دانلود مقاله ارزن

مقدمه واژه ارزن در مورد محصولات مختلف علفی به کار می رود که بذرهای آن برای مصرف انسان یا تغذیه حیوانات اهلی برداشت می شود .

سورگوم را در بسیاری از قسمت های آفریقا و آسیا ، ارزن قلمداد می کنند و ذرت جارویی تحت عنوان ارزن جارویی در استرالیا شناخته می شود .

در مقایسه با دیگر غلات دانه ریز ، ارزن به طور معمول مناسب خاک هایی با حاصل خیزی کمتر بوده و در شرایط نامناسب مانند گرمای شدید و بارندگی کم ، رشد می کند .

و به فصل رشد کوتاه تری نیاز دارد .

در بین غلات ، ارزن بیشترین کارآیی مصرف آب را داراست ( جدول 1) .

اگر چه ، عملکرد ارزن در خاک های حاصل خیز کمتر از عملکرد ذرت و حتی سورگوم است ، ولی در خاک های شنی با محدودیت آب ، نسبت به ذرت و سورگوم برتری دارد ، بنابراین برای تهیه غذا و علوفه در شرایط حاد قابلیت بالایی دارد .

اگر به طور مناسبی مدیریت شوند علوفه ای با عملکرد بالا و کیفیت خوب تولید می کند و از نظر عناصر غذایی موجود در دانه غنی است .

برای نمونه ارزن مرواریدی میزان پروتئین و لایسین بالاتری نسبت به ذرت دارد .

ارزن ها در ایران محصول اصلی به شمار نمی آیند ولی در بسیاری از قسمت های آسیا ، آفریقا ، چین و ایالات شوروی سابق از محصولات اصلی و مهم هستند .

ارزن برای تهیه علوفه و دانه کشت و کار می شوند و هنگامی که هدف از کشت ، تولید دانه باشد جزء غلات به شمار می آیند .

در برخی کشورها از جمله ایران به دلیل اهمیت زیاد گندم ، جو و برنج ، از اهمی چندانی به عنوان غله برخوردار نیست و به دلیل محدودیت های منابع آبی ، وضعیت جوی ، ارزن ها می توانند به عنوان استفاده در تناوب های زراعی ، محصولات علوفه ای ، محصولات پوششی اهمیت ویژه ای پیدا کنند .

رایج ترین ارزن های مورد کشت در ایران عبارتند از : رقم های دم روباهی ، ارزن معمولی و رقم های ارزن مرواریدی .

طبقه بندی ارزن از لحاظ طبقه بندی گیاه شناسی ، پنج جنس Echinoghola , Setaria , Panicum , Pennisetum , Paspalum از خانواده Paniceae می باشند ، جنس Eleusine از خانواده Cglorideae بوده و جنس Eragrostis از خانواده Festuceae می باشد .

مهم ترین گونه های مورد کشت ارزن عبارتند از : ارزن دم روباهی ( Setaria italica ) ، ارزن مرواریدی ( Pennissetum glaucum ) ، ارزن پروسویا ارزن معمولی ( Panicum miliaceum ) ، ارزن ژاپنی ( Echinocholacrusgalli ) ، ارزن انگشتی ( Eleusine coracana ) ، ارزن نوک قهوه ای ( Panicum ramosun ) ، ارزن کودا ( Paspalum scrobiculatum ) و ارزن تف ( Eragrostis teff ) که در زیر به تفکیک آمده است .

1- ارزن دم روباهی ، ایتالیایی و یا آلمانی اررزن دم روباهی ( شکل 1) یکی از قدیمی ترین محصولات زراعی است .

این محصول نیاز به آب و هوای گرم دارد و در ماه های گرم تابستان با سرعت به مرحله رسیدگی می رسد .

به طور معمول در نواحی نیمه خشک کشت می شود و نیاز آبی کمی دارد ، اما به دلیل سیستم ریشه ای کم عمق شرایط شدید خشکی را به خوبی تحمل نمی کند .

گیاه زراعی میانگین نسبت تعرق کارآیی مصرف آب 3- kgm ارزن ( 8 رقم ) 280 64/3 سورگوم ( 9 رقم ) 305 46/3 ذرت ( 15 رقم گرده افشان آزاد ) 349 88/2 ( 8 هیبرید سینگل کراس ) 350 87/2 جو ( 4 رقم ) 517 93/1 گندم ایمر 517 93/1 دوروم ( 6 رقم ) 520 93/1 گندم معمولی ( 16 رقم ) 557 81/1 یولاف ( 4 رقم ) 583 72/1 چاودار ( 1 رقم ) 634 58/1 برنج ( 1 رقم ) 682 47/1 ویژگی قابل توجه زراعت ارزن دوره رشد کوتاه آن است ، به طوری که ارزن های علوفه ای در 70 – 65 روز به مرحله رسیدگی و ارقام دانه ای در 90 – 75 روز به مرحله رسیدگی نائل می شوند ، ارزن دم روباهی را می توان هنگامی که بیشتر محصولات زراعی دیگر تاریخ کاشت آن ها گذشته باشد ، کشت کرد .

