مقدمه از دیر باز بحث بررس بازار مرد توجه برخی از متخصصین امر بوده است .
و حدود نوسانهایی در قسمت محصولات کشاورزی حکایت از آن دارد که از یک سو نظامهای مناسب قیمت گذاری و توزیع برای محصولات کشاورزی در داخل کشور وجود نداشته و از طرف دیگر ناکارایی و نارسایها در بازار محصولات کشاورزی (در فاصله بین تولید کننده و مصرف کننده حاکم است به طورکه در این باره بررسی ها مختلف نشان می دهد که سهم ناچیزی از قیمت پرداختی توسط مصرف کننده ی ید تولید کننده می شود و نرخی هم توسط مصرف کننده پرداخت می شود غالبا بالا است در بسیاری از کشورهای در حال توسعه سهم عمده فعالیت اقتصادی در بخش کشاورزی متمرکز شده است و بنابراین اقتصاد این کشورها اتکای بسیاری به این بخش دارد و به همین جهت صدور محصولات کشاورزی منشا مهم ترین تزریق از خارجی به بدنه اقتصادی این کشورها به شمار می رود .
از جهت به سر سطح گسترده ارتباطات پسین و پیشین تولید این محصولات کشاورزی باعث می شود که تولید و مبادله این محصولات به عاملی در جهت رشد فعالیتهای وابسته اعم از صنعتی و خدماتی تبدیل شود.
از آنجا که بخش کشاورزی تامین کنده غذای مردم به علاوه نهاده های مورد نیاز ضایع وابسته است .
که این بخش های اقتصادی کشور می باشد .
فرستهای مبنی اقتصادی کشورهای در حال توسعه کم نیستند که با بهره گیری بهینه ار آنها در بکار جذب سرمایه گذاری و فناوری و مجهز شدن علوم به علم مدیریت بازار، می توان رقابت فعالان اقتصادی و کار آفرینان این کشورها را قوت بخشید .
آنچه که در ذهن اندیشمندان فهیم و متخصان بخش کشاورزی کشور را به خود مشغول داشته داشته این ککه هدف تعالی و انسانی تعادل در تولید و مصرف مواد غذایی و محصولات کشاورزی کشورهای در حال توسعه و به خصوص ایران چه زمانی تحقق خواهد یافت ؟
بازاریابی به تامین کالا و خدمات برای مشتریان می پردازد ، بازاریابی چندی پیش از فروختن است ، پیدا کردن نیازهای واقعی مشتریان بالشوه و سپس رفع این این نیازها همراه با کسب بوده است .
رقابت فشرده دهکدی جهانی ، آگاهی و دست باز مشتریان در مرکز پسش بهترین کالا(محصول )تولید کنندگان را ناچار می کند تا در نتیجه آنچه بازاریابی یعنی بهترین ترکیب از عوامل محصول ، قیمت ، توزیع ، تبلیغات با سپا پودی و در ستکاری کوشا باشند .
برای اخرار موفقیت در یک فعالیت اقتصادی فقط کیفیت مطلوب کالا یا قیمت آن کافی نیست بلکه قعولات دیگری مانند شناخت بازار ، شکافت خریداران و ویزگی های مورد انتضار مصرف کنندگان مطابق کد خصوصیات کالا با نیازهای بازار هدف ، بسته بندی و بسیاری جنبه های دیگر مطرح است که هر کدام باید حدود بررسی و ارزیابی و تصمیم گیری واقع شوند تا کالایی تولید شود که نیاز مصرف کننده را تامین کرده و رضایت او را فراهم آورد .
بررسی سوابق تحقیق : با توجه به اینکه هیچگونه تحقیقات انجام یافته ای در رابطه با بازاریابی خرمالو و نارنگی انجام گرفته است متاسفانه هیچ گونه سوابق از گذشته در دست نبوده .
و ما در این پرزه هیچگونه مقاله و راین رابطه با از کارکردن استفاده نکردیم .
مواد و روش ها : به منظور دستیابی به اهداف تحقیق از دو روش مطاله اسنادی از منابع رسمی کتابخانه ها و منابع زیر ربط از جمله سازمان جهاد کشاورزی استان خراسان و جهاد کشاورزی شهرستان کلات و از طریق منابع مختاف اینترنتی و به طور پیمایشی از طریق راه تکمیل پرسشنامه در سطح 30 نمونه مصرف کننده و خرده فردوس در سال زراعی 1385 در منطقه 10 خراسان رضوی (مشهد) انجام یافته است .
