سمعک و کاربرد آن
سمعک بوسیله ای گفته میشود که صداها را تقویت نموده ، به راحتی برای فرد قابل شنیدن و درک میکند و سبب جبران کاهش شنوایی میشود . شکل سمعکها مختلف می باشد که عبارتند ا ز:داخل گوشی ( نامرئی . مینی کانال ، کانال و کونکا یا شل ) - پشت گوشی - عینکی و سمعکهای قابل کاشت در گوش
اشکال مختلف سمعک
همانطور که افت شنوایی شکل های مختلفی دارد، سمعک ها نیز دارای اشکال مختلف می باشند.
معمول ترین انواع سمعک ها عبارتند از :
· کاملاً داخل کانال (CIC)
· داخل کانال (ITC)
· داخل گوشی (ITE)
· پشت گوشی (BTE)
سمعکهای کاملاً داخل کانال (CIC)
کوچکترین نوع سمعک بوده و تقریباً در داخل گوش دیده نمی شود. تمام اجزای این سمعک در یک محفظه کوچک، در داخل مجرای گوش قرار می گیرد. در این سمعک به دلیل حفظ اثرات اکوستیکی مجرا و لاله گوش، حالت طبیعی صدا تا حد زیادی حفظ می شود. این سمعک برای افرادی که مجرای گوش بزرگتری دارند مناسب تر می باشد. همچنین به دلیل بسیار کوچک بودن باتری این سمعک ،فرد باید دارای توانایی حرکتی مطلوبی در دستها و انگشتان باشد. این سمعک در افرادی با افت شنوایی شدید کارآیی ندارد.
سمعکهای داخل کانال (ITC )
این سمعک کمی بزرگتر از مدل CIC می باشد و کماکان در قسمت داخل مجرا قرار می گیرد . باتری آن کمی بزرگتر بوده، کاربرد این سمعک در افت های شنوایی ملایم تا متوسط می باشد.
سمعک های داخل گوشی (ITE)
این سمعک در محدودۀ وسیعتری از افت های شنوایی کاربرد دارد. باتری آن کمی بزرگتر بوده و دارای سوییچ تلفن می باشد. کار با این سمعک برای اغلب افراد آسان و راحت است.
سمعکهای پشت گوشی (BTE)
تمامی قطعات این سمعک در محفظه ای قرار دارد که پشت گوش فرد جای می گیرد. در این سمعک صدا از طریق یک شیلنگ و قالب گوش، به گوش فرد منتقل می شود. بدلیل مقاوم بودن، این مدل اکثراً برای اطفال و کودکان توصیه می گردد. این سمعک ها به دلیل تقویت کننده قویتر و باتری بزرگتر، توانایی ارائه قدرت بیشتر در مقایسه با انواع داخل گوشی را دارا هستند. این سمعک ها در رنگ های مختلف مطابق با رنگ پوست و مو و سلیقه فرد ارائه می شوند.
سمعکهای نامرئی و داخل گوشی چه تفاوتی باهم دارند ؟
سمعک نامرئی در مقایسه با سمعک پشت گوشی جزء فراهم کردن زیبایی بیشتر برای فرد ، هیچ مزیت دیگری ندارد چراکه مشابه هر سمعک داخل گوشی و نامرئی ، سمعک پشت گوشی با همان کیفیت و قابلیت وجود دارد و تصور نشود چون سمعک نامرئی است حتما از لحاظ کیفیت از تکنواوژی بالا تری نسبت به سمعک پشت گوشی برخوردار است بلکه بر عکس ممکن سمعکهای پشت گوشی قابلیتهای بیشتر و بهتری داشته باشند.
