شبکه های به هم تنیده جهانی بر پایه کار بر اینترنت به سوی تکامل پیش می روند و به طور مستمر به بازسازی خویش می پردازند در اثنای این تغییر و تحول و بازسازی مفهوم جدیدی به نام Portal مطرح گشته است و زیر بنای تحولات مهمی در آینده گشت که شاید زمانی دور از انتظار و دسترس فرض می شد.
رشد واحدهای تجاری در دوره اخیر شیوه های نوین را جهت این پیشرفت می طلبد . پرداختن به تجارت از طریق Portal های یکی از این مدل های جدید است . پیشرفت در تکنولوژی های بی سیم تأثیرات زیادی روی پیشرفت Portal ها داشته است . Portal ها موج جدیدی از اینترنت می خوانند.
تاریخچه ایجاد Portalها به اوایل دهه 1990 باز می گردد . در سال 1994 وقتی Net scape Navigator گسترش پیدا کرد : استفاده از وب ها تقریباً عمومیت پیدا کرد . دو پروفسور و جری یانگ ( jerry Yong ) مدلی ا زیک سایت با دسترسی برای آسان برای هر کسب ساختند . سایت اولیه jerry Yang’s Guid to www نام داشت . در آن زمان این سایت با امکانات ویژه اش بسیار مورد توجه قرار گرفت و توجه بسیاری از اسپانسرها را به سوی خود جلب کرد . استقبال شایان از این سایت این دو را بر آن داشت تا به توسعه آن بپردازند و سپس آن را به Yahoo ! که همچنان از پر مخاطب ترین و عمومی تین سایت هاست تبدیل کردند.
موفقیت Yahoo ! سایر شرکت ها را بر آن داشت تا از این تکنیک پیروی کنند و اکنون شاهد صدها Portal روی شبکه جهانی وب هستیم.
برخی بر این باورند که قرار دادن واژه Portal روی home page ، سایت مورد نظر را به یک Portal تبدیل خواهد کرد و افزون چندین ارتباط (Link ) و خصوصاً استفاده از یک موتور جستجو بر ای دستیابی به اطلاعات روی Web ، برای تبدیل یک وب سایت به Portal کافی است ولی آیا Portal ها به همین راحتی قابل وصولند؟
برای پاسخ به این سوال بهتر است بیتشر با ساختار و مشخصات یک Portal آشنا شویم و Portal چیست؟
از نظر لغوی واژه Portal در دیکشنری آکسفورد به دوروازه (Gate Way ) تعبیر شده است یک Portal روی اینترنت مانند یک نفطه ورود به اطلاعات قابل دسترسی در اینترنت است.
(www. Zdwebopedia.com) zd webopedia
Portal را به صورت زیر تعریف کرده است:
« یک وب سایت یا سرویسی که طیف وسیعی از منابع و خدمات مانند E-mail ، بازارهای مجازی ، موتورهای جستجو و خریدهای online ، گروه های مذاکره ، اخبار ، وقایع ورزشی ، گزارش وضعیت هوا و ….
را ارائه می دهد . در گذشته تعداد Portal ها بسیار محدود بوده ولی اکنون تقریباً همه وب سایتهای قدیمی به Portal ها تغییر پیدا کرده اند.
Portal ها به ارتباطاتی را به سایر سایت ها و Portal ها فراهم می سازند لذا مهم ترین مفهوم که از بیان Portal بر می آید استفاده مخاطبان از ارتباطات بین همه خدمات اینترنتی می باشد .
Portal روی شبکه به صورت یک ابزار رقابتی درآمده است و هر روز با امکانات بیشتری عرضه می شود . صاحبان این شرکت با سرعت دیوانه واری به پیش می تازند تا بتوانند مخاطبان بیشتری را داشته باشند . اطلاعاتی که هر Portal کاربر را به آن هدایت می کند به نوع و محل ورود بستگی دارد.
از نقطه نظر مشتری Portal ها معایبی دارد مانند اینکه کاربران فقط به اطلاعات دیکته شده و مشخصی دسترسی دارند. باید تنها به بخشی از اطلاعات قناعت کنند . Portal ها معمولاً کاربردان را به یک سری همگونه زیر یک چتر فعالیت می کند رهنمود می سازد.
