دانلود مقاله عایق بندی در ساختمان

دستورالعمل و ضوابط کلی تاسیسات عایق بندی ساختمان مقدمه : تلاش برای بهینه سازی و مصرف سوخت در ساختمانها از اهداف عمده بخش ساختمان و مسکن می‌باشد تمامی فعالیتهائیکه می توانند به نوعی در بهینه سازی مصرف سوخت موثر باشند از قبیل : عایقکاری حرارتی ساختمان ، عایقکاری تاسیسات مکانیکی ، استفاده از تجهیزات با راندمان بالا ، مصالح مرغوب (مانند پنجره‌های دوجداره) و طراحی مناسب در راستای جلوگیری از اتلاف انرژی‌ از اهم فعالیتهای مدیریت ساختمان می باشد .

دستوالعمل و ضوابط کلی تعریف به منظور عملکرد و بهره‌برداری مطلوب از یک ساختمان رعایت اصول و بکارگیری سیستم‌های موثر در یک ساختمان یکی از شاخص های اصلی محسوب می شود .

1 ضوابط و دستوالعمل خاص منطقه در این رابطه کلیه دستور العمل های اجرائی و ضوابط و مقررات در صدور پروانه های ساختمانی با در نظر گرفتن موارد مشروحه ذیل به عنوان پیوست نیز بایستی مدنظر و رعایت قرار گیرند.

1-1- رعایت نماهای متناسب و همگون و هماهنگ با شرایط اقلیمی منطقه و زیباسازی هر محله در ناحیه شهری .

1-2- رعایت الگوهای معماری تعیین شده درخصوص سقفهای شیبدار در شهرکهای تعریف شده .

1-3- پوشش مشبک (دیوار حائل و مقاوم) و زیبا در مقابل کولر هائیکه در تراس نصب می شوند .

1-4- پوشش اطراف کانالهای کولر در بام ساختمانها با عایق حرارتی و مصالح ساختمانی ضرورت دارد .

1-5- اجراء‌سیستم‌لوله‌کشی دوگانه (جدا‌سازی آب‌شرب‌از آب غیرشرب)در سرویسهای بهداشتی و آشپزخانه ها واحدهای ساختمانی به منظور صرفه جویی لازمه .

1-6- رعایت ضوابط و اجراء تونل های تاسیسات شهری براساس ضوابط تعریف شده به منظور استفاده بهینه و ایمنی از سیستم های : برق رسانی ، تلفن و ارتباطات ، آب خام (آتش‌نشانی و مصرف غیرشرب) و آب شرب به منظور ایمن سازی معبرهای ترددی شهرکها و محله ها و جلوگیری از تخریب خیابان می باشد .

1-7- اجراء لوله‌های فاضلاب (عدم استفاده از چاه‌های جذبی)و هدایت خطوط لوله‌های فاضلاب فرعی به خطوط اصلی دفع فاضلاب به تصفیه خانه مرکزی منطقه ضروری می باشد .

1-8- رعایت مقررات و ضوابط اصول ایمنی و حریم های تعریف شده شرکتهای : گاز ، آب و فاضلاب، برق و ..

بایستی مدنظر قرار گیرند .

1-9- استفاده از آب غیرشرب جهت مصارف فضای سبز و سرویس های بهداشتی و تاسیساتی واحدهای ساختمانی و همچنین استفاده از مخازن آب خام ذخیره شده جهت آتش نشانی در موارد فوق الذکر به منظور جلوگیری از رکورد و غیرفعال شده سیستمهای آتش نشانی در هر محله از شهرکها مورد نظر است .

1-10- اجراء موتورخانه مرکزی جهت یک یا چند بلوک به منظور صرفه جوئی اقتصادی و فنی در مجموعه های ساختمانی از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد .

2 ضوابط و دستوالعمل عمومی و کلی در این رابطه رعایت کلیه دستورالعملها و ضوابط کلی مندرج در کلیه مباحث مقررات ملی ساختمان نشریه 128 و آئین نامه های سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور که در زمینه های تاسیساتی و ساختمانی و بالاخص مطالب مهم مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان که توسط سازمان نظام مهندسی ساختمان اعلام گردیده است بابستی به طور خاص و عام در کلیه طرحها و محاسبات تاسیساتی و ساختمان به عنوان پایه و اساس در نظر گرفته شوند.

