مقدمه
این مقاله در مورد ویروس HIV که منجر به ایدز می شود می باشد و مطالب زیادی در این موارد درونش ذکر شده است .
این عفونت ویروس نقص ایمنی انسان (human Immuno deficiency viruses) نام دارد که منجر به سندروم نقص ایمنی اکتسابی (Acquired Immuno Definicincy Syndrome) می باشد که در بیست اخیر پیشرفت زیادی داشته و تحقیقات زیادی روی آن انجام شده است . که دانشمندان اعتقاد دارند که این بیماری از آفریقا سرچشمه گرفته که نوعی میمون که دارای این بیماری بود از طریق گاز گرفتن آن را به انسان ها منتقل کرده که این بیماری از طریق موارد انتقال این بیماری به انسانی های دیگر منتقل شده تا اکنون به این حد رسیده این بیماری هفتمین بیماری کشنده در آمریکا محسوب می شود که بیشتر در جوانان یافت می شود که بیشترین راه انتقال آن تماسهای جنسی و استفاده از سرنگهای آلوده است .
زنگ اعلام خطر و هشدار مهم برای همگان :
در سال 1981 میلادی موارد اولیه ابتلاء به بیماری ایدز در ایالات متحده آمریکا و کشور فرانسه اعلام گردید . سپس بیماری خط مشی همهگیر به خود گرفت . در اواخر اکتبر 1986 در حدود 1500 مورد در کشور فرانسه تشخیص داده شد . در همان سال تعداد افراد آلوده به ویروس ایدز بین 000/100 تا 000/150 نفر تخمین زده می شد . در ایالات متحده آمریکا تعداد مبتلایان 000/25 نفر و تعداد افراد آلوده به ویروس ، یک میلیون و پانصد هزار نفر بود . هر چند که در کلیه کشورهای در حال توسعه به ویژه آفریقای مرکزی وضع ناگواری وجود داشت . تعداد افراد آلوده در سال 1987 بالغ بر 10 میلیون نفر بود . در آن زمان تخمین زده می شد که سرنوشت و آیند همهگیری مخاطرهانگیزتر خواهد شد . به طوری که در سال 1988 موارد جدید ابتلاء در کشور فرانسه به 3000 تا 5000 نفر و در سال 1999 به بیش از 000/20 نفر رسید و در ایالات متحده آمریکا 000/270 نفر مبتلا شدند و تعداد مرگ و میر در کشور فرانسه 000/179 نفر و تعداد قربانیان و میر فقط در سال 1999 در آمریکا 000/54 نفر بوده است .
باید دانست که اقدامات امروزی هر چه باشد . پیش بینی پیشرفت بیماری ، تغییر نخواهد کرد . حداکثر افرادی که در 5 سالاینده به بیماری ایدز مبتلا خواهند شد ؛ افرادی هستند که به ویروس ایدز آلوده شده اند چنانچه از انتقال جدید جلوگیری به عمل نیاید تعداد این افراد بر اساس تخمین به عمل آمده فقط در کشور فرانسه به چند هزار و حتی یک میلیون نفر نیز خواهد رسید .
این افراد آلوده به ویروس ، مردان ، زنان و کودکان - در بقیه دوره زندگی منشاء انتقال بیماری در خلال روابط جنسی خواهد بود و خود بسوی ابتلاء به بیماری پیش خواهند رفت . اما درباره زنان آلوده ، خطر انتقال ویروس به کودکان ، در دوران قبل از تولد ، در حدود 50 درصد خواهد بود . باید توجه داشت که با وجود پیشرفت های حاصل شده و پیشرفتهایی که در مدت 5 سال آینده حاصل خواهد شد ، آثار روانی و بویژه پسیکوز حاصل از عدم اطمینان در جامعه باقی خواهد ماند که مستلزم مبارزه این مسئله می باشد .
به طور یقین تمام افراد جامعه به بیماری ایدز مبتلا نخواهند شد . یعنی هر یک از افراد اجتماع ابتدا در معرض آلودگی به ویروس قرار خواهند گرفت ولی تعدادی از آنان به بیماری مبتلا خواهند شد . بررسی های مختلف نشان داده که انتقال ویروس از راه تماس های معمولی خانوادگی و اجتماعی ، استفاده از ملحفه ها و یا انتقال از راه استفاده از ظروف افراد آلوده و گزش حشرات امکان ندارد .
