چکیده مقدمه و هدف: با توجه به اهمیت فوق العاده مننژیت در طب کودکان و با نظر به این که بسیاری از تست های تشخیصی در دسترس در مملکت ما فاصله زیادی تا رسیدن به استانداردهای جهانی دارند ما بر‌‌آن شدیم که ابتدا ارزش تشخیصی هر یک از علایم بالینی مننژیت را ارزیابی کنیم و شایعترین تظاهرات مننژیت را در مملکت خود شناسائی کنیم.
سپس ارزش تشخیصی تست های آزمایشگاهی را در بیمارانی که مننژیت آنها به اثبات رسیده است مورد ارزیابی قرار دهیم.
مواد و روش ها: به این منظور طی یک تحقیق توصیفی پرونده 122 کودک را که از ابتدا سال 79 تا آخر سال 82 با تشخیص مننژیت باکتریال در بیمارستان فاطمی- سهامیه قم بستری و درمان شده بودند را بررسی نمودیم.
برای سهولت کار چک لیست تهیه کردیم که در آن بر متغیرهایی مانند سن، جنس، علامت مراجعه، یافته آزمایشگاهی خون و CSF تایید و تاکید شده بود.
یافته‌های آزمایشگاهی مورد نظر شامل: تعداد WBC خون هنگام مراجعه، قند خون، BUN و Cr خون، Na+ و K+ خون، B/C و در مورد CSF هم شامل: تعداد WBC، میزان پروتئین و گلوکز خون و کشت بود.
البته به رنگ آمیزی CSF هم دقتی داشتیم اما جزء اهداف نبود.
فصل اول: معرفی پژوهش مقدمه: مننژیت عبارت است از التهاب لپتومننژ ( نرم شامه + عنکبوتیه ) علل ایجاد کننده مننژیت باکتریال: 2ماه اول زندگی: استرپتوکوک گروه B، با سیل های گرم منفی روده ای نظیر E.coli، لیستریا مونوسیتوژن و گاهاً هموفیلوس انفولونزا تیپ b.
2 ماهگی تا 12 سالگی : پنوموکوک.
، مننگوکوک، هموفیلوس انفلونزاتیپ b ( هموفیلوس انفلونزاتیپ b در کودکان زیر 4 سال شایعترین علت ایجاد کننده مننژیت باکتریال بود که بعد از کاربرد واکسن کاهش قابل توجهی پیدا کرده است ).
در کودکان با نقص ایمنی یا نقص آناتومیکی: سودوموناس، استاف اورئوس، استاف کواگولاز منفی، سالمونلا، لیستریا مونوسیتوژن.
در شکستگی سینوس ها و قاعده جمجمه: پنوموکوک در آسیب های نافذ جمجمه و اعمال جراحی مغز و اعصاب: استافیلوکوک.
درشنت های بطنی _ صفاقی : استافیلوکوک اورئوس و باکتری های روده ای.
از نظر اپیدمیولوژی: مننژیت باکتریال در فصول زمستان و بهار شایعتر بوده، در پسران بیشتر از دختران است و اکثراً بین دو ماهگی تا دوازده سالگی رخ می دهد.
از نظر راه های انتشار اولین رتبه انتشار هماتوژن است بعد تلقیح مستقیم عفونت به CNS و در نهایت انتقال عفونت از یک کانون عفونی مجاور مانند عفونت های پارامننژیال ( مثل سینوزیت، ماستوئیدیت، آمپیم سابدورال و آبسه اپیدورال ).
یکسری عوامل وجود دارند که مستعد کننده ایجاد مننژیت باکتریال در فرد می باشند که شامل: نقایص سیستم ایمنی، انتقال عملکردی طحال، نقایص آناتومیکی در دستگاه عصبی، فیستول در گوش میانی و داخلی، شکستگی جمجمه ای یا سینوس های پارانازال، شنت گذاری مغزی.
علائم بالینی در رده های سنی مختلف می توانند متفاوت باشد: - در شیر خواران علائم غیر اختصاصی و شامل گریه شدید، تحریک پذیری، بی اشتهایی، استفراغ، لتارژی و فونتانل پر، میالژی و تب است.
- در کوکان و بالغین علائم شایع عبارتند از: سر درد، فتوفوبی، سفتی گردن، استفراغ، تغییر سطح هوشیاری و تب.
تشخیص بر اساس علایم بالینی، آزمایش خون و بررسی فاکتورهای مختلف و در نهایت LP و بررسی CSF می باشد.
در CSF شمارش و افتراق سلولی، میزان پروتئین، میزان گلوکز بررسی می شود و رنگ آمیزی گرم، کشت باکتری و در موارد مشکوک به کریپتوکوکوس انجام کشت قارچ و تست های آگلوتیناسیون و لاتکس جهت بررسی آنتی ژن های پلی ساکاریدی باکتریهای کپسولدار انجام می شود.