تاریخچه و اهمیت اقتصادی : منشا مرکبات بنظر بسیاری از پزوهشگران ، جنوب شرقی آسیا شامل کشورهای مالزی ، اندولزی ، فیلپین و همچنین از جنوب هیمالیا تا اندولزی بوده است .
دربین این مناطق وسیع احتمالا شمال شرقی هند و نواحی شمال برنامه موطن و مرکز اصلی مرکبات محسوب می گردد.
بعضی از انواع مرکبات قبیل از مسیحیت به مناطق غربی آسیا نظیر هند بوده و بنابراین عمان ، ایران ، فلسطین انتقال یافته است .
یکی از انواع مرکبات بالنگ یا بادرنگ می باشد که منشا آن مناطق جنوبی چین تا هند بوده و بنابر گزارش های مورخین ، اسکندر مقرونی این گونه را در 330 سال قبل از میلاد مسیح در ایران مشاهده کرد .
عقیده بر این است که بعد ها گونه بالنگ به مناطق مدیترانه ای منطق یافت در اوایا دوران امپراطوری روم بین سال 27قبل از میلاد 248 بعد از میلاد بعضی گونه های مرکبات در ایتالیا شناخته شده بود ولی پایدار نماند و از بین رفت تا یز و برو تانکا که مطالعات وسیعی در گیا شناسی مرکبات داشته در میان و معرفی منشا مرکبات ، خطی رابط و رضرنی از جنوب شرقی آسیا به سمت شمال شرقی آسیا پیشنهاد شده نمود .
وی پراکندگی مرکبات ترش و شیرین را روی این خط در جنوب مرکزی چین عبور می کند در امتداد خط غربی شرقی گزارش شده است .
به عقیده سویینگل موطن لایم از جزایر شرق هند بوده و احتمالا از دریای عمان بوسیله سربازان عرب به مصر و اروپا انتقال داده شده .
پرتقال از مناطق جنوبی چین منشا گرفته است حان ین - چی 3 در 1178 میلادی 27 رقم پرتغال ، نارنج ، نارنگی نام برده مو به بررسی روشهای خزانه داری و مدیریت و همیاری مهاجر بکاست در او و با پرداخت است .
موطن اصلی نارنگی جنوب چین گزارش شده که سپس در مناطق تولید نسبتی آن در آسیا بوده است .
ازآسیا نارنگی به اروپا انتقال پیدا کرد .
منتها خیلی دیر تر از حایر گونه های مرکبات این جابجایی صورت گرفت برای مثال نارنگی و یلولیف در سال 1805 از چین به منطقه مدیترانه انتقال پیدا کرد .
و بعدها نارنگی ها معمولی از چین در نقاط دیگر انتشار یافت .
ورود مرکبات به ایران بجز گونه بالنگ ، سابقه حدود 400 ساله دارد به استناد و مدارک تاریخی ، ایران و سپس فلسطین و بالاخره به اروپا جنوبی و آمریکا انتقال یافته است .
از زمان صفویه به لحاظ تردو کشتیهای پرتقالیها در جنوب لبنان ایران ، بذور پرتقال را در اختیار مردم جنوب قرار گرفت و از اوایل 300 آگونه ها و ارقام مختلف مرکبات وارد ایران گردید و دز باغهایی که متعلق به خواندان سلطنتی بود و باید در برخی باغها شخصی ، مربوط یه علاقه مندان باقبانی کشت گردید .
مناطق تولید مرکبات : مرکبات بین عرضهای جغرافیایی 40درجه شمالی و جنوبی از خط استوا با خاک مناسب رطوبت کافی و در صورت عدم یخبندان تولید می گردد.
بین بنظر می رسد مناطق عمده تولید مرکبات در سطوح تجاری و نواحی گرمسیری بالاتر از 20درجه شمالی یا جنوبی قرار دارد .
ایران یکی از کشورهای تولید کننده مرکبات است و در بین 50 کشور تولید کننده که در سطحی حدود 6/1 میلیون هکتار ، به تولید مرکبات مرکبات می پردازند.
ولی متاسفانه نام ایران و تولیدات آن کمتر در جدول آماری فائد درج می باشد .
تمام تولیدات ایران بصورت تازه و مقادیر ناچیزی به صورت مازندران ، فارس ، جیرفت ، کهنوج و هرمزگان به ترتیب با %6/38،%9/20 ،%14، %2/12در سطح از درختان بارور رتبه های اولتا چهارم را به خود اختصاص داده اند .
