مقدمه: نباتات صنعتی به مجموعه ای از گیاهان صنعتی اطلاق می شود که فرآورده های آن بطور مستقیم یا غیر مستقیم مورد فرآیند سازی در کارخانه های مربوطه قرار می گیرد تا مورد استفاده گردد هر چند که ممکن است محصولات حاصله تا حدودی به طور مستقیم در اختیار انسان و یا دام قرار گیرد و در حال حاضر فرآورده های نباتات صنعتی نقش مهمی در اقتصاد کشور ها بازی می کند و اکثراً از محصولات استراتژیک محصوب می شوند به همین صورت شناخت دقیق نیاز اکولوژیکی و روش های تولید آن برای افزایش تولید در واحد سطح از اهمیت زیادی برخوردار است.
پنبه Gossy Diam SPP از خانواده Malraceae نام انگلیسیCadton و نام عربی القطن مهمترین گیاه لیفی است یا الیافی است در نقاط مختلف دمیا و از زمان هائی دور کشت می شده است عده ای منشاء آن را آفریقا و برخی هم هند و چین می دانند و معتقدند که از طریق آفریقا به هندوستان و سپس به چین برده شده است شواهد باستان شناسی قدیمی ترین نمونه پارچه ای پنبه ای را که مربوط به سه هزار سال قبل از میلاد است در پاکستان بدست آورده حدود 5 هزار سال قبل از میلاد در فیزیک به جهت استفاده از الیاف کشت می شده و بعداً توسط اعراب به اروپا برده شده که نام آن از نام عربی آن گرفته شده است.
در هندوستان به آن Kapas گویند که از کلمه سانسکریتKarpasos گرفته شده است.
یا خود Gossy Piam یعنی ؟
چون میوه بصورت کپسول است.
تاریخچه کشت در ایران: در دوره هخامنش کشت می شده که لباس های سربازان از همین بوده در دوره بعد از اسلام در اطراف ساوه و شوشتر انجام می شده تا سال 1282 مقدسی گونه های مختلف به نام های محلی و بومی مثل رسمی، ولایتی و غرقوزه، علی آبادی در نقاط مختلف کشت می شده به احتمال زیاد از هند به ایران وارد شده در سال 1298 ه؟؟
اولین کارخانه پنبه پاک کنی در ایران تأسیس شد و در زمان میرزا امیر خان از آمریکا وارد شد توسط یک کشیش مسیحی و در ارومیه اقدام به کشت کرد در سال 1302 شرکت مختلط پنبه ایران و روس به نام پرس خدلوپک تأسیس شد که در سال 1312 به انحصار دولت در آمد و شرکت دولتی به نام شرکت سهامی پنبه پشم و پوست تأسیس و تا سال 1320 ؟
سطح زیر کشت پنبه افزایش یافت طبق آمار کل سطح زیر کشت پنبه در جهان در سال 200 و 037/3 میلیون هکتار است در طول 9 سال 30 هکتار افزایش سطح زیر گشت کل تولید جهانی پنبه در سال 2005 یا 2006 حدود 103 میلیون عدل است که هر عدل بزر kg 225 است.
متوسط عملکرد پنبه در ایران بیش از 2 تا 5/2 تن است یا تن وش پنبه است.
(مجموعه الیاف پنبه + دانه پنبه = وش پنبه) کا نسبت الیاف به وش را کِلل پنبه گویند.
حدوداً مازندران دو سوم پنبه جهان در کشورهای در حال توسعه تولید می شود در ایران در استان مازندران ، خراسان، فارس ، مرکزی، آذربایجان شرقی ، تهران ، کرمانشاه، سمنان ، کرمان ، گلستان و مناطق مشابه آب و هوایی کشت می شود.
اهمیت اقتصادی پنبه: پنبه از نظر اقتصادی اهمیت فوق العاده ای دارد بدلیل استفاده های فراوانی که از آن می شود از ؟
انواع وسایلی که از فرآورده های آن تولید می شود.