همزمان با LP آزمایشات CBC Diff، قند خون، BUN، Creatinin، الکترولیت های سرم، کشت خون و SG ادرار انجام می شود.
در مننژیت ثانیه ها و دقیقه ها از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است و بایستی در کمترین زمان ممکن به تشخیص رسید و هر چه زودتر درمان را شروع نمود.
در یک بیمار پس از تشخیص بالینی مننژیت و یا شک زیاد به آن و بررسی اجمالی از نظر منشاء احتمالی عفونت ( گوش، سینوس ها، بیماری ادراری، پوست … ) بایستی در صورت عدم وجود علائم و نشانه های عصبی موضعی و ادم پاپی بلافاصله اقدام به گرفتن مایع مغزی نخاعی نمود.
اما اگر اختلال عصبی وجود داشته باشد ابتدا بایستی جهت رد ضایعات فضا گیر مغز CT.
Scan به عمل آمده و در صورت منفی بودن آنگاه اقدام به LP نمود.
با توجه به اهمیت فوق العاده مننژیت در طب کودکان و نقش کلیدی که تست های تشخیصی در شناسایی این بیماری مهلک دارند و با نظر به این که بسیاری از تست های تشخیصی در دسترس در مملکت ما فاصله زیادی تا رسیدن به استاندارد های جهانی دارند ( مثلاً در مننژیت های اطفال به ندرت کشت CSF نتیجه قابل قبولی بدست می دهد ) ما بر آن شدیم که ابتدا ارزش تشخیصی هر یک از علایم بالینی مننژیت را ارزیابی کنیم و شایعترین تظاهرات مننژیت را در مملکت خود شناسائی کنیم.
پس ارزش تشخیص تست های تشخیصی آزمایشگاهی را در بیمارانی که مننژیت آنها به اثبات رسیده است مورد ارزیابی قرار دهیم و بطور خلاصه برای یک طبیب ایرانی روشن نماییم که تا چه حد می تواند به علائم بیمار اعتماد کند و تا چه حد می تواند به نتایج آزمایشگاهی اعتماد کند.
همچنین در قسمت دیگری از این طرح اجرام شایع در گیر کننده CNS ( بصورت مننژیت ) مشخص خواهند شد که این مسئله کمک شایانی به نحوه انتخاب درمان تجربی در این بیماران خواهد نمود.
عوارض مننژیت بدو گروه ناپایدار و پایدار تقسیم می شوند: عوارض ناپایدار شامل: افیوژن ساب دورال، سندرم ترشح نامناسب ADH، تب طول کشیده.
عوارض پایدار شامل: اختلالات نورولوژیک، عقب ماندگی ذهنی، تشنج، تأخیر در یادگیری، اختلال دید، اختلال رفتاری.
اهداف پژوهش: 1- تعیین توزیع فراوانی سنی در کودکان بستری شده با تشخیص مننژیت باکتریال در بیمارستان کودکان فاطمی _ سهامیه قم در سال های 82-79.
2- تعیین فراوانی جنسی در کودکان بستری شده با تشخیص مننژیت باکتریال در بیمارستان کودکان فاطمی _ سهامیه قم در سال های 82-79.
3- تعیین فراوانی علت مراجعه به بیمارستان در کودکان بستری شده با تشخیص مننژیت باکتریال در بیمارستان کودکان فاطمی _ سهامیه قم در سال های 82-79.
4- تعیین توزیع فراوانی قندخون در کودکان بستری شده با تشخیص مننژیت باکتریال در بیمارستان کودکان فاطمی _ سهامیه قم در سال های 82-79.
5- تعیین توزیع فراوانی لکوسیت های خون در کودکان بستری شده با تشخیص مننژیت باکتریال در بیمارستان کودکان فاطمی _ سهامیه قم در سال های 82-79.
6- تعیین توزیع فراوانی BUN و Creatinin خون در کودکان بستری شده با تشخیص مننژیت باکتریال در بیمارستان کودکان فاطمی _ سهامیه قم در سال های 82-79.
7- تعیین توزیع فراوانی Na+ و K+ خون در کودکان بستری شده با تشخیص مننژیت باکتریال در بیمارستان کودکان فاطمی _ سهامیه قم در سال های 82-79.
8- تعیین فراوانی Blood Culture مثبت در کودکان بستری شده با تشخیص مننژیت باکتریال در بیمارستان کودکان فاطمی _ سهامیه قم در سال های 82-79.
9- تعیین توزیع فراوانی WBC ( لکوسیت ها ) در CSF در کودکان بستری شده با تشخیص مننژیت باکتریال در بیمارستان کودکان فاطمی _ سهامیه قم در سال های 82-79.
10- تعیین توزیع فراوانی glc ( گلوکز ) در CSF در کودکان بستری شده با تشخیص مننژیت باکتریال در بیمارستان کودکان فاطمی _ سهامیه قم در سال های 82-79.