ارزن دم روباهی ، گیاهی است یک ساله علفی با ساقه های نازک ، راست و پرشاخ و برگ که ارتفاع آن ها 150 – 30 سانتی متر است .

بذرها در شبه خوشه هایی به نام پانیکول فشرده ایجاد می شوند که شبیه به دم روباه با رنگ های مختلف است .

لذرهای محدبی شکل و کوچک به وسیله پوششهای رنگی احاطه شده اند که رنگ آن بستگی به رقم دارد .

تنها در ایالات متحده 10 رقم یا بیشتر ارزن دم روباهی مورد کشت و کار قرار می گیرد .

ارزن دم روباهی بیشتر به عنوان علوفه خشک و خوراک دام مورد استفاده قرار می گیرد .

اگر چه محصول های علوفه ایدیگر از نظر کیفی برتر هستند ، اما ارزن دم روباهی نیز برای تغذیه گاو و گوسفند ، علوفه بسیار مناسبی فراهم می آورد .

ارزن دم روباهی به عنوان محصولی برای تولید غله و دانه مرغی نیز استفاده می شود .

برخی از بیماری ها ، مانند سفیدک ، بلایت باکتریایی و لکه های برگی بر روی ارزن دم روباهی تاثیر می گذارند .

سیاهک هندی ( سیاهک ناقص ) نیز در برخی موارد مسئله ساز است که می توان آن را بهوسیله ضدعفونی بذرها به هنگام کاشت کنترل کرد .

2- ارزن مرواریدی ، دم گربه ای ، بوریا ، شمعی و یا پنی سیلاریا ارزن مرواریدی (شکل 2 ) به طور معمول به عنوان محصول مرتعی موقت تابستانه در برخی مناطق به عنوان محصول خوراکی انسان مورد استفاده قرار می گیرد .

ارزن مرواریدی گیاهی است بلند ، راست ، علفی ، خوشه ای یک ساله که بین 50/4 – 80/1 متر ارتفاع دارد .

گیاهی است که سازگاری خوبی در خاک های شنی با حاصلخیزی کم و مناطق کم باران دارد .

ساقه های آن توپر بوده و برگ های طویل و نوک تیز با حاشیه های مضرس ریز دارد .

پنچه های گیاه مستقل است وتولید گل آذین به طول 35 سانتی متر و عرض 5/2 سانتی متر یا کمتر می نماید که از لحاظ گیاه شناسی پانیکول ، سنبله مانند و متراکم است .

پانیکول رسیده به رنگ قهوه ای بوده و سنبلچه ها به صورت جفتی به هم متصل شده و به وسیله کرک های زبر احاطه شده اند ، هر سنبلچه در واقع یک سنبله ثانویه است که شامل دو گلچه می باشد که به طور معمول یکی از آن ها بنیه بهتری دارد .

گلچه بالایی بارور و شامل سه بساک و یک مادگی با خامه دو شاخه پرمانند است که در بین لما و پالئا محصور شده اند .

ارزن های مرواریدی به طور معمول دگر گرده افشان هستند و دارای رقم ها و هیبریدهای متعددی هستند .

موارد استفاده ارزن مرواریدی شامل تهیه علوفه خشک ، مرتع ، سیلو کردن ، تولید بذر و تغذیه انسانی است .

مشکلات بیماری ارزن مرواریدی بسیار کم بوده و یا وجود ندارد .

3- ارزن پروسو ، جاروئی ، خوکی ، هرشی یا معمولی ارزن پروسو ( شکل 3 ) برای تولید دانه جهت تغذیه انسان کشت می شود و در نواحی که کشت غلات دانه ریز به صورت بهاره موفقیت آمیز است ، سازگاری دارد .

فصل رشد آن کوتاه بوده ( 75-60 روز ) و به طور معمول به عنوان محصولی درکاشت و تابستانه با فصل رشد کوتاه که امکان کشت محصول دیگری نباشد ، کشت می گردد .

آب و هوای به نسبت گرم برای رشد خوب محصول مناسب است .

ارزن پروسو در بین محصول های غله ای کمترین نیاز آبی را دارد ولی به علت سیستم ریشه ای کم عمق در اثر خشکی آسیب می بیند .

این محصول در خاک های شنی رشد خوبی ندارد .