روز به روز به سطح زیر کشت آن افزوده می شود چون در کل جهان است به آن طلای سفید هم می گویند چون موارد استفاده و مصرف آن در صنعت زیاد است صنایع پارچه بافی جوراب بافی قالی بافی ، پتو بافی ، تهیه نخ قرقره، مبلمان منازل، لاستیک سازی ، تهیه فیبر، فیلم عکاسی، پوشش کابل، پشم مصنوعی، لوازم آرایشی، صابون، شمع، منسوجات، پنبه های بهداشتی و نوارهای طبی، روغن های نباتی، صنعتی و طبی و کنجاله آن برای مصرف دام و تهیه کود و خوراک دام مورد استفاده استاولین استفاده در جهت تهیه الیاف بوده و بعد از آن روغن کشی شده معمولاً الیافی که در صنایع مختلف است سه نوع است الیاف حیوانی مثل نخ ، ابریشم، پر، پشم ، کرک ، مو، و الیاف صنعتی مثل نخ نسوز و الیاف گیاهی مثل پنبه ، کتان ، کنف ، ژوت، شاهدانه، سورگم یا ذرت خوشه ای برگ خرما و جارو.
الیاف مصنوعی در سال (1309) شمسی در دنیا بوجود آوردند تا حدودی که جایگزین الیاف پنبه شده ولی نه بطور کامل زیرا الیاف پنبه محکم تر از سایر الیاف است بخصوص در مقابل رطوبت بیشتر از سایر الیاف مقاومت دارد طول و عرض پارچه های غیر پنبه ای در اثر شتشو تغییر می یابد ولی پنبه ای تغییر نمی یابد قدرت رنگ پذیری الیاف پنبه بیشتر از سایر الیاف است و کمتر چروک می شود خاصیت جذب گرمای پنبه ای بیش از سایر پارچه هاست پارچه های پنبه ای در جذب رطوبت یا عرق بهتر از سایر پارچه ها عمل کرده و آنرا به بیرون هدایت می کنند.
الیاف مصنوعی مانند الیاف اکرلیک در مقابل نور مقاوم است خشک و شکننده لطافت ندارد و بسیار سبک است الیاف ویسکوز قابلیت ؟
کم ددر مقابل حرارت مقاومت ندارد از خود عبور نمی دهد ولی شکننده است چروک می شود در برابر نور دوام ندارد و در برابر شعله سریع می سوزد الیاف استات و تری استات کمتر چروک می خورند و از نظر شتشو و رنگ پذیری از ویسکوز بهترند.
الیاف پلی استر که در حال حاضر 20% الیاف مصنوعی را به خود اختصاص پارچه خیلی سبک مقاوم بادوام به راحتی اتو می شود و شکل و اثر اتو را حفظ می کند ولی رنگ پذیر نیست مشکلی (تولید الکتریسیته ساکن) و مانع عبور عرق بدن و در مقابل نور تغییر رنگ نمی دهد.
گیاهشناسی پنبه: گیاهی دو لپه است گلدار از تیره Malraceae و از جنس بسته به شرایط محیطی رشد و نمو آن متفاوت است ، پنبه ذاتاً یکگیاه گرما دوست و چند ساله است ولی در شرایط مختلف که ؟
می گیرد رشد و نمو آن فرق می کند و شرایط ؟؟
سرد گیاهی است یک سر و یک گیاه رشد نا محدود است یعنی رشد رویشی و زایشی با هم است.
چون ذاتاً چند ساله است در مناطق سرد و نیمه سرد پس از برداشت از بین نمی رود تا زمانیکه شرایط مناسب است نمی میرد نوع جوانه زنی آن اپی ؟
است ریشه گیاه ریشه داریست و هودی دارد عمق ریشه حداکثر تا 2 متر و معمولاً بین cm 60-40 است و ریشه های جانبی نیز تحت شرایط آبیاری در عمق cm50-30 باقی می مانند.