11- تعیین توزیع فراوانی پروتئین CSF در کودکان بستری شده با تشخیص مننژیت باکتریال در بیمارستان کودکان فاطمی _ سهامیه قم در سال های 82-79.
1- تعیین توزیع فراوانی سنی در کودکان بستری شده با تشخیص مننژیت باکتریال در بیمارستان کودکان فاطمی _ سهامیه قم در سال های 82-79.
12- تعیین فراوانی CSF Culture مثبت در کودکان بستری شده با تشخیص مننژیت باکتریال در بیمارستان کودکان فاطمی _ سهامیه قم در سال های 82-79.
سئوالات پژوهش: 1- توزیع فراوانی سنی در کودکان بستری شده با تشخیص مننژیت باکتریال در بیمارستان کودکان فاطمی _ سهامیه قم در سال های 82-79 چگونه است؟
2- فراوانی جنسی در کودکان بستری شده با تشخیص مننژیت باکتریال در بیمارستان کودکان فاطمی _ سهامیه قم در سال های 82-79 چگونه است؟
3- فراونی علت مراجعه به بیمارستان در کودکان بستری شده با تشخیص مننژیت باکتریال در بیمارستان کودکان فاطمی _ سهامیه قم در سال های 82-79 چگونه است؟
4- توزیع فراوانی قند خون در کودکان بستری شده با تشخیص مننژیت باکتریال در بیمارستان کودکان فاطمی _ سهامیه قم در سال های 82-79 چگونه است؟
5- توزیع فراوانی لکوسیت های خون در کودکان بستری شده با تشخیص مننژیت باکتریال در بیمارستان کودکان فاطمی _ سهامیه قم در سال های 82-79 چگونه است؟
6- توزیع فراوانی BUN و Creatinin خون در کودکان بستری شده با تشخیص مننژیت باکتریال در بیمارستان کودکان فاطمی _ سهامیه قم در سال های 82-79 چگونه است؟
7- توزیع فراوانی Na+ و K+ خون در کودکان بستری شده با تشخیص مننژیت باکتریال در بیمارستان کودکان فاطمی _ سهامیه قم در سال های 82-79 چگونه است؟
8- فراوانی Blood Culture مثبت در کودکان بستری شده با تشخیص مننژیت باکتریال در بیمارستان کودکان فاطمی _ سهامیه قم در سال های 82-79 چگونه است؟
9- توزیع فراوانی WBC در CSF در کودکان بستری شده با تشخیص مننژیت باکتریال در بیمارستان کودکان فاطمی _ سهامیه قم در سال های 82-79 چگونه است؟
10- توزیع فراوانی glc در CSF در کودکان بستری شده با تشخیص مننژیت باکتریال در بیمارستان کودکان فاطمی _ سهامیه قم در سال های 82-79 چگونه است؟
11- توزیع فراوانی پروتئین CSF در کودکان بستری شده با تشخیص مننژیت باکتریال در بیمارستان کودکان فاطمی _ سهامیه قم در سال های 82-79 چگونه است؟
12- فراوانی CSF Culture مثبت در کودکان بستری شده با تشخیص مننژیت باکتریال در بیمارستان کودکان فاطمی _ سهامیه قم در سال های 82-79 چگونه است؟
فصل دوم: متدلوژی ( روش شناسی ) نوع پژوهش: نوع پژوهش، توصیفی مقطعی ( Cross - Sectional ) می باشد.
روش نمونه گیری: سرشماری، با مراجعه به بایگانی بیمارستان کودکان فاطمی - سهامیه قم پرونده های کودکان بستری با تشخیص مننژیت باکتریال در سال های 82-79 را جدا نموده و اطلاعات لازم را با استفاده از چک لیست جمع آوری می کنیم.
حجم نمونه: جامعه آماری با جامعه هدف یکی است.
جامعه پژوهش: کودکان بستری شده با تشخیص مننژیت باکتریال در بیمارستان کودکان فاطمی - سهامیه قم در سال های 82-79.
متغیرها: سن، جنس، علت مراجعه، قند خون، تعداد لکوسیت های خون، BUN خون، Cr خون، Na+ خون، K+ خون، Blood Culture مثبت، تعداد لکوسیت های CSF، glc در CSF، Pr در CSF، CSF Culture مثبت.
روش جمع آور اطلاعات: چک لیست روش تجزیه و تحلیل اطلاعات: با جمع آوری اطلاعات و دسته بندی و تفکیک آنها و استفاده از بسته نرم افزاری SPSS اطلاعات مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد.
فصل سوم: یافته های پژوهش: تعداد 122 نفر مورد آنالیز قرار گرفتند، از این تعداد 50 نفر دختر ( 41% ) و 72 نفر پسر ( 59% ) بودند.
