ایدزچیست؟
AIDS ایدز یکی از بیماریهای ویروسی واگیردار است .
ویروس این بیماری(HIV) به تدریج قدرت دفاعی بدن را کم می کند، بطوریکه انسان مبتلا حتی در مقابل بیماریها وعفونتها خیلی ضعیف هم نمی تواند مقاومت کند و از پا در می آید.
ایدز چگونه سرایت می کند؟
از سه طریق 1- در اثر تماس جنسی بین دو نفر که یکی آلوده به ویروس باشد.
ویروس می تواند از مرد به زن یا از زن به مرد ویا از مرد به مرد منتقل شود.
2- از طریق خون وفرآورده ها ی خونی و تزریق با سرنگ آلوده، مخصوصاً استفاده مجدد از سرنگ های یکبار مصرف در معتادان تزریقی * وسایل پزشکی و دندانپزشکی آلوده * تیغ سلمانی،مسواک، لوازم حجامت و خال کوبی آلوده 3- انتقال از مادر آلوده به طفل »انتقال ممکن است قبل از زایمان، حین زایمان و یا بعد از زایمان اتفاق بیافتد» نگران نباشید!!!!!!
روابط عادی اجتماعی با اشخاص آلوده به ویروس ایدز، موجب سرایت آلودگی نمیشود.
ویروس ایدز از طریق تماس های عادی مانند نشستن درکنار هم، حرف زدن، دست دادن، نیش حشرات، حمام، استخرشنا، وسایل نقلیه عمومی، ظروف غذا خوری، توالت،سرفه،عطسه وحتی روبوسی منتقل نمی شود.
روشهای پیشگیری دوری از بی بندوباری جنسی و پایبندی به اصول اخلاقی و خانوادگی 2- از استفاده مجدد سرنگهای یکبار مصرف جدا خود داری شود.آآوآ 3- قبل از بکار بردن هرگونه وسایل برنده و سوراخ کننده پوست «لوازم حجامت و خال کوبی» از آلوده نبودن آن اطمینان حاصل شود.
4- هرگز از مسواک وتیغ صورت تراشی بصورت مشترک استفاده نشود.
نکات مهم 1- اغلب افرادی که آلوده به ویروس ایدز هستند،ظاهراً سالم به نظر می رسند وحتی ممکن است از آلودگی خود هم بی خبر باشند.
2- بیماری خطرناک ایدز فقط قابل پیشگیری است،چرا که نه درمان دارد ونه واکسن 3- ایدز نه زن می شناسد، نه مرد،نه کودک ونه پیر 4- مبارزه با ایدز یک مسئولیت فردی واجتماعی است.
ایدز یا بلای قرن تنها منبع ومخزن ویروس ایدز انسان است؛ وچون ویروس،ضعیف و آسیب پذیر است،باتماس نزدیک از یک فرد به فرد دیگر منتقل می شود.
ویروس ایدز در اکثر ترشحات بدن دیده شده است اما تنها خون و مایعات داخل بدن، ترشحات جنسی زن و مرد و شیر مادر قابلیت انتقال آن را دارند.
کلمه ایدز از حروف اول: Acquired Immune Deficiency Syndrome گرفته شده که به معنی نشانه هایی از نقص ایمنی اکتسابی است.
از نخستین سالهای ظهور بیماری تا سال 1983 میلادی نگرش های متفاوتی درباره عامل مولد بیماری مطرح بود؛ تا این که در سال 1983 میلادی ویروس جدیدی به وسیله محقیقین انستیتو پاستور پاریس با همکاری گروهی از پزشکان بالینی کشف شد که این ویروس به تدریج قدرت دفاعی بدن را کم می کرد؛ به طوریکه بدن فرد مبتلا حتی درمقابل بیماری ها یا عفونت های خیلی سبک هم نمی توانست مقاومت کند و درنتیجه از بین می رفت.
این ویروس HIV است که مخفف Human Immunodeficiency Virus می باشد.
به طور کلی دستگاه دفاعی بدن برای مبارزه با انواع مختلف تهاجمات خارجی یا نابسامانی های داخلی اعمالی را انجام می دهد.
تهاجمات خارجی شامل: بیماری های ویروسی، باکتریایی، انگلی،قارچی و ورود سم ها به بدن می باشند؛ و نابسامانی های داخلی مانند: تومورهایی که درنتیجه تکثیر غیر طبیعی سلول ایجاد می شوند.
حال اگر به دلایلی این دستگاه دفاعی آسیب ببیند، نمی تواند اعمال دفاعی خود رابه خوبی انجام دهد وبدن دچار مشکلات عمده می شود.
در بیماری ایدز میزبان اصلی عامل عفونت،گلوبول های سفید ازنوع لنفوسیتهای کمکی (CD4) می باشند.
حمله ویروس ایدز به این سلول ها باعث اختلال در عملکرد سلول های دفاعی می شود و تکثیر آن در داخل سلول های دفاعی منجربه کاهش قابل ملاحظه آنها می شود.
