آفات مهم درختان پسته و مبارزه با آنها
آفات پسته تنوع زیادی دارند و هر آفت نیز طرز خسارت و بیولوژی خاص خود را دارا می باشد در روش سنتی مبارزه با آفات با توجه به جمعیت و خسارت هر آفت و بدون در نظر گرفتن سایر آفات ووضعیت اکولوژیک منطقه به طریق شیمیایی صورت می گیرد بطوری که مصرف بی رویه سموم باعث ایجاد مقاومت حشرات و بهم خوردن تعادل زیست محیطی واز بین بردن دشمنان طبیعی می گردد.
درروشهای نوین ، مبارزه با آفات با نگرش وسیع تری انجام می گیرد و به جای کنترل یک آفت ، کنترل کلیه آفات و به جای استفاده از یک روش از روشهای مختلف مبارزه استفاده می شود که دراین خصوص موارد مختلف زیست محیطی و غیره نیز مورد توجه قرار می گیرد از روشهای نوین می توان به مدیریت کنترل تلفیقی مبارزه با آفات (I.P.M ) ومدیریت تلفیقی محصول (I.C.M ) اشاره کرد . جا دارد این روشها در کنترل آفات پسته مورد توجه واقع شده و مبارزه شیمیایی به عنوان آخرین حربه مبارزه با آفات در برنامه ریزی ها قرار گیرد.
پسیل معمولی پسته ( شیره خشک ) agonosceiae pistaciae
پسیل معمولی پسته ازگروه آفات درجه یک پسته می باشد که درتمام مناطق پسته کاری کشور گسترش دارد باغداران به آن شیره خشک می گویند زیرا عسلک دفع شده از انتهای بدن (کورنیکول ) پوره ها در مقابل هوا خشک شده تبدیل به دانه های مدور شکری مانند می شود کهروی برگهای زیرین وزیر درختان می زیرد و گاها شیره نباتی بصورت فتیله از انتهای بدن پوره ها خارج می شود.
زیست شناسی :
زمستان گذرانی بصورت حشره کامل زیر برگها ، شکاف دیوارها وزیر علفهای هرز می باشد ، حشرات کامل از نیمه دوم اسفند ماه از محل زمستان گذرانی خارج می شوند ، حشرات ماده بعد از جفتگیری روی جوانه های متورم و پس از باز شدن برگها عمدتا روی برگها و یا زیر برگها تخم ریزی می کنند. معمولا تخم گذاری از نیمه دوم فروردین ماه شروع می شود.
پسیل پسته 6-5 نسل دارد و نقطه اوج تراکم پوره ها در اواسط مهر ماه مصادف با صورتی شدن حاشیه برگها ورگبرگهای اصلی و ارغوانی شدن برگها می باشد.
نحوه خسارت
نوزادان خسارت
نوزادان پسیل پس از خروج ازتخم تغذیه خود را با مکیدن شیره گیاهی درختان پسته شروع می کنند ، پوره ها در تمام مراحل دوره زندگی و حشرات کامل تا زمان مرگ به تغذیه خود ادامه می دهند و مقادیر بسیار زیادی عسلک که به شکرک معروف است ترشح می کنند ، تغذیه آفت از بافتهای گیاه موجب ضعف کلی گیاه می گردد. خسارت اقتصادی آفت بستگی به زمان و مرحله رشد اندامهای گیاه دارد. زمانهای حساس خسارت اوایل شروع مغز بستن پسته و پس از آن می باشد که جمعیت بالای آفت می تواند موجب پوکی و نیم مغز شدن دانه ها گردد ضمنا حمله پسیل منجر به ریزش جوانه های در حال تشکیل سال آینده و نهایتا ریزش برگها می شود بطوریکه گیاه بشدت ضعیف شده و در سال آینده نیز رشد خوبی نخواهد داشت.
مبارزه با پسیل پسته
ارقام متحمل :
آلودگی ارقام مختلف پسته به پسیل متفاوت است بطوریکه کمترین زادو ولد روی ارقام بادامی زرند، ایتالیایی درشت ، ایتالیایی ریز و سرخس دارد بطوریکه سرعت رشد پوره ها روی این ارقام کندتر و میزان مرگ و میرنیزبالاست.
بطور کلی ارقام معروف و تجاری پسته شرایط مناسب تری برای افزایش جمعیت معمولی پسیل پسته دارند و به بیان دیگر، ارقام اکبری ، کله قوچی ،احمد آقایی درشت و ایتالیایی ریز می باشند. کمترین نرخ رشد و افزایش پسیل برروی گونه های پسته وحشی کسور و بنه می باشد.