نسبت پسر به دختر برابر 43/1 به 1 می باشد نمودار 1.
19 نفر ( 9/15% ) از این بیماران در گروه سنی زیر 2 ماه قرار می گرفتند و 69 نفر (6/56% ) در گروه سنی 2 ماه تا پایان 7 سالگی قرار می گرفتند و 43 نفر (9/27% ) نیز در گروه سنی بالای 7 سال قرار داشتند.
نمودار 2.
از 19 نفر گروه سنی زیر 2 ماهگی 4 نفر (1/21% ) دختر و 15 نفر (9/78% ) پسر بودند، از 69 نفر گروه سنی 2 ماهگی تا 7 سالگی، 31 نفر (9/44% ) دختر و 38 نفر (1/55% ) پسر بودند و از 34 نفر گروه سنی بالای 7 سال، 15 نفر (1/44% ) دختر و 19 نفر (9/55% ) پسر بودند.
در 106 نفر (9/86% ) از این بیماران وجود تب به عنوان یکی از دلایل مراجعه مطرح شده است.
تهوع در 75 نفر (5/61% ) جزء علل مراجعه بوده است.
استفراغ در 80 نفر (6/65% )، سردرد در 52 نفر (6/42% )، سرفه در 11 نفر (9% )، بی قراری در 6 نفر (9/4% )، تشنج در 8 نفر (6/6% )، بیحالی در 23 نفر (9/18% ) و شیر نخوردن و بی اشتهایی در 10 نفر (2/8% ) از بیماران به عنوان شکایات اصلی مطرح بوده اند.
در گروه سنی زیر 2 ماهگی تب در 4/68% شایعترین دلیل بستری بوده و پس از آن شیر نخوردن در 8/36% بی قراری و بی حالی در 1/21% از بیماران و استفراغ و تشنج در 3/5% از بیماران فراوانترین دلایل بستری بوده است.
نمودار 3.
در گروه سنی 2 ماهگی تا پایان 7 سالگی در 64 نفر تب (8/92% ) در 51 نفر ( 9/73 %) استفراغ، در 47 نفر (1/68% ) تهوع، در 26 نفر (7/37% ) سردرد، در 15 نفر (7/21% ) بی حالی و در 10 نفر (5/14% ) سرفه شایعترین علل مراجعه بوده اند.
نمودار 4.
تشنج در 5 نفر (2/7% ) و بی قراری در 2 نفر (9/2% ) وجود داشت.
در گروه سنی بالای 7 سال شایعترین دلایل بستری به این شکل بوده است: تب 9 نفر (3/85% )، تهوع و استفراغ 28 نفر (4/82% )، سردرد 26 نفر ( 5/76% )، بی حالی 4 نفر (8/11%)، نمودار 5.
تشنج در 2 نفر (9/5% ) و سرفه در 1 نفر (9/2%) مشاهده شد.
در بررسی قند خون زمان بستری میانگین قندخون در گروه زیر 2 ماه برابر 42/93 ( انحراف معیار 67/58 ) با حداقل 29 و حداکثر 251 بود.
در گروه سنی 2 ماهگی تا پایان 7 سالگی میانگین قند خون زمان بستری (36/39 ) 25/11 با میزان حداقل 46 و حداکثر 217 بود.
در گروه سنی بالای 7 سال میانگین قندخون زمان بستری (71/43 ) 68/122 بود که حداقل آن 78 و حداکثر آن 256 بود.
در کل افراد تنها 2 نفر هیپوگلیسی داشتند که در گروه سنی زیر 2 ماه قرار داشتند.
در بررسی شمارش لکوسیت های خون میانگین تعداد WBC خون در گروه سنی زیر 2 ماه برابر (103 × 1/6 ) 103 × 74/12 بود که حداقل آن 103 × 2/4 و حداکثر 103 × 95/2 بود.
در گروه سنی 2 ماهگی تا پایان 7 سالگی میانگین تعداد WBC خون برابر(103 × 19/7 ) 103 × 55/14 می باشد که حداقل آن 103 × 5/3 و حداکثر آن 103 × 5/32 می باشد.
در گروه سنی بالای 7 سال میانگین تعداد WBC خون برابر (103 ×89/6 )103 × 55/13 با حداقل 103 ×3/6 و حداکثر 103 × 1/33 بوده است.
از کل تعداد کودکان 45 نفر (8/36% ) لکوسیتوز داشتند، از این تعداد 2 نفر (7/16%) در گروه سنی زیر 2 ماهگی، 28 نفر (6/40% ) در گروه سنی 2 ماه تا 7 سالگی و 15 نفر (1/44%) در گروه سنی بالای 7 سال بودند.