این صدمات، سیستم ایمنی بدن را درمقابل عفونت ها وسرطانهای فرصت طلب که اکثراً شدید و کشنده هستند بی دفاع می نماید.
تاریخچه بیماری در سال 1981 م.
اولین موارد ابتلاء به بیماری ایدز در ایالات متحده آمریکا و کشور فرانسه اعلام شد.
سپس بیماری به صنورت همه گیر خود را نشان داد؛ به طوری که در سال 1986م.
تعداد افراد آلوده به ویروس ایدز بین 000/100 تا 000/150 نفر تخمین زده شد که حدود 1500 مورد آن مربوط به کشور فرانسه بود.در ایالات متحده تعداد مبتلایان 25000 نفر و تعداد افراد آلوده به ویروس یک میلیون تا یک ونیم میلیون نفر بود.
هر چندکه در کلیه کشورهای پیشرفته افراد مبتلا وجود داشت، اماهمه گیری در برخی از کشورهای درحال توسعه و به ویژه آفریقای مرکزی وضع اسفبار و وحشتناکی داشت .
تعداد افراد آلوده در سال 1987 بالغ بر ده میلیون نفر بود در سال1988 موارد جددی ابتلاء د رکشور فرانسه به 3000 تا 5000 و در سال 1991 متجاوز از 000/20 ودر ایالات متحده آمریکا 000/270 وتعداد مرگ ومیر 000/179 نفر بود، ازاین تعداد 000/54 نفر مربوط به کشور آمریکا بود که این تعداد در سال 2000 به طور مخاطره انگیز افزایش یافت؛ به طوری که با گزارش8/21 میلیون فوت به علت بیماری ایدز از ابتدای اپیدمی در سال1981 تا پایان سال 2000، ایدز چهارمین عامل مرگ ومیر در جهان واولین عامل مرگ در آقریقای زیر صحرا شناخته شده است،به همین دلیل در سال 2000، شورای امنیت سازمان ملل متحد اعلام کرد : « ایدز امنیت مارابه مخاطره می اندازد» اکثر این قربانیان، جوان بوده و 3/4 میلیون نفر از آنان را کودکان زیر 15 سال تشکیل می دهند.
95% مبتلایان جهان در کشورهای درحال توسعه زندگی می کنند.
ازنظر سازمان جهانی بهداشت ،دنیا به ده منطقه جغرافیایی تقسیم شده است؛ و میزان آلودگی در هر منطقه متفاوت است.
ایدز درایران اولین مورد ایدز در ایران در سال 1366 گزارش شد.
این مورد یک کودک 6 ساله بود که به دلیل بیماری هموفیلی، از فراورده های خونی وارداتی استفاده می کرد.
از آن پس تامام خون ها وفراورده های خونی اعم از داخلی یا وارداتی،ملزم به آزمایش از نظر عفونت قبل از مصرف شدند.
این آزمایشات توسط سازمان انتقال خون ایران انجام می پذیرد.
برابر گزارشات واصله از دبیر خانه ستاد کشوری مبارزه با ایدز،از آن زمان تا پایان سال 1379 ،1382 مورد آلوده به ویروس در ایران شناسایی شد که 319 نفرشان به این بیماری مبتلا و 184 نفرشان فوت شده اند 64 درصد موارد ابتلا از طریق اعتیاد تزریقی و اشتراک در سرنگ وسوزن و 12 درصد از طریق آمیزش جنسی بوده است.
با در نظر گرفتن میزان شیوع،گروههای اصلی پر خطر در کشور ما عبارتند از ک 1- زندانیان 2- مصرف کنندگان مواد مخدر تزریقی 3- فواحش [چه زنان،چه مردان] 4- همسران یا شرکای جنسی گروه های فوق 5- جوانان تعداد موارد ایدز تا سال 2001 درایران در حدود 000/30 نفر گزارش شده است و بر اساس گزارش کمیته کشوری ایدز، این موارد نسبت به سالهای 1999 و 2000 در حدود سه برابر شده است با توجه به نظر Who در مورد ایران، همه گیری ایدز در ایران روبه گسترش است وخبر از فاجعه ای در آینده می دهد.
