی میکنند.
انتشار خاستگاه اصلی این گروه گیاهی بیشتر نواحی مرطوب مناطق معتدله، جنگلهای نواحی استوایی است، در ارتفاعات و کوهستانهای جنگلی، بریوفیتها بیشتر روی شاخهها و تنههای درختان به سیر برده، حالت اپی فیت دارند.
در چرخه زندگی این گیاهان دو بخش کاملاً متمای زگامتوفیت و اسپوروفیت دیده میشود.
در مرحله گامتوفیت، گیاه دارای اندام برگی شکل و یا ریسهدار است.
محور بریوفیتها به منزله ساقه آنها است که صفحاتی برگ مانند دارد.
محور و صفحات برگی شکل بریوفیتها فاقد آوند یا بافت واقعی بوده، در مرکز محور فقط عدهیی از سلولهای طویل و بارک و کشیده و واقع به دنبال هم که طرح و مقدمه تشکیل آوند غربالی را تداعی میکنند دیده میشود.
بریوفیتها فاقد ریشه بوده، به جای ریشه ریزوئیدهای آنها کار ریشه را انجام می دهند.
ردهبندی بریوفیتها بریوفیتها به سه گروه زیر تقسیم میشوند: 1- خزهها 2- هپاتیکها 3- آنتوسروتها 3- گروه نهان زادان آوندی که به آنها پتریدوفیت هم می گویند.
در دارا بودن ریشه، ساقه ، برگ واقعی و بالاخره آوند نسبت به گروههای قبلی خود تکامل یافتهترند.
در نهانزادان آوندی دستگاه زایشی برخلاف دستگاه رویشی تکامل چندانی نداشته ، تولید مثل ، همانند گروههای قبلی به وسیله هاگ و اسپور انجام میگیرد، بنابراین، این گیاهان فاقد دانه یا بذر هستند.
گروه نهانزدادان آوندی شامل راستههای زیراند.
این گروه گیاهانی دارای دستگاه رویشی تکامل یافته، شامل ریشه، ساقه و برگ (فروند) واقعی هستند، تشکیلات یافتی در آنها کامل، بافت هادی چوبی (تراکئید) با آوندهای غربالیاند که تشکیلات استوانه آوندی را تشکیل می دهند.
دستگاه زایشی آنها هنوز از دستگاه رویشی تفکیک نیافته است.
این گروه مستقیماً از پسلوفیتهها در پایان سیلورین جدا شده تا دوره کربونیفر منتها تنوع و گسترش را پیدا کردند.
سپس رو به خاموشی نهادند.
در اوج تنوع و گسترش خود سرخسهای دانهدار و گیاهان چوبی زغال سنگی را بوجود آورند.
در پرمین فوقانی از عرصه رویشی محو شد ند.
برخی از آنها تحول یافته سپس از بین رفتند و اعقاب آنها پتریدوفیتهای امروزی علفی را بوجود آورند که در بسیاری از اختصاصات با نیاهای خود اختلاف فاحش دارند.
نهانزادان امروزی به سه گروه پنجه گرگیها ، دم اسبیان و سرخسها متمایز میشوند و هر یک از آنها دارای نیای خاص خود هستند.
نهانزادان آوندی نهانزادان آوندی دارای ریشه، ساقه و برگ حقیقی بوده، در اندامهای آنها بافتهای مختلف ، ماده چوبی و بافت هادی شامل آوندهای چوبی و آوندهای آبکشی دیده میشود.
اگر به گذشته دئور دانش گیاهشناسی نگاه کنیم، فانیاس شاگر ارسطو در 350 سال قبل از میلاد مسیح برای نخستین بار گیاهان نهان زاد آوندی را از سایر گیاهان آوندی تشخیص داد و سرخسها را در گروهی از گیاهان بدون گل قرار داد.
لینه گیاهشناس سوئدی در سال 1735 نهانزادان آوند دار را نخستین راسته نهانزادان منظور داشت.
در سال 1854 بیسکوف که مطالعه عمیقی روی نهان زادان آوندی داشت، پروتال سرخسها را که حاصل از تندش اسپور است بخشی از دوره زندگی سرخسها معرفی نمود .