گل آذین ارزن پروسو ، شامل یک پانیکول بزرگ بازشده با یک محور چوبی و خشن به ارتفاع 120-30 سانتی متر است .

ساقه های آن راست و بزرگ بوده وبرگ های پوشیده از کرک دارد .

بذرها به وسیله یک پوشینه یا زائده درونی احاطه شده و اندازه آن ها بزرگ تر از اندازه بذرهای دم روباهی است .

رنگ پوشینه ها از سفید تا سیاه متغیر است ( قرمز ، قهوه ای و خاکستری ) .

بیشتر بذرها به وسیله خود باروری تلقیح می یابند ولی برخی دیگر دگرباروری دارند .

رقم های ارزن پروسو براساس شکل پانیکول به سه گروه تقسیم می شوند : 1- افشان 2- آزاد و یک طرفه 3- فشرده و راست ارزن پروسو را می توان به دنبال اکثر محصول ها کشت کرد ، این ارزن به طور کلی گیاهی است دیرکاشت و تابستانه به طول فصل رشد کوتاه ، که محصول قابل توجهی تولید می کند .

بیماری ها در ارزن پروسو رایج نیستند ، اما برخی بیماری ها به ویژه لکه نواری باکتریایی و سیاهک خوشه ایجاد خسارت می کنند .

این بیماری ها در هنگام تشکیل دانه ایجاد می شوند ، بنابراین ، ضدعفونی بذرها قبل از کاشت لازم است .

جدول(2) تاریخ کشت ، میزان بذر و شرایط خاک در زراعت ارزن نوع ارزن تاریخ کشت میزان بذر شرایط خاک طول فصل رشد ( کیلو گرم / هکتار ) ( برای تولید دانه ) روز ارزن پروسو اواسط اردیبهشت-اوایل مرداد 22-11 تقریبا هر نوع خاک 75-60 ارزن دم روباهی اواخر اردیبهشت-اوایل شهریور 11-5/5 کلیه خاک ها 90-75 ( برای تولید دانه 5/2 ) ارزن مرواریدی اواسط فروردین-اوایل مرداد 8-5/2 تقریبا هر نوع خاک 70-60 ارزن ژاپنی اواسط فروردین-اوایل مرداد 13-11 خاک های متوسط تا سنگین 60-45 ارزن انگشتی اواسط فروردین-اوایل تیر 9-5 تقریبا هر نوع خاک 120-90 ارزن نوک قهوه ای اواسط اردیبهشت-اوایل مرداد 12-5/5 تقریبا هر نوع خاک 60-45 4- ارزن ژاپنی ، طویله ای ، برنج ارزنی و یا سوروف ارزن ژاپنی ( شکل 4 ) به طور معمول به عنوان یک گراس علوفه ای کشت می شود .

این گیاه شبیه بارنیارد گراس می باشد که به عنوان یک علف هرز شناخته شده و شاید از آن منشاء گرفته شده باشد .

ارزن ژاپنی به طور معمول در آخر فصل به عنوان علوفه سبز و در شرایط آب و هوایی گرم مرطوب یا نیمه مرطوب کشت می شود .

این گیاه سریع ترین رشد را در بین تمام ارزن ها ، تحت شرایطآب و هوایی مناسب می تواند داشته باشد ، و در مدت 45 روز پس از کاشت به مرحله رسیدگی دانه می رسد .

ارزن ژاپنی گیاهی است علفی ، سک ساله باارتفاع 120-60 سانتی متر ، راست و با گل آذین پانیکول که شامل 15-5 شاخه بی دم و راست است .

سنبلچه ها به رنگ قهوه ای تا ارغوانی بوده و در یک طرف هر شاخه به وجود می آیند .

طول بذر کمی بیشتر از عرض بوده و بزرگ تر از بذر بارنیارد گراس است .

ارزن ژاپنی در خاک های مناسب رشد بسیار خوبی ندارد ، ولی در برابر چندین گونه از سیاهک خوشه ، آسیب پذیر است .

از گونه های دیگر وابسته به ارزن ژاپنی می توان از برنج جنگلی ( E .

colonum ) نام برد که به عنوان یک علف هرز شناخته می شود .

بوته های ارزن ژاپنی از زمان رسیدگی برای تهیه علوفه خشک به علت داشتن ساقه های ضخیم مشکلاتی ایجاد می کنند .

بنابراین برای تهیه علوفه خشک مناسب باید قبل از خوشه رفتن برداشت شوند .

5- ارزن انگشتی ، راگی ، ناگلی ، پارمرغی ، کوراکونا و یا آفریقایی به طور معمول ارزن انگشتی در مناطقی که برنج کاشت می گردد به عنوان محصول غذایی کاسته می شود .