میانگین سطح BUN و Cr در گروه اطفال زیر 2 ماه به ترتیب (6/14 )78/29 و (2/2) 24/1 می باشد، حال آنکه در گروه سنی 2 ماهگی تا 7 سالگی ایندو مقدار به ترتیب (9/17) 98/25 و (65% ) 66/0 و در گروه سنی بالای 7 سال به ترتیب (4/9 ) 35/27 و (17% )64/0 می باشد.
در کل جمعیت کودکان مورد بررسی افزایش BUN در 57 مورد (7/46% ) مشخص شده است که از این تعداد 12 نفر (7/66 % ) در گروه سنی زیر 2 ماه، 28 نفر (8/53% ) در گروه سنی 2 ماهگی تا 7 سالگی و 17 نفر (4/65% ) جزء گروه کودکان بالای 7 سال بوده اند.
میزان Cr در 28 کودک (9/22% ) افزایش داشت که 15 نفر (3/83% ) جزء گروه سنی زیر 2 ماه، 8 نفر (16% ) در گروه سنی 2 ماهگی تا 7 سالگی و 5 نفر (20% ) در گروه سنی بالای 7 سال قرار دارند.
در بررسی الکترولیت ها میانگین سطح Na+ در گروه سنی تا 2 ماهگی (7/4) 38/139 در گروه سنی 2 ماه تا 7 سالگی (4/5 )61/133 و در گروه سنی بالای 7 سال (6) 81/134 بود.
47 مورد (5/38% )در کل جمعیت هیپوناترمی وجود داشت که 4 مورد (8/3% ) در گروه سنی زیر 2 ماهگی، 30 مورد (8/58% ) در گروه سنی 2 ماه تا 7 سالگی و 13 مورد (50%) درگروه سنی بالای 7 سالگی بودند.
میانگین سطح K+ در گروه سنی تا2 ماهگی (84%) 13/5، در گروه سنی 2ماه تا 7 سالگی (88%) 13/4 و در گروه سنی بالای 7 سالگی (51%) 85/3 بود.
16 مورد هیپوکالمی تعیین شد که 10نفر (6/19%) در گروه سنی 2 ماهگی تا 7 سالگی و 6 نفر (1/235 ) در گروه سنی بالای 7 سال قرار داشتند، در گروه زیر 2 ماهگی هیپوکالمی وجود نداشت.
در بررسی نتایج آزمایش کشت خون 188 مورد منفی (7/96% ) گزارش شده و 4 مورد (27/3% ) مثبت گزارش شده که یک مورد سیترو باکتر، یک مورد پنوموکوک، یک مورد سود و مونا و یک مورد استافیلوکوک بوده است.
از این 4 مورد، 2 نفر (3/14% ) در گروه سنی زیر 2 ماهگی، 1 نفر (8/3% ) در گروه سنی 2 ماه تا 7 سالگی و 1 نفر ( ) در گروه سنی بالای 7 سال بودند.
با توجه به این که اهمیت بررسی glc در CSF به مقایسه نسبت آن با glc خون همزمان بستگی دارد پس ما هم نسبت به گلوگز را بررسی کردیم تا نتایج معنی داری بدست آوریم.
در مجموع در 71 نفر (1/58% ) این نسبت کمتر از 50% بود که 11 نفر ( ) در گروه سنی زیر 2 ماهگی، 39 نفر (9/70% ) در گروه سنی 2 ماهگی تا 7 سالگی و 21 نفر (1/73%) در گروه سنی بالای 7 سال بودند.
میانگین این نسبت در گروه سنی زیر 2 ماهگی ( 33/37 )28/50، در گروه سنی 2ماهگی تا7 سالگی (68/29 ) 71/37 و در گروه سنی بالای 7 سال (79/25 ) 54/37 بود.
در بررسی میزان پروتئین مایع CSF در گروه سنی زیر 2 ماهگی 10نفر (6/55% ) پروتئین CSF بیتشتر از 100 بود.
در گروه سنی 2 ماه تا 7 سالگی 42 نفر (7/62% ) پروتئین بالای 45 و در گروه سنی بالای 7 سال هم 18 نفر (2/56% ) پروتئین بالای 45 داشتند.
میانگین پروتئین CSF در گروه سنی زیر 2 ماه (2/134 ) 6/131، در گروه سنی 2 ماهگی تا 7 سالگی (3/183 ) 113 و در گروه سنی بالای 7 سال (5/141 ) 6/126 می باشد.
در کشت CSF 6 مورد (49% ) مثبت شد که شامل یک مورد ستیروباکتر، یک مورد E.Coli، یک مورد دیپلوکوک گرم مثبت، یک مورد نایسریا، یک مورد پنوموکوک و یک مورد استرپتوکوک می باشد.