ولی باید در نظر داشت که در انتخاب ویروس ، سن ، جنس و نژاد دخالت ندارد . انتقال ویروس مانند هر بیماری مقاربتی دیگر از مرد به زن و بالعکس امکان پذیر است. بطور مسلم هر فردی که از راه تزریق داخل وریدی آلوده شود می تواند ویروس را از راه تماس جنسی منتقل نماید . با وجود اینکه در سال های آینده ابتلاء به بیماری ایدز در گروه های در معرض خطر مانند : همجنس بازان یا معتادین به مواد مخدر تزریقی داخل وریدی افزایش خواهد یافت اما مسئله به این نوع انتقال خاتمه پیدا نخواهد کرد بلکه انتقال از راه تماس جنسی اهمیت خاصی داشته و خواهد داشت و به همین ترتیب تعداد کودکان مبتلا به ایدز در ظرف چند سال آینده به ده برابر افزایش خواهد یافت . با توجه به اینکه پیشرفتهایی در مقوله درمان حاصل آمده متأسفانه در آینده نزدیک به درمان واقعی و به ویژه پیشگیری بوسیله واکسن نباید امیدوار بود .
بنابراین ، در حال حاضر آموزش معمولی در درجه اول اهمیت قرار دارد و بهترین روش پیشگیری است به شرط اینکه به طور مداوم انجام شود و همراه با آموزش منظم مبتلایان به ایدز باشد که از انتقال بیماری به دیگران پرهیز نمایند .
بطورکلی آموزش و آگاه ساختن افراد جامعه بر اساس برنامه های از قبل تدوین شده ، منظم و مستمر اولین و مؤثرترین قدم در راه مبارزه با بیماری ایدز است .
ایدز چیست؟
ایدز شکل بسیار وخیم عفونت بدن بر اثر ویروس HIV می باشد . موقعی که ابتلاء دستگاه ایمنی بدن خیلی پیشرفت نماید ، بیماری همراه با تظاهر عفونت های مختلف و تومورهای خودنمایی می کند . باید توجه داشت که اکثر عفونتهایی که در خلال سیر بیماری ایدز مشاهده می شوند در نتیجه میکروب های فرصت طلب می باشند به عبارت دیگر عوامل باکتریایی ، ویروسی و یا انگلی هستند که از تقلیل و نقص قدرت ایمنی سوء استفاده می کنند . این عوامل در اکثر افراد جامعه به شکل بی آزار وجود دارند ولی بیماری ایجاد نمی نمایند . مانند : ویروس «پنوموسیتیس کارینی» . همچنین عواملی که در شرایط طبیعی فقط بیماریهای مکانی خوش خیم ایجاد می کنند ، در صورتی که به هنگام ابتلاء به ایدز سبب بیماری بسیار وخیم و یا طولانی می گردند .
در مورد انگل ها و سایر ویروس ها و حتی باکتری ها نیز وضع به همین شکل است . دو نوع تومور نیز ممکن است همراه بیماری ایدز مشاهده شوند : سارکم کاپوزی و لنفوم ها . بطورکلی در افراد مبتلا به نقص دستگاه ایمنی از یکسو اکثر عوامل اعم از باکتری ها ، ویروس ها و انگل ها که در شرایط طبیعی بی آزارند و بیماری زا نیستند و از سوی دیگر تومورها به اشکال فوقالعاده وخیم ظاهر می شوند و در نتیجه می توان گفت که این عوامل از اختلال عمل دستگاه ایمنی سوء استفاده می نمایند و یا به معنای واقعی کلمه از فرصت استثنایی پیش آمده برای تهاجم و ایجاد بیماری به شکل وخیم سود می جویند . بنابراین عوامل یاد شده بنام عوامل «فرصت طلب» نامگذاری شده اند .
نشانه های بیماری «ایدز»
نشانه های بیماری که عملاً بسیار متغیر هستند ؛ به تظاهر عفونت ها یا تومورهای مختلف و محل تمرکز آنها در بدن بستگی دارند . درجه حرارت بدن بالاتر از 38 درجه سانتی گراد به مدت طولانی و مزمن و لاغری بیش از 10 درصد وزن بدن بطور شایع دیده می شود . برخی از اعضاء بدن بیش از سایر اعضاء مورد تهاجم قرار میگیرند و مبتلا می شوند بنابراین نشانه های ابتلا عضو خاص نیز ظاهر می گردند .