برخلاف دیگر ارزن ها که در شرایط خشک و نیمه خشک رشد می کنند ، آب وهوای مرطوب برای رشد ارزن ایده آل بوده و تقریبا در هر نوع خاکی رشد خوبی می کند .

در مناطقی که بارندگی سنگین دارند خوب به عمل نمی آید ، البته شرایط نمناک را ترجیح می دهد .

این ارزن یک ساله به طور معمول 120-90 سانتی متر رشد می کند و پنچه های آزاد دارد .

قارچ هلمینتوسپوریوم می تواند سبب ایجاد لکه های برگی ، بلایت خوشه و بیماری بوته میری در ارزن انگشتی شود ، زنگ سیاه دانه نیز گزارش شده است .

6- ارزن نوک قهوه ای برای تهیه علوفه خشک و چرای دام کشت می شود .

این محصول برای تغذیه پرندگان منبع غذایی بسیار مقوی را فراهم می سازد .

رشد سالانه آن سریع است و 120-60 سانتی متر ارتفاع با یک پانیکول باز به طول 5 سانتی متر ایجاد می کند .

عملکرد علوفه خشک مناسب تر است .

بذرهای ارزن نوک قهوه ای به راحتی از گل آذین جدا می شود ، انتشار بی رویه بذر های آن در طبیعت ، آن را به صورت یک علف هرز در برخی از مناطق درآورده است .

برای تهیه علوفه خشک و چرای دام کشت می شود .

بذرهای ارزن نوک قهوه ای به راحتی از گل آذین جدا می شود ، انتشار بی رویه بذرهای آن در طبیعت ، آن را به صورت یک علف هرز در برخی از مناطق درآورده است .

7- ارزن کودا یا ارزن جویباری این نوع ارزن ها شبیه به گیاهان علوفه ای معینی از جنس Paspalum هستند و با دالاس گراس ، واسی گراس و باهیا گراس قرابت دارند و از ابتدا برای تهیه علوفه کشت می شوند .

8- ارزن تف و ارزن هومری ارزن تف برای تغذیه در بسیاری از کشورها کشت می شود .

مقدار آهنی این ارزن حدود دو برابر غلات دانه ریز دیگر و محتوای کلسیم آن نیز حدود 20 برابر دیگر غلات است .

این دو عنصر غذایی ، ارزش غذایی بسیار مناسبی را برای این ارزن نسبت به دیگر ارزن ها فراهم آورده است .

ج) عملیات زراعی کاشت ارزن به طور معمول مشابه کاشت دیگر غلات دانه ریز است و در فاصله ردیف های 20-15 سانتی متر کاشته می شوند .

فاصله های ردیف بیشتر سبب رقابت علف های هرز می شود .

آماده کردن بستر کاشت باید مانند عملیات تهیه خاک برای غلات دانه ریز یا سورگوم باشد ، یا بستر کاشت به نسبت نرم و تخت برای کشت مناسب است .

خاک قبل از کشت باید بدون علف هرز باشد ، ارزن ها باید طوری کشت شوند که قبل از شروع یخبندان سیکل زندگیشان را طی کنند که حدود 70-65 روز می باشد در غیر اینصورت با شروع یخبندان عملکرد کاهش خواهد یافت .

در جدول خلاصه ای از عملیات به زراعی ارزن ها آورده شده است .

ارزن ها در خاک مرطوب و سرد جوانه نمی زنند بنابراین لازم است در چنین شرایطی زمان کاشت را تاگرم شدن مناسب خاک به تاخیر انداخت .

ماشین بذر کار را نیز باید طوری تنظیم کرد که عمق کاشت بیشتر از 5/1-5/2 سانتی متر نشود .

به طور معمول اگر هدف تولید دانه باشد ، میزان بذر مصرفی به نصف کاهش یافته و باید به صورت ردیفی کشت گردد تا اجازه عملیات زراعی را به کشاورز بدهد .

در صورتی که هدف تولید علوفه خشک باشد ، میزان بذر بیشتری پیشنهاد می شود .

برداشت بذر ارزن به طور معمول به وسیله ماشین نوار ساز 1 و زمانی که بذر های نیمه بالایی خوشه در مرحله رسیدگی باشند ، انجام می گیرد .

این عمل از تلفات ریزش و ورس محصول جلوگیری می کند .

میانگین پروتئین دانه ارزن دم روباهی و پروسو بین 11 تا 12 درصد است .

برای تهیه علوفه خشک ، برداشت را در ابتدای خوشه دهی انجام می دهند ، به ویژه اگر برای تعلیف اسب باشد .

ارزن به مقدار زیاد ، برای اسب می تواند خطرناک باشر زیرا گلوکوزیدی به نام Setaarian که فعالیت پیشاب آوری را زیاد می کند ، در آن وجود دارد .