از آنجایی که تستهای آزمایشگاهی رایج نمی توانند تفاوتی را بین مننژیت باکتریال و مننژیت آسپتیک قائل شوند و به دلیل اینکه تشخیص زود هنگام مننژیت تأثیر مهمی در درمان و نتایج حاصل از مننژیت دارند مطالعه ای در Department of pediatic Child Healt Univerdity ofwitwatersrax روهانسبورگ انجام گرفت که هدف از این مطالعه ارزیابی تست تجمع لوکوسیتها در Csf بود که بتوان از آن به عنوان یک تست عزبالگری جهت ارزیابی مننژیت باکتریال و آسپیتیک استفاده کرد.
در این مطالعه یافته های کلنیکی و آزمایشگاهی 109 بیمار مبتلا به مننژیت که 67 نفر آنان مبتلا به مننژیت باکتریال 23 نفر ویرال و 19 نفر غیر قابل و افتراق بودند؛ مورد ارزیابی قرار گرفت و اعتبار تست تجمع دکوسیتی آنان نیز بررسی شد نمره از پیش تعیین شده تجمع لکوسیتها ( LAS ) در این بیماران با سایر مشخصات کلنیکی نوع مننژیت و سایر یافته های آزمایشگاهی مورد مقایسه قرار گرفت.
در نتایج بدست آمده میانگین LAS در مننژیت، باکتریال به طور واضحی بیشتر از مننژیت ویرال و غیر قابل افتراق بود ( 32/1% Eanye ot 84.1% ) در مننژیت باکتریال ( ?
% 0.to 16% ) در مننژیت ویرال و ( 0 to 20.7% ) در مننژیت غیر قابل افتراق.
با مقدار LAS 0 تا 3% حساسیت تست تجمع لکوسیتها 92.5% تا 98.5 ویژگی مربوطه 88.1% تا 64.3% تخمین زده شد.
شمارش WBC، اندازه گیری CRP سرم و شمارش WBC در CSF و شکت خون رنگ آمیزی CSF.
در سطح پایین ترین نسبت به LAS قرار داشتند و LAS در سطح تستهایی مانند اندازه گیری پروتئین CSF، TNF-X ، IL-TB و IL-6 و IL-8 قرار گرفت.
در مدل دگرسیون لجستیک LAS به عنوان بهترین پیشگویی کننده مننژیت باکتریال ناخته شد ( Oddsarano,1.6to3.7 ) طول مدت علائم قبل از تشخیص، درمان آنتی بیوتیکی قبل از تشخیص قطعی، عفونت HIV هیچ گدام اثری بر مقدار LAS نداشتند.12 در طی مطالعه دیگری که Fernundez و همکاران در سال 1997 در مادرید اسپانیا جهت یافتن ارتباط افیوژن ساب دورال ناشی از مننژیت همدنیلوس آنفولانزی تیپ B با یافته های کلفیکال، آزمایشگاهی و رادیولوژیک انجام دادند 38 بیمار مبتلا به مننژیت ناشی از Hinf tyne b ( Hib ) انتخاب شدند از 55% این بیماران CT مغزی از 29% نیز سونوگرافی کرانیال به عمل آمده از 76% این بیماران EEG و از 34 آنها Additory eroked potential به عمل آمده و این بیماران به مدت 24 ماه تحت پیگیری قرار گرفتند.
این بیماران 66% پسر و 34% دختر بودند و 8 بیمار دچار Subdurd effusian شدند این بیماران سطح بالاتری از WRC را در CSF خود نشان دادند.
همچنین سطح بالاتری از پروتئین و سطح پایین تری نیز از گلوکز در Csf این بیماران مشاهده شد.
همچنین این بیماران به نسبت بیشتری از بیمارانی که Suhdural Effusion نداشتند قبل از بستری یا در حین بستری دچار تشنج شدند.
(26% vs 50% ) همچنین این بیماران زمان بیشتری را نیز دچار تب بودند ( 127h.vs,73h ) به طور کلی ساب دورال افیوژن یکی از رایج ترین عوارضی است که در طی مننژیت مشاهده می شود.
بیماران تظاهرات کلنیکی و آزمایشگاهی متفاوتی را نشان می دهد و قابل ذکر است که این تظاهرات ارتباطی با سیکل های عصبی بجا مانده ندارد.13 Perez و همکاران در سال 2001 مقاله ای توضیح یافته های اپیدمیولوژیک، کلفیکال و آزمایشگاهی کودکان مبتلا به مننژیت ناشی از انرتوویروسها انتشار دارند.
در این مطالعه تمام کودکانی که درطی May 1996 تا September 1997 در بیمارستان De Cubuenes بستری شده و با کشت مثبت CSF، انترو ویرال مننژیتیس داشتند مورد بررسی قرار دارند .
60 بیمار مبتلا به مننژیت ناشی از انترو ویروس در طی این مدت سافت شد که سن میانگین آنها 4 سال بود.
50% بیماران در طی 6 ساعت نخست بررسی بیماریشان تشخیص داده شده بود و 20% در طی 2 سال نخست.