مزایایی ایجاد Portal
ایجاد یک web Portal مزایایی زیر را در برخواهد داشت:
تهیه و تامین اطلاعات از منابع مخلتف با فرمت های متفاوت ارائه آن در یک قالب منفرد .
تامین خدماتی بر پایه وب مثل chat roon ، search ، E-mail FTP و ….
به کاربران اجازه می دهد که فعالیت های تجاری خود را اداره و کنترل نمایند.
معایب ایجاد Portal
ایجاد web Portal معایبی برای اکثر تجارت ها به شرح زیر خواهد داشت.
گسترش فضای رقابتی
ناتوانی در تکمیل فرایند تجارت و فروش کالا یا خدمات . این موضوع در مواردی حادتر است که مشتری اطلاعات کاملی را دریافت می نماید و در نهایت برای خرید یا دریافت خدمات به شرکت رقیب مراجعه می کند .
داشتن اطلاعات بسیار زیاد یا بسیار کم که باعث گیچ شدن مشتری می شود.
و باید شرکت ها همواره از جدیدترین اطلاعات برخوردار باشند.
چرا Portal ها مفیدند ؟
ممکن است شما نخواهید که مانند Yahoo ! تمام دنیا را تحت پوشش قرار دهید ولی شاید اطلاعتی داشته باشید که برای عده ای مفید باشند و بخواهید این دادهها و اطلاعات را منتشر کنید . برای استفاده به سایت شما مراجعه خواهند کرد به این صورت Portal ها بسیار مفید خواهند بود و ورودی های لازم را جهت کاربردان ایجاد خواهد کرد.
منابع درآمد برای صاحبان Portal
تعداد Portal web ها روی اینترت با سرعت نور در حال افزایش است و فرصت های تجاری سودمند را ایجاد می کنند . همانطور که قبلاً اشاره شد . Portal ها دروازه ای برای ورود به اطلاعات هستند بر اساس این منابع متنابهی برای درآمد در آن وجود دارد.
در آمد بر اساس مشتری
( consumer – side Revenue )
مثل برنامه ارائه حق عضویت برای عضو شدن در سایتی و استفاده از اطلاعات و خدمات سایت مورد نظر . این مدل خصوصاً زمانی بسیار مفید است که شرکت بتواند اطلاعات و خدمات ارزشمندی برای ارائه تهیه کند.
در آمد بر اساس تامین کننده
( Suplier – side Revenue )
ایجاد Line هایی از تامین کنندها به مشتریان روی سایت و دریافت وجه از تامین کننده بابت ارائه Link و آشنایی با مشتری.
درآمد از طریق تبلیغات روی سایت
صاحبان یک Portal برای کسب درآمد می توانند از هر یک از مدل های فوق یا ترکیبی را دو یا همه آن استفاده نمایند . البته مدلی که انتخاب می شود می شود به هدف سایت نیز مرتبط است .
مثلاً Portal هایی که به صورت حرفه ای به مسائل پرشکی می پردازند . عموماً از مدل اول یعنی درآمد بر اساس مشتری تکیه می کنند .
عاملان پیش برنده در گسترش Portal ها
بیشتر شرکت ها برای پاسخگویی به طیف وسیع نیازهای مخاطبان خود به ایجاد Portal دست می زنند . عوامل زیر در گسترش Portal ها موثرند.
گسترش کاربران و خدمات On- line
مطالب مفید و مورد استفاده روی وب
گسترش تجارت الکترونیکی( 4/1 میلیون خریدهای ( On –line
نرم افزارها و ابزراهای جیدید تکنولوژیکی که رشد فزاینده دارند . مثل PC ، PDA ، تلفن های اینترنتی ، ….
Portal ها همچنین باید به موارد زیر جهت توسعه هر چه بیشتر و موفق تر توجه نمایند .
مشاهده و دسترسی پذیری آسان
این نکته باعث افزایش وفاداری مشتری می گردد و مشتری در صورت رضایت درباره به سایت مراجعه خواهد کرد .