آموزش های لازم چون هیچگونه درمان قطعی برای مداوای بیماران ایدزی وجود ندارد وبرای پیشگیری از ابتلا به آن، واکسنی نیز در دسترس نیست، بنابراین برای جلوگیری از ابتلا به بیماری وقطع زنجیره های انتقال،رعایت و اجراء سریع نکات زیر از اهمیت بسیار حیاتی برخوردار است: 1- آموزش در سطوح مختلف( از جمله آموزش دادن: دانشجویان، پزشکان، پیراپزشکان و به ویژه افراد اجتماع به طور مستمر، بابرنامه های مدون قبلی) 2- کنترل خون های ذخیره شده وفراورده های خونی 3- دقت در انتخاب اهدا کنندگان خون و اعضا جهت پیوند 4- کنترل معتادین مواد مخدر تزریقی و راهنمایی آنان 5- کنترل (آزمایش) زنان باردار 6- معاینه منظم و آموزش حاملین ویروس که علائم بالینی را نشان نداده اند 7- مراقبت دقیق از نظر انتقال از راه آمیزش جنسی و به ویژه آگاه ساختن افراد جامعه،مخصوصا جوانان و نوجوانان نسبت به راه های سرایت و انتقال بیماری از راه تماس جنسی [به نظر می رسد که توصیه های لازم به افراد بی بندو بار،و آموزش آنان نیز ضروری است] بنابراین درحال حاضر،آموزش عمومی در درجه اول اهمین قرار دارد و بهترین روش پیشگیری است؛ به شرط این که به طور مستمر انجام بگیرد وتوأم با آموزش منظم به مبتلایان به ایدز باشد که از انتقال بیماری به دیگران پرهیز نمایند.
راه های عمده سرایت بیماری عبارتند از: 1- تماس های جنسی با افراد آلوده (جنس مخالف،هم جنس بازان) شایع ترین راه سرایت آلودگی، تماس جنسی است که 80 درصد کل موارد را شامل می شود کمه بیشتر از 70 درصد آن از راه تماس با جنس مخالف و 10 درصد آن از طریق هم جنس بازی است.
ویروس ایدز از فرد آلوده به شریک جنسی اش انتقال می یابد.
(مرد به مرد، مرد به زن،زن به مرد،زن به زن) برای مثال در انگلستان در سال 1998 میلادی 33% و در سال 2001 میلادی 50% از موارد عفونت HIV در نتیجه فعالیت جنسی به صورت هتروسکسوال (جنس مخالف) بوده است.(افزایش) در سال 2002 شیوع عفونت HIV در مردان هم جنس باز: 14% در لیما(پایتخت پرو) 20% در بوگوتا (پایتخت کلمبیا) 28% در اکوآدور 17%-13% از فواحش روسیه و اکراین دارای عفونت HIV بوده اند.
زنان بیشتر در معرض خطر آلودگی توسط شریک جنسی خود قرار دارند زیرا احتمال انتقال از مرد به زن بیشتر از زن به مرد می باشد زنان نسبت به مردان 5-3 برابر بیشتر در خطر ابتلا قرار دارند.
وجود بیماری های مقاربتی دیگر مانند سوزاک سفلیس ونیز زخم های دستگاه تناسلی،خطر آلودگی را چند برابر خواهد کرد.
وجود سابقه اولین ارتباط در سنین پایین تعدد شرکای جنسی و سابقه عفونت های مقاربتی،همگی احتمال انتقال بیماری را افزایش می دهند.
2- خون وفراورده های خونی: پرخطرترین راه انتقال،تزریق خون و فراورده های آلوده آن می باشد بیش از 90 درصد احتمال آلودگی از این طریق وجود دارد؛ امادر حال حاضر در دنیا فقط 3 درصد آلوده شدگان از این طریق آلوده شده اند.
پرخطرترین راه انتقال،تزریق خون و فراورده های آلوده آن می باشد بیش از 90 درصد احتمال آلودگی از این طریق وجود دارد؛ امادر حال حاضر در دنیا فقط 3 درصد آلوده شدگان از این طریق آلوده شده اند.
3- استفاده از سرنگ و سوزن آلوده: آلودگی از طریق سرنگ مشترک در معتادان تزریقی، با وجود ورود میزان کمی خون آلوده به مراتب شایع تر از دریافت خون آلوده است 12 درصد آلوده شدگان جهان از این راه آلوده شده اند و آمار در برخی از کشورها به حداکثر 82 درصد می رسد که بعداز انتقال از راه تماس جنسی، دومین راه شایع می باشد.
برای مثال 80% موارد HIV در اندونزی و 90% موارد در روسیه و 40% موارد در آرژانتین و 28% موارد در اروگوئه در سال 2002 مربوط به معتادان تزریقی می باشد.
در ایران: 10 % از زندانیان مواد مخدر استفاده می کنند وبیش از 95% آنها برای تزریق از سرنگ مشترک استفاده می کنند (در زندان) شیوع عفونت HIV در معتادان تزریقی در زندان ها، برابر با 12% در سال 2001 میلادی بود، این افراد بالقوه خطر ایجاد و پخش عفونت HIV رادر جامعه دارند میزان استفاده از سرنگ مشترک در معتادان تزریقی خارج از زندان 5% می باشد در سال 2002 در ایران بین 200 تا 300 هزار نفر معتاد تزریقی وجود داشته و 1% آنها دارای عفونت HIV بوده اند.
در 20 تا 30% ازمعتادان تزریقی اسپانیا و 10 تا 23 درصد از معتادان تزریقی فرانسه نتیجه آزمایش تشخیص عفونت HIV مثبت است.
هر وسیله بهداشتی – درمانی تیز وبرنده که احتمال آغشته شدن به خون آلوده راداشته باشد در صورت ضد عفونی نشدن وایجاد کرن زخم،می تواند فرد سالم را آلوده نماید.