جمعا از %6/58 سطح بارور مرکبات کشور در این مناطق قرار دارد .
مناطق مرکبات خیز ایران : الف : سواحل دریای خزر : از آستارا تا گرگان ارقام مختلفی از مرکبات کشت می شود محدودیت های اقلیمی موجب شده که بیشتر تراکم باغهای مرکبات که در نواحی چابکسر تا نوهشر و آمل تا بهشر باشد سطح زیر کشت ناحیه شمالی 84081 هکتار بوده که 55% آن پرتغال تخمی 25% پرتغال پیوندی روی پایه نارنج ، 15% نارنگی محلی و سایر ارقام نارنگی ، 5% متفرقه شامل لیمو ترش و گریفورت می باشد تولید سالانه این ناحیه 1372978 تن می باشد ب: ناحیه مرکزی : شامل بلوچستان ، خوزستان ، فارس ، کرمان و باختران می باشد در این ناحیه شرایط اقلیمی متفاوت بوده عرض جغرافیایی پائین تر از 33 درجه شمالی بوده و بیشتر روزها آفتابی بوده و رطوبت نسبی محیط پائین می باشد متوسط بارندگی این مناطق 1000 تا 3000 میلی متر بوده بنابراین در تابستان به 4-5 نوبت آبیاری نیاز دارد سطح زیر کشت این مناطق 87239 هکتار بوده که 6/11 % نارنگی محلی تشکیل می دهد و جمع تولید این منطقه 1282715 تن بر آورده شده است بهترین نواحی تولید مرکبات این منطقه جیرفت و بم می باشد ج:ناحیه بندر عباس و دریای عمان :در حاشیه خلیج فارس و دریای عمان در عرض جغرافیای حدود 23 درجه حدود 24333 هکتار باغ مرکبات وجود دارد این مناطق عاری از یخ بندان ، با رطوبت نسبی بالا حدود (53 – 86 %) و گرمای زیادی در تابستان می باشد دمای مناسب از مهرماه تا اوایل فروردین سال بعد برای رشد و نمو مرکبات مناسب است ولی شرایط نا مطلوب تابستان و بهار از کیفیت پرتغال و نارنگی می کاهد تولید ناحیه ساحلی جنوب 388432 تن بر آورده شده است میزان محصول مرکبات در واحد سطح به علل و عوامل مختلف بستگی دارد آب و هوا ، نوع خاک ، مواظبت زراعی خصوصا استفاده از پایه های سالم و عاری از ویروس همچنین نوع پایه و پیوندک و سازگاری آن با محل کشت ، که هر یک تاثیر قابل ملاحظه ای در میزان محصول و کیفیت مرکبات دارد امروزه در دنیا با افزایش تعداد درخت در هکتار ، استفاده از ارقام تجارتی پر محصول و پیوند آنها روی پایه های مقاوم به امراض قارچی و ویروسی و شرایط نا مناسب محیطی ، میزان محصول مرکبات را تا میزان قابل ملاحضه در هکتار بالا برده اند لیکن به طور متوسط در سطوح تجاری میزان تولید حدود 30تن در هکتار بر آورد میشود.در وضعیت کنونی و در باغهای سنتی ایران میزان محصول بستگی به شرایط مختلف از 5 تا 17 تن در هکتارمتغیر می باشد .
ارزش غذایی و موارد مصرف مرکبات (خرمالو و نارنگی ) مرکبات حاوی املاح و سرشار از ویتامینهای C, P, B, A, بوده که جنبه داروئی و غذایی دارد نزدیک به یکصد صنعت از مرکبات در تولید فر آورده خود استفاده می کند تامین غذایی دام از مخلوط تفاله مرکبات و ملاس چغندر ، استفاده از آب میوه آن در صنایع غذایی و بهره گیری از اسانس و اتر های چرب آن در صنایع آرایشی حائز آهمیت است از تفاله مرکبات به میزان قابل توجهی پکتین استخراج می گردد و از اسید سیتریک مرکبات در صنایع غذایی ، فلزی ، نساجی ، دارو سازی و بلخره برای تهیه صمغ های مصنوعی استفاده می شود .
بررسی بر روی خواص خرمالو مشخص کرده که این میوه در درمان اسهال مفید است و بر همین مبنا مصرف 300_500 گرم از آن قبل از صبحانه توجه شده است همچنین مصرف دانه کوبیده و به صورت گرد آمده خرمالو در جهت دفع سنگ کلیه و مثانه موثر تشخیص داده شده است .