برداشت در ابتدای خوشه دهی این خطر را کمتر می کند .

برای تغذیه گاو و گوسفند زمان برداشت را می توان در ابتدای مرحله شیری در نظر گرفت .

برداشت در مراحل بعدی هر چند دارای عملکرد بیشتری می باشد ، ولی باعث کاهش کیفیت علوفه می شود .

د) عملیات کوددهی به طور کلی ارزن ها در خاک های غیرحاصل خیز کشت می شوند .

تمامی ارزن ها به نیتروژن و فسفر پاسخ مثبت می دهند .

دامنه کاربرد کودها در ارزن ها وسیع است .

به طور کلی 110-45 کیلوگرم نیتروژن و 65-33 کیلوگرم در هکتار فسفر برای تولید علوفه خشک و یا دانه کفایت می کند ، اما در بیشتر محصول های علوفه ای برای بالا بردن تولید و میزان علوفه ، باید حاصل خیزی بیشتری داشته باشد .

برای تعیین مقدار مصرف کود ازت مورد نیاز ، عواملی را باید در نظر گرفت مانند علوفه مورد نیاز و تعداد حیوانات چرا کننده ، به طوری که برای تولید علوفه زیاد و چرای سنگین بایستی مقدار کود نیتروژن را دو برابر مقدار مورد نیاز برای تولید علوفه خشک یا بذر در نظر گرفت .

کود فسفر مورد نیاز نیز بیشتر از مقدار لازم برای تولید بذر یا علوفه خشک است .

با آزمایش خاک ، می توان مقدار مورد نیاز کود نیتروژن و فسفر و هر نوع عنصر غذایی که ممکن است تولید را محدود سازد ، معین کرد .

این عناصر غذایی عبارتند از : پتاسیم ، سولفور ، کلسیم ، منیزیم ، آهن ، مس ، بر ، منگنز ، مس ، مولیبدن و کلر ، یک یا بیشتر این عناصر غذایی ممکن است به وسیله کم کردن حاصل خیزی خاک در تولید محصول ایجاد محدودیت کنند .

ه) عملیات کنترل علف های هرز کنترل علف های هرز در تولید هر محصولی به وسیله 5 روش انجام می شود : پیشگیری ، کنترل بیولوژیکی ، عملیات به زراعی ، کنترل مکانیکی و کنترل شیمیایی ، انتخاب یک روش یا روش های عملی بستگی به گستردگی علف هرز ، تناوب زراعی و عوامل دیگر دارد .

در تولید ارزن چندین روش به کار گرفته می شود ، زیرا کنترل شیمیایی علف های هرز به دلایل زیادی محدودیت دارد .

روش کنترلی علف هرز به وسیله پیشگیری کردن با کشت بذر عاری از علف هرز آغاز می شود .

کشاورزان باید اطمینان حاصل کنند که تمام ماشین آلات مورد استفاده در کاشت ارزن عاری از بذر علف هرز باشد .

کنترل علف های هرز در کناره کانال ها ، حاشیه جاده ها و کنار مزارع نیز از ورود بذرهای علف های هرز به داخل مزارع کمک می کند .

در حال حاضر برای کنترل بیولوژیکی علف های هرز ارزن راهی شناخته شده وجود ندارد .

کنترل به وسیله عملیات به زراعی شامل فاصله ردیف مناسب ، انتخاب رقم های سازگار ، تناوب زراعی ، عملیات کوددهی و تاریخ کاشت مناسب انجام می شود که قدرت رقابت ارزن را بالا می برد .

کنترل مکانیکی شامل وجین دستی یا مکانیکی علف های هرز قبل و بعد از کاشت می باشد .

این عمل زمینه مناسبی را برای کنترل علف های هرز ایجاد می کند .

کنترل شیمیایی علف های هرز در زراعت ارزن محدود است .

اکثر علف های هرز مهم در زراعت ارزن ، پهن برگ های یک ساله تابستانه و برخی گراس های یک ساله یا چند ساله می باشند .

در ضمن علف های هرز پهن برگ چند ساله نیز در مزارع ارزن یافت می شوند .

برای تولید ارزن مرواریدی ، زارعان می توانند آترازین را قبل از کاشت و مخلوط با خاک استفاده کنند و یا آن را قبل از سبز شدن به میزان 12/1 – 56/0 کیلوگرم ماده فعال در هکتار مصرف نمایند .

تناوب زراعی کاربرد این علف کش را محدود می سازد و زارعان باید حساسیت محصول بعدی را به آترازین در نظر بگیرند .

در بعضی مناطق برای کنترل علفهای هرز یک ساله پهن برگ از بانویل ( دیکامبا ) استفاده می شود .