لذا ابزار پزشکی و دندانپزشکی،لوازم خال کوبی، سوزاندن مو، سوراخ کردن گوش، ختنه با وسایل آلوده،حجامت وتیغ سلمانی ومسواک ممکن است باعث انتقال آلودگی شوند.
البته کمتر از 0/1% افراد آلوده در دنیا از این راه مبتلا شده اند؛ زیرا ویروس ایدز بسیار ضعیف است وقادر به ادامه حیات در خارج از بدن به مدت طولانی نمی باشد.
4- سرایت از مادر آلوده به کودک: ویروس ایدز ازمادر آلوده ممکن است در دوران حاملگی هنگام وضع حمل؛ ویاکمی بعد از زایمان به کودک انتقال یابد.
میزان سرایت آلودگی ازمادر به کودک، 5 تا 7 درصد است .
آلودگی در بچه هایی که به روش سزارین به دنیا آمده اند نیز دیده شده است.
شیر دادن نیز یکی از راه های سرایت آلودگی است.
درکشور آفریقای جنوبی، شیوع عفونت HIV در زنان حامله از 21% در سال 1998 به 4/15% در سال 2001 رسیده است (کاهش) در آدیس آبابای اتیوپی میزان شیوع عفونت HIV در زنان حامله سنین بین 15-24 سال از 24/2% در سال 1995 به 15/1% در سال 2001 رسیده است (کاهش) حدود 25-35 درصد (یک سوم) نوزادانی که از مادر آلوده به ویروس ایدز مبتلا میشوند قبل از تولد، هنگام تولد یا در دوران تغذیه از شیر مادر آلوده می گردند در کودکان، آلودگی به ویروس ایدز به سرعت به سمت بروز بیماری ایدز پیشرفت میکنند و شانس زنده ماندن کودک هم کم است.
5- پیوند اعضای افراد آلوده به افراد سالم چنانچه هر قسمت از بدن فرد آلوده ای به فرد سالمی پیوند زده شود، فرد سالم نیز دچار آلودگی خواهد شد.
راه های پیشگیری ازبیماری ایدز: 1-مراقبت در تماس جنسی: با توجه به این که شایع ترین راه سرایت در جهان از طریق تماس جنسی است؛ خویشتن داری و پایبندی به اصول اخلاقی و نظام خانواده قبل وبعد از ازدواج بهترین توصیه برای پیشگیری از ابتلا به ویروس ایدز است.
برای مثال براساس نتایج آخرین مطالعات،تعداد 9000 زن فاحشه در اندونزی به علت تماس جنسی با مردان معتاد تزریقی،آلوده به عفونت HIV شده اند در ایران بیش از 50% ازمعتادان تزریقی آلوده به عفونت HIV دارای تماس جنسی با غیر ازهمسر خود هستند که 30% از آنها دارای همسر می باشند.
در روسیه و اکراین 30% از معتادان تزریقی دارای تماس جنسی غیر از همسر خود می باشند.
اجتناب از بی بندو باری و تعدد شرکای جنسی، احتمال ابتلا را به شدت کاهش میدهد.
استفاده از کاندوم تا حدودی از انتشار و ابتلا به بیماری جلوگیری می کند، اما کاندومهای غیر استاندارد ضریب اطمینان کمی دارند، ضمن این که احتمال پاره شدن کاندوم نیز وجود دارد.
در کامبوج، 85% از تماس جنسی با فاحشه ها بدون کاندوم صورت گرفته است، درحالی که 32% از فاحشه های آن کشور دارای انواع بیماری های مقاربتی هستند.
شیوع عفونت HIVدر فاحشه های کامبوج از 42% در سال 1998 به 28% در سال 2002 میلادی رسیده است (کاهش) علت اصلی این کاهش در میزان شیوع HIV استفاده وسیع از کاندوم در سال های اخیر بوده، به طوری که استفاده کنندگان کاندوم از 90% در سال 1997 به 37% در سال 2001 میلادی رسیده است.(افزایش) در روسیه 40% ازتماسهای جنسی با فاحشه ها بدون کاندوم صورت می گیر؛ این در حالی است که حدود 17%-13% از فاحشه های روسیه دارای عفونت HIV هستند.
در برزیل استفاده از کاندوم در بین معتادان تزریقی از 42% در سال 1999 به 65% در سال 2000 میلادی رسیده است (افزایش) در مطالعه ای که سال های اخیر در زندانهای هندوراس انجام شد.
شیوع عفونت HIV در مردان زندانی 7% و در افراد زندانی سنین 16-20 سال 15% بود وفقط کمتر از 10% از آنها در تماس های جنسی خود از کاندوم استفاده می کردند.
در سانفرانسیسکو تماس های جنسی بدون محافظ از راه مقعد، از 32% در سال 1999 به 38% در سال 2001 میلادی رسیده است.(افزایش) در قزاقستان 9% از مردان هم جنس باز، معتادان تزریقی اند و فقط 3% از آنها به طور ثابت و همیشگی از کاندوم استفاده می نمایند.