در شرایط دیم عمق نفوذ ریشه به 13 متر و یا بیشتر هم می رسد در شرایط خاک های خشک و شنی تقریباً ریشه هودی تر و طول ریشه زیاد ولی در شرایط مرطوب و خاک های سنگین ریشه تقریباً در سطح باقی می ماند معمولاً پوست ضخیم ترقوی تروقطورتر از پوست ساقه است.
ساقه اصلی در پنبه همانند ساقه اصلی سایر گیاهان دارای برگ و شاخه های جانبی است در پنبه معمولاً ساقه اصلی فاقد گل است.
پنبه پس از جوانه زنی حدود 1 ماه یا بیشتر پس از سبز شدن دارای 5-4 میان گره بدون انشعاب است پس از آن مرحله رشد سریع است که حدود 10 -9 هفته بعد از کاشت 10 -9 گره مشخص و حدود 6-5 ساقه گل دهنده روی ساقه اصلی مشاهده می شود رنگ پوست ساقه در زمان جوانی گیاه مایل به سبز یا قرمز و بعد از مدتی چوب پنبه ای شده و به رنگ قهوه ای مایل به زرد در می آید .
(یا مایل به قرمز) در هر گره ساقه و در زاویه داخلی هر برگ یک جوانه وجود دارد که می تواند بصورت شاخه رویشی یا زایشی رشد کند در ارقام دیرس از 7 گره به بعد شاخه های زایشی تولید می شود در بقیه از 3 گره به بعد رشد شاخه های زایشی بیشتر است از رویشی و شاخه های رویشی عمودی تر هستند و زایشی افقی تر است.
چه عواملی روی مکان تشکیل اولین شاخه زایشی روی شاخه اصلی تأثیر دارند؟
الف) گونه های مختلف ممکن است زود رس یا دیر رس باشد که در دیررس معمولاً در گره های بالاتر است.
ب) رقم زودرس یا دیر رس معمولاً ارقام رودرس در گره پایین تر تشکیل می شود .
ج) تراکم بوته که تراکم بالا محل تشکیل بالاتر می شود.
4) مدار مصرف نیتروژن و آب یا رطوبت هر چه نیتروژن و رطوبت بیشتر شاخه زایشی در بالاتر تشکیل می شود چون باعث تحریک رشد می شود.
5) آسیب به جوانه انتهایی که باعث تشکیل گل در شاخه های پائین تر می شود.
6) معمولاً در ارقام گونه های uplana که هست O.hirsatam بسته به شرایط محیطی معمولاً ؟
7-5 شاخه زایشی تولید می شوند و حدود 22-18 شاخه زایشی بسته به شرایط مختلف تولید می کنند.
شاخه های زایشی میانی بیشترین تعدا گل را دارند و بالاترین مهم را در تشکیل عملکرد بوته دارند.
ارقام pima مثل G.barbaden اولین شاخه زایشی در گره های بالاتر است و گاهی در گره 1 بوجود می آید.نکته: در ارقام مختلف پنبه هیچ شاخه رویشی بالاتر از اولین شاخه زایشی تشکیل نمی شود.
نکته: هر چه مکان اولین شاخه رویشی به پائین بوته نزدیک باشد نسبت شاخه های زایشی به رویشی بیشتر خواهد بود گیاه نیز زودرس تر خواهد شد.
برگ: برسی ساقه اصلی بصورت متناوب است نسبتاً بزرگ پنجه ای رویی ساقه اصلی قرار دارند.
در کنار برگ اصلی (جوانه گل) یک زائیده کوتاه و برگ ها مانند به نام پروفیل وجود دارد که این پروفیل ممکن است تبدیل به یک شاخه زایشی کوتاه شود که تولید گل می کند ولی اغلب اوقات غیر فعال است بنابر این در روی شاخه زایشی در مقابل برگ تنها یک جوانه گل رشد می کند و تولید یک گل می کند و جز گیاهان گل آذین منفرد است.