مرکبات حاوی املاح و سرشار از ویتامینهای C, P, B, A, بوده که جنبه داروئی و غذایی دارد نزدیک به یکصد صنعت از مرکبات در تولید فر آورده خود استفاده می کند تامین غذایی دام از مخلوط تفاله مرکبات و ملاس چغندر ، استفاده از آب میوه آن در صنایع غذایی و بهره گیری از اسانس و اتر های چرب آن در صنایع آرایشی حائز آهمیت است از تفاله مرکبات به میزان قابل توجهی پکتین استخراج می گردد و از اسید سیتریک مرکبات در صنایع غذایی ، فلزی ، نساجی ، دارو سازی و بلخره برای تهیه صمغ های مصنوعی استفاده می شود .
سطح زیر کشت میوه خرمالو و نارنگی : عملکرد و میزان تولید میوه خرمالو و نارنگی : روش تحقیق : بمنظور دستیابی به اهداف تحقیق از طریق پیمایشی (پرکردن پرسش نامه در 30 مصرف کننده )نتایج زیر بدست آمده است : مصرف میوه به صورت روزانه در خانوار 6/16 و به صورت هفتگی 6/56 و به صورت غیره 6/26 میزان مصرف ضایعات نارنگی در خانوار: 0,5% 13/3 میزان مصرف ضایعات خرمالو در خانوار: 0,5% 86/6 درصد قیمت میوه خرمالو و نارنگی در بین مصرف کنندگان 6/76درصد از مردم از این قیمت راضی نبودندو3/23درصد ازاین قیمت راضی نبودند 3/83درصد ازمصرف کنندگان با مفهوم بازاریابی اشنایی داشتند و6/16 درصد از مصرفکنندگان با این مفهوم اشنایی نداشتند مسیر توزیع میوه از نظر مصرف کنندگان 3/13درصد مطتوب و6/26درصدنسبتا مطتوب و 60درصد مطتوب نبوده سیاست های حمایتی دولت در مورد میوه (نارنگی و خرماتو) از نظر مصرف کننده 3/3درصد مطلوب و6/36 نسبتا ممطلوب و 60درصد مطلوب نبوده تهیه میوه مصرف کننده از میوه فروش 6/66و از بازار میوه 3/33و تهیه از سر باغ درصدی نداشته مصرف کننده میوه مورد نیاز خود را به صورت بسته بندی 6/6درصد و به صورت غیر بسته بندی (فله ای)3/93درصد تهیه می نمایند بالا رفتن میوه (خرمالو و نارنگی )90درصد در مصرف روزانه تاثیر گذاشته و 10درصد در بالا رفتن قیمت تاثیر ندارد زمانی که موجودی بول مصرف کننده کمتر باشد 3/93درصد میوه نارنگی را خریداری کرده و 3/3درصد میوه خرمالو را خریداری کرده و 3/2 درصد هیچکدام را خریداری نکرده اند میزان مصرف میوه نارنگی در خانوار 3/83درصد و خرمالو 3/3 درصد و میزان مصرف هردو میوه در بین خانوارها 3/.13درصد بوده مکان های توزیع میوه در 80 درصد مصرف کنندگان جوابگو بوده و 20 درصد جوابگوی مشتریان به صورت مطلوب نبوده عوامل موثر در میزان مصرف میوه در نزد مصرف کنندگان: سطح درامد 3/53 درصد بوده و قیمت میوه 6/26 درصد بوده و کیفیت میوه 3/13درصد و توزیع مطلوب 3/3 ودر رابطه با همه موارد 3/3درصد بوده جمع بندی و بیشنهادات ایران یکی از کشورهای تولید کننده مرکبات است و در بین کشورهای تولید کننده که در سطحی حدود 6/1ملیون هکتار به تولید مرکبات می پردازدایران قریب 3 میلیون تن در حالتی حدود 222 هزار هکتار انواع مرکبات را در مناطق مختلف شمال و جنوب ،کشور تولید می نماید .
با توجه به اینک خرمالو و نارنگی جز میوه های نیمه گرمسیری بوده است .
انواع خرمالوها و نارنگی های تولید ایران از نظر کیفیت ف مرغوبیت و بازار پسندی در صورت اجرای یک برنامه مناسب در عمل آوری و بسته بندی مناسب نه تنها در بازارهای داخلی بلکه در بازارهای خارجی نیز قابل رقابت است .