2-مادر آلوده به نوزاد: انتقال از طریق مادر آلوده به طفل ممکن است قبل از زایمان، حین زایمان وبعد از زایمان در دوران شیردهی، اتفاق بیفتد در صورت وجود رفتارهای پر خطر و حاملگی، موضوع با پزشک در میان گذاشته شود تا با انجام آزمایشات تشخیصی از وضعیت سلامتی فرد آگاه شده ودر صورت آلوده بودن مادر،با درمان بیماری های مقاربتی موجود و تجویز داروهای ضد ویروس ازهفته 34 تا 36 حاملگی از انتقال عفونت به نوزاد جلوگیری به عمل آید.
استفاده از کاندوم جهت پیشگیری از حاملگی برای همسر افراد آلوده توصیه می شود.
ثابت شده که شیر مادر آلوده می تواند سبب انتقال ویروس ازمادر به فرزند باشد.
3-خون وفراورده های خونی: با وجود اینکه قدرت آلوده کنندگی خون و فراورده های آن زیاد است اما سرایت از این راه 3 تا 5 درصد می باشد.
زیرا در حال حاضر کلیه خون های اهدایی و فراودههای خونی بررسی شده و خون های آلوده پس از شناسایی مورد استفاده قرار نمی گیرند.
باتوجه به آمار بسیار پایین آلودگی در کشور،احتمال خطر آلودگی از طریق انتقال خون می باشد.
در اکثر کشورهایی که امکانات آزمایشگاهی برای این کار وجود دارد انتقال بیماری از طریق خون تقریبا غیر ممکن شده است و در سال های اخیر با انجام آزمایشات تشخیصی، کلیه خون های مشکوک ازبین برده می شوند.
عدم استفاده مشترک از لوازمی که در پوست بدن خراش یا بریدگی ایجاد می کند مانند: تیغ سلمانی ،مسواک، وسایل خال کوبی، حجامت و گوش سوراخ کن برای افراد بسیار ضروری است.
مهمترین راه پیشگیری از راه خون و زخم، عدم اشتراک سوزن وسرنگ در معتادان تزریقی است.
حتی توصیه می شود فرد معتاد تزریقی در صورت اجبار در تزریق واستفاده مجدد از سرنگ، سرنگ خود را ابتدا با الکل ضد عفونی کند.
آرایشگاه ها ودندانپزشکان نیز موظفند برای استفاده هر شخص وسایل جداگانه یا کاملاً ضد عفونی شده ای را به کار ببرند.
مخصوصاً به هیچ وجه تیغ به صورت مشترک در آرایشگاه ها وحتی منازل استفاده نشود.
4- وسایل پزشکی که کاملاً استری نشده باشند.
درمان عفونت حاصل از ویروس ایدز تا امروز هیچگونهروش درمانی و دارویی باری بهبود نهایی بیمار مبتلا به ایدز پیدانشده است ؛ اما این مسأله حقیقت دارد که با تجویز داروهای موجود ،کیفیت زندگی و طول عمر بیماران به طور نسبی رضایت بخش می گردد.
در بیماری ایدز خطرعمده عبارت از عود عفونت به علت یا برجا ماندن نقص ایمنی است بنابراین عودهای مکرر،وخیم تر از عفونت اولیه است زیرا حال عمومی بیمار بیش از پیش ضعیف می سازد دانشمندان سعی دارند که فراورده هایی پیدا کنند که بتواند به مقدار کم ولی به مدت طولانی برای جلوگیری از عود عفونت تجویز شود.
در زمینه بیماری های ویروسی،عفونت هایی مثل گروه تب خال، با بکار بردن « آسیکلوویر» به نحو مؤثرتری کنترل شده اند؛ اما عفونت های حاصل از سیتومگال ویروس تا سال 1985 اولین ومهم ترین علت مرگ ومیر درمبتلایان به ایدز بوده اند اخیراً داروهای جدید بسیار موثری در برابر این ویروس در حال آزمایش است به طور خلاصه با به کار بردن داروهای مختلف در شرایط زمانی خاص، اغلب عفونتها ممکن است درمان شوند از عود های مکرر جلوگیری به عمل آید و کیفیت زندگی بیماران به نحو دلخواه حاصل گردد.
آیا تومورهای مربوط به ایدز قابل درمان هستند؟
«سارکم کاپوزی» یا «آنژیو سارکوماتوزی» متعدد،که دارای هویت خاص درمیان تومورهای بدخیم عروقی می باشد، شایع ترین بیماری است که در ایدز دیده می شود.
این بیماری به تنهایی به ندرت زندگی را به خطر می اندازد ولی ممکن است باعث ایجاد درد وناراحتی شود.
این نوع سارکم ازیک طرف باعث نقص ایمنی می شود و از طرفی قیافه ظاهری بیمار را بد منظر می کند.
روش های درمانی متفاوتی وجود دارد: اگر تومور در یک محل متمرکز باشد، می توان با عمل جراحی آن را برداشت.