از 40 Fomal ( D –4 ، 2 Alkanolamine salt of ) برای کنترل علف های هرز پهن برگ در زراعت ارزن استفاده می شو د .

در برخی نقاط محصول های باغی و زراعی مجاور ممکن است نسبت به 4 ، 2 –D حساسیت داشته باشند .

در نتیجه زارعان باید برای مصرف این علف کش این مورد را درنظر بگیرند .

میزان مصرف آن بین 6/1 – 8/0 لیتر در هکتار در شروع سبز شدن و 5/3-3/2 لیتر در هکتار قبل از آبستنی متغیر است .

علف کش های دیگری که در کنترل علف های هرز در زراعت ارزن استفاده می شوند عبارتند از : Telone و Vapan که هر دو خاک را ضدعفونی می کنند وقبل از کاشت محصول به کار می روند .

این علف کش ها باید طبق فرمول پیشنهاد شده به کار گرفته شوند ، در غیر این صورت محصول ممکن است آسیب ببیند .

و- کنترل آفات و بیماری ها مهم ترین آفات ارزن عبارتند از : ملخ ها ، لاروهای برگخوار دسته جمعی 2 و در برخی موارد سن های گندم 3 نیز باعث خسارت اقتصادی می شوند .

این آفات به وسیله به وسیله سوین XLR کنترل می شوند .

در ضمن Diple و Biobit نیز برای کنترل لاروهای برگ خوار مورد استفاده قرار می گیرذد .

مقدار مورد نیاز برای غلات دانه ریز ، گیاهان علوفه ای یا علوفه خشک به سیستم کاشت بستگی دارد .

ارزن دم روباهی می تواند پناهگاه پیچاننده گندم 4 باشد که حامل ویروس موزائیک رگه ای گندم 5 است .

بنابراین گندم نباید پس از ارزن دم روباهی کشت شود مگر آن که وقت کافی برای از بین رفتن چرخه زندگی کنه پیچاننده گندم وجود داشته باشد ( شاید سه هفته ) .

بیماری ها زیاد در ارزن ها گستردگی ندارند ، با این وجود ممکن است بیماری های خاصی در بعضی از گونه های ارزن وجود داشته باشد .

مهم ترین این بیماری ها عبارتند از : بیماری های قارچی ، باکتریایی ، زنگ سیاه غلات و لکه های برگی در ارزن دم روباهی ، بیماری باکتریایی و سیاهک خوشه در ارزن پروسو ، سیاهک های خوشه در ارزن ژاپنی و هلمینوسپوریوم در ارزن انگشتی ، خسارات سیاهک های خوشه ای را می توان با خریداری بذرهای با کیفیت و ضدعفونی بذرها با قارچ کش ها کاهش داد .

بیماری های دیگر به ویژه بیماری های باکتریایی به آسانی کنترل نمی شوند ، قارچ کش های حاوی مس برای کنترل بلایت مورد استفاده قرار می گیرند .

به طوری که ممکن است چندین بار کاربرد آفت کش از آغاز بیماری ، لازم باشد .

قارچ زدگی و فساد بذرها را می توان به وسیله ضدعفونی بذرها در زمان کاشت به وسیله W25Apron کنترل کرد .

دستورات مربوط به آفت کش ، قبل از مصرف باید رعایت شود .

لکه های برگی را نیز می توان به وسیله قارچ کش ها کنترل کرد .

کلیدی : مناطق خشک، ارزن پادزهری، پالس عناصر، رقابت نابرابر، ایزوتوپ های ازت، ریخت شناسی ریشه، استقرار نهال ها و Panicum antidotale چکیده مقاله : بعد از هر بارندگی در مناطق خشک، حلالیت و در نتیجه قابلیت دسترسی عناصر غذایی موجود در خاک به میزان قابل توجهی افزایش می آبد که آن را در اصطلاح پالس آب و یا عناصر غذایی می گویند.

فاصله زمانی نسبتا طولانی بین دو بارندگی نیز اینترپالس نامیده می شود.

به منظور آگاهی از چگونگی تاثیر شرایط پالس و اینتر پالس بر رشد و استقرار نهال های گیاهان، یک آزمایش گلخانه ای طراحی شد که در آن تیمارهای مختلف دسترسی به آب و عناصر غذایی بر گیاه مرتعی ارزن پادزهری (Panicum antidotale) بومی مناطق خشک ایران اعمال شد.

برای بررسی میزان جذب عناصر در زمان پالس ها، و میزان هدررفت آنها در زمان های اینترپالس، از ایزوتوپ های پایدار ازت استفاده شد.

نتایج نشان داد که گیاه ارزن در اوایل دوره رشد، به دلیل بالا بودن نسبت ریشه به ساقه و داشتن ریشه های ظریف تر، بیشتر قادر بود از پالس های ازت 15 استفاده کند.