همچنین وچود دو جور پروتال را در دم اسبها مسلم ساخت.
پیش از بیسکوف نظریههای مختلف و نادرستی در مورد پروتال سرخسها وجود داشت، منجلمه ، پروتال را نوعی لپه میشناختند، دو کاندل طبق همین نظریه نهانزادان آوندی را نانزدان تک لپه یی نامید.
در سالهای بعد ار دکاندل به ترتیب نژلی به وجود آنتریدی و آنتروزوئید روی تال سرخسها پی برد.
بعد از او سومنسکی وجود آرکگن را روی پروتال سرخسها نشان داد عبور آنتروزوئید را برای ترکیب با ااسفر و تشکیل تخم از گردن آرکگن مسلم ساخت.
نهانزادان آوندی به سه گروه بزرگ زیر تقسیم میشوند: اول- پنجه گرگیان ساقه آنها در انتها دارای انشعابات دو شاخه پوشیده از برگهای کوچک و سبز رنگ است.
دوم- دم اسبیان دارای کوچک و سوزنی شکل و یا فلس مانند هستند.
ساقه آنها بند بندی، دارای انشعابات فراهم است.
به دم اسبیان بند ساقیان نیز می گویند.
سوم- سرخسها دارای برگ یا فروند با به رنگ نسبتاً وسیع رشد یافته و ساقهای با انشعابات جانبی، و غالباً ریزوم دار هستنتد.
پنجه گرگیان شکل عمومی پنجه گرگیان مشابه خزههای افراشته است، این گیاهان بیشتر خاص مناطق گرم و مرطوب هستند و در رویشهای ایران دیده نمی شوند.
انتهای ساقه و ریشه آنها دو شاخهیی است.
ساقه از برگهای ریز، انبوه و متراکم فراوان پوشیده شده انشعابات دو شاخهای آن به سنبلههای هاگ دار منتهی می شوند.
هاگدانها مشابه هاگدان سرخسها است ولی در بعضی از گونهها ریزتر از سرخسها بوده، دارای رنگ قرمز هستند هاگدانهایی که روی برگهای انتهایی سنبلهها قرار دارند.
محتوی هاگهای بسیار ریز بوده، پس از تندیدن ایجاد پروتال نر را می کنند هاگدانهایی که روی برگهای پایینی سنبله قرار دارند محتوی هاگهای بسیار ریز بوده، پس از تندین ایجاد پروتال نر را میکنند.
هاگدانهایی که روی برگهای پایینی سنبله قرار دارند محتوی هاگهای درشتتر و به رنگ زرد هستند.
هاگهای بزرگ پس از رویش پروتال ماده را به وجود میآورند.
هاگدان پنجه گرگیان با چهار شکاف باز می شوند.
پنجه گرگیان به دو دسته جورهاگها و ناجورهاگها تقسیم میشوند.
در دستهاول جنس لیکوپودیوم که معروفترین گونههی آن، لیکوپودیوم کم پلاناتوم، لیکوپودیوم کالواتوم و لیکوپودیوم اینونداتوم هستند قرار دارند.
در دسته دوم، معروفترین جنس پنجه گرگیان همان علف خوک (سلاژینلا) که دارای گونههای زیاد است قرار میگیرد (اشکال 299 تا 302).
دم اسبیان دم اسبیان کنونی، گیاهان علفی نواحی مرطوباند که در چمنزارها، مزراع، کنار جویها و چشمههای نقطا مرطوب روییده، در نواحی شمال ایران فراوان یافتن میشوند.
ساقه این گیاهان بندبندی و تو خالی است.
ریزوم دم اسبیان به طور افقی عمیقاً در خاک قرار داشته، از آن ساقههای هوایی و ریشههای نابجای فراوان جدا میشود.
دم اسبیان دو نوع ساقه، عقیم و بارور دارند.
ساقههای عقیم دم اسبیان سبز و بندبندی و در محل هر بند، پوشیده از فلسهای متعدد به هم چسبیده به صورت غلاف یک پارچه است.
فلسهای تشکیل دهنده غلاف به منزله برگهایی هستند که در کنار آنها جوانههایی به تدریج رشد کرده، شاخههای فرعی متعدد تازه را چرخهوار به وجود میآورند.
