دانلود تحقیق بیوتکنولوژی

در عصری که انر‍‍ژی رو به زوال است و جمعیت انسانها رو به افزایش، نیاز بشر به انرژی بیشتر شده و از طرق مختلف و متفاوت به دنبال به دست آوردن این منبع حیات است.

به روشنی می توان بیان کرد ، دولت مردان و سیاستمداران و اقتصاد دانان به دنبال منابع انرژی هستند.

نفت ، آب شیرین ، معادن ذغال سنگ و غیره و بالاخره مواد غذایی که از تمام موارد فوق مهمتر و حیاتی تر است ، جزء این منابع هستند.

نیاز به غذا را می توان به سوخت اتومبیلی تشبیه کرد که در حرکت و عمل اتومبیل نقش مهمی را ایفا می کند.

انسان غذا می خورد تا از طبیعت انرژی گرفته و این انرژی را صرف کار کردن ،‌راه رفتن ، حرف زدن و فکر کردن کند.

حال سوالی که مطرح است ، با توجه به اهمیت مواد غذایی و تامین منابع انرژی و همچنین رشد فزآینده جمعیت ،‌چگونه می توان انسان فردا را سیراب کرد در صورتی که منابع موجود جوابگوی نسل فردا نیست!؟

جنگ فردا ، جنگ کشور گشایی نیست.

مسئله اصلی مسئله تامین منابع انرژی است.

انرژی بیشتر ،‌ دوام و بقاء بیشتر.

در اینجا میتوان به نقش و اهمیت فعالیتهای بیوتکنولوژی پی برد.

بیوتکنولوژی تلفیق فن آوری با علوم زیستی است.

هنگامی که ابعاد زمین ثابت ،‌تعداد گیاهان ثابت و از طرفی مواجه می شویم با افزایش جمعیت ، تنها کاری که می شودانجام داد اینست که از امکانات موجود بهره جسته و محصولات را بیشتر و کیفیت آنها را بالا برد.

استفاده از علوم بیوتکنولوژی راهگشای مشکلات است.

بیوتکنولوژی به ما کمک می کند که نیاز به انرژی را برای نسلهای آینده تضمین کرده و از این نظر کشور به توسعه اقتصادی برسد.

در دنیای کنونی که دولتها برآن هستند که از راههایی به قدرت برسند دیگر استفاده از ابزارهای تخریبی و جنگ افزار صلاح نیست .

امروزه توسعه ، دیگر توسعه سر زمین یا مرز نیست !

توسعه امروز ، توسعه اقتصادی است.

اگر عزم ایستادن و سربلندی را داریم باید تولید ناخالص داخلی را از کشورهای دیگر بیشتر نموده و به توسعه اقتصادی برسیم.

یکی از این ابزارها که به اقتصاد مملکت کمک می کند احیاء بخش کشاورزی و دامداری است.

بایستی بخش کشاورزی و دامداری را با بکارگیری علوم روز دنیا و روشهای صنعتی توسعه داد و نه از روشهای سنتی زیرا این نیاز واقعی مردم است.

تولید در حدی باشد که به عرصه صادرات دست پیدا کنیم و گوی و میدان را در تصاحب خود در آوریم.

البته فعالیتهای بیوتکنولوژی منحصر به بخش کشاورزی و دامی نمی شود بلکه در زمینه انسانی ، تولید هورمونها و گسترش تولید سلولهای بنیادی را می توان مثال زد.

سلولهای بنیادی می تواند جایگزین مناسبی برای پزشکی فردا باشد.

در حال حاضر بخش کشاورزی و دامداری ما مریض است.

دولت محترم با حمایت از ایده ها و آینده نگری می تواند این بخش مهم و حیاتی را با توجه به استاندارد ها و اصول صحیح بیوتکنولوژی احیاء نماید.

در دنیای کنونی که همه چیز در حال گسترش و پیشرفت است ، ما هم بر آن باشیم که از علوم جدید در حفظ بقاء خود بهره جسته و از علوم مطرح همچون بیوتکنولوژی در بخش کشاورزی ،‌ دامی و انسانی استفاده های لازم را برده تا به خود کفایی برسیم.

بیوتکنولوژی به عنوان یک تکنولوژی نوین با قابلیتهای رشد بسیار بالا ست که نباید از این مهم غافل شویم.

بدون شک پیشرفت کشور خواست جامعه و مردم است و شرایط کنونی ایران با نیم قرن پیش کاملا متفاوت .