همیشه قیمت سمعک داخل گوشی و بخصوص نامرئی گرانتر از سمعک مشابه پشت گوشی میباشد و همچنین هزینه تعمیر و یا سرویس سمعکهای داخل گوشی بیشتر از پشت گوشی است . مصرف باطری در سمعک های داخل گوشی و نامرئی خیلی بیشتر از سمعکهای پشت گوشی می باشد بطوریکه طول عمر باطری در یک سمعک نامرئی حداکثر 100 ساعت میباشد و ممکن است فرد مجبور باشد هر 5 روزیا یک هفته یک باطری تعویض نماید و این در حالیست که در سمعک پشت گوشی ممکن است نیاز به تعویض باطری در هر 20 روز تا یکماه باشد. و همچنین بدلیل قرارگرفتن سمعک نامرئی و داخل گوشی در داخل مجرای گوش باعث نفوذ جرم گوش و عرق ناشی از قرار گرفتن سمعک در گوش بداخل سمعک شده واحتمالا باعث خرابی زود هنگام سمعک میشود که در آن صورت در مدت گارانتی هزینه ای برای تعمیر و یا سرویس در بر ندارد اما پس از اتمام گارانتی در صورت خرابی سمعک ممکن است مستلزم هزینه زیاد باشد ضمن اینکه تعمیر و یا سرویس مکرر باعث میشود کارایی سمعک بدلیل بازو بسته شدن مکرر کم شده و یا سمعک خیلی زودتر از سمعکهای پشت گوشی غیر قابل استفاده شود.
توقع از سمعک
شنیدن صدای خود فرد
اولین مسئله در استفاده از سمعک، ایجاد تغییر در بلندی یا کیفیت صدای خود فرد است.این موضوع در آغاز عجیب و ناراحت کننده است. درست مثل اینکه فرد صدای خود را از طریق ضبط صوت می شنود. ولی به تدریج به این مسئله عادت می کنید. اگر بعد از یک ماه یا بیشتر این موضوع برایتان عادی نشد، باید با متخصص خود تماس بگیرید. در اینجا تنظیم مجدد سمعک کمک خواهد کرد.
اثر انسداد یا گرفتگی صدا
سمعک جسمی است که فضای داخل مجرای گوش را اشغال می نماید. این احساس که چیزی در گوش قرار دارد و جلوی عبور صدا را می گیرد، اثر انسداد نامیده می شود که درست مانند حالتی است که انگشت خود را در مجرای گوش قرار دهید. در این حال در گوش احساس کیپی می کنید. چند روزی طول می کشد تا به این مسئله عادت کنید. برخی سمعک ها دارای قالبهایی با لوله های مخصوص اند (ونت) که اجازه تبادل هوا بین دو سوی سمعک را می دهند و مانع از ایجاد اثر انسداد می شوند. گاه برای تخفیف اثر انسداد باید سمعک مجدداً برنامه ریزی شود.
سوت زدن سمعک
وقتی صدای تقویت شده توسط سمعک، مجدداً توسط میکروفن جمع آوری شده و دوباره تقویت گردد، سمعک سوت می کشد که آن را فیدبک اکوستیکی می نامند.
قابل ذکر است که سمعک در حین گذاشتن و یا برداشتن از گوش سوت می کشد که این حالت طبیعی است و نشانه روشن بودن سمعک است.
همچنین اگر شیئی را به میکروفن سمعک خیلی نزدیک کنید- مانند قرار دادن سر روی بالش - سمعک سوت می زند، که این حالت نیز طبیعی است.
پس سوت زدن سمعک 2 حالت دارد:
1- موارد طبیعی: مثل موارد ذکر شده
2- موارد غیرطبیعی: وقتی سمعک در گوش قرار دارد و در حین استفاده روزمره سوت بزند. که در این حالت بهتر است با متخصص خود تماس گرفته و این ایراد را برطرف کنید.
