احیا قلبی ریوی
نفس کشیدن و بعض از علائم حیاتی هستند و در مواقع اورژانس باید به نکات زیر توجه نمود.
راه تنفسی بیمار تمیز و پاک بوده و قادر به نفس کشیدن باشد
سیستم گردش خون آسیب دیده باشد.
یک راه تنفسی باز
ضروری ترین کا در موارد برخورد با یک فرد مصدوم بررسی باز بودن راه تنفسی وی می باشد اگر فرد مصدوم مدتی از تنفس محروم شود، آسیبهای شدید مغزی و حتی مدتی در انتظار او خواهد بود.
کنترل وضعیت تنفسی
به جرکت سینه یا شکم مصدوم توجه نمائید (مطمئن شوید که این حرکت نرم و منظم است
گوش خود را نزدیک دهان یا بینی مصدوم برده تا صدای نفس او را بشنوید
شما باید قادر باشید که برخورد نفس بیمار به صورتتان را حس کنید
شما باید قادر باشید که برخورد شما می توانید نبال سایر آسیبهای وارده باشید اگر مصدوم بیهوش است وی را در وضعیت ریکاوری (RECOVERY) که در صفحات بعد توضیح خواهیم داد قرار دهید.
اگر تنفسی وجود ندارد
در این صورت شما باید برای بیمار راه تنفسی باز کنید اگر سینه و شکم بیمار حرکت دارند اما هیچگونه حرکت ورود یا خروج هوا از دهان یا بینی احساس نمی شود. نشان دهنده انسداد راه تنفسی است و شما باید سریعا اقدام به باز کردن این راه نمایید. .
باز کردن راه تنفسی
راه تنفسی ممکن است با وضعیت قرار گیری سر مصدوم ، بسته شود.
برای ایجاد یک وضعیت مناسب برای سر با یک دست پیشانی را به سمت پایین فشار دهیدو با دست دیگرتان گردن مصدوم را بالا بیاورید.
دستتان را از زیر گردن بیرون آورده و چانه مصدوم را بالا بکشید
این عمل باعث می شود که زبان فرد آسیب دیده جلوی راه تنفس را نگیرد
اگر هنوز تنفس ایجاد نشده است ممکن است راه تنفسی بیمار بسته شده باشد.
پاک کردن راه تنفسی
سر را به یک سمت بچرخانید بطوریکه چانه بطرف جلو بوده و بالای سر بطرف عقب باشد.
با دو انگشت خود که بصورت قلاب درآورده اید دهان بیمار را پاک کنید و هر گونه شیئی خارجی را بیرون بیاورید این کار را سریع انجام دهید و وقت را تلف نکنید
وضعیت تنفسی را کنترل نمایید.
نبض را کنترل کنید.
اگر هنوز هم تنفس برقرار نشده شروع به تنفس مصنوعی نمایید
اگر تنفس و نبض هیچکدام وجود ندارند، فورا شروع به تنفس مصنوعی و ماساژ قلبی نمایید.
گردش خون
وضعیت گردش خوت توسط نبض مشخص می شود نبض بر اثر انقباض قلب و خروج خون از بطن چپ به سرخرگها ایجاد می شود. تعداد و کیفیت نبض می تواند بسیار متنوع باشد (سریع یا کند – ضعیف یا قوی ) در هنگام شوک ، نبض بصورت ضعیف اما سریع دیده می شود در این موارد نبض می تواند بقدری ضعیف باشد که بزحمت بتوان آن را لمس کرد. به همین دلیل گرفتن نبض فرد مصدوم در محل همیشگی (یعنی مچ دست) مشکل می باشد .
بنابراین شما همیشه باید نبض کاروتید بیمار را در گردن لمس نمایید . کاروتیدها، شریانهای بزرگی هیتند که در هر دو طرف گردن در پشت سیب آدم (حنجره) قرار دارند.
(کنترل نبض)
از نوک دو انگشت خود استفاده کنید و آنها را بدون فشار آوردن در کنار سیب آدم قرار دهید.
نوک انگشتان را به سمت عقب و در طول سیب آدم محکم بلغزانید بطوریکه در شیار عمودی بین سیب آدم و عضله کنار آن قرار گیرد.
تنفس مصنوعی
هدف از انجام ایجاد تنفس مصنوعی رساندن هوا به بیمار است . هوایی که شما از دهان خارج می کنید (بازدم) هنوز دارای مقادیر کافی اکسیژن هست که شخص دیگری هم از آن استفاده کند. در انجام تنفس مصنوعی نباید تاخیر نمود و شما باید مطمئن که تنفس مصنوعی را به درستی انجام می دهید.