بیوتکنولوژی ساختن دوباره دنیا کاهش تدریجی در منابع سوخت های فسیلی و افزایش آلودگی در سطح جهان،تمدن را برای یافتن شیوه هایی جدید به منظور استفاده از منابع مشابه و سوخت های جایگزین هدایت می کند.منابعی که نه تنها ترسی از تمام شدنشان وجود نداشته باشد، بلکه آلودگی های قبلی را هم نداشته باشد.

شکل گیری این اقدامات به دهه 1950 باز می گردد.یعنی زمانی که زیست شناسان با شناسایی و دستکاری ژن ها،اولین گام ها را برای ورود به قرن بیو تکنولوژی برداشتند.پس از هزاران سال گداختن،ذوب کردن، پیوند دادن،ساختن و سوزانیدن مواد بی جان به منظور تولید اشیاء مفید،اکنون بشر در پی مجزا نمودن و ترکیب کردن،گنجانیدن و پیوند زدن مواد زنده به منظور تولید وسایل رفاهی مقرون به صرفه می باشد.و در واقع همانطور که اقدام به تولید پلاستیک نموده ایم ،حال دیگر مواد زنده را تولید می کنیم.

از نو ساختن دنیا امروزه صد ها شرکت زیست مهندسی جدید به پیشگامان انقلاب بیوتکنولوژی مبدل شده اند.

نام هایی همچون "آمگان" ،"ارگانوجنسیس"،"جنزیم"،"کالجین"،"مایکوجن" و" میریاد" پیشگامانی بودند که به نظر کارشناسان صنعتی راه را برای دومین انقلاب بزرگ تکنولوژیکی در تاریخ جهان هموار کردند.علاوه بر شرکت های فوق، هم اینک ده ها شرکت چند ملیتی مهم بودجه هایی را صرف تحقیقات در زمینه بیوتکنولوژی می نمایند.از آن جمله میتوان به شرکت های "دو پونت"،"آپ جان"،"الی لیلی"و....

اشاره کرد.

تقریبا در هر زمینه ای در علوم زیستی، دستورالعمل های توسعه در حال برنامه ریزی و طراحی می باشند،روند درازمدت تجهیز به ابزار و امکانات لازم شتاب گرفته است،پرسنل جدید به خدمت گرفته شده اند و همه و همه دست به دست هم داده اند تا با سرعتی دیوانه وار تجارت جدید ژنتیک را به نظام اقتصادی حاکم معرفی نمایند و تمدن را برای چشیدن اولین میوه های عصر بیوتکنولوژیک آماده کنند.

در حال حاضر 1300 شرکت در حوزه بیوتکنولوژی تنها در ایالات متحده وجود دارد که مجموع درامد آنها در حدود 13 میلیارد دلار براورد می شود و در مجموع بیش از صد هزار نفر نیز در این شرکت ها به فعالیت مشغولند.

چنین توسعه ای تنها در اولین دهه این انقلاب جدید تکنولوژیکی و اقتصادی رخ داده است و چه بسا احتمال دارد که این روند تا قرن ها ادامه یابد.

"روبرت اف کرل" شیمیدان برنده جایزه نوبل و استاد دانشگاه رایس در جمع بسیاری از همکاران خود اعلام کرد که "اگرچه قرن بیستم،قرن فیزیک و شیمی بود اما پر واضح است که قرن بعد،قرن "زیست شناسی" خواهد بود." در اینجا به برخی از اقدامات بیوتکنولوژیکی اشاره می کنیم: شرکت های فعال در حوزه انرژی،آزمایش هایی را بر روی منابعی به عنوان جایگزین زغال،نفت و گاز طبیعی آغاز نموده اند.

دانشمندان امیدوارند تا به اصلاح محصولاتی همچون نیشکر که هم اکنون نیز به منظور تولید سوخت در برخی اتومبیل ها استفاده می شود بپردازند.انتظار می رود تا اتانول حاصله از شکر وغلات تا بیش از 25 ذرصد سوخت وسایل موتوری را تا اواسط اینقرن تامین کند.

حتی محققین به شیوه های پیچیده تری در رابطه با سوخت های زیستی روی آورده اند و امید وارند این سوخت ها به طور کامل جایگزین سوخت های فسیلی شوند.

دانشمندان اخیرا به نوعی باکتری به نام E.Coli دست یافته اند که می تواند پس مانده محصولات کشاورزی،اضافات باغچه ها،زباله های جامد شهری و ضایعات کاغذ را مصرف و به اتانول تبدیل کند.