رادیو تراپی یک قسمت ویا تمام بدن نتایج قابل توجهی دارد، الکترون تراپی نتایج خوبی می دهد.
درمیان داروهایی که بر ضد تومور کاپوزی به کار می روند، انترفرون (آلفا) بهتر است واثر ضد توموری غیر قابل انکاری دارد، اما در عین حال این فراورده به طور مستقیم می تواند به عنوان ضد ویروس در برابر ویروس ایدز همراه با اثر تحریکی بر برخی از اعمال ایمنی اثر بگذارد.
از آنجا که بیماری ایدز و کلیه تظاهرات مرضی ناشی از آن، به علت ویروس ایدز است، بنابراین امکان دارد با از بین بردن ویروس، سیر بیماری متوقف گردد.
از آغاز سال 1983 میلادی ابتدا در آزمایشگاه و سپس در انسان بررسی هایی درباره موادی که اثر آنها بر روی رتروویروس های حیوانی به اثبات رسیده بود، به عمل آمد یکی از این فراورده ها «تنگستو آنتی مونیات» یا HPA23 بود که ده سال قبل از پیدایش ویروس ایدز کشف شده است.تاثیر آن بر روی بعضی از تومورها ولو سمیهای حاصل به وسیله ویروس های حیوانی نشان داده شده بود.
به زودی این فکر اشاعه پیدا کرد که این فراورده ممکن است ازتکثیر ویروس در بیماران جلوگیری کند.
اما تجویز این دارو در بهبود بالینی و بیولوژیک،همیشه نتیجه رضایت بخش نداشت واز سوی دیگر قطع درمان باعث تکثیر مجدد ویروس می شد.
بنابراین لازم بود درمان ادامه یابد واز طرفی مصرف طولانی دارو به علت اثرات سمی مانع ادامه درمان می گردید.
سپس تأثیر دیگر داروها بررسی شد.
«سورامین» داروی دیگری بود که به علت اثرات بسیار سمی نمی توانست مورد استفاده قرار گیرد.
«آنسامایسین» داروی ضد سل نیز خصوصیت و قفه دهنده بر ویروس دارد.
اثر ضد ویروسی انترفرون (آلفا) در انسان تایید شده است.
اما در بیمارانی که تورم طولانی غدد لنفاوی داشته اند نیتجه ای به دست نیامده است .
استفاده از FOSCARNET که تاثیر آن بر ویروس های گروه تب خال نشان داده شده است اثر تقلیل دهنده ویروس ایدز در بیماران را دارد.
داروی ضد ویروسی دیگرAZIDOTHYMIDNE یا AZT می باشد.
این دارو به طور خوراکی مصرف می شود و انتشارش در بدن وبه ویژه دستگاه عصبی رضایت بخش است.
به طور کلی پاسخ به درمان با AZT امیدوارکننده است لذا به شکل تجارتی تهیه شده است.
این مولکول به طور واضح در تقلیل مرگ ومیر و شیوع حوادث جدی در بیماران مبتلا به ایدز موثر می باشد بیمارانی که تحت درمان با این دارو قرار گرفته اند به طور متوسط بهبود مشخصی در اعمال ایمنی خود پیدا کرده اند ولی این دارو همانند دیگر داروهای مضد ویروسی در مرحله اولیه بیماری موثر است AZT در کاهش انتقال HIV ازمادر به کودک موثر است.
داروی دیگر (Dideoyinosine, ddI)Didanosine است که اولین بار در سال 1991 و جهت درمان عفونت HIV مورد تایید قرار گرفت سپس در سال 1992 داروی (dideoxytosine.ddc)Zalcitabine تایید شد که این دارو نیز در درمان HIV به کار می رود.
داروی فوق همچنین تا حدی دارای فعالیت برضد ویروس هپاتیت B می باشد.
داروی Nevirapine موجب مهار ترنس کریپتاز معکوس HIV می شود.
ویروسهای جهش یافته مقاوم به سرعت پدیدار می شوند ازاین رو داروی مذکور جهت درمان ترکیبی توصیه می گردد.
مصرف آن در سال 1996 تایید شد دیگر داروهایی که در سال 1996 جهت درمان عفونت HIV تایید شدند Ritonavir , Indinavir می باشند که Ritonavir باعث پیدایش مقاومت ویروسی می شود.
Saquinavir نخستین مهار کننده پروتئاز است که جهت درمان عفونت HIV در سال 1995 تایید شد.
مهار کننده های پروتئاز اغلب به صورت ترکیبی وهمراه با سایر خانواده های دارویی ضد ویروسی استفاده می شوند.
رژیم دارویی که در کاهش تعداد ویروس ها و افزایش طول عمر بیماران موثر است.
احتمال پیدایش ویروس های جهش یافته مقاوم وجود دارد بعضی مهار کننده های پروتئاز ممکن ناست باعث مهار پروتئاز های مشخص انسانی شوند ومسمومیت ایجاد کنند.