استفاده بیشتر از پالس های عناصر غذایی سبب بهبود استقرار نهال ارزن در شرایط رقابتی شد.

از طرف دیگر مشخص شد که نهال های جوان ارزن، نسبت به پایه های مسن، راحت تر مواد غذایی جذب شده را از دست می دهند که این مساله می تواند سبب تضعیف استقرار آنها در طبیعت شود.

بنابراین در شرایط طبیعی فقط در صورتی توانایی بیشتر نهال های ارزن (در استفاده از پالس ها) سبب بهبود استقرار آنها در طبیعت خواهد شد که فواصل بین رگبارهای ابتدای فصل کوتاه باشد، تا (در زمان های اینتر پالس) عناصر جذب شده به صورت هدررفت (مرگ اندام های هوایی گیاه) از دسترس خارج نشوند.

تعریف غلات در واقع گونه ای از خانواده گندمیان (گرامینه ها) هستند که گیاهان علفی تک لپه ای بوده و دانه های ریز آنها، مصرف خوراکی دارد.

غلات گیاهانی یک ساله هستند، یعنی چرخه ی زندگی خود را در یک فصل زراعی به پایان می رسانند.

گونه های سردسیری غلات (گندم، جو و چاودار) در فصل پاییز و اوایل بهار کشت شده و در اواسط تا اواخر تابستان هم برداشت می شوند.

گونه های گرمسیری غلات (برنج، ذرت، ذرت خوشه ای و ارزن) نیز با توجه به شرایط آب و هوایی در اواخر بهار یا اوایل تابستان کشت شده و اواخر تابستان یا اوایل پاییز هم برداشت می شوند.

تاریخچه هزاران سال است که این گونه گیاهان، در تأمین غذای بشر نقش حیاتی ایفا می کنند.

باستان شناسان جوامع ابتدایی توانسته اند از ویرانه های قدیمی مراکز سکونت انسان، دلایلی به دست آورند که نشان می دهد غلات در تمدن های اولیه بشری هم کشت می شده اند و برای مثال، گندم در سرزمین حاصلخیز بین النهرین به عمل می آمده است.

بین النهرین امروزه بخش هایی از ترکیه، عراق، سوریه و ایران را تشکیل می دهد.

شواهد به دست آمده نشان می دهد که در 16.000 تا 10.000 سال قبل از میلاد، انسان ما قبل تاریخ در این ناحیه گندم تولید می کرده است.

همچنین هر جا که جامعه ای تشکیل شده، یکی از انواع غلات در پیدایش آن نقش داشته اند.

مثلاً برنج در تشکیل جوامع نخستین کشور چین و ذرت هم در تشکیل جوامع آفریقایی مؤثر بوده اند.

انواع غلات گندم: به آب و هوای خنک در فصل رشد، آب و هوای گرم و خشک در فصل برداشت نیاز دارد.

برنج: آبیاری و بارندگی در کشت این گیاه ضروری است.

میانگین دما در 4 تا 6 ماه از فصل زراعی باید 21 درجه سانتی گراد یا بالاتر باشد.

ذرت: به آب و هوای گرم با رطوبت کافی نیازمند است.

این گیاه معمولاً در آمریکای شمالی و جنوبی و همچنین آفریقا کشت می شود.

جو: به آب و هوای خنک در فصل رشد نیاز دارد.

جو مطمئن ترین غلات در شرایط شوری خاک، خشکی یا سرمای زمستان است.

جو در زمین هایی که گندم قادر به رشد در آنها نیست هم پرورش می یابد.

ارزن: از پر محصول ترین غلات در شرایط خشک است و در خاک های غیر حاصلخیز هم رشد می کند.

این ماده در آسیا و آفریقا، ماده غذایی مهمی برای انسان و دام می باشد.

جو دوسر: سابقاً خوراک اصلی مردم اسکاتلند محسوب می شد.

در سراسر دنیا از این ماده غذایی به عنوان خوراک دام هم استفاده می نمودند.

چاودار یا گندم سیاه: از سازگارترین غلات نسبت به شرایط سخت آب و هوایی است.

در آب و هوای سرد کشت می شود.

اهمیت امروزی غلات در بسیاری از کشورهای آسیایی و آفریقایی، بیش از 80 درصد غذای مردم از غلات تأمین می گردد.

سهم غلات در غذای مردمان اروپایی 45 تا 55 درصد بوده و در ایالات متحده آمریکا تقریباً 20 تا 30 درصد می باشد.

امروزه نزدیک به 70 درصد سطح زیر کشت یک میلیارد هکتاری جهان را غلات اشغال نموده اند.

تقریباً نیمی از کل نیازهای غذایی انسان به ویژه در آسیا به طور مستقیم از غلات تأمین می گردد.