دانشمندان فعال در صنعت شیمی از تولید جایگزینی برای نفت که سالها به عنوان ماده خام اصلی در تولید پلاستیک استفاده می شود با منابع تجدید شدنی ای توسط میکرو ارگانیسم ها و گیاهان تولید می گردد، سخن به میان آورده اند.

یک شرکت انگلیسی به نام "ای سی آی" نژادهایی از نوعی باکتری که قادر به تولید پلاستیکی مخصوص با ویژگی هایی از جمله میزان هایی متفاوت در انعطاف پذیری می باشد،تولید نموده است.

این نوع پلاستیک که صد در صد در محیط تجزیه پذیر است،می تواند همانند پلاستیک های تولید شده از مواد نفتی مورد استفاده قرار گیرد.در سال 1993، دکتر"کریسسومر ویل" مدیر بخش زیست شناسی گیاهی در موسسه "کارنجی واشنگتن" ژن سازنده پلاستیک را در گیاه خردل وارد نمود که نتیجه آن تبدیل گیاه به یک کارخانه پلاستیک سازی بود.

همچنین به بیو تکنولوژی به عنوان ابزاری مهم در جهت پاکسازی محیط زیست نگریسته میشود.

" اصلاح زیستی" یا "زیست درمانی" در واقع استفاده از موجودات زنده و عمدتا میکرو ارگانیسم ها به منظور از بین بردن یا بی خطر کردن مواد آلوده کننده خطر ناک و زباله های خطر آفرین است.

هم اینک، نسل جدیدی از موجودات ژنتیکی گسترش یافته اند تا صرفا مواد سمی را به مواد بی خطر مبدل سازند.

محققین از یک سری قارچ ها، باکتری ها و جلبک هایی که تحت فن آوری های مهندسی ژنتیک قرار گرفته اند به عنوان "ابزار جدید زیستن" با هدف جذب فلز های آلوده کننده و رادیو اکتیویته همچون جیوه ،مس، کادمیم، اورانیوم و کبالت بهره می برند.

"موسسه تحقیقاتی ژنوم" که یکی از شرکت های فعال در حوزه بیو تکنولوژی محسوب می شود، به نحو موفقیت آمیزی از مواد مواد رادیو اکتیویته را پاکسازی کند.

به واسطه تولید بیش از 200 میلیون تن مواد خطر ناکی که سالانه تنها در امریکا تولید می شود و نیز هزینه های هنگفت پاکسازی محل های تخلیه زباله های سمی که تخمین زده می شود بالغ بر1.7 تریلیون دلار خواهد بود،تحلیلگران صنعتی متقاعد شده اند تا در قرن بیوتکنولوژی اصلاح زیستی را به عنوان یکی از صنایع در حال رشد برشمارند.

شرکت های فعال در عرصه جنگل کاری نیز به این علم جدید روی آورده اند و امیدوارند ژن هایی را بیابند که با وارد نمودن آنها به درختان سبب رشد سریعتر آنها شوند و نه تنها آنها را در برابر بیماری ها مقاوم تر می نماید بلکه در برابر گرما،سرما و خشکسالی نیز مقاوم سازند.

دانشمندان اخیرا در موسسه "کالجین" ژنی را یافته اند که شکل گیری سلولز در گیاهان را کنترل می کند.

آنها امیدوارند این آنزیم را تقویت نموده تا سلولز بیشتری در دیواره سلولی درختان پرورش یابد و نتیجه درختان پرورش یابد و در نتیجه درختانی موثر برای برداشت در صنعت تولید خمیر کاغذ و کاغذ سازی پرورش دهند.

محققین همچنین با کمک فن آوری کشت بافت ها،موفق به پرورش لیمو و پرتقال شده اند و حتی برخی تحلیلگران معتقدند که تحقق روزی که آب پرتقال در خم ها تولید شود و دیگر نیازی به ایجاد باغ های پرتقال نباشد،خیلی دور از انتظار نخواهد بود!

لوازم مورد نیاز برای زنبورداری کندو خصوصیات یک کندو ازورود زنبورهای مهاجم جلوگیری کند.

مقاوم در برابر اثرات مخرب نور خورشید و باران باشد.

مانع از نفوذ موریانه ها گردد.

اغلب کندوها چوبی هستند و رایج ترین آنها به نامهای مدرن یا ملی هستند.