ساقههای زایا یا بارور معمولاً در بهار ظاهر شده، عاری از شاخههای فرعی بوده، در انتها حامل سنبله هاگزا هستند (شکل 303).
شکل : یک از پنجه گرگیها به نام لیکوپودیوم کالواتوم (Lycopodium Calvatum) انشعابات دو شاخهای ساقه به سنبله هاگزای (es) ختم شده است.
Sp: اسپور ردهبندی خزهها خزهها به سه راسته زیر تقسیم می شوند.
1- راسته بریالها شامل خزههای واقعی مانند هیپنوم و پلی تریکوم و خزههایی است که غالب آنها در نواحی مرطوب می رویند.
2- راسته آندرآلها هاگدانها در این گروه مانند هپاتیکها به وسیله چهار شکاف باز میشود.
3- راسته اسفاگنالها خزههای آبزی چشمههای سرد اروپا هستند.
رشتههای درهم این خزهها پس از مرگ آنها رویهم انباشته شده، بر اثر تراکم تشکیل تورب و توربزار را می دهند.
رده بندی هپاتیکها از نظر ساختار دستگاه رویشی، هپاتیکها به دو گروه تقسیم می شوند: هپاتیکهای برگدار هپاتیک های ریسهدار هپاتیکهای ریسهدار از راستههای متتزژریلا، اسفروکارپال و مارکانسیال، تشکیل میشوند.
هپاتیک های برگدار در دو راسته کالوبریال و ژن ژرماتیال قرار میگیرند.
در عدهای از هپاتیکها دستگاه رویشی دارای اندامهای ساقهای (محور) و برگی است.
در گوره دیگر این دستگاه منحصراً از ریسه تشکیل میشود.
برگها در هپاتیک فرولانیادیلاتاتا (که از هپاتیکهای برگدار است)، دارای قرینه سطحی بوده، به وطر مایل در دو ردیف چپ و راست به محور میچسبند.
هپاتیک مارکانسیا پلی مورفا فاقد محور و اندام برگی 4- پروفانروگامها: یا دانهداران ابتدایی که بازدانگان مقدماتی به شمار میآیند از این گروه گیاهی امروزه دو راسته باقی مانده است که یکی شامل یک تیره و چند جنس و دیگری یک تیره تک گونهای است.
دو راسته این گروه عبارتند از سیکادالها و ژنکیوآلها.
5- بازدانگان حقیقی یا مخروطیان: این گروه امروزه تیرههای متعددی با 500 گونه داشته، در دو نیمکره شمالی و جنوبی میرویند.
موقعیت بازدانگان در ردهبندی گیاهی در نظام (سیستم) ردهبندی گیاهان آونددار، بازدانگان گروه مستقلی در حد فاصل نهانزادان آوندی و نهاندانگان هستند.
بازدانگان امروزی که در هر دو نیمکره شمالی و جنوبی میرویند از نظر اختصاصات کلی به چند گروه مستقل تقسیم میشوند.
تقسیمات عمومی بازدانگان کلید شناسایی گروه های بازدانگان 1- گامت یا سلول تر مژکدار 2 -گامت یا سلول نر فاقد مژک 3 2- اجتماع اندامهای نر تشکیل مخروط میدهند راسته سیکادال - اجتماع اندمهای نر تشکیل مخروط نمیدهند راسته ژنکیوآل 3- مخروط نر منفرد و غیر مرکب،اندمهای رویشی دارای مجاری ترشح کننده صمغ یا رزین راسته کونیفرال - مخروطهای نر مرکب، اندمهای رویشی فاقد مجاری ترشح کننده ضمغ و رزین 4 4- گیاه کوتاه، تقریباً فاقد ساقه، برگها دو عدد، بسیار بزرگ (چندمتر) و دایمی و پایا راستهولویتچیال - گیاه دارای ساقه با شاخههای فراوان، برگهای متقابل، متعدد 5 5- گیاه دارای دو نوع ساقه )کوتاه وبلند)، دارای برگهای فراوان، یا رگبرگهای مشبک و واقع بر ساقههای کوتاه راسته افدرال