2.مبارزه تلفیقی :
بکارگیری چند روش مبارزه از جمله مبارزه بیولوژیک ،کارتهای زرد ، مبارزه مکانیکی و شیمیایی و ... که بتوانند حداکثر بازدهی را داشته باشند مبارزه تلفیقی می باشد بطوریکه مبارزه شیمیایی به عنوان آخرین مبارزه مورد استفاده قرار گیرد.
3.مبارزه شیمیایی :
برای مبارزه شیمیایی از سموم ذیل استفاده می شود.
کنسالت 5/0لیتر درهزار لیتر آب
کنفیدور 4/0 لیتر در هزار لیتر آب
دارتون 5/2 لیتر در هزار لیتر آب
میتاک ( آمیتراز ) 5/1 لیتر درهزار لیتر آب
موسپیلان 200 – 150 گرم درهزار لیتر آب
زمان مبارزه : وجود 15 – 10 عدد تخم و یا پوره پسیل درپشت و روی برگچه های پسته برای انجام مبارزه توصیه می گردد.
4. مبارزه بیولوژیک
1 – 4 . زنبور psyllaphagus pistacea عمده ترین پارازیتوئید و عامل کنترل طبیعی جمعیت آفت پسیل پسته می باشد و در تمام ایران پراکنده است ، در طول فصل رشد درخت پسته ، از اوایل بهار تا اواخر پاییز برروی درخت پسته فعال است و به تمام سنین پورگی پسیل حمله می کند زندگی این زنبور با پسیل کاملا مطابق دارد بطوریکه با هم به دیاپوز رفته و از خواب بیدار می شوند ، این حشره در مرحله شفیرگی در داخل پوره های مومیایی شده پسیل وارد دیاپوز می شود ، زمان ظهور زنبور ابتدای بهار است.
2 – 4 . حشره شکارگز بالتوری chrysopella carnea
از مهمترین بالتوری های شکارچی باغات پسته می باشد که از پسیل هم تغذیه می کند . این گونه با ترجیح غذایی شته خواری در محیط اکولوژیکی زراعی و مرطوب فعال می باشد و گونه غالب پسته کاریهای استان کرمان می باشد و لاورهای این حشره نقش مهمی در کنترل پسیل پسته دارند و ازتخم و پوره های سنین مختلف پسیل تغذیه می کنند .
. تله های چسبنده زرد رنگ :
یکی دیگر از روشهای مبارزه تلفیقی استفاده از تله های زرد رنگ برای شکار حشرات کامل پسیل پسته می باشد ، استفاده از تله های زرد رنگ چسبدار به منظور جلب حشرات کامل پسیل در نسلهای مختلف آفت و به تعداد 2 عدد تله به فاصله یک درخت در میان روی درختان و در ارتفاع بالاتر از 5/1 متر از سطح زمین توصیه گردد. قابل ذکر است تله های زرد تاثیر قاطعی در کنترل آفت ندارد ولی تا حدی از شدت طغیان جلوگیری می کند.
پروانه چوبخوار پسته kermania postacilla
این آفت در حال حاضر یکی از آفات درجه یک پسته محسوب می شود و در اکثر مناطق پسته کاری کشور گسترش دارد.
زیست شناسی ( بیولوژی ) :
این حشره زمستان را به صورت لارو کامل در داخل سرشاخه های پسته می گذراند و در اواخر زمستان لاروها از شاخه ها خارج شده و در روی سرشاخه ها و نزدیک جوانه ها مستقر می شوند و پیله خاکستری رنگی بدور خود می تنند ودر داخل آن تبدیل به شفیره می شوند پس از مدتی حدود 25 – 35 روز پروانه ها از شفیره ها خارج و پس از جفتگیری روی سرشاخه های سبز و خوشه ها تخمگذاری می کنند از تخم ها لاروهای کوچک سن یک خارج و بطور مستقیم وارد مغز محور خوشه و یا مغز سر شاخه های سبز می شوند . این آفت یک نسل در سال دارد.
طرز خسارت :
این آفت فقط به درختان پسته حمله کرده و طرز خسارت آن به دو طریق است.
بعضی از لاروهای پروانه از مغز محور خوشه تغذیه نموده و باعث مرگ حدود 5 تا 8 درصد میوه ها ی خوشه می گردند ، گاهی نیز تمام خوشه خشکیده و باعث ریزش دانه ها می گردد.