همچنین تولید غلات در مقایسه با دیگر فراورده های غذایی از جمله گوشت، تخم مرغ، شیر و...

بسیار بیشتر است.

تولید سالانه غلات در جهان، بیش از یک میلیارد و هفتصد میلیون تن می باشد.

گندم، برنج و ذرت سه محصول مهم هستند که هر کدام تقریباً یک چهارم تولید سالانه غلات را تشکیل می دهند.

برنج، غذای عمده و روزمره مردم نواحی گرم و مرطوب است.

این غله معمولاً در زمین هایی تولید می شود که بتوان آنها را در برخی فصول سال غرقاب یا گل- آب نمود.

گندم به عنوان غله ای سازگار، عمدتاً در زمین های چمن طبیعی و همچنین در مناطقی که آب و هوا برای کشت ذرت مناسب نیست، به عمل می آید.

گندم از غلاتی است که در نواحی سرد هم کشت می شود.

این غله در سراسر جهان در فصول مختلفی کشت می شود، به طوریکه در هر ماه از سال، گندم در یکی از نقاط جهان در حال برداشت می باشد.

ذرت هم به عنوان یک گیاه گرمسیری، در مناطقی که رطوبت و حرارت کافی در فصل زراعت فراهم باشد، رشد می نماید.

ارزش غذایی غلات غلات منبع انرژی برای انسان هستند.

در کشورهای در حال توسعه، این دسته مواد تمام رژیم غذایی را در بر می گیرند.

غلات حاوی هیدرات کربن، پروتئین، چربی، مواد معدنی و انواع ویتامین هستند که البته ضمن مراحل مختلف نگهداری و تهیه، ممکن است بخشی از مواد مغذی مذکور از بین برود.

دانه غلات که کاریوپس یا گندمه نام دارد، منبع خوبی برای تغذیه انسان می باشد.

میزان پروتئین برنج از گندم کمتر است.

میزان ویتامین های ضروری (از جمله تیامین) برنج صیقل داده شده هم از برنج قهوه ای کمتر می باشد، چون سبوس خود دارای ویتامین های مختلفی است که در مرحله ی صیقل دهی از برنج جدا می گردد.

البته به خاطر داشته باشید که با وجود همه ی موادی که ذکر شد، غلات غذای کاملی محسوب نمی شوند.

مصرف این مواد به تنهایی نمی تواند یک رژیم غذایی متعادل و کامل محسوب گردد.

میزان پروتئین و در واقع اسیدهای آمینه غلات و همچنین ویتامین موجود در آنها محدود است.

برای این که یک فرد بالغ بتواند 65 تا 80 گرم پروتئین مورد نیاز خود را تنها از طریق غلات تأمین کند، باید مقدار بسیار زیادی از این دسته مواد بخورد که در عوض، به دلیل این که غلات حاوی هیدرات کربن هستند، فرد ممکن است چاق شود.

بسیاری از پروتئین های گیاهی به همین دلیل که اسیدهای آمینه کافی ندارند نمی توانند به تنهایی در رژیم غذایی افراد مورد استفاده قرار گیرند، بلکه در کنار آنها باید از پروتئین های حیوانی و سبزیجات و حبوبات هم استفاده نمود.

البته پروتئین های حیوانی که از انواع حیوانات تأمین می شوند، خود متکی بر منابع گیاهی و از جمله غلات هستند.

چون اغلب از انواع گیاهان و غلات، به عنوان خوراک دام استفاده می شود.

امروزه مهندسین ژنتیک سعی می کنند تا با اصلاح نباتات، غلاتی با پروتئین هایی که اسیدهای آمینه ی ضروری بیشتری داشته باشند، تولید نمایند.

مقدار دو اسید آمینه ضروری به نام های لیسین و ایزولوسین در غلات کم است و تمام متخصصین اصلاح نباتات تلاش می کنند غلاتی که میزان بیشتری از این دو نوع اسید آمینه داشته باشند را تولید نمایند.

غلات بیشترین شکل انرژی خود را به صورت نشاسته عرضه می کنند.

استفاده از دانه کامل غلات، منبع خوبی برای فیبر گیاهی و اسیدهای چرب ضروری می باشد.

از برنج به صورت پخته یا آرد برنج استفاده می شود.

معمولاً غلات را برای استفاده تبدیل به آرد می کنند.

گندم یکی از این غلات است که بیشتر آرد آن به کار می رود.

از انواع غلات آرد شده در تهیه ی نان، پاستا، دسر، پیراشکی، کلوچه و...

استفاده می کنند.

البته آرد را گاهی از سیب زمینی، شاه بلوط، حبوبات و...

هم تهیه می کنند.