بیشترین علامت موجود در بیماران سردرد 97% تهوع 80% بود تب تنها در 56% از بیماران مشاهده می شد.
در معاینات بالینی 78% بیماران علائم مثبت مننژیت را از خود نشان دادند و تعداد WBC بیشتر از 15000/L در 28% بیمار مشاهده شد.
45% بیماران نیز دارای لیست یکی مورنونوکلئر بودند.
میانگین مدت بستری در بیمارستان 2 روز بود و درمان آنتی بیوتیکی در این بیماران آغاز شد که تمام بیماران بدون عارضه ای بیمارستان را ترک کردند به طور کلی اکثر بیماران در ماههای آخر بهار مراجعه کرده بودند یافته های آزمایشگاهی مشابه یافته های یک مننژیت تیپیک ویروسی بود البته پراکندگی نوتروفیلها تفاوتی را با سایر مننژیتهای ویرال نشان می داد.14 15 در مطالعه دیگری که در سال 2000 در St lows توسط Wong وهمکاران انجام شد 906 کودک بیمار مبتلا به مننژیت در طی یک مطالعه مورد ارزیابی CSf قرار گرفتند هدف از این مطالعه همین مقدار نرمال پروتئین CSF در کودکانی بود که با روشهای قدیمی مورد ارزیابی ابتلا به مننژیت قرار می گرفتند و این گودکان همزمان با روش (Ev-PCR) Entrovi/us -polymerase chuinreaction نیز بررسی می شدند.
این مطالعه طی 1 ژوئن تا 31 دسامبر 1998 در بیمارستان کودکان نسبت لوئیس اجرا شد.
سطح پروتئین CSF وابسته به سن در 226 بیماری که مننژیت و سایر بیماریهای نورولوژیکی با روشهای کلنیکی و آزمایشگاهی رد شده بود مورد ارزیابی قرار گرفت.
و CSF قابل بررسی 132 بیمار نیز توسط روش EV-PCR بررسی شده.
در نتایج بدست آمده سطح پروتئین CSF در نوزادان گروه کنترل بسیار بالا و متغیر بود.
( Max=1g/l ) سطح پروتئین CSF، 6 ماه پس از تولد شروع به کاهش می کند تا به اندازه حدود 0.3g/l می رسد.
این پروتئین مجدداً در دوران بلوغ شروع به افزایش می کند Q به مقادیر بالغین نزدیک می شود.
همچنین در این مطالعه سطح پروتئین CST در کسانی که EV-PCR مثبت داشتند در مقایسه با کسانی که EV-PCR منفی داشتند بالاتر گزارش شد ( اگر سنی 4 ماه تا 14 سال ).
به طور کلی مقدار پروتئین CSF یک فاکتور وابسته به سن است و نمی توان مقادیر ذکر شده برای بزرگسالان را به کودکان نیز تعمیم داد همچنین نتایجی به دنبال مثبت شدن EV-PCR بدست آورده شده ضرورت تعیین گروهای کنترل مناسب برای دست یابی به یک مقدار استاندارد از پروتئین نرمال CSF را روشن تر می سازد.16 بحث و نتیجه گیری با بررسی داده‌ها به این نتیجه می رسیم که مننژیت باکتریال در پسران بیشتر از دختران دیده می شود و بیشترین شیوع را در سنین 2 ماهگی تا 7 سالگی دارد، در بررسی کتب Text هم ذکر شده که مننژیت چرکی در پسران بیشتر از دختران دیده می‌شود و بیشترین شیوع را در سنین 2 ماهگی تا 2 سالگی دارد.
در تابلوی بالینی هنگام مراجعه تب شایعترین دلیل مراجعه بوده بعد از تب در گروه سنی زیر 2 ماهگی شیر نخوردن و بیقراری و بیحالی شایعترین علایم بوده اند و در دو گروه سنی بالاتر تهوع، استفراغ و سردرد بعد از تب شایعترین علایم بوده اند.
این نتایج با منابع مطابقت دارد بطوریکه ذکر شده در شیر خواران کوچک تحریک پذیری، بیقراری و شیر نخوردن قابل توجه می باشد و معمولاً تب وجود دارد.
کودکان بزرگتر ممکن است دچار اغتشاش شعور و کمر درد شوند و معمولاً علائم کرنینگ و برودزینسکی در صورت تشخیص مننژیت باکتریایی وجود دارند.
تشنج و اغما ممکن است بروز کنند.
و در جای دیگر ذکر شده عفونت حاد سیستم عصبی مرکزی شایعترین علت تب همراه با علایم و نشانه های بیماری سیستم عصبی مرکزی در کودکان است.
در بررسی قند خون هنگام مراجعه تغییرات گسترده ای وجود داشته اما میانگین قند خون در هر 3 گروه در محدوده نرمال بوده است و فقط دو نفر هیپوگلسیمی داشتند که مربوط به گروه سنی زیر 2 ماه بوده که احتمالاً به علت شیر نخوردن بوده است.