اگر پروفیل فعال شود در محل یک گره دو عدد گل وجود دارد پهنک برگ دارای چندین بریدگی (7-5-3) است.
معمولاً روی هر شاخه حدود 8 برگ وجود دارد (در ارتباط با گل معمولاً 11-8 هفته بعد از کاشت گل ها ظاهر می شوند دوره گل دهی 60-45 روز است کاسه گل دارای 5 کاسبرگ نا منظم به هم چسبیده و جام گل هم از 5 گلبرگ تشکیل شده رنگ گل ها کرم سفید ، مایل به سفید، زرد و صورتی گل ها پس از تلقیع در پایان روز تغییر رنگ داده و روز بعد تقریباً قرمز رنگ می شوند و روز سوم همه گل ها می ریزند.
مادگی دارای 5-3 برچه است پرچم ها حدود 10 عدد هستند و رنگ گرده زرد است و پرچم ها به شکل لوله ای مادگی را احاطه می کنند.
در هر برچه 12-8 تخمک وجود دارد در گرده افشانی و لقاح خود ؟
است و دگر ؟
به شرایط آب و هوا و فعالیت حشرات و گاهی به 25% می رسد.
معمولاً دگر گشنی بین 25-6% است.
بنابر این خود پنبه خود گشن است.
گل آذین متعدد است در قاعده گل تعدادی براکته به نام براکته فراکاسبرگی که وظیفه حفاظت از جوانه گل و ارقامی که این براکته ها در زمان رسیدگی غوزه می ریزند ارقام مطلوب تری هستند چون اگر این براکته بماند تا زمان برداشت در هنگام برداشت باالیاف مخلوط شده پنبه تمیزی نخواهیم داشت.
میوه در پنبه بصورت کپسول یا غوزه است که تخمدان پس از تلقیح به سرعت رشد کرده .
غوزه ها در زمان رسیدگی از محل اتصال بچه ها باز می شود و توده های پنبه همراه با دانه ظاهر می شود.
در داخل میوه یا غوزه پنبه الیاف و دانه های پنبه وجود دارد که دانه های پنبه را اصطلاحاً تخم پنبه و مجوع الیاف و دانه های داخل هر پنبه را وش گویند.
اندازه غوزه یک خصوصیت ژنتیکی است و اختصاص به رقم دارد و بنابر این همبستگی بین عملکرد یا تعدا غوزه بسیار زیاد است ولی همبستگی با اندازه غوزه کم است بنابر این گیاه از طریق تغییر در تعداد گل و غوزه خود را با شرایط محیطی تطبیق می دهد.
معمولاً ارقام دارای غوزه کوچک توانایی بیشتری در انطباق با شرایط محیطی داشته و ؟
عملکرد بیشتری دارد.
تعداد دانه در داخل هر خانه 6-3 و گاهی تا 9 عدد هم می رسد که در کل غوزه ممکن است بین 18-9 و حداکثر 45 عدد باشد.
دانه پنبه تخم مرغی به طول mm15-7 به رنگ قهوه ای تیره تا سیاه در سطح خارجی دانه رشته هایی از سلول های فیبرین ؟
که از تغییر شکل سلول های شبره تخمک حاصل می شود.
سلول های فیبری به دو دسته تقسیم می شوند .
1- الیاف ، 2- کرک (؟) سطح خارجی نور در اغلب واریسته ها از کرک های ریزی پوشیده شده که به آن ؟
گویند عموماً به رنگ سفید و گاهی خاکستری و اندازه آن 2-5/0 میلی متر وقتی الیاف پنبه جدا می شود این ها می میرند.
مبداء الیاف ، الیاف که در داخل میوه یا کپسول است و از توسعه و رشد سول های اپیدرم تخمدان بوجود آمده تک سلولی هستند وجود 16 ساعت بل از باز شدن گل ها ابتدا در وسط chala (بن) چند سلول اپیدرم بزرگ و تبدیل به یک سلول می شوند که همان تار پنبه را بوجود می آورند که رشد آنها طولی است و به شکل مارپیچ در می آید رشد طولی تا 5 روز ادامه دارد و طول اصلی در مدت 20 روز تکمیل می شود و مبدا شروع به ضخیم شدن می کند.