صدای باد
وقتی با سمعک به محیط بیرون بروید ، صدای باد را می شنوید . اینحالت طبیعی است چون باد به میکروفون آن برخورد می کند . سمعک های امروزی طوری طراحی شده اند که این صدا را حتی المقدور تقلیل دهند
تنظیم سمعک:
شنیدن صدای جدید و یا صداهایی که مدتها نمی شنوید
تنظیم سمعک فرآیندی وقت گیر و طولانی است . با کهولت سن فرد بتدریج صداهایی را نمی شنود و خود فرد از این تغییر و حذف آگاه نیست ، صداهایی مثل صدای قدمها یا موتور یخچال . با گذاشتن سمعک فرد این صداها را مجدداً می شنود و از نظر وی این صداها جدید بنظر می آیند و برای عادت کردن به آنها به وقت نیاز دارد . این فرآیند و واکنش کاملاً طبیعی است . فرد به مرور یاد می گیرد که چطور با این صداها کنار آمده و در واقع به آنها توجه نکند.
رعایت برنامه زمان بندی
بسیاری از افراد به سرعت خود را با سمعک تطبیق می دهند. اما در برخی افراد شنیدن صداهای تازه و جدید، بسیار خسته کننده است. لذا در ابتدا باید به تدریج از سمعک استفاده کرد یعنی زمان بکارگیری این وسیله را اضافه نمود تا زمانی که بتوان در تمام طول روز از سمعک استفاده کرد.
نظام بندی خواستها
بخاطر داشته باشید که سمعک در بسیاری از شرایط به شما کمک می کند ، ولی برخی موارد و شرایط وجود دارد که کماکان با بکارگیری این وسیله نیز اشکالاتی وجود دارد . اولاً باید انتظارات خود را معقول نمود و در ضمن بدانید که در جلسات پی گیری یا تنظیم مجدد این اشکالات اصلاح گردیده و شما بتدریج به هدف خود می رسید یعنی ایجاد ارتباط درست و معقول در تمامی شرایط.
شنیدن در محیط های پر سر و صدا
افراد طبیعی نیز در محیط های پرسرو صدا برای شنیدن با اشکال روبرو هستند که به طبع این مشکل در افراد دچار افت شنوایی با شدت بیشتری دیده می شود. راه حل هایی برای حل این مسئله وجود دارد:
مثال:
کم کردن سر وصدای اضافی (مثل خاموش کردن تلویزیون)
صحبت نکردن از فواصل دور مثلاً اتاق مجاور
تمرین صحبت با دوستان در محیط های نسبتاً شلوغ مثل رستوران
تلاش برای تمرکز بیشتر و بهتر بر روی صداهایی که به دنبال شنیدن آن هستید.
راههای تسهیل مکالمه
مردمردم را در جریان بگذارید
سمعک یک وسیله کمک شنیداری است. اما هیچوقت جای گوش طبیعی را نمی گیرد. بهتر است اطرافیان شما از افت شنوایتان آگاهی داشته باشند چرا که شما مداوم در معرض شرایط سخت شنیداری قرار می گیرید و باید از اطرافیان بخواهید تا حرفهایشان را برای شما تکرار کنند.
· اعمال کنترل
خود را در معرض شرایط سخت شنیداری قرار دهید و کارهای مورد نیاز را به انجام رسانید. مثلاً از مردم بخواهید حرفشان را تکرار کنند ویا واضح تر صحبت کنند. همیشه رو در روی گوینده قرار بگیرید. از سرو صدا دور باشید و حتی المقدور از نشانه های بینایی نیز کمک بگیرید.
تکنولوژی سمعک
در تمام سمعک ها صدا از طریق میکروفن جمع آوری شده ، سپس پردازش و تقویت شده و به بلندگو (رسیور سمعک) فرستاده می شود. در سمعک های داخل گوش، صدا از طریق بلندگو مستقیماً وارد مجرای گوش می شود ولی در سمعک های پشت گوشی صدا از طریق شیلنگی کوچک به قالب گوش و بعد از آن به مجرای گوش انتقال می یابد.
در سمعک های آنالوگ سیگنال اکوستیکی اصلی به شکل یک سیگنال الکتریکی پردازش می شود، اما در سمعک های دیجیتال سیگنال اکوستیکی به کدهای ( 1 و 0 ) رمز بندی شده و در داخل سمعک پردازش می گردد، سپس مجدداً به پیام اکوستیکی آنالوگ تبدیل می شود.