وجود لوکوسیتوز در گروه سنی زیر 2 ماه شاخص مناسبی برای تشخیص مننژیت باکتریال به شمار نرفته حال آنکه در دو گروه سنی بالای 2 ماه حدود نیمی از بیماران لوکوسیتوز واضح داشته اند.
نکته قابل توجه این است که در 101 نفر (7/82%) تعداد نوتروفیل ها 50% تعداد WBCها را تشکیل می دهد که 17 نفر (7/89%) در گروه سنی زیر 2 ماهگی، 58 نفر (84%) در گروه سنی 2 ماهگی تا 7 سالگی و 26 نفر (4/76%) در گروه سنی بالای 7 سال قرار دارند.
در کتب منابع در تشخیص مننژیت باکتریال اشاره ای به WBC در خون نشده زیرا معیار اصلی تشخیص براساس آنالیز مایع CSF است.
میانگین سطح BUN و Cr در گروه سنی زیر 2 ماه در محدوده بالاتر از سطح طبیعی بوده ولی در دو گروه سنی دیگر میانگین سطح BUN و Cr در محدوده قابل قبول قرار داشتند، در این مورد مطالعه مشابهی انجام نشده است.
هایپوناترمی و هایپوکالمی در گروه های سنی بالای 2 ماه یافته نسبتاً شایعی به شمار می‌رود، در حالیکه در گروه سنی زیر 2 ماه این الکترولیت ها در محدوده نرمال قرار داشتند.
در مورد هایپوکالمی در کتب منابع و مقالات اشاره ای نشده اما هایپوناترمی بسیار مهم تلقی شده است و علت آن ایجاد سندرم ترشح نامتناسب هورمون آنتی دیورتیک (SIADH) است که باعث احتباس بیش از حد مایع و افزایش خطر ازدیاد فشار داخل جمجه می شود و در میزان مایع درمانی نقش بسزایی دارد.
میزان ایجاد این سندرم در 50-30 درصد بیماران مشخص شده است.
(1و2) ارزش کشت خون در این بررسی در تایید تشخیص مننژیت بسیار ضعیف بوده چون برای (4/52%) 64 مورد هیچ گونه اطلاعاتی ثبت نشده و از طرفی در سایر موارد (2/44%) 54 مورد منفی و تنها (27/3%) 4 مورد مثبت ذکر شده است.
براساس منابع کشت خون در 90-50 درصد بیماران مثبت است.
در بررسی لکوسیت های CSF به این نتیجه رسیدیم که این متغیر از ارزش تشخیصی بالایی برخوردار است و این ارزش با بالا رفتن سن بیشتر می شود بطوریکه در گروه سنی بالای 7 سال 100% موارد لکوسیت افزایش یافته است، و در همین بررسی باز به این نتیجه رسیدیم که در 7/87% موارد نوتروفیل بیش از 50% تعداد لکوسیت های CSF را تشکیل می دهد.
البته در 4/2% موارد هم اطلاعاتی در مورد درصد نوتروفیل CSF نداشتیم.
در 9/9% موارد باقی مانده یا از نوع مننژیت TB بوده‌اند یا کشت و اسمیر مثبت داشته اند و یا تشخیص صرفاً براساس پاسخ به درمان بوده است.
در منابع هم ذکرشده که در مننژیت باکتریایی حاد تعدادWBC درCSF 60000-100 (2) و در جای دیگر 1000-100 (1) می باشد که PMNها اغلب آن را تشکیل می دهند.
در مننژیت باکتریایی بد درمان شده تعداد 10000-1 (2) و در جای دیگر 10000-5 (1) که معمولاً PMNها غالب هستند ولی اگر درمان برای مدت طولانی باشد، مونونوکلئرها غالب هستند.
در مننژیت سلی هم تعداد 500-10 که ابتدا اغلب پلی مورفونوکلئر و سپس اغلب لنفوسیت و منوسیت هستند.
در بررسی نسبت گلوکز CSF به گلوکز خون شاخص نسبتاً خوبی برای تشخیص به شمار می رود و این نسبت با افزایش سن ارزش بیشتری می یابد به نحوی که در گروه سنی بالای 7 سال، 1/73% نسبت کمتر از 50% و 3/92% نسبت کمتر از 60% داشته اند.
براساس کتب مرجع هم گلوکز CSF کاهش می یابد و معمولاً زیر 40 (کمتر از 50% گلوکز سرم) می رسد (1)و(2).
در جای دیگری ذکر شده که هیپوگلیکوراشی (کاهش سطح گلوکز مایع مغزی نخاعی) ناشی از کاهش انتقال glc توسط بافت مغزی می‌باشد(1).
میزان گلوکز نرمال در سنین 4-0 هفتگی در مایع CSF mg/dL1046 می باشد (1).