قسمتهای مختلف یک کندو از پائین به با لا تخته تحتانی - طبقه - پنجره ملکه - قابها و زیرسازی آنها - صفحه جدا کننده - سرپوش ابزارآلات زنبورداری لباس کار زنبورداری - یک جفت پوتین یا چکمه خوب - یک جفت دستکش - توری جهت پوشاندن صورت - دودی یا دودکن - کاردک زنبورداری - کلاه - برسی یا شاه پر- قفس ملکه - بچه گیر - یک قوطی کبریت دودی یا Smoker زنبوران عسل تندخو به سادگی به زنبوردار اجازه خارج کردن عسل از کندو را نخواهند داد.

برای تخفیف دادن حملات آنها و یا اداره کردن زنبوران زمانی که کندو مورد بازدید قرار می گیرد از وسیله ای بنام دودی یا دود کن استفاده میشود.

برخی از دودکن ها از قلع و برخی از مس یا استیل ضد زنگ ساخته شده اند ویک دودکن باید دمنده قوی (ماق) و مخزن آتش مناسب داشته باشد.

بسته های مقوای نازک ،گونی کنف خشک و بخصوص پوسیده ،تکه های پارچه یا لباس پشمی کهنه ،چوب پوسیده و پهن گاو بهترین سوختها برای دودکن به حساب می آیند.

چند نکته راجع به زنبورداری 1-رنگ کندوها را اغلب به علت تشخیص بهتر آنها و انعکاس حرارت و جلوگیری از نفوذ گرما به داخل کندو سفید انتخاب می کنند.

2- فضای مورد نیاز برای فعالیت هر زنبور در کندو حدود 8 میلی متر می باشد.

3- زنبورها از رنگهای سیاه و قهوه ای خوششان نمی آید و در هنگام کار از بکار بردن وسایل این رنگی باید خودداری کرد.

آناتومی وانواع زنبور عسل زنبور عسل موجودی است که به صورت اجتماعی زندگی می کند و به دو صورت نر و ماده می باشد که ماده ها شامل ملکه و زنبور کارگر می باشند.

قسمتهای مختلف بدن یک زنبور سر: (چشمها- شاخک ها- ضمائم دهانی- مغز و غدد گوناگون ) سینه : ( بالها و پاها به آن اتصال دارند و مرکز حرکتی بدن زنبور است ) شکم: ( دستگاه گوارش – تنفس و گردش خون – نیش یا زوائد تولید مثلی است) چشمها: دوعدد چشم مرکب با چندین عدسی در دو طرف سر و سه چشم بسیار ساده کوچک بر روی فرق سر دستگاه گوارش شامل فک و خرطوم است دستگاه گوارش شامل فک و خرطوم است .

کار فک یا ماندیبول mandible گزش، جویدن ، مکش و عمل لیسیدن آلت چنگ زدن به منظور: جمع آوری گرده – موم کاری – تمیز کردن کندو – جنگیدن – برداشت کردن و چیدن – کار با بره موم و تثبیت آن - پرستاری نوزادان انواع زنبور: هر کلنی شامل ملکه ، چند زنبور نر ، هزاران کارگر و نوزاد (تخم- لارو و شفیره می باشد.) ملکه:زنبور ملکه بزرگتر از زنبور کارگر و طویل تر از زنبور نر است و تنها یکبار جهت جفتگیری از کندو خارج می شود.وظیفه عمده ملکه تخم گذاری بوده و در طول اوج فصل پرورش نوزادان بین 1500 تا 3000 تخم می گذارند.

جفتگیری ملکه اصطلاحا این عمل را پرواز عروسی (Neptune) می گویند که 5 روز پس از خروج ملکه از سلول نوزادی اتفاق می افتد.ملکه به همراه بسیاری از زنبور های نر به پرواز در می آید او در ارتفاعات بالا پرواز کرده و تنها چند نر از 500 نر موفق به جفتگیری می شوند.

ارگان نرینه زنبور نر موفق, پس از جفتگیری شکسته و در ارگانلهای حیاتی ملکه گیر می کند و باعث مرگ زنبور نر می شود و ملکه 3 الی 4 روز بعد از جفتگیری تخمگذاری می کند.

زنبورنر:تنبل ترین زنبورهاست و تنها وظیفه آنها جفتگیری با ملکه است.

زنبور کارگر:کوچکترین و پرجمعیت ترین زنبوران عسل هستند و 98 درصد جمعیت کلنی را تشکیل می دهند .

وظایف یک زنبور کارگر عمل پاکسازی و نظافت - تغذیه و مراقبت از نوزادان - شان سازی - کمک کردن به ملکه - پرواز جهت یابی - تهویه کندو - وظایف محافظتی - جاسازی عسل ، گرده ، شهد و آب در سلولها - جلوگیری از غارت رقص زنبورچیست؟

رقص نیم دایره ای یا دم جنبان...: رقص نیم دایره که جهت آن به سوی بالا باشد بدین معنی است که غذای پیدا شده در جهت خورشید است.رقص نیم دایره که جهت آن به سوی پایین باشد بدین معنی است که غذای پیدا شده در خلاف جهت خورشید قرار دارد.رقص نیم دایره ای که در زاویه 60 درجه به چپ نسبت به خط عمود انجام می گیرد به کارگران می گوید که مسیر خود رادر 60 درجه به چپ در مسیر خورشید به منظورپیدا کردن غذا قرار دهند.رقص در زاویه 120 درجه به سمت راست نسبت به خط عمود به آنها می گوید راه خویش را در 120 درجه به سمت راست نسبت به خورشید قرار دهند.

رقص دایره ای : یعنی زنبور پیش آهنگ منبعی پیدا کرده و نیاز به برداشت است و در دسترس است ، واین محل دارای بوی خاص می باشد.

انتخاب محل زنبورستان : یکی از مهمترین نکات مدیریتی در پرورش زنبور عسل انتخاب صحیح محل استقرار زنبورستان است.

شرایط مطلوب برای محل استقرار یک زنبورستان و محل استقرار کندوها 1 - شرایط آب و هوایی : به طور کلی شرایطی چون گرما یا سرمای بیش از حد تحمل زنبورها ، بارندگی پیوسته و زیاد ، هوای ابری در بیشتر اوقات سال یا فصل مورد نظر ، بادهای شدید ، هوای شرجی یا هوای غالبا مه آلود ، افزایش یا کاهش ناگهانی درجه حرارت هوا و آلودگی غیر تحمل هوا ممکن است چنان منطقه ای را برای استقرار زنبورستان نا مطلوب کند .

2 - پوشش گیاهی منطقه : به طور کلی گیاهانی چون توتون ، پنبه ،آفتاب گردان ، یونجه ، شبدر ، اسپرس ، بیدمشک ، گوَ ن ، آویشن ، خردل ، زعفران ، نخود ، لوبیا ، نعنا ، سیب ، گلابی ، مرکبات ، اقاقیا ، کاج ، گیاهان زینتی و طیف بسیار وسیعی از دیگر گیاهان زراعی ، باغی ، جنگلی و مرتعی منابع شهد و گرده برای زنبور عسل محسوب می شوند .

3 - اهمیت وجود منبع آب سالم در اطراف زنبورستان : زنبور نیز مانند سایر جانداران به آب به عنوان حیاتی ترین نیاز خود احتیج دارد .

4 - بهداشت منطقه زنبورستان و اهمیت آن : زنبور عسل نیز مانند سایر حیوانات به برخی از بیماری ها حساس است و متاسفانه بیشتر بیماری ها باعث انهدام بخش مهم یا تمامی کلنی های زنبور دار می شود و یا ضمن خسارت به زنبور دار معالجه می شوند .

بنابراین اقتصادی ترین اقدام برای جلوگیری از ابتلای زنبورها به بیماری توجه زنبور دار به بهداشت منطقه است .

5 - آلودگی های صوتی و بوهای نامطلوب : مکان استقرار زنبورستان باید دست کم 2 کیلومتر از دامداری ها ، مرغ داری ها ، کارخانه های دباغی و دیگر مجتمع های تولیدی که بوی ناخوشایند در آن ها تولید می شود دور باشد .

زیرا بوی بد زنبوران را فراری می دهد .

زنبورستان ها هم چنین باید از نقاط پر سر و صدا مثل جاده های پر رفت وآمد ، کارخانه های پر سر و صدا و غیره به اندازه کافی دور باشند تا سرو صدا موجب هراس زنبورها و فراری شدن آنها نشود .

6 - اهمیت دور بودن کافی زنبورستان از نقاط مسکونی : زنبورها با توجه به شعاع پرواز خود ممکن است تا 12 کیلومتر از محل زنبورستان دور شوند .

نزیک بودن زنبورستان به مناطق مسکونی ممکن است باعث مشکلاتی برای زنبور دار شود .

7 - اهمیت رعایت فاصله زنبورستان ها از هم : حداقل فاصله لازم به رعایت زنبورستان ها از یکدیگر در هر منطقه 6 کیلومتر است .