معمولاً طول الیاف بین 5-2 سانتیمتر و قط 30-20 میکرون است هر چه طویل تر و ظریف تر کیفیت پنبه بیشتر است.
الیاف پنبه 45-30 درصد وزن کل وش را تشکیل می دهد که به این درصد کیل وش گویند وزن هزار دانه وابسته به ارقام مختلف متفاوت است بین 170-70 گرم است.
رقم های مختلف وزن های مختلف دارند.
پوست دانه کلفت و ؟
است که حدوداً 30 – 25% وزن کل دانه را تشکیل می دهد دانه اگر کرک زدای شود حدود 120 گرم وزن هزار دانه آن می شود در شرایط مناسب نور تا 7 سال قوه ناحیه خود را حفظ می کند.
هر چه روغن بیشتر ماندگاری در داخل خاک کمتر است.
دانه بدن الیاف 70-60% ؟
دارد که این حدوداً 30-20% پروتئین است و 30-25% روغن است که در لپه های ذخیره شده پوسته 35-25% و کرک 10-5% است.نکته : بذرهایی که در شب های می رسند کیفیت رشدی کمتر دارند چون یک گیاه گرما دوست است.
نکته: دانه های درشت از لحاظ سهولت فرآیند جداسازی الیاف نسبت به دانه های ریز مطلوب ترند.
مراحل نمو پنبه یا متولوژی پنبه: گیاه پنبه از لحاظ رشد یک یاه Indeterminate growth رشد نامحدود است و بطور همزمان تولید اندام های رویشی و زایشی می کند در روی یک بوته هم جوانه گل و غوزه های رسیده بطور همزمان است و تفکیک مراحل فتولوژیکی مشکل است و دوم مدیریت صحیح می تواند سبب دوم تعادل رشد رویشی با زایشی شود و یا مطلب ریزشی جوانه گل و یا میوه شود.
بنا بر این مراحل نمو به این صورت است: مرحاه جوانه زدن و سبز شدن در صورتی مرحله یک شروع می شود که سبز شود و دیده شود (زمانیکه 50% دانه های کاشته شده سبز شود و از خاک خارج شده باشد) تا این مرحله حدود 50 واحد حرارتی نیاز دارد 15ْ= Tb و 30ْ=Tneax درجه است.
هر چند سریعتر واحد حرارتی را بگیرد سریعتر جاونه می زند که به هوای محیط مربوط است.
مرحله یک برگی : 50% بوته های مزرعه میان گره برگ اول قابل تشخیص بوده و طول آن حداقل 1 سانتیمتر رسیده باشد و پهنک برگ اول کاملاً باز و حداقل 2 سانتیمتر طول داشته باشد.
میان گره زیر برگ اول و بالای گره لپه ای است.
طول کل بوته 130 -60 سانتیمتر است ممکن است بزرگتر هم باشد مرحله دوبرگی : در مراحل اولیه رشد سرعت رشد بخش هوایی تا مرحله 5-4 برگی زیاد نیست تا این مرحله گیاه اعظم مواد را به ریشه تخصیص می دهد تا ریشه گسترش یابد و تا مراحل بعدی با مشکلات کمتری مواجه شود بعد از آن شروع مرحله زایشی است شروع مرحله زایشی زمانی است که 50% بوته های مزرعه یک شاخه زایشی تولید کنند.
وقتیکه شاخه زایشی تولید شد شاخه های زایشی دیگر با سرعت بیشتر ظاهر می شوند و چند روز بعد از آن شاخه زایشی دوم ظاهر می شود و ممکن 22-20 شاخه زایشی ادامه یابد و هر شاخه زایشی تولید چندین جوانه و گل می کند.
نکته : قسمت اعظم غوزه های قابل برداشت روی اولین (حدود 75%) و دومین (23-22%) گره هر شاخه زایشی ظاهر می شود.
معمولاً 3 تا 4 هفته پس از شروع گلدهی بیشترین تعداد گل در 50% بوته های مزرعه بوجود می آید این مرحله به مرحله حداکثر گلدهی مرسوم است بین 8-6 گره قابل شمارش در بالای بالاترین گل باز شده قابل تشخیص می باشد.
نکته: هنگامیکه 5 گره قابل شمارش در بالای بالاترین گل باز شده وجود داشته باشد ؟
انتهایی ساقه اصلی به تدریج متوقف می شود و گیاه مراحل پایان دوره گلدهی را می گذراند.
مرحله پایان: منظور از پایان گلدهی باز شدن آخرین گلی است که در 50% بوته های مزرعه به غوزه برداشت تبدیل شده و در نهایت ؟
آنرا مورد برداشت قرار داد قبل از شروع دوره سرما.
نکته: انتخاب زمان پایان گلدهی و در نتیجه مدیریت لازم جهت آماده سازی محصول قابل برداشت به عوامل مختلفی از جمله شرایط آب و هوایی عملکرد مور انتظار رطوبت خاک و رقم بستگی دارد.
لذا با توجه به این موارد زمان پایان گلدهی غالباً 5-3 گره قابل شمارش و ز بالای آخرین گل باز شده هدف گیری می شود برای برداشت پتانسیل عملکرد به چه عواملی بستگی دارد؟
از عوامل می توان به تعداد جوانه گل ، گل و غوزه موجود در حد فاصل زمانی بین اوایل گلدهی تا پایان گلدهی تعیین شده پتانسیل عملکرد گیاه است یگ گل پس از باز شدن 5-3 هفته زمان می برد تا از نظر فیزویولوژیکی به غوزه گل کامل و رسیده تبدیل شود.
هر غوزه رسیده فیزیولوژیکی 4-3 هفته طول می کشد تا برسد و باز شود بنابر این از گل تا باز شدن 8-6 هفته طول می کشد.
از لحاظ دمایی 8-6 هفته قبل از اینکه دما به 15 درجه سانتیگراد برسد.
پایان گلدهی است.
از لحاظ حرارتی با توجه به داده های دراز مدت که 550- 500= GDD برای پنبه است پس از باز شدن آخرین گلی که با محاسبه این زمان زمان کافی برای باز شدن داشته باشد تا GDD به انتها برسد آنرا می توان پایان گلدهی قرار می دهیم.
پایان مرحله غوزه دهی: هنگامی است که بالاترین غوزه براساس آخرین گل هدفگیری شده برای برداشت نهایی در 5% بوته ها به مرحله رسیدگی فیزیولوژیکی وارد شده باشد.
(زمانیکه 4-3 هفته مانده تا متوسط دما به 15ْ برسد) معمولاً مزرعه را هنگامی از نظر فیزیولوژیکی رسیده محسوب می کنند که 60% غوزه های مزرعه باز شده باشد و طی حدود 4-3 هفته بعد نیز بقیه غوزه ها باز شود.
نکته کاربردی: وضعیت رشدی گیاه پنبه نقش مهمی در مدیریت محصول دارد.
که شاخص هایی است که بر اساس ، 1) تعدا گره بالاتر از بلاترین گل باز شده – 2) بر اساس ارتفاع بوته به تعدا گره که با استفاده از این های پنجیم خوب است، یا نه اگر 10-7 گره قابل شمارش و ارقام زودرس هنگام باز شدن اولین گل باشد و یا در ارقام میان رس 12-8 گره باشد می گوئیم رشد پنبه مناسب است.
اگر گره کم بود نشان دهنده نامساعد بودن شرایط رشد است.
ارتفاع بوته هنگام باز شدن اولین گل تا اواسط گلدهی باید بین 3/75 -5/2 برابر تعدا گره قابل شمارش در بالای گره لپه ای باشد مثال اگر بوته ای در اوایل گلدهی دارای 12 گره باشد ارتفاع بوته باید 45-30 سانتیمتر باشد.
(اوایل گلدهی 10% بوته های مزرعه گل تولید کرده اند) اگر ارتفاع بوته کمتر از 5/2 برابر تعداد گره باشد نشان دهنده نامساعد بودن شرایط رشد است .
اگر ارتفاع بوته بیش از 4 برابر تعدا گره باشد باید رشد کنترل شود.
برخی کشاورزان برای جلوگیری از رشد زیاد اقدام به کاهش مصرف کود افزایش فواصل آبیاری قطع انتهای ساقه اصلی.
چون در نهایت باعث کاهش عملکرد محصول می شود ولی استفاده از هورمون کنترل رشد (هورمون (Mepi guat chloride pix می توان نتایج بهتری داشته باشد.
Pix از طریق بازدارندگی در طویل شدن سلول ها از افزایش ارتفاع جلوگیری کرده و بوته ها کوتاه تر و متراکم تر می شوند میان گره های ساقه های رویشی و زایشی کوتاهتر می شود تعداد گل شاخه های زایشی کمی کاهش می یابد و انرژی گیاه به جای مصرف شدن در جهت رشد رویشی به مصرف رشد غوزه ها می رشد.
زمان مصرف Pix در اوایل گلدهی (یعنی 10% بوته ها به گلدهی برسند) به مقدار 5/1-6/0 لیتر دو هفته بعد هم قابل تکرار است.
نیاز اکولوژیکی : گیاه پنبه گرما دوست است که در شرایط گرما به درخچه ای تبدیل می شود از عرض جغرافیایی 32ْ درجه جنوبی در استرالیا تا 47ْ درجه شمالی در اکراین کشت می شود.
در ایران در نواحی گرم با زمستان ملایم تا کمی سرد از ارتفاع 1700 -0 متر از سطح دریا کشت می شود.
در اقلیم های ؟
سرد ایران به شرط اینکه حداقل 6 ماه ؟
سرد موثر یعنی در حد فاصل میانگین دمای در این 6 ماه از 15ْ کمتر نشود.
میانگین دمای سالانه بیشتر از 16 باشد یا حداقل 200 روز بدون یخبندان وجود داشته باشد می توان اقدام به کشت پنبه کرد.
مناطق بادخیز مناسب کشت نیست چون باد شدید وش پنبه را با خود ؟
و یا باعث کثیف شدن الیاف و نشستن گرد وغبار روی آنها می شود.
درجه حرارت: 13- 15=Tp 28-27=Tp که متوسط های شبانه روز معمولاً بین 30-20 باید باشد 45-35 = Tmax درجه است که 45درجه در صورت تأمین رطوبت قابل تحول است اگر رطوبت کافی نباشد قابل تحمل نیست.
دمای موثر در جوانه زنی: 14=Tmin باعث آغاز جوانه زنی می شود و 40ْ= Tmax است (دمای خاک) جوانه زنی بذر پنبه در دمای 21-18 درجه یا 30 -21 درجه یا 30-18 درجه دمای Top است برای جوانه زنی.
چون یک گیاه گرما دوست اگر دمای خاک به 14 رسید و ما سریعاً کشت کنیم دیرتر بز می کند زیرا دمای OP آن باشد.
(جنس الیاف پنبه از سللز است) نکته: اگر دمای شب به زیر 20 درجه برسد این دما باعث کاهش فتوسنتز در روز خواهد شد.
دما در شب به زیر 13 درجه برسد موجب ریزش گل می شود (در روز بعد) اگر دما هوا خنک و مرطوب باشد در اوایل و اواخر رشد این دما برای پنبه مشکل ساز شده غوزه ها با رطوبت بلا پوسیده می شوند در اوایل رشد هوای خنک باعث کاهش رشد می شود.
از لحاظ ؟
گونه های