الف)ریه ها: حداقل در 90 درصد موارد ریه ها به ایدز ، مبتلا می شوند . بیماری پنوموسیستوز در حدود 50 درصد موارد موجود دارد . سرفه های خشک و مداوم که با اختلالات تنفسی همراه می باشد از علائم شایع است .
ب)دستگاه عصبی و مغز : ممکن است مننژیت به علت قارچ ها و یا ویروس ها ایجاد گردد . ابتلاء به عفونت و یا تومور مغزی ممکن است به اختلال در تکلم ، اختلالات رفتاری و یا روانی منجر شود و همچنین ابتلاء چشم بویژه به علت ویروس سیتومگال به اختلالات بینایی و یا کوری منجر شود .
ج)دستگاه گوارش : شایع ترین نشانه بیماری اسهال است که به شکل حاد بروز مینماید بطوری که مقدار مدفوع ممکن است به چندین لیتر برسد و به عدم تغذیه و لاغری شدید منجر گردد .
ت)مخاط ها : مخاط دهان ، اعضاء تناسلی و یا مقعد ممکن است مبتلا گردند . ابتلاء مخاط ها اغلب به عواملی مانند قارچ ها ، ویروس ها و یا تومورها که شایع ترین آنها «تومور کاپوزی» است می باشد .
ث)پوست : پوست محل جایگزینی ضایعات بویژه تومورهای کاپوزی می باشد که ممکن است به شکل چند لکه منتشر و یا برعکس در تمام سطح بدن تظاهر نماید . همچنین ممکن است عفونت های ویروسی مانند : زخم های مزمن ، تب خال . آبله مرغان و یا زونای وسیع ظاهر شوند . اما نباید از عکس العملهای آلرژیک غافل بود . شیوع این اختلالات باید مورد توجه قرار گیرد . برخی از داروهای حاوی سولفامید در متجاوز از 50 درصد موارد عامل عکس العمل های یاد شده می باشند . به طور کلی در بیماران مبتلا به ایدز حساسیت نسبت به دارو فوق العاده افزایش می یابد . این عکس العمل ها در اکثر موارد به شکل ضایعات پوستی بزرگ قرمز ظاهر می شوند که توأم با اندکی خارش بوده ، و در عرض چند روز خود به خود از بین می روند . برخی اوقات و بندرت این عکس العمل ها به طور وسیع ظاهر و تاول هایی در پوست مشاهده می گردد . همچنین ممکن است زگیل های کوچکی که مولوسکوم نامیده میشود ظاهر شوند .
مخاطرات در خلال سیر عفونت بوسیله ویروس ایدز
همان گونه که قبلاً گفته شد در خلال ماه ها یا سال هایی که عفونت به سیر خود ادامه میدهد در یک مرحله استقرار می یابد . در خلال این مرحله یعنی دوره استقرار ، تظاهرات فیزیکی یا وجود ندارند و یا فوق العاده زئی هستند . در این مرحله که در آن عفونت ، خاموش است تفسیرهای نامشخص و مبهمی مطرح می گردد زیرا یا هرگز بیماری پیشرفت نمی کند یا برعکس بسوی وخامت می رود .
با انجام مطالعات و بررسی های متعدد نسبت به درصد اشکال مختلف عفونت و همچنین میزان خط سیر به سوی شکل بسیار وخیم مشخص شده است . ارقام بدست آمده بسیار متغیر می باشند و از آنجا که سیر عفونت مقطعی است بنابراین گذشت زمان سبب تغییراتی در انتشار و حتی اشکال مختلف بیماری می گردد .
بطورکلی اکنون کوشش بر این است که نمونه های ریاضی به کار ببرند تا نسبت اشکال مختلف بیماری را در یک گروه افراد آلوده به ویروس پیشگویی نمایند . همچنین نتیجه تغییر این نمونه ها می تواند خط پیشرفت بیماری را بر حسب پارامترهای بالینی ، بیولوژیک یا همهگیرشناسی ارزیابی نماید . اما نتیجه آنها کاملاً ضدونقیض است . برخی اطلاعات نشان می دهند که سیر تدریجی بیماری بر اثر گذشت زمان بالا رونده است و بیمار به سوی حالت وخامت می رود . برخی اطلاعات دیگر نشان داده اند که دو گروه جمعیت وجود دارد :در تعداد بیماری به سوی وخامت می گراید ، در صورتی که در تعدادی دیگر خط مشی بیماری ثابت باقی می ماند .