چنانچه این فاصله کمتر شود بخصوص اگر منطقه پوشش گیاهی چندان خوبی نداشته باشد چند مشکل اساسی پیش خواهد آمد .

1- تولید عسل کمتر در دو زنبورستان مجاور هم به علت کمبود منابع شهد و گرده 2- به علت گرده افشانی بیش از حد مورد نیاز بیشتر گل ها به میوه یا بذر تبدیل شده و تمام میوه ها قادر به دریافت مواد غذایی کافی نمی شوند و از کیفیت محصول کاسته شده 3- امکان رفتن اشتباهی زنبورهای یک زنبورستان به زنبورستان های دیگر و شیوع بیماری و غارت وجود دارد .

8 - نیاز زنبورستان به حصار : 9 - میزان نزدیکی زنبورستان به جاده : برای دسترسی به وسایل نقلیه برای حمل و نقل ، بارگیری و تخلیه کندوها 10 - بهترین مناطق استقرار یک زنبورستان : بی تردید بهترین مکان استقرار یک زنبورستان در یک باغ یا مزرعه بزرگی است که محصول آن باید توسط زنبور عسل گرده افشانی شود.

در این صورت علاوه بر تولید عسل برای زنبوردار محصولات کشاورز یا باغ دار هم به قدر کافی گرده افشانی می شود.

11 - استقرار زنبورستان در کنار دریا یا رودخانه : چنانچه زنبورستان در ساحل دریا یا رودخانه مستقر شود زنبورها برای نوشیدن و جمع آوری آب بطرف آنها رفته و معمولا جریان آب رودخانه یا امواج دریا بیشتر زنبورها را غرق می کند و به این ترتیب خسارت سنگینی به جمعیت کلنی ها وارد می شود .

12 - سطح زنبورستان و استقرار کندوها روی پایه یا سکو : سطح زمین زنبورستان باید دست کم 30 سانتی متر بالاتر از زمین های اطراف باشد.

13- فاصله کندوها از هم در یک زنبورستان : در یک زنبورستان رعایت فاصله 5/2 متر بین دو کندو ضروری است .

14- مکان زنبورستان در رابطه با سمپاشی باغ ها و مزارع : 15- جهت استقرار کندوها در زنبورستان : چنانکه منطقه ای که زنبورستان در آن مستقر است بادخیز نباشد می توان کندوها را به گونه ای در زنبورستان مستقر کرد که سوراخ پرواز آنها به سمت مشرق یا جنوب باشد در این صورت با طلوع خورشید نور به سمت جلوی کندوها می تابد و زنبورها زودتر فعالیت روزانه را آغاز می کنند.در مناطق بادخیز سوراخ پرواز باید در جهت مخالف وزش باد باشد تا بخصوص در زمستان باد سرد به داخل کندوها وزیده نشود و در سایر مواقع نیز موجب ناراحتی زنبورها نشود.

16 - محافظت کندوها از عوامل نامساعد جوی و محیطی : 17 - مسافت مکان جدید زنبورستان تا مکان قبلی : شعاع پرواز مفید زنبور عسل به 2 کیلومتر و شعاع پرواز دور آن به 6 کیلومتر و گاهی به 12 الی 5/13 کیلومتر می رسد.

برای جلوگیری از مراجعت زنبورها به مکان زنبورستان قبلی مکان زنبورستان جدید تا قبلی باید بیش از 6 کیلومتر فاصله داشته باشد.

18 - رابطه کندو و مساحت زنبورستان : دیوارها نباید از 2 متر مرتفع تر و فواصل بین کندوها به میزان حداقل 5/2 متر از هم باید رعایت شود.

19 - نحوه استقرار کندوها در زنبورستان : محل استقرار کندوها در زنبورستان باید به گونه ای طراحی شود که زنبورهای پرواز کننده از کندوهای مختلف مانعی در جلوی زنبورهای دیگر نباشد به همین جهت در استقرار کندوها طرح هایی چون زیگ زاگ - مربع - گروهی - موازی و غیره ممکن است عملی گردد.

20 - زنبورستان در مناطق گرمسیری : زنبور عسل در حرارت 16 تا 32 درجه سانتی گراد در حداکثر فعالیت است و 34 تا 39 درجه سانتی گراد و 16 تا 8 درجه سانتی گراد به تدریج از فعالیت آنها کاسته می شود و در دمای کمتر از 8 درجه سانتی گراد و بیشتر از 39 درجه سانتی گراد از کندو خارج نمی شوند.