در یک جمع بندی می توان گفت نتایج حاصل از نظر سنجی در بین مصرف کنندگان +قیمت میوه ، در در موضایعات مسی توزیع میوه ،سیاست های حمایتی دولت کیفیت میوه ،سطح در آمد ، از عوامل موثر در بازاریابی میوه خرمالو و نارنگی بوده است .
راها برای بهبود بخشیدن وضعیت پیشنهاد می شود که : با توجه به اینکه بیشترین درصد ضایعات در هر میوه ها بصورت می کرد پیشنهاداتی ارایه می کنیم تا برای کاهش ضایعات میوه (خرمالو ، نارنگی ) بسته بندی مناسب ، حمل و نقل ، آموزش و نگهداری میوه به مردم ، امکان خرید آسان میوه در مغازه ها ، کوتاه کردن دست واسطه ها در کاهش ضایعات نقش دارد .
با توجه به اینکه مهم ترین مشکل تهیه میوه قیمت بالا میوه ها ، نبوده در قامی فصو ، کیفیت پائین میوه از عوامل مهم بوده افزایش دولت در کاهش قیمت بسیار مهم بوده است .
و از همه مهمترین مشکل بازار میوه که رقابت آزاد ، قورم زیاد قیمت ، نامرغوب بودن موثر می باشد ندا دولت و سازمان های وابسته به این موضوع می تواند .( منظور حذف افراد سود جو دلالان و جلوگیری از افت قیمت نقش مهمی داشته باشند ) تولید مرکبات دنیا بر اساس میانگین فصلهای تولید در سال 1990 – 1991 - 1982 – 1990 منطقه نارنگی جهان 8580/9 نیمکره شمالی 8510/1 ایالات متحده 262/7 منطقه مدیترانه 3301/8 یونان 749 ایتالیا 509 اسپانیا 1519/9 اسرائیل 125/8 الجزایر 108 مراکش 285/1 مصر 175 لبنان --- ترکیه 328/5 ژاپن 2181/5 چین 385 نیمکره جنوبی 1070/8 برزیل 581 استرالیا ---- آفریقای جنوبی ---- صادرات مرکبات به صورت تازه توسط کشورهای مختلف تولید کننده مرکبات دنیا در 1990 – 1991 و 1990-1989 منطقه نارنگی جهان 1375/5 نیمکره شمالی 1360 ایلات متحده 13 مناطق مدیترانه 1211/1 یونان ---- ایتالیا 11 اسپانیا 862/5 اسرائیل 29/3 الجزایر 1 مراکش 132/4 مصر ------ لبنان 8 ترکیه 102/5 چین 24/3 نیمکره جنوبی 15/5 برزیل 6 استرالیا --- آفریقای جنوبی ---- فهرست و منابع پرورش مرکبات در ایران ، دکتر رضا فتوحی قزوینی ، عضو هیئت علمی دانشگاه گیلان سازمان جهاد کشاورزی استان خراسان رضوی سازمان جهاد کشاورزی شهرستان کلات استفاده از منابع اینترنتی استفاده از مجلات علمی و پژهشی موضوع تحقیق بررسی فرایند بازاریابی میوه (خرمالو ،نارنگی ) منطقه 10 مشهد استاد محترم جناب آقای دکتر دانشور کاخکی گرد آورندگان سمانه یزدان پناه ، مرضیه راهداری زمستان 85 بارورباروربارورغیر بارورغیر بارورغیر بارورغیر بارورجمعدیمآبیجمعدیمآبی3/19303/19359059خرمالو5/28805/2885/11305/113نارنگی عملکرد(kg/he)عملکرد(kg/he)میزان تولید (تن)میزان تولید (تن)میزان تولید (تن)دیمآبیدیمآبی066/1324302560خرمالو066/8021025/2314نارنگی تعداد افراد خانوارتعداد افراد خانوارسطح در آمد خانوارسطح در آمد خانوار3,2 نفر23/313/3100/0004,3 نفر46/643/3100/000,200/0005,7 نفر2033/3300/000,400/000بیشتر از 7 نفر1010بیش از 400/000 نارنگینارنگیخرمالوخرمالو43/30,5%46/60,5%46/65,10%26/65,10%1010,20%26/60 % نارنگینارنگیخرمالوخرمالو80%400,50070%700,80010%500,60015%800 , 120010%600,70015%1200, 1500