توقف در تکثیر ویروس سبب تثبیت بیماری می گردد و در صورتی که ابتلا دستگاه ایمنی خیلی وخیم باشد.
کافی نخواهد بود آسیب های حاصل از ویروس ممکن است غیر قابل برگشت باشند ودر نتیجه اقدام به درمان ایمنی را تحریک نمایند،باعث تسریع تکثیر ویروس می شوند.
با توجه به بررسی های انجام شده، شرط موثر بودن یک درمان محرک ایمنی، مستلزم توأم بودن این درمان با درمان ضد ویروسی است.
ازمیان فراورده هایی که از نظر آزمایشگاهی به مثبت شدن آزمون های ایمنی منجز شده اند بدون اینکه در تخفیف فیزیکی ویا نشانه های بالینی تاثیر داشته باشند انترفرون گاما وانترلوکین 2 می باشند اما تجویز این داروها به علت پیدایش آثار ثانو.ی قابل توجه با مشکل روبه روشده است.
پادتن ها رابا مقادیر زیاد(گاما گلبولین ها ) در کودکان می توان به کاربرد و امید می رود که این مواد در بهبود نشانه های بیماری موثر باشند.
برای جانشین ساختن گلبول های سفید سالم به جای گلبول های سفید معیوب تجربیاتی برروی چندین بیمار انجام یافته است .
پیوند یا انتقال مغز استخوان که حاوی گلبول های پیش ساز گلبول های سفید می باشد، روش درمان دیگری است واین در صورتی است که برداشت مغز استخوان از افرادی انجام گیرد که گروه نسجی دهنده و گیرنده سازگار باشند.
در برخی موارد تنظیم واضح در دستگاه ایمنی مشاهده شده است.بهبود عمل ایمنی هنگامی که پیوند گرفته باشد،به ویژه درموارد بسیار اختصاصی دوقلوهای حقیقی سبب از بین رفتن نشانه های بیماری شده است برای احتراز از آلودگی مجدد سلول های پیونده شده استفاده از داروهای ضد ویروسی کاملاً ضرورت دارد.
درمانهای جدید ایدز در اواخر جولای سال 2003 میلادی یکسری داروهای ضد ویروسی در U.S به تصویب رسیده است این داروها عبارتند از: 1- (Nucleo side Reverse Transcriptase In hibitor ) NRTIS این دارو باعث مهار آنزیم ترنس کریپتاز معکوس می شود و واحدهای ساختمانی کاذب ایجاد می کند که وارد کپی های جدید ویروس می شوند و گه گاه این واحدهای کاذب می توانند وارد DNA انسانی شوند و مسمومیت ایجاد کنند؛ 2- (non –Nucleoside Reverse Transcriptase Inhibitor) NNRTIS آنزیم ترنس کریپتاز معکوس را مورد هدف قرار می دهد ولی مانند داروی قبل واحدهای ساختمانی کاذب ایجاد نمی کند؛ 3- مهار کننده های چسبندگی (Fusion) که عفونت را در مراحل اولیه با جلوگیری از چسبندگی HIV و ورود آن به سلول انسانی متوقف می نمایند فقط یک مهارگر چسبندگی تاکنون اثبات شده که این داروی ویژه گران قیمت است و استفاده از آن مشکل می باشد.
هیچکدام از داروهای فوق را نمی توان به تنهایی جهت درمان عفونت HIV به کار برد وباید به صورت ترکیبی با سایر داروهای ضد تروویروسی به کار برده شوند.
درمان های ترکیبی این اسامی ترکیبی از دو یا سه داروی فوق دریک قرص می باشند ترکیب این داروها باعث کاهش تعداد قرص های مصرفی بیمار در روز می شوند .
نیز می توانند جهت کمک به برنامه بهداشتی تعداد تجویزها را در ماه کاهش دهند بدون این که نیاز طبی در نظر گرفته شود.
برای مثال : کمبی ویر (Combivir) ترکیبی از AZT و 3TC می باشد، یا داروی دیگری به نام تری زی ویر (Trizivir) که ترکیبی از abacavir وAZTو 3TC می باشد.
(Emtriva)FTC انجمن غذا و داروی آمریکا (US.FDA) تایید FTC با نام تجاری emtricitabine را در دوم جولای 2003 گزارش نمود این دارو از نظر شیمیایی وابسته به 3TC است که ابتدا بر پایه دو آزمایش بالینی اثبات گردید در یکی از این آزمایشات FTC را با D4T و در آزمایش دیگر آن را با 3TC مقایسه کرده است.
FTC روزی یک بار با غذا یا بدون غذا تجویز می شود دوز اختصاصی برای بیماران با مشکلات کلیوی لازم می باشد.
البته بیماران درهردو آزمایش معالجه نشدند زیرا 4% بیماران FTC را به دلیل عوارض جانبی ادامه ندادند ونیز هیچکدام روی درمان 3TC تکیه نکردند.