طریقه انجام تنفس مصنوعی
نبض را کنترل کنید. 2- اگر نبض وجود ندارد، شروع به ماساژ قلبی نمایید. 3- اگر نبض وجود دارد دهان مصدوم را از اجسام خارجی پاک نمایید. 4- چانه مصدوم را با یک دست بکشید و سر را به عقب ببرید 5- با یک دسته ، بینی مصدوم را ببندید 6- یک نفس عمیق بکشید ، دهانتان را کاملا باز کنید و بر روی دهان بیمار قرار دهید. 7- در حالیکه با قدرت نفستان را خارج می کنید بلند شدن سینه بیمار را نگاه کنید. 8- همینکه سینه بیمار بلند شد، سر خو را بچرخانید تا پایین آمدن سینه را ببینید چهار نفس اولیه را بسرعت انجام دهید. 9- نبض را کنترل کنید 10- اقدامات شماره 5 تا 9 را تا هنگامیکه بیمار شروع به نفس کشیدن کند ادامه دهید.
به غیر از تنفس دهان به دهان، می توان از تنفس دهان به بینی نیز در مواردی که تنفس دهان به دهان مشکل می باشد. استفاده نمود برای اینکار دهان بیمار را محکم بسته و به بینی او بدمید.
اگر سینه بیمار بالا نمی آید ، موارد زیر را کنترل کنید
1- مطمئن شوید که بینی او محکم بسته شده است. 2- مطمئن ش.ید که دهان خود را محکم به دهان او چسبانیده اید. 3- مطمئن شوید که نفس خود را با شدت می دمید.
اگر با وجود تمام این اقدامات باز هم موفق نشدید ، احتمالا در راه تنفسی یک انسداد وجود دارد.
ماساژ قلبی
اگر نبض لمس نمی شود ، شروع به ماساژ قلبی نمایید البته منظور از ماساژ قلبی این نیست که قلب را ماساژ دهیم بلکه باید آن را تحت فشار قرار دهیم. قلب فضای وسیعی را در مرکز سینه بین جناغ در جلو و ستون فقرات در پشت اشغال می کند . از آنجائیکه قسمت جلویی قفسه سینه بطور طبیعی قابل حرکت است این امکان به ما داده می شود که با فشار آوردن بر روی جناغ و دنده ها، قلب را تحت فشار قرار می دهیم.
قلب از دریچه هایی تشکیل شده که اجازه عبور خون را فقط از یک سمت می دهند. هر گونه فشاری بر روی قلب باعث به حرکت در آمدن خون در سیستم گردش خون می گردد. انجام ماساژ قلبی ، بدون تنفس مصنوعی دهان به دهان اقدامی بیهوده است. هدف از انجام ماساژ قلبی ، ایجاد گردش خون حاوی اکسیژن است بنابراین شما باید دهان به دهان اکسیژن را به بیمار برسانید.
طریقه انجام ماساژ قلبی
بیمار را به پشت خوابانده و در کنار او زانو بزنید.
زاویه دنده ها را در پایین سینه لمس نمایید. دستتان را به اندازه دو انگشت بالاتر از زاویه دنده قرار دهید.
3- دست دیگرتان را هم بر روی آن دست بگذارید. انگشتان دست باید بالا نگهداشته شوند به جلو خم شوید بطوریکه شانه هایتان بالای جناغ قرار گیرد. بازوهایتان را مستقیم نگهدارید .
4- بطور عمودی به سمت پایین فشار نمایید بطوریکه دیواره جلویی قفسه سینه به میزان 4 تا 5 سانتی متر فرو برود این اندازه برای افراد بالغ است در مورد کودکان باید 5/2 تا 4 سانتی متر فشار وارد کرد این کار را 15 بار تکرار کنید بطوریکه هر فشار کمتر از یک ثانیه طول بکشد.
5- دو تنفس موثر دهان به دهان انجام دهید.
6- فراموش نکنید که بالا آمدن قفسه سینه را مشاهده نمایید.
7- دوبار 15 بار ماساژ قلبی داده و دوباره تنفس دهان به دهان انجام دهید تا زمانی که علایم بهبودی مشاهده شود یا برایتان کمک برسد و یا تا هنگامیکه دیگر قدرت انجام کار را نداشته و خسته شده باشید.
8- هر سه دقیقه نبض گردن را کنترل کنید.