2-1- با توجه به اهمیت موضوع فهرست راهنمای مباحث تاسیساتی ساختمان و همچنین دستورالعمل‌های طراحی و محاسباتی تاسیساتی ساختمان را همراه با شرح مختصری از نکات مبحث نوزدهم که صرفه جویی در مصرف انرژی ساختمانی می باشد (مطروحه ذیل) بیان می گردد.

2-1-1- دستورالعمل های طراحی و محاسباتی تاسیساتی ساختمان 2-1-2- فهرست راهنمای مباحث تاسیساتی ساختمان 2-1-3- رئوس‌مطالب‌مهم مبحث نوزدهم و شرح مختصری صرفه جویی مصرف انرژی در ساختمان 2-1-4- نقطه نظرات فنی و اقتصادی و نتایج حاصل از اقدامات بهینه سازی .

2-1-5- پایه و اساس کنترل و بررسی طرحها و نظارت بر اجراء طرحهای تاسیساتی 2-2- فهرست راهنمای مباحث تاسیساتی ساختمان 2-2-1- رعایت مقررات و مطالب مندرج در راهنمای مباحث تاسیساتی (مکانیکی و الکتریکی) در طرح و اجراء و نظارت ضروری و براساس مصوبات لازم الاجراء می باشد.

- مبحث 12 : ایمنی و حفاظت کار در حین اجراء - مبحث 14 : تاسیسات گرمایی تعویض هوا و تهویه مطبوع - مبحث 16 : تاسیسات بهداشتی - مبحث 18 : عایق بندی و تنظیم صدا - مبحث 19 : صرفه جویی و مصرف انرژی در ساختمان 2-2-2- راهنمای مباحث تاسیسات الکتریکی مقررات ملی ساختمان ایران عبارتند از : - مبحث 13 : طرح و اجراء تاسیسات برقی ساختمانها - مبحث 15 : آسانسورها و پله های برقی - نشریه های سازکان مدیریت و برنامه ریزی کشور (برنامه ریزی و بودجه سابق نشریه 110) 3 – رئوس مطالب مبحث نوزدهم و شرح مختصری در صرفه جویی انرژی ساختمان مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان در طراحی و اجراء و نظارت به دلایل فنی زیادی از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد در این راستا رئوس مطالب و شرح مختصری از آن را در مصرف انرژی و صرفه‌جویی در ساختمان را به شرح ذیل ارائه می نمائیم و رعایت آن در طراحی ها ، اجراء و نظارت و کنترل الزامی می باشد : 1- مقررات کلی طرح و اجراء 2- پوسته خارجی ساختمان 3- تاسیسات مکانیکی 4- روشنایی 5- پیوست های مربوطه پیوست ها مشتمل است بر: الف روش تعیین گره اینرسی حرارتی ساختمان ب روش محاسبه شاخص خورشیدی و تعیین گروه بندی ج گروه بندی جغرافیایی نیاز انرژی گرمایی و سرمایی سالانه د گروه بندی کاربری ساختمان ه تعیین گروه ساختمان از نظر میزان صرفه جویی در انرژی و مقادیر فیزیکی اصل ، تعاریف و علائم ز مقادیر ضرائب حرارتی مصالح متداول ح ‍ مقادیر مقاومت های حرارتی سطوح داخلی و خارجی ، پوست خارجی و لایه هوا ط اطلاعیه اولیه در مورد بهینه سازی مصرف سوخت در ساختمان با هدر دادن گرما هم هزینه های اضافی به خانواده تحمیل کرده اید و هم باعث بالا رفتن مصرف سوخت های فسیلی همانند بنزین و زغالسنگ شده اید.

علاوه براین سوختن سوخت های فسیلی باعث افزایش میزان دی اکسید کربن در جو اتمسفر می شود که همین مسئله باعث بالارفتن دمای کره زمین می گردد.

در بریتانیا خانه ها طوری ساخته می شوند که در گرم نگه داشتن آنها بسیار دقت بعمل آمده است بنابراین سیستم تعادل دمایی منازل طوری طراحی شده که دمای هوای درون منزل در تمام فصول یکسان باشد نه اینکه در زمستان باصرف انرژی دما بالا برود و در تابستان با صرف انرژی دما پایین بیاید.

انرژی مازادی که صرف بالا بردن و پایین آوردن دما می شود در ثابت نگه داشتن دما مصرف می شود.

چگونه در زمستان از به هدر رقتن گرما جلوگیری کنیم؟

1- در منزل بجای اینکه مکرراْ درجه شوفاژ یا بخاری را بالا برید از لباس های گرم استفاده کنید.