دلیل دیگر عدم استقبال از این دو دارو گرانی آنها بود از طرفی گزارش FDA مبنی بر این است که FTC فقط برای سنین بالای 18 سال موثر است وایمنی اثربخشی آن در اطفال ثابت نشده است همه بیماران قبل از درمان باید از نظر ویروس هپاتیت B چک شوند و کنترل باید حداقل چند ماه پس از قطع FTC ادامه یابد.
Lamivudin ( Epi vir) +Abacavir (Ziagen)+Ten ofovir (viread) یک ترکیب ناموفق است وعلت پاسخ کم به این رژیم درمانی ناشناخته است اما هب دلیل موتاسیون هایی که باعث ایجاد مقاومت متقاطع به دارو می شوند،ممکن است این دارو پاسخ مناسب در بیماران ایجاد نکند.
بیمارانی که از این ترکیب سه تایی استفاده می کنند باید ازنظر استفاده همزمان ازداروهای دیگر ضد رتروویروسی کنترل گردند زیرا ممکن است درمان با مشکل روبهرو شود.
مصرف+ Ten ofovir Abacavir یک ترکیب ضد رتروویروس است که تاثیر زیادی درکنترل عفوننت HIV ندارد وبیمارانی که تحت درمان با این ترکیب دارویی می باشند باید دائماً با پزشکشان مشورت و تغییرات درمانی را مورد توجه قرار دهند.
نشانه های بیماری ایدز علایم بیماری ایدز که عملا بسیار متغیر هستند به تظاهر عفونت ها یا تومورهای مختلغ ومحل تمرکز آنها دربدن ، بستگی دارند.
علایم اصلی: 1- کاهش وزن بیشتر از 10 درصد بدن 2- اسهال مزمن بیشتر از یک ماه اسهال به شکل حاد بروز می کند به طوری که مقدار مدفوع ممکن است به چندین لیتر برسد وبه عدم تغذیه ولاغری شدید منجر گردد؛ تب های متناوب یا ثابت بیش از یک ماه (تب بالاتر از 38 درجه سانتی گراد.
علایم فرعی: سرفه خشک و پایدار به مدت بیش ازیک ماه که با اختلالات تنفسی همراه می باشد از علایم شایع است (برخی ار اعضا بدن بیش از سایر اعضا موردتهاجم قرار می گیرند ومبتلا می شوند بنابراین نشانه های ابتلا عضو خاص نیز ظاهر می گردند، ریه ها حد اقل در 90 درصد موارد ایدز مبتلا می شوند ) 2- برفک دهانی البته دیگر مخاط های بدن ازجمله اعضا تناسلی یا مقعد نیز ممکن است مبتلا گردند اگر فردی حداقل دو علامت اصلی همراه با یکی از علایم فرعی ایدز را داشته باشد به شرط این که نارسایی نقص ایمنی و دستگاه دفاعی در اثر عواملی مثل سرطان یا سوء تغذیه شدید ویا دیگر عوامل نباشد دارای بیماری ایدز می باشد زیرا بیماری ایدز مجموعه ای از علایم است که در اثر نقص عضو دستگاه دفاعی بدن انسان و علایم مربوط به عفونت های فرصت طلب خود رانشان میدهد عفونت های پوستی منتشره همراه باخارش، زیرا پوست محل جایگزینی ضایعات به ویژه کاپوزی می باشد که ممکن است به شکل چند لکه ی منتشر ویا برعکس در تمام سطح بدن ظاهر شوند.
همچنین ممکن است عفونت های ویروسی مانند زخم های مزمن تب خال ،آبله مرغان یا زونای وسیع ظاهر شوند.
اما نباید از عکس العملهای آلرژیک غافل بود شیوع این اختلالات باید مورد توجه قرار بگیرد برخی از داروهای حاوی سولفامید در متجاوز از 50 درصد موارد، عامل عکس العملهای یاد شده می باشند.
به طFآبنهآآور کلی در بیماران مبتلا به ایدز حساسیت نسبت به دارو فوق العاده افزایش مییابد.
این عکس العمل ها در اکثر موارد به شکل ضایعات پوستی به رنگ قرمز ظاهر می شوند که توام به اندکی خارش بوده و در عرض چند روز خود به خود از بین میروند برخی اوقات وبه ندرت عکس العمل ها به طور وسیع ظاهر و تاول ها در پوست مشاهده می گردد.
همچنین ممکن است زگیل های کوچکی که «مولوسکوم» نامیده می شود، ظاهر شوند.
4- بزرگ شدن عمومی غدد لنفاوی تشخیص : تشخیص آلودگی فقط با آزمایش خون میسر است که آن هم اززمان ورود ویروس به بدن انسان تا زمانی که شواهد آزمایشگاهی ظاهر شود،بین 2 هفته تا 16 ماه فاصله وجود دارد که به آن دوره «پنجره» گفته می شود در این دوران فرد آلوده کننده است ولی هیچ یک از علایم بالینی وآزمایشگاهی متداول را ندارد.
راه هایی که ویروس HIV از طریق آنها منتقل نمی شود: