به نام خداوند جان و خرد بیماریهای متعدد در اعصار متفاوت سلامت انسان را به مخاطره می انداخته است وبا عنایت به پیشرفت علم و تکنولوژی همچنان بیماریهای نوپدید و برخی بیماریها برای سلامت انسان خطر آفرین است.
در عصر حاضر تلفات ناشی از بیماری های عفونی کاهش یافته اما مرگ و میرهای ناشی از بیماریهای غیرواگیر جایگزین بیماریهای عفونی گردیده است.
لذا علاوه بر اینکه شیوه زندگی در بروز چنین بیماریهائی موثر است، جهت جلوگیری از مرگ و میر ناشی از این بیماریها استفاده به موقع و اصولی از داروهای مورد نیاز نیز موثر خواهد بود.
بیماریهای روانی با توجه به استرسهای ناشی از زندگی ماشینی و نیز بیماریهای نوپدید احساس نیاز به مراقبت و مصرف اصولی و منطقی دارو را بیشتر میکند که موجب کاهش عوارض ناشی از بیماریها خواهد شد.
مجموعه حاضر با حمایت اعضای شورای برنامه ریزی داروئی کشور (آقایان: دکترشریفی،دکتر اسلامی،دکتر رحیمی،دکترحدیدی،دکترنقوی،دکترصلبی،دکتر شاهسون، دکترغیائی،مهندس رحمانی) و همکاری معاونت محترم بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد تدوین شده است.
لازم است از نظرات علمی برخی از اعضای هیئت علمی دانشگاههای علوم پزشکی آذربایجان غربی، گیلان، شیرازوایران و خانم دکتر نفیسی در خصوص انتخاب دارو های ماکز بهداشتی درمانی تشکر نمائیم.
آنتی هیستامین دکونژستانت Antihistamine Decongestant اشکال دارویی Tab: Chlorpheniramine 2.5mg + Phenylephrine 5mg + Phenylpropanolamine 20mg ℞ موارد و مقدار مصرف : احتقان و آبریزش بینی در اثر سرماخوردگی و یا رینیت حساسیتی بزرگسالان: یک قرص هر6 تا 8 ساعت تا رفع علائم مصرف می شود.
کودکان 6 تا 12 سال: 2 تا 3 قرص در روز می توان استفاه کرد.
N موارد منع مصرف و احتیاط : مصرف این دارو در نوزادان ممنوع است .
به علت وجود اثرات آنتی موسکارینی این دارو، استفاده ازآن در بیماران مبتلا به گلوکوم زاویه بسته، زخم پپتیک تنگ کننده مجرای گوارش و انسداد مثانه باید با احتیاط باشد.
مصرف در بارداری و شیردهی : در گروه C حاملگی قرار دارد.
تجویز آنتی هیستامینها درمادران شیرده ممنوع است.
2 تداخلات مهم : این دارو اثرات خواب آلودگی سرکوب کننده ای CNS داروهایی نظیرالکل، باربیتوراتها، ضد دردهای مخدر، ضد اضطرابها و ضد سایکوزها را تشدید می کند و همچنین باعث طولانی شدن و تشدید اثرات آنتی موسکارینی (آنتی کولینرژیکی) داروهایی مثل آتروپین، دیسوپرامید و برخی ضدافسردگی سه حلقه ای، مهارکننده هایMAO، فنوتیازین ها، کینیدین و هالوپریدول می گردد.
Õ عوارض جانبی : دپرسیون :CNS خواب آلودگی، گیجی، ضعف، سستی.
اثرات آنتی موسکارینی: خشکی دهان، بینی، گلو، غلیظ شدن ترشحات راههای تنفسی، تاری دید، احتباس ادرار و یبوست.
h توصیه ها : در زمان استفاده از این دارو بیمار باید آب کافی (روزانه 2 لیترآب) دریافت کند.
هنگامیکه ترشحات بینی چرکی است استفاده از آنتی هیستامین ها باعث غلیظ شدن ترشحات می شود مخصوصاً اگر بیمار آب کافی دریافت نکند.
این دارو ممکن است باعث خواب آلودگی و منگی شود از این رو بیمار باید از انجام کارهایی که نیاز به هشیاری دارند خودداری کند.
بیمار باید از مصرف همزمان الکل و سایر داروهای تضعیف کننده CNS بپرهیزد.
N شرایط نگهداری : پرومتازین Promethazine اشکال دارویی Inj: 25mg/ml Syrup: 5.65mg/5ml ℞ موارد و مقدار مصرف : واکنشهای حساسیتی بزرگسالان: دوز معمول خوراکی mg25 در هنگام خواب است.
در صورت نیاز ممکن است mg5/12 قبل از هر وعده غذایی و هنگام خواب تجویز شود.
دوز تزریقی دارو mg25 است که ممکن است در صورت لزوم با فواصل 2 ساعته تکرار شود.
درمان باید در اولین فرصت به خوراکی تغییر یابد.
کودکان بالای 2 سال: دوز خوراکی mg25 در هنگام خواب و یا mg5/12-25/6 سه بار در روز است.
دوز تزریقی دارو کمتر از mg5/12 است که نباید از نصف دوز بزرگسالان بیشتر گردد.
تسکین قبل از عمل جراحی بزرگسالان: mg50-25 به صورت خوراکی در هنگام خواب تجویز می شود.
دوز mg50 به صورت تزریقی برای آرام بخشی و کاهش نگارنی و اضطراب در هنگام شروع زایمان استفاده می شود برای این منظور دوز دارو نباید از mg100 در 24 ساعت بیشتر گردد.
کودکان بالای 2سال: دوز خوراکی mg25-5/12 است که در هنگام خواب تجویز می شود.
دوز تزریقی نباید از نصف دوز بزرگسالان بیشتر گردد.
ضد تهوع بزرگسالان و کودکان بالای 2سال: دوز معمول خوراکی mg25 است.
دوزهای mg25-5/12 که در صورت نیاز هر 4 تا 6 ساعت تکرار می شوند.
هم برای پیشگیری و یا درمان تهوع و استفراغ فعال تجویز می شود.
دوز معمول تزریقی بزرگسالان: mg25-5/12 است که درصورت نیاز می تواند هر4 ساعت تکرارشود.
دوز تجویز شده برای کودکان 2 تا 12 سال نباید از نصف مقدار دوز بزرگسالان بیشتر شود.
Ãتوجه: در صورتیکه به منظور پیشگیری از تهوع و استفراغ بعد از جراحی تجویز می شود باید دوز داروهای خواب آور و ضد دردهای همراه یا باربیتوراتها کاهش یابد.
بیماری حرکت بزرگسالان: دوز معمول خوراکی mg25 دو بار در روز است.
اولین دوز باید 30 تا60 دقیقه قبل از حرکت و شروع مسافرت دریافت شود و در صورت نیاز 8 تا 12 ساعت بعد تکرار گردد.
کودکان بالای 2 سال: mg25-5/12 دو بار در روز تجویز می شود.
N موارد منع مصرف و احتیاط : در بیماران در حال کوما و در صورت وجود تضعیف سیستم اعصاب مرکزی CNS بعد از مصرف باربیتوراتها، بیهوشی عمومی، الکل و ضد دردهای مخدر نباید تجویز شود.
در صورت وجود حساسیت مفرط به پرومتازین، یرقان، دپرسیون مغز استخوان و در کودکان بیمار و دچار کم آبی (دهیدراته) منع مصرف دارد.
پرومتازین در بیماران مبتلا به بیماری های قلبی- عروقی، نارسایی کبد، صرع، زخم های پپتیک، و سابقه آپنه خواب باید با احتیاط تجویز گردد.
مصرف این دارو در کودکان زیر 2 سال و همچنین بیماران سالمند و ناتوان توصیه نمی شود.
مصرف این دارو در دوران شیردهی توصیه نمی شود.
2 تداخلات مهم : داروهای مضعف سیستم اعصاب مرکزی نظیر باربیتوراتها، آنتی هیستامینها، آرام بخش ها، الکل و خواب آورها در صورت مصرف همزمان باعث تشدید اثرات پرومتازین می شوند.
داروهای آنتی کولینرژیک باعث تشدید عوارض این دارو می شوند.
.
برای اطلاع از سایر موارد به تک نگار دیفن هیدرامین مراجعه شود.
Õ عوارض جانبی : به طورکلی عوارض این دارو مانند سایر آنتی هیستامینها است که در تک نگار مربوط به دیفن هیدرامین ذکر شده است.
از عوارض مهم پرومتازین لوکوپنی، آگرانولوسیتوز، واکنشهای حساسیتی، کوما، تشنج، تحریک CNS اختلال در هماهنگی و سرگیجه است که شایع نیستند.
h توصیه ها : شکل خوراکی دارو باید همراه غذا یا شیر مصرف شود.
بیمارباید از قرارگرفتن در برابر نور مستقیم خورشید پرهیز کرده و از کرمهای ضد آفتاب استفاده کنند.
باید به بیمار توصیه شود که از رانندگی و انجام کارهای حساس خودداری کنند.
وضعیت تنفسی بیمار به ویژه کودکان باید به دقت کنترل شود.
بهترین روش تزریق، تزریق عمیق عضلانی است.
تزریق وریدی باید با غلظت mg/ml25 و با سرعت mg/min25 باشد.
از تزریق زیر جلدی و داخل سرخرگی این دارو باید پرهیز کرد زیرا باعث نکروز و گانگرن می شود.
محل تزریق عضلانی هم باید روزانه تغییر کند.
در صورت انفوزیون وریدی باید با بستن فویل به دور بطری از رسیدن نور به محلول جلوگیری کرد.
N شرایط نگهداری : در دمای 15 تا30 درجه سانتیگراد و دور از نور نگهداری شود.
ترفنادین Terfenadine اشکال دارویی Scored Tab: 60mg ℞موارد و مقدار مصرف : درمان علامتی وضعیت های حساسیتی شامل رینیت، ورم ملتحمه چشم و کهیر بزرگسالان: بیشترین دوز قابل تجویز ترفنادین mg120 در روز است که می تواند به صورت mg60 دو بار در روز و یا تک دوز mg120 تجویز شود.
در رینیت حساسیتی می توان با دوز mg60 به صورت تک دوز و یا در دوز منقسم شروع کرد.
کودکان: برای کودکان 6 تا 12 سال دوز mg30 دو بار در روز و 3 تا 6 سال دوز mg15 دو بار در روز پیشنهاد می شود.
N موارد منع مصرف و احتیاط : در مبتلایان به بیماریهای حاد کبدی، ناراحتی های قلبی و اختلالات الکترولیتی منع مصرف دارد.
در صورت بروز عوارضی مثل سرگیجه، تپش قلب، سنکوپ و یا تشنج باید مصرف دارو قطع شود.
ترفنادین در کودکان زیر 12 سال، مبتلایان به پورفیری، آسم و COPD باید با احتیاط تجویز شود.
در دوران شیردهی نباید استفاده شود.
2 تداخلات مهم : اریترومایسین، کلاریترومایسین، کتوکونازول، ایتراکونازول، فلوکونازول و فلوواکسامین درصورت مصرف همزمان با ترفنادین با تداخل در متابولیسم آن باعث تجمع ترفنادین می شود و نباید تجویز شوند.
مصرف همزمان ترفنادین و فلوکستین باعث اختلال عملکرد قلب می شود.
مصرف همزمان ضد افسردگی های سه حلقه ای، آنتی آریتمی ها (بتابلوکرها، دیگوکسین و وراپامیل) کینین،سیساپراید و دیورتیکها (به غیر از تریامترن H) ممنوعیت دارد.
Õعوارض جانبی : مهمترین عارضه ترفنادین آریتمی قلبی است که در دوزهای بالا مشاهده می شود.
h توصیه ها : در صورت بروز تاکیکاردی، آریتمی قلبی، تپش قلب و تشنج بلافاصله مصرف دارو را قطع و به پزشک مراجعه کنید.
از مصرف همزمان داروهای کاهنده پتاسیم خون خودداری شود.
N شرایط نگهداری : در ظروف در بسته و دور از نور نگهداری شود.
دیفن هیدرامین Diphenhydramine HCL اشکال دارویی Elixir: 12.5mg/5ml ℞ موارد و مقدار مصرف : درمان علامتی واکنشهای حساسیتی و کنترل تهوع، استفراغ و سرگیجه بزرگسالان: mg50-25 هر 4 تا 8 ساعت تجویز می شود.
کودکان (با وزن بیشتر ازkg10): mg25-5/12 سه یا چهاربار در روز و یاmg/kg 5 در روز تجویز میشود.
حداکثر دوز روزانه mg300 است.
بیماری حرکت بزرگسالان: اولین دوز به مقدار mg25 باید 30 دقیقه قبل از حرکت مصرف شود و در طول مدت حرکت هم همان دوز قبل از هر وعده غذایی و قبل از خواب توصیه می شود.
خواب آور بزرگسالان و کودکان بالای 12 سال: mg50 هنگام خواب شب تجویز می شود.
ضد سرفه بزرگسالان: mg25(ml10) هر 4 ساعت تجویز می شود.
نباید از mg100 در 24 ساعت بیشتر گردد.
کودکان: 6 تا 12 سال mg5/12(ml5) هر 4 ساعت تجویز می شود و از mg50 در 24 ساعت نباید بیشتر شود، 2 تا 6 سالmg 25/6 (ml5/2) هر 4 ساعت و حداکثر mg25 در 24 ساعت تجویز می گردد.
N موارد منع مصرف و احتیاط : در نوزادان تازه متولد شده و یا ناقص، مادران شیرده، گلوکوم با زاویه بسته، زخم گوارشی تنگ کننده مجرا، هیپرتروفی پروستات، حمله آسم، انسداد گردن مثانه، انسداد پیلور و دوازدهه و ناراحتی های دستگاه تنفسی تحتاتی نباید مصرف شود.
در بیماران مستعد برای احتباس ادرار، سابقه آسم، افزایش فشار داخل چشم، هیپرتیروئیدیسم، بیماریهای قلبی- عروقی یا زیادی فشار خون بااحتیاط تجویز شود.
در کودکان زیر 2 سال با احتیاط زیاد تجویز شود و بهتر است پرهیز شود.
دیفن هیدرامین در بیماران مبتلا به پورفیری منع مصرف دارد و به عنوان خواب آور برای کودکان زیر 12 سال توصیه نمی گردد.
مصرف در بارداری و شیردهی : در گروه B حاملگی قرار دارد.
در سه ماهه سوم حاملگی نباید تجویز شود.
این دارو در شیر مادر ترشح می شود و در دوران شیردهی نباید تجویز شود.
2 تداخلات مهم : داروهای مهار کننده MAO اثر آنتی هیستامین از جمله (دیفن هیدرامین) را تحت تاثیر قرار می دهند.
الکل، باربیتوراتها، خواب آورها، ضد اضطرابها و سایر تضعیف کننده های باعث تشدید اثرات خواب آوری این دارو می شود.
مصرف همزمان با داروهای آنتی کولینرژیک نظیر آتروپین و ضد افسردگیهای سه حلقه ای باعث تشدید اثرات آنتی موسکارینی این دارو می گردد.
Õ عوارض جانبی : شایع ترین: خواب آلودگی، گیجی، سردرد، اختلال در هماهنگی عضلات، خشکی دهان، غلیظ شدن ترشحات تنفسی، تاری دید، احتباس ادرار، یبوست و اختلالات گوارشی.
h توصیه ها : برای بهبود عوارض گوارشی دارو می توان آنرا همراه غذا مصرف کرد.
مصرف همزمان آنتی هیستامین ها با داروهای مهار کننده MAO ممنوعیت دارد.
خواب آلودگی ناشی از دارو با ادامه مصرف آن کاهش می یابد.
در صورت بروز خواب آلودگی بیمار باید در حین مصرف دارو از رانندگی و انجام کارهای حساس بپرهیزد.
N شرایط نگهداری : در ظروف در بسته و در دمای اتاق و دور از نور نگهداری شود.
دیفن هیدرامین کامپاند Diphenhydramine Compound اشکال دارویی Syrup: (Diphen hydramine HCI 12.5mg + Ammonium chloride 125mg + Menthol 1mg + Sodium Citrate 50mg)/5ml ℞ موارد و مقدار مصرف : درمان علامتی سرفه، احتقان بینی و مجاری تنفسی ناشی از سرماخوردگی یا حساسیت بزرگسالان: ml10-5 هر 4 ساعت بر حسب نیاز تجویز می شود.
حداکثر دوز دارو در 24 ساعت 40 میلی لیتر است.
کودکان: 6 تا 12 سال ml5 هر 4 ساعت تا حداکثرml20 در 24 ساعت و 1 تا 5 سال ml5/2 هر 4 ساعت تا حداکثر ml10 در 24 ساعت تجویز می شود.
جهت اطلاع از سایر موارد مربوط به این دارو به تک نگار دیفن هیدرامین مراجعه کنید.
دیمن هیدرینات Dimenhydrinate اشکال دارویی Scored Tab: 50mg ℞ موارد و مقدار مصرف : پیشگیری و درمان تهوع، استفراغ و سرگیجه ناشی از بیماری حرکت بزرگسالان: mg100-50 هر4 تا 6 ساعت تجویز می شود حداکثر دوز روزانه mg400 است.
کودکان 6 تا 12 سال: mg50-25 هر 6 تا 8 ساعت و تا حداکثر mg150 در روز تجویز می شود.
کودکان 2 تا 6 سال:mg 25-5/12 هر 6 تا 8 ساعت و تا حداکثر mg75 روزانه تجویز می شود.
N موارد منع مصرف و احتیاط : در نوزادان و بیمارانی که به این دارو حساسیت دارند منع مصرف دارد.
در هیپرتروفی پروستات، زخم معده تنگ کننده مجرا، انسداد گردن مثانه، انسداد باب المعده و دوازدهه، گلوکوم بازاویه بسته، آسم و آریتمی های قلبی باید با احتیاط تجویز شود.
در مادران شیرده مصرف دارو توصیه نمی شود و باید لزوم استفاده از دارو در برابر زیانهای احتمالی آن سنجیده شود.
2 تداخلات مهم : مصرف همزمان با الکل و سایر داروهای سرکوب کننده CNS تداخل دارد.
در صورت استفاده با سایر داروهای آنتی کولینرژیک عوارض آنتی کولینرژیکی دارو زیاد می شود.
Õ عوارض جانبی : شایع ترین: خواب آلودگی، گیجی، بی حالی، سردرد، غلیظ شدن ترشحات نایژه، تاری دید، احتباس ادرار، یبوست، خشکی دهان، تهوع، استفراغ، اسهال و بی اشتهایی.
مهم ترین: واکنشهای آلرژیک، تاکیکاردی، تشدید گلوکوم و تشدید حملات آسم.
h توصیه ها : برای کاهش تحریکات گوارشی بهتر است دارو همراه غذا یا شیر مصرف شود.
بیمار باید از فعالیتهای خطرناک و رانندگی بپرهیزد.
برای پیشگیری از بیماری حرکت دارو باید نیم ساعت قبل از حرکت مصرف شود.
N شرایط نگهداری : در دمای اتاق نگهداری شود.
سیپروهپتادین Cyproheptadine اشکال دارویی Scored Tab: 4mg ℞موارد و مقدار مصرف : در درمان حالتهای حساسیتی مانند کهیر، آنژیوادم و بیماریهای پوستی خارش دار بزرگسالان: دوزاولیهmg 4 سه بار در روز تجویز می شود که در صورت نیاز تنظیم می گردد.
دوز متوسط مورد نیاز mg16- 12روزانه در3 تا4 دوز منقسم است و ممکن است تا دوز mg32 در روز نیاز باشد.
کودکان: با توجه به سن، در کودکان 2 تا 6 سالmg 2 در روز هر 2 تا 3 ساعت که ممکن تا حداکثر mg12 روزانه افزایش یابد.
برای کودکان 7 تا 14 سال مقدار mg4 در2 یا 3 دوز منقسم تا حداکثر mg16 در روز تجویز میشود.
درمان سر دردهای عروقی (شامل میگرن) mg4 که ممکن است در صورت نیاز بعد از30 دقیقه تکرار شود.
بیمارانی که به این دارو جواب میدهند با mg8 درمان میشوند و این دوز نباید در طی 4 تا 6 ساعت مجدداً تکرار شود.
دوز نگهدارنده mg4 ممکن است هر 4 تا 6 ساعت تجویز گردد.
Ãتوجه: این دارو به عنوان محرک اشتها در کودکان مصرف می شود ولی مؤثر بودن آن به اثبات نرسیده است.
N موارد منع مصرف و احتیاط : درکودکان زیر2سال ترم یا نارس و همچنین سابقه واکنش حساسیتی بیش ازحد نباید مصرف شود.
مصرف در بارداری و شیردهی : درگروه B حاملگی قراردارد.
مصرف آن درشیردهی توصیه نمی شود.
2 تداخلات مهم : مصرف این دارو به طورهمزمان با تضعیف کننده هایCNS (الکل، مهارکننده هایMAO) اثرات آنها را افزایش میدهد.
استفاده همزمان با آنتی کولینرژیک ها اثرات جانبی آنها را تشدید می کند.
Õعوارض جانبی : شایع ترین: عوارض آنتی کولینرژیک دارو شامل: خشکی دهان، تاری دید وغلیظ شدن ترشحات نایژه، احتباس ادرار و یبوست.
از دیگرعوارض این دارو خواب آلودگی، افزایش وزن، تهوع، استفراغ، اسهال و زردی کلستاتیک است.
مهم ترین: تشدید حملات آسماتیک، واکنشهای آلرژیک، تشدید گلوکوم و هیپرتانسیون.
h توصیه ها : سیپروهپتادین در بیماران مسن ضعیف توصیه نمی شود.
برای کاهش عوارض گوارشی، بهتر است دارو بعد از غذا یا شیر مصرف شود.
برای غلبه به عوارضی چون خشکی دهان مصرف مایعات زیاد توصیه می شود که این عمل از ایجاد زردی کلستاتیک هم جلوگیری می کند.
به دلیل اثر خواب آوری این دارو بیمار باید از رانندگی و همچنین انجام کارهای دقیق خودداری نماید.
قابل ذکر است که درتعدادی ازبیماران اثرات خواب آوری دارو پس از3 تا 4 روزمصرف ازبین می رود.
N شرایط نگهداری : دارو باید در ظروف در بسته و دور از نور در دمای 30-15 سانتیگراد نگهداری گردد.
کلرفنیرآمین Chlorpheniramine Maleate اشکال دارویی Scored Tab: 4mg Inj: 10mg/ml ℞ موارد و مقدار مصرف : درمان علامتی واکنشهای حساسیتی و خارش پوست خوراکی: بزرگسالان و کودکان بالای 12 سال: mg4 هر4 تا 6 ساعت تجویز می شود.
از mg24 در شبانه روز بیشتر نشود.
کودکان6 تا 12 سال: mg2 هر 4 تا 6 ساعت تجویز می شود از mg12 در 24 ساعت بیشتر نشود.
کودکان2 تا 6 سال: mg1 هر 4 تا 6 ساعت تجویز می شود از mg4 در 24 ساعت بیشتر نشود.
تزریقی: بزرگسالان و کودکان بالای 12 سال: mg20-10 از طریق داخل عضلانی، زیر جلدی و یا آهسته وریدی (در طی 1دقیقه) تزریق می شود.
حداکثر دوز mg40 در روز است.
کودکان: دوز mg/kg5/87 چهار بار در روز از طریق تزریق زیر جلدی پیشنهاد می شود.
N موارد منع مصرف و احتیاط : در صورت حساسیت به آنتی هیستامینها، نوزادان تازه متولد شده یا نارس، مادران شیرده، گلوکوم زاویه باریک، زخم پپتیک تنگ کننده مجرا، هیپرتروفی علامت دار پروستات، حمله آسم و انسداد گردن مثانه منع مصرف دارد.
تجویز با مهار کننده های MAO به صورت همزمان و همچنین تا 14 روز بعد از قطع مصرف آنها ممنوعیت دارد.
برای درمان بیماریهای مجاری تنفسی تحتانی، برونشیت مزمن، آمفیزم نباید تجویز شود.
در بیماران کلیوی با احتیاط تجویز شود.
تجویز کلرفنیرآمین و به طوری کلی آنتی هیستامینها در دوران شیردهی ممنوع است.
2 تداخلات مهم : داروهایی که آنتی هیستامین ها (از جمله کلرفنیرآمین) را تحت تاثیر قرار می دهند: مهار کننده های MAO، ضد قارچهای آزول (فلوکونازول، ایتراکونازول، کتوکونازول و مایکونازول)، سایمتیدین، کینین، سروتونین، آزیترومایسین، کلاریترومایسین و اریترومایسین.
داروهایی که توسط آنتی هیستامینها تحت تاثیر قرار می گیرند: مهار کننده های MAO، الکل و سرکوب کننده های CNS.
Õ عوارض جانبی : شایع ترین: خواب آلودگی، ضعف، سستی، گیجی، اثرات آنتی موسکارینی خشکی دهان و گلو، غلیظ شدن ترشحات راههای تنفسی، تاری دید، احتباس ادرار، یبوست و افزایش رفلکس معده.
مهم ترین: عارضه جانبی مهمی ندارد.
h توصیه ها : با مصرف روزانه 2 لیتر آب، میوه و مواد غذایی فیبردار از غلیظ شدن ترشحات برونش و یبوست پیشگیری می شود به دلیل احتمال بروز خواب آلودگی و گیجی، بیمار باید از رانندگی و کارهای دقیق خودداری کند.
برای جلوگیری از ایجاد جواب منفی کاذب، 4 روز قبل از انجام تست پوستی دارو را قطع کنید.
قبل از شروع درمان باید از عدم ابتلا به گلوکوم، زخم پپتیک، احتباس ادرار و حامله نبودن بیمار مطمئن شد.
در بیماران بالای 60 سال ممکن است نیاز به کاهش دوز باشد.
با توجه به احتمال حساسیت به نور، بیمار باید در برابر نور خورشید و نور ماوراء بنفش از مواد محافظ استفاده کرده و از تماس طولانی با نور آفتاب بپرهیزد.
تزریق عضلانی باید به صورت عمیق انجام شود.
بیمار باید از مصرف همزمان الکل و سایر تضعیف کننده های CNS پرهیز کند.
N شرایط نگهداری : در ظروف محفوظ از هوا و نور نگهداری شود.
کلماستین Clemastine Fumarate اشکال دارویی Inj: 2mg/2ml Tab: 1mg ℞ موارد و مقدار مصرف : درمان علامتی واکنشهای حساسیتی مانند کهیر، آنژیوادم و رینیت خوراکی: بزرگسالان: دوز معمول mg1 دو بار در روز است.
تا mg6 در روز هم به ویژه برای کهیر وآنژیوادم تجویز می شود.
کودکان: 1 تا 3 سال mg5/0-25/0 دو بار در روز، 3 تا 6 سال mg5/0 دو بار در روز و 6 تا 12 سال mg1-5/0 دو بار در روز تجویز می شود.
Ãتوجه: این دارو برای کودکان زیر یک سال توصیه نمی شود.
تزریقی: بزرگسالان: در واکنشهای حساسیتی شدید دوز mg4-2 روزانه از طریق تزریق داخل عضلانی یا تزریق آهسته وریدی تجویز می گردد.
برای پیشگیری mg2 از طریق داخل وریدی تزریق می شود.
کودکان: mcg/kg25 روزانه در2 دوز منقسم از طریق داخل عضلانی در واکنشهای حساسیتی شدید تزریق می شود.
N موارد منع مصرف و احتیاط : در صورت حساسیت به آنتی هیستامین ها، در نوزادان، مادران شیرده، گلوکوم با زاویه بسته، زخم پپتیک تنگ کننده مجرا، هایپرتروفی پروستات علامت دار، حمله آسم، انسداد گردن مثانه، اختلالات تنفسی مجرای تنفسی تحتانی و استفاده همزمان با مهار کننده هایMAO منع مصرف دارد.
مصرف در بارداری و شیردهی : در گروهB حاملگی قرار دارد.
در سه ماهه سوم حاملگی و در دوران شیردهی منع مصرف دارد.
h توصیه ها : برای کاهش تحریک معده دارو با غذا یا شیر مصرف شود.
دوز دارو برای بیماران مسن کمتر است و در این افراد باید مراتب علائمی چون خواب آلودگی، اختلال در حرکت و گیجی بود.
تغییر حالت از نشسته به ایستاده به خصوص در افراد پیر باید با احتیاط و به آهستگی باشد.
بیمار باید از انجام فعالیتهای دقیق و رانندگی پرهیز کند.
دارو باید حداقل 4 ساعت قبل از انجام تستهای حساسیت پوستی قطع شود.
شرایط نگهداری : در ظروف مقاوم در برابر هوا، دور از نوز و در دمای کمتر از25 درجه سانتیگراد نگهداری شود.
جهت اطلاع از سایر موارد به تک نگار دیفن هیدرامین مراجعه کنید.
℞ موارد و مقدار مصرف : خارش بزرگسالان:mg 25 سه یا چهار بار در روز تجویز می شود.
کودکان بالای 6 سال:mg 100-50 روزانه در دوزهای منقسم تجویز می شود.
کودکان زیر 6 سال:mg 50 در روز در دوزهای منقسم تجویز می شود.
خواب آوری و تسکین قبل از جراحی بزرگسالان:mg 100-50 قبل از عمل تجویز می شود.
کودکان:mg/kg 6/0تجویز می شود.
اضطراب بزرگسالان:mg 100-50 چهار بار در روز تجویز می شود.
کودکان بالای 6 سال :mg 100- 50 در روز در دوزهای منقسم تجویز می شود.
کودکان زیر 6 سال : mg50 در روز در دوزهای منقسم تجویز می شود.
موارد منع مصرف و احتیاط : در صورت حساسیت به دارو و در اوایل حاملگی نباید مصرف شود.
در پورفیری نباید تجویز شود.
مصرف در بارداری و شیردهی : در بارداری و شیردهی نباید تجویز گردد.
تداخلات مهم : داروهای ضعیفCNS با هیدروکسی زین تداخل دارند.
عوارض جانبی : خشکی دهان و خواب آلودگی از عوارض شایع این دارو است.
توصیه ها : بیمار باید از انجام رانندگی و کارهای دقیق پرهیز کند.
مصرف همزمان الکل وسایرتضعیف کننده هایCNS میتواند اثرات حساسیت آوری دارورا تشدید کند.
در صورت باردار شدن بیمار حین مصرف دارو، باید دارو قطع و با پزشک مشورت شود.
در صورت مصرف دوزهای بالای دارو وضعیت مخاط دهان باید مرتباً بررسی شود.
℞ موارد و مقدار مصرف : عفونتهای دستگاه تنفسی و بافت نرم تزریقی: برای بیماران با وزن40 کیلوگرم یا بیشتر، mg500-250 هر 6 ساعت و بیماران کمتر از40 کیلوگرم وزن، mg/kg50-25 در دوزهای منقسم با فواصل 6 تا 8 ساعته تجویز می شود.
خوراکی: برای بیماران با وزن 20 کیلوگرم یا بیشتر، mg20 هر 6 ساعت و بیماران کمتر از kg20، mg/kg50 در دوزهای منقسم با فواصل 6 تا 8 ساعته تجویز می گردد.
مننژیت باکتریایی ناشی از هموفیلوس، پنوموکوک و نایسیریامننژیتیدیس بزرگسالان و کودکان: mg/kg200-150 در دوزهای منقسم هر 3 تا 4 ساعت که معمولاً در ابتدا درمان با تزریق آهسته وریدی شروع میشود و سپس با تزریق مداوم عضلانی (هر3 تا 4 ساعت) ادامه می یابد.
بزرگسالان و کودکان: mg/kg200-150 روزانه تجویز می گردد.
حداقل سه روز به صورت وریدی تزریق می شود و سپس به صورت عضلانی هر 3 تا 4 ساعت ادامه می یابد.
عفونتهای گوارشی و تناسلی- ادراری به غیر از نایسریا گونوره خوراکی: برای بزرگسالان و کودکان بیشتر از 20 کیلوگرم، mg500 هر 6 ساعت تجویز می شود که در صورت نیاز و در عفونتهای شدید و مزمن می توان دوزهای بالاتری هم استفاده کرد.
سوزاک (گونوره) تزریقی: بزرگسالان و کودکان با وزن kg40 یا بیشتر، mg500 به صورت تزریق وریدی یا عضلانی هر 6 ساعت تجویز می شود.
کودکان کمتر از40 کیلوگرم، mg/kg50 به صورت وریدی یا عضلانی در دوزهای منقسم و مساوی با فواصل 4 تا 8 ساعته تجویز می گردد.
التهاب سوزاکی پیشابراه در مردان تزریقی: مردان با وزن40 کیلوگرم و بیشتر، 2 دوز500 میلی گرمی به صورت تزریق وریدی یا عضلانی با فواصل 8 تا 12 ساعته تجویز می شود.
درمان ممکن است در صورت نیاز تکرار شود و یا مقدار بیشتری ادامه یابد.
عوارض جانبی : شایع ترین: عوارض گوارشی نظیر تهوع، استفراغ و اسهال که در صورت شدید بودن علائم ممکن است نیاز به قطع دارو باشد.
یکی دیگر از عوارض شایع آمپی سیلین راش پوستی و کهیر است که معمولاً 7 تا 10 روز بعد از شروع آمپی سیلین خوراکی شروع شده و برای چند روز تا یک هفته بعد از قطع دارو هم باید باقی می ماند.
اطلاعات بیشتر در مورد عوارض جانبی در تک نگار پنی سیلین 3-3-6 موجود است.
توصیه ها : آمپی سیلین خوراکی باید با معده خالی، یک ساعت قبل یا دو ساعت بعد از غذا خورده شود.
حداکثر پس از یک ساعت از تهیه محلول تزریقی باید آن را استفاده کرد ولی در یخچال به مدت 14 روز قابل نگهداری است.
از تزریق سریع وریدی آمپی سیلین باید اجتناب کرد و باید به آرامی و در مدت حداقل 5 تا10دقیقه تزریق کرد زیرا ممکن است باعث بروز تشنج شود.
شرایط نگهداری : کپسول و ویال آمپی سیلین باید در درجه حرارت 30-15 سانتیگراد نگهداری شود.
سایر موارد مانند پنی سیلین 3-3-6 می باشد.
℞ موارد و مقدار مصرف : عفونتهای گوش، بینی و گلو ناشی از استرپتوکوک، استافیلوکوک (بدون پنی سیلیناز) و هموفیلوس و عفونتهای تناسلی، ادراری و عفونتهای پوست و بافت نرم بزرگسالان و کودکان بالای 20 کیلوگرم: mg500-250 هر 8 ساعت تجویز می شود.
کودکان: mg/kg40-20 در دوزهای منقسم هر 8 ساعت تجویز می گردد.
عفونتهای دستگاه تنفسی تحتانی بزرگسالان و کودکان بالای 20 کیلوگرم: mg40 هر 8 ساعت در دوزهای منقسم تجویز می شود.
سوزاک (گونوره) بزرگسالان: g3 به صورت تک دوز تجویز می گردد.
توجه: دوز تجویز شده برای کودکان نباید از حداکثر دوز بزرگسالان بیشتر باشد.
توصیه ها : در صورت بروز اسهال باید اقدامات تشخیصی جهت رد کولیت پسودوممبران انجام شود.
آموکسی سیلین را می توان بدون توجه به وعده غذایی مصرف کرد.
بیمار باید هر گونه علائم مشکوک مانند اسهال را به پزشک گزارش دهد.
شرایط نگهداری : محلول های آماده شده آموکسی سیلین در درجه حرارت تا 25 سانتیگراد به مدت 7 روز و در یخچال برای 14 روز قابل نگهداری است و قبل از مصرف باید به خوبی تکان داده شوند.
℞ موارد و مقدار مصرف : دوز معمول خوراکیmg 3200 -1600 در2 تا 4 دوز منقسم می باشد.
برای عفونتهای شدیدتر و حادتر ممکن است تا مقدار mg6400 هم در دوزهای منقسم تجویز شود.
برای کودکان این دوز معمولاً mg/kg80 - 48 روزانه است که در عفونتهای شدید می تواند تا 2 برابر افزایش یابد.
دوز توصیه شده برای کودکان 2 تا 8 سال mg600 و برای نوزادان و کودکان تا 2 سالگی mg80 در دوزهای منقسم است.
در بیمارانی که قادر به دریافت دارو به صورت خوراکی نیستند و همچنین در بیماران بد حال که باید سریعاً به غلظت خونی بالایی ازدارو رسید ممکن است اریترومایسین به صورت وریدی تجویز شود.
عفونتهای متوسط تا شدید دستگاه تنفسی فوقانی و پنومونی بزرگسالان: mg400 هر 6 ساعت و یا mg800 هر12 ساعت به صورت خوراکی.
مقدار مصرف روزانه این دارو حداکثر mg6400 است.
نوزادان: در نوزادان کمتر از 7 روز سنmg/kg 33 روزانه در سه دوز منقسم استفاده می شود.
در نوزادان بیش از 7 روز سن ولی با وزن کمتر از g200 مقدار mg/kg33 هر12 ساعت و در نوزادان با وزن بیشتر ازg 1200، mg/kg48 در سه دوز هر 8 ساعت تجویز می شود.
در سایر کودکان مقدار mg/kg80- 48 روزانه توصیه شده است.
موارد منع مصرف و احتیاط : در صورت سابقه حساسیت به هر یک از آنتی بیوتیکهای ماکرولیدی مصرف این دارو به صورت سیستمیک ممنوع است.
در بیمارانی که تحت درمان با سیساپراید، استمیزول و پیموزاید هستند و یا بیماری کبدی دارند منع مصرف دارد.
در بیمار مبتلا به میاستنی گراو ممکن است ضعف عضلانی بیمار تشدید شود.
مصرف در بارداری و شیردهی : در گروه B حاملگی قرار دارد.
مصرف این دارو در دوران بارداری تنها در حالتی مجاز است که مورد مصرف آن مشهود باشد.
این دارو در شیر مادر ترشح می شود بنابراین باید دردوران شیردهی با احتیاط تجویز شود.
تداخلات مهم : داروهایی که توسط اریترومایسین تحت تاثیر قرار می گیرند: آلفنتانیل، ضد انعقادها، استمیزول، بنزودیازپین ها، بوسپیرون، کاربامازپین، سیساپراید، سیکلوسپورین، دیگوکسین، دیسوپرامید، آلکالوئیدهای ارگوت، متیل پردنیزولون، پنی سیلین ها و تئوفیلین ها.
داروهایی که اریترومایسین را تحت تاثیر قرار می دهند: آنتی اسیدها، پیموزاید و تئوفیلین.
عوارض جانبی : شایعترین: سمیت کبدی که بیشتربا ملح استولات روی میدهد.
تحریک سیاهرگ و فلبیت که با شکل های تزریقی مشاهده می شود.
درافرادی که نارسائی کلیه دارند و اریترومایسین را به مقدار بیشتر از g4 در روز مصرف می کنند ممکن است کری دو طرفه برگشت پذیر رخ دهد که معمولاً بعد از 8 روز از کاهش یا قطع مصرف دارو از بین می رود.
توصیه ها : دارو با معده خالی مصرف شود یعنی یک ساعت قبل یا 3 ساعت بعد از صرف غذا مگر اینکه ناراحتی گوارشی ایجاد شود.
درصورت بروز اسهال حتماً پزشک را در جریان قرار دهید زیرا احتمال ابتلا به کولیت پسودوممبران وجود دارد.
در صورت مصرف طولانی مدت دارو باید حتماً عملکرد کبدی بیمار به طور دوره ای کنترل شود.
علائم مربوط به سمیت کبدی می تواند از چند روز اول شروع درمان تا 1 تا 2 هفته اول درمان طولانی مدت بروز کند.
در صورتیکه بلافاصله پس از تظاهر علائم مربوط، مصرف دارو قطع شود، سمیت کبدی برگشت پذیر خواهد بود.
بیمار باید هر گونه علامت حاکی از بروز سمیت گوشی را سریعاً به پزشک اطلاع دهد: سرگیجه، حالت تهوع، وزوز گوش و مشکلات شنوایی.
هر گونه علامت نشان دهنده واکنش حساسیتی را باید بلافاصله به پزشک گزارش داد.
شرایط نگهداری : پودر و قرص اریترومایسین را باید به صورت در بسته و در درجه حرارت30-15 درجه سانتیگراد نگهداری کرد.
℞ موارد و مقدار مصرف : دربیمارانی که قبلاً تحت درمان برای بیماری سل نبوده اند، دوز mg/kg15 به صورت تک دوز روزانه تجویز می شود.