مطالب و مفاهیم جدید و کیفیت بالا در ارائه خدمات.
ایجاد صرفه جویی در هزینه های مخاطبان با مراجعه به Portal که سبب مراجعان مکرر آن ها می گردد .
بکار گیری تکنولوژی و خدمات نوین که مشتری را on-line حفظ نماید.
این کار را می توان با استفاده از درآمد ناشی از تبلیغات انجام دهد.
ارائه سرویس خدمات با ارزش افزوده زیاد.
اگر مشتریان سرویس یا خدمات مورد نظر کاری خود را با ارزش افزوده بیشتر بیابند حاضرند در ازای آن پول پرداخت کنند.
دسته بندی Portal ها
تقسم بندی Portal ها انواع بسیار گوناگونی دارد . و با توجه به نوع دیدگاه متفاوت خواهند بود در ادامه فصل به برخی از انواع دسته بندی اشاره خواهیم دسته بندی که در این مقطع مورد نظر است با توجه به کاربران می باشد.
یک Portal می تواند در سطع استفاده از کاربران خاصی باشد . که به آن user – Level می گویند و یا گروه خاصی از Portal استفاده نمایند که به آن group – Level گفته می شود . البته در usiness model سازمان می توان از ترکیبی از هر دو استفاده کرد .
نوع user – level در حال حاضر بسیار متداول می باشد و به شخصی کردن محیط برای کاربران می پردازد . کاربران در سطح و رده های گوناگون می توانند از میان گزینه های متفاوت حیطه مورد علاقه خود را بیابند و به شخصی کردن سایت مورد نظر بر طبق خواسته ها ، داده ها و اطلاعات خود بپردازند .
نوع group – Kenel
در اختیار گروهی قرار می گیرد که در موارد موضوع خاصی مسیر مشترک دارد . در این صورت مدیر این گروه به تغذیه اطلاعات و تعیین چیدمان سایت می پردازد ولی هر کدام از اعضای گروه می توانند بخش شخصی خود را داشته باشند و در حیطه کاری خود به مدیریت آن بپردازند ولی قادر به تغذیه اطلاعات به سایت کل نیستند.
بهترین نوع Portal آن است که شخص با گروهی آغاز به کار کند سپس در گروه سایت به ایجاد یک شخصی خود بپردازد . البته در حال حاضر هنوز این مسأله رایج نگشته است که شخص از یک گروه به Portal شخصی انتقال یابد.
Portal ها باید در مجموع ساده و قابل فهم برای کاربران بوده ولی می توان در بالا یا پایین Portal به تبلیغ پرداخت .
ایجاد یک Portal
برای ایجاد یک Portal نمی توان تنها از دپارتمان خاصی استفاده کرد بلکه پروژه عظیم خواهد بود که باید از کلیه واحدهای یک سازمان استفاده نمود . برای خلق یک Portal می توان از سیستم هایی نظیر سیستم زیر استفاده نمود.
1 بازاریابی : این واحد ارتباطات بازاریابی را تسهیل و برنامه لازم را و برای ایجاد Portal طراحی می نماید و پاسخگوی نگهداری پروژه وب سایت خواهد بود.
2 وظایف کارکردی : این واحد نیازمندی های تجارت ، استاندارد ها و خدمات و رویکردها و ساختارهای اطلاعاتی لازم را برای ایجاد یک Portal مناسب مشخص می کند .
3 تکنیکی : این واحد محیط عملیات را از لحاظ تکنیکی پشتیبانی می کند و ساختارهای مناسب را از لحاظ عملیاتی مشخص و نصب می نماید.
4 طراحی : نحوه چیدمان صفحات و موها و ساختار ظاهری مثل محل قرار گرفتن too bar ها ، کنترل ها ، ویزارد و … را طراحی می کند .
عوامل که در طراحی یک Portal بدان توجه می شود .
تمام سازی : مشخص کردن آنچه که از یک Portal در نهایت انتظار می رود.
مشتری مداری : تأمین آنچه که کاربران مختلف در سطوح کاربردی مختلف برای دسترسی به اطلاعات و خدمات نیاز دارند.