2- اگر از همه اتاق های منزل استفاده نمی کنید نیازی نیست که همه آنها گرم باشند.

3- آبگرمکن های کم مصرف پر بازده استفاده کنید و از عایق بندی درست اطراف آن مطمئن شوید.

4- در پنجره ها از شیشه های دو جداره استفاده کنید.

اگر چه نصب این شیشه ها در ابتدا بسیار پر هزینه بنظر می رسد اما به مرور در مصرف انرژی بسیار صرفه جویی کرده و از بسیاری ار هزینه ها می کاهد.

5- در هنگامی که در منزل نیستید و یا در حال خواب و استراحت هستید درجه ترموستات را بر روی 3 درجه سانتیگراد تنظیم کنید.

با این کار هزینه گرمایی منزل را 5% تا 8% کاهش داده اید.

6- در پشت بام و دیوار منزل از عایق های حرارتی استفاده کنید.

7- در هنگام پخت و پز با اجاق آشپزخانه حرارت را کم کنید و نگذارید شعله های آتش در اطراف ظرف زبانه بکشد.

صرفه جویی های انرژی: برای صرفه در انرژی ، لازم است مقدار انواع مصرف شده را در نظر گرفته و صرفه جویی را از بزرکترین کمیت شروع کرد.

گرم کردن منازل حدودا 40% نفت را به خود اختصاص می دهد.

بنابراین منطقی است که مسئله را از این جا شروع کرد.

زیرا ، صرفه جویی 10 الی 15 درصد به فوریت قابل انجام است.

بر عکس محدود کردن سرعت اتومبیل ها سبب صرفه جویی 10 درصد انرژی می شود.

صرفه جویی در گرم کردن: گرم کردن با الکتریسیته تمرکز یافته و مرسوم شده است.

و یک روش رفاهی و نوین است.

ولی سبب اتلاف بیهوده انرژی است.

بویژه در صورتی که جریان از مراکز حرارتی بیاید.

بازده یک مرکز در حقیقت 3/1 است.

زیرا که 3/2 انرژی اولیه در دودکش تلف می شود.

بنابراین یک کیلو گرم مواد نفتی (11000 کیلو کالری) ، به شکل 3800 کیلو کالری انرژی الکتریسیته در می آید.

که در منازل دریافت می شود.

با سوزاندن یک کیلو گرم مواد نفتی در دیگ شوفاژ مرکزی با راندمان 7% حدود 8000 کیلو کالری برای گرم کردن منزل دردسترس قرارمی گیرد.

عایق بندی یک صرفه جویی حقیقی به ازای هر نوع انرژی است مثلا وقتی که رادیاتور شوفاژ در مقابل دیواری که به بیرون ساختمان مربوط و زیر پنجره است، بهتر است قسمتی از دیوار که پشت رادیاتور قرار می گیرد عایق بندی شود.

و نیز بهتر است در هر اطاقی ترموستات هایی با دماهای متفاوت استفاده شود تادمای اطاق راکنترل کند و صرفه جویی در مصرف انرژی صورت گیرد.

بخش دوم : روشهای اجرائی در بهینه‌سازی مصرف سوخت و حاملهای انرژی - سیستم‌های گرمایش و سرمایش : 1-1 - استفاده از کنترل مرکزی دما مجهز به سنسور دمای هوای خارج 1-2 - نصب شیرهای دماپایی (ترموستاتیک) برای رادیاتورها 1-3 - نصب دیگ‌های آب گرم با بازدهی بالا 1-4 - نصب دمپر خودکار برای تنظیم دقیق نسبت سوخت و هوا 1-5 - عایق کاری بدنه دیگ های آب گرم 1-6 - آب بندی نشتی‌های موجود در دریچه‌های ورودی محفظه احتراق 1-7 - عایق کاری لوله‌های آب گرم سیستم های گرمایش و آب گرم مصرفی 1-8 عایق کاری لوله‌های توزیع گاز 1-9 - استفاده از پمپ‌هایی با بازده بالا و ضریب توان بالا 1-10 - نصب کنترل کننده‌های تنطیم خودکار 1-11 - استفاده از انرژی (آنتالپی) هوای برگشتی برای فضاهای غیرحساس 1-12 - استفاده از چیلرهای جذبی به جای چیلرهای تراکمی 1-13 -استفاده از سیستم های جداگانه گرمایش و شبکه انتقال و لوله کشی مرکزی 1-14- کنترل و بررسی مداوم تجهیزات موتورخانه (پمپ‌هاـ شیرها ـ فلنج‌ها ) 1-15 - تهیه و اجرای برنامه منظم تعمیر و نگاهداری تاسیسات و تجهیزات 1-16 - عایق کاری کانال های توزیع هوا 1-17 - عایق کاری دیگ های مبدل حرارتی ، منبع انبساط و...

1-18- استفاده از تکنولوژی کلکتورهای خورشیدی برای تامین آب گرم مصرفی 2- اصلاح مشخصات حرارتی پوشش خارجی ساختمان : 2-1 - نصب فوم عایق ( پلی استایرن ) روی سقف طبقات 2-2- عایق کاری سقف ، کف و دیوارها 2-3- عایق کاری داخلی دیوارهای خارجی 2-4- تزریق چسب اپوکسی روی درزها و شیارهای دیوارهای خارجی 2-5- درزبندی و نصب نوار هوابندی گرداگرد درها و پنجره ها 2-6 -نصب سیستم های خودکار برای بستن درهای اصلی ورودی و خروجی 2-7- استفاده از درهای ورودی دومرحله‌ای با فضاهای میانی در ساختمانهای پرتردد 2-8- استفاده از شیشه‌های باز تابنده نور (رفلکس) و برچسب‌های شفاف روی پنجره‌ها 2-9- نصب پنجره های دو جداره به جای پنجره های معمولی 2-10 - خاکبرداری محیط اطراف ساختمان عایق کاری سطوح خارجی دیوارهای زمین 3- اصلاح سیستم روشنایی و ضریب توان : 3-1 - تعویض لامپ های رشته ای موجود با لامپ های کم مصرف 3-2 - استفاده از نور طبیعی پیرامون مکان های اداری 3-3 - استفاده از روشنایی موضعی بجای افزایش سطح روشنایی کل 3-4 - استفاده از رنگ های روشن در سقف دیوارها ، کف اتاق ها و … 3-5 - نصب تایمر و سلول های نوری جهت کنترل روشنایی محوطه بیرونی ساختمان 3-6 - نصب کلیدهای چندگانه جهت کنترل سطح روشنایی در راهروها و سالنهای کنفرانس 3-7 - نصب دیمر جهت تنظیم و کاهش توان روشنایی بر حسب نیاز 3-8 - اصلاح و بهبود ضریب قدرت در تابلوهای اصلی برق 3-9 - استفاده از کلید جریان نشتی و اتصال زمین مستقل ( طرح آماده است ) 3-10 - تهیه و اجرای برنامه منظم تعمیر و نگهداری سیستم روشنایی برای حفظ بازده و افزایش طول عمر .

* رویکرد کلی طرح نباید مغایر با اصول صرفه‌جوئی در مصرف انرژی باشد .

انتخاب جهت استقرار ساختمان به طور کلی انتخاب جهت استقرار ساختمان به عواملی چون وضع طبیعی، میزانی از به فضاهای خصوصی ، کنترل و کاهش صدا و نیز دو عامل با د و تابش آفتاب بستگی دارد .

قسمت عمده ای از وظیفه ی یک معمار آن است که ساختمان را به نحوی قرار دهد تا بیشترین استفاده از نور خورشید در رابطه با شرایط گرمایی ، بهداشتی و روانی آن حاصل گردد .

درست همانگونه که فصول مختلف سال در نتیجه تغییر محور زمین نسبت به خورشید از یکدیگر متمایز هستند جهت یک ساختمان نیز تحت تاثیر مقدار انرژی خورشیدی تابیده شده به دیوارهای آن در ساعات مختلف قرار دارد در زمستان عرض جغرافیایی40 درجه شمالی یک دیوار جنوبی حدود سه برابر دیوارهای شرقی یا غربی انرژی خورشیدی دریافت می نماید.

در صورتیکه در تابستان مقدار کل انرژِی تابیده شده به دیوارهای جنوبی و شمالی تقریباً ½ انرژی تابیده شده به دیوارهای شرقی و غربی است.

در عرض‌‌های جغرافیایی کمتر حتی این اختلاف شدیدیتر بوده و به همین دلیل جهت یک ساختمان به خوبی می تواند تعیین کننده شرایط ناراحت کننده یا شرایط آسایش هوای داخلی و نور باشد جهت استقرار در رابطه با اقلیم اقلیم گرم و خشک : با توجه که به اینکه استقرار منطقه 22 شهرداری تهران از نظر جغرافیایی در اقلیم گرم و خشک می باشد ، در مناطق گرم و خشک باید میزان تهویه طبیعی در روز رابه حداقل ممکن رساند چون در اثر ورود هوای گرم خارج به داخل ، دمای هوا و سطوح داخلی نیز افزایش می یابد ، به خصوص در طول روز که سرعت باد زیاد و در نتیجه میزان تهویه طبیعی نیز زیادتر است ، تغییرات دمای هوای داخلی در سطحی نزدیک به دمای خارج تغییر می نماید ، ازطرف دیگر ، چون رطوبت هوای اینگونه مناطق کم است ، حتی با جریان هوایی با سرعت کم امکان سرد شدن بدن از طریق تبخیر عرق بدن وجود داشته و در نتیجه احتیاج به سرعت زیاد هوا برای خنک سازی از راه تبخیر لازم نمی باشد .

سرعت هوا برای ایجاد چنین وضعیتی می تواند 15 سانتیمتر در ثانیه باشد و این سرعتی است که در نتیجه اختلاف دمای سطوح و همچنین درنتیجه نفوذ هوای خارج به داخل از طریق درز پنجره ها ، در هوای اتاق به وجود می آید و بدین ترتیب نیازی به باز بودن پنجره ها نخواهد بود .

در عصر و شب به دلیل پایین بودن دمای هوای خارج نسبت به دمای هوا و سطوح داخلی ، تهویه طبیعی امکان سریع خنک شدن هوای داخلی را به وجود می آورد نیاز به کوران در عصرو شب ، وجود پنجره های بازشو را ضروری می سازد .اما باید به این نکته توجه داشت که راندمان تهویه با اندازه پنجره ها متناسب نیست .

با هماهنگ ساختن محل ، شکل و نحوه بازشدن پنجره ها ، اندازه آنها را می توان به قدری کوچک انتخاب نمود که حرارت کسب شده از طریق آنها به حداقل رسانده و در عین حال امکان تهویه به طور مفید را به وجود آورد البته باید به مشکل ورود گردوغبار به داخل ساختمان توجه داشت .

تعیین سطوح شیشه و تعیین سطوح نور گیری فضاهای داخلی نور طبیعی : نور آفتاب و روشنایی طبیعی در یک واحد مسکونی اثر مستقیم در سلامت و بهداشت ساکنان آن دارد .

استفاده از نور طبیعی در مسکن بهداشتی از اهمیت بسزایی برخوردار است چرا که میکروب کشی ، تامین ویتامین D در بدن و مبارزه با برخی بیماری ها( نظیر سل ) از خواص مهم نور خورشید محسوب می شوند .

بنابراین با توجه به اهمیت نور خورشید در سلامتی انسان باید در تامین نور طبیعی کافی مسکن به خصوص اتاقها سعی گردد.

جهت تامین نور طبیعی در منازل مسکونی منطقه باید اندازه پنجره ها متناسب با سطح کف اتاق باشد .

به صورتی که سطح نوردهی پنجره بایستی حداقل 15 تا 20 درصد سطح کف اتاق باشد .

لازم به یادآوری است که دریک مسکن با اینکه نصب پنجره کافی و تامین نور طبیعی تا حد مطلوب لازم و ضروری است ، سطح پنجره ها نباید از حد معینی تجاوز کند زیرا در اینصورت مشکلات دیگری از نقطه نظر گرم کردن اتاق در زمستان و خنک نگهداشتن آن در تابستان به وجود خواهد آورد مقدار نور ورودی به طور کلی به ابعاد پنجره یا پنجره ها در ارتباط با مساحت اتاق مورد نظر و عمق نفوذی نور درداخل به مساحت پنجره و ارتفاع بالا سر پنجره از سطح کف بستگی دارد .

تجربه و مشاهده نشان می دهد که مقدار نور اتاقها با مساحت شیشه ی پنجره ها در ارتباط با مساحت کف متناسب است و این مسئله را محاسبات نیز تایید می کنند .

ضریب متوسط نور طبیعی روز در اتاقها دارای روشنایی جانبی تقریباً معادل یک پنجم نسبت درصدی شیشه به مساحت کف اتاق است پنجرههایی که در امتداد یک ضلع طولی اتاق بدون مانع قرار گرفته اند و انعکاس سطح اتاق 40٪ است چنانچه مساحت شیشه ها یک پنجم یا 20٪ مساحت کف می باشد .

ضریب متوسط نور طبیعی 4 و حداقل نصف این مقدار خواهد بود .

بر عکس برای دستیابی به ضریب نور طبیعی متوسط 6 در اتاقی به مساحت 12متر مربع مساحت شیشه کاری مورد نیاز تقریباً برابر نصف یا 5×12/100×6 این محاسبه متوسط کل معمولاً برای مکانهای عمومی مانند اتاقهای نشینمن کافی نیست و از آن می توان به عنوان پایه ای جهت تعیین مساحت پنجره ها متناسب با مساحت کف اتاق استفاده کرد • حداقل ضرایب نور طبیعی پیشنهادی برای اتاقهایی با روشنایی جانبی پنجره ها : اندازه ها اگر نور روز به عنوان عامل بسیار مهمی به شمار آید که باید به داخل اتاق اضافه شود ، پنجره ها نیز به عنوان وسایل ضروری در نظر گرفته خواهند شد .

هر فضای کار نیازمند پنجره ای است که به محیط بیرون مشرف باشد .

فضای پنجره که نور را عبور می دهد باید حداقل یک بیستم از مساحت کف را در فضای کار داشته باشد .

پهنای کلی تمام پنجره ها باید به یک دهم از پهنای تمام دیوارها برسد ، به عنوان مثال: 1/10(M+N+O+P) برای اتاق های کاری که 3.5 متریا بیشتر ارتفاع دارند،نور انتقالی از سطح پنجره ها باید حداقل %30 از سطح دیوارهای بیرونی باشد، به عنوان مثال ×A 0.3 برای اتاق های کاربا ابعاد مشابه اتاق نشینمن قوانین زیر باید به کاربرده شوند حداقل ارتفاع برای سطوح شیشه ای باید 1.3 متر باشند .

ارتفاع پنجره هایی که از سطح زمین شروع می‌شوند => 0.9 متر .

ارتفاع‌کلی پنجره ها باید 50٪ پهنای اتاق کار باشد .به عنوان مثال R.Q = 0.5 هگامی که برای اتاق های نشینمن به محاسبه ابعاد پنجره ها می پردازیم هم مساحت کف اتاق و هم زاویه نور ضمنی در داخل اتاق ، باید به حساب آورده شوند.

A کمترین ابعاد پنجره برای اتاق نشینمن است که به صورت درصدی از مساحت کف بیان می گردد ، b ابعاد مینیمم برای پنجره آشپزخانه و c اندازه مینیمم برای همه اتاقهای دیگر است.

منابع: http://www.district22.org/index.asp http://www.district22.org/assistants/architecture/hygiene/pa http://www.shirazcity.org/m_planning/newsletter/Archive/65 http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php http://dbase.irandoc.ac.ir/000029/298700.htm عنوانصفحهبخش اول: دستورالعمل و ضوابط کلی تاسیسات عایق بندی ساختمان2مقدمه2دستوالعمل و ضوابط کلی2ضوابط و دستوالعمل خاص منطقه2ضوابط و دستوالعمل عمومی و کلی3رئوس مطالب و شرح مختصری در صرفه جویی انرژی ساختمان5پیوست ها5در زمستان چگونه از هدر رفتن گرما در ساختمان جلوگیری کنیم؟10صرفه جویی های انرژی11بخش دوم: روشهای اجرائی در بهینه‌سازی مصرف سوخت و حاملهای انرژی13سیستم‌های گرمایش و سرمایش13اصلاح مشخصات حرارتی پوشش خارجی ساختمان14اصلاح سیستم روشنایی و ضریب توان14انتخاب جهت استقرار ساختمان15جهت استقرار در رابطه با اقلیم16تعیین سطوح شیشه و تعیین سطوح نور گیری فضاهای داخلی16پنجره ها : اندازه ها18منابع20 ضریب نور طبیعیمنازل مسکونیاتاقهای نشینمن ( بیش از یک دوم عمق، برای حداقل مساحت 8 متر مربع)1 درصدمنازل مسکونیاتاقهای خواب ( بیش از سه چهارم عمق، حداقل مساحت 6 متر مربع)0.5 درصدمنازل مسکونیآشپزخانه ها ( بیش از یک دوم عمق، برای حداقل مساحت 5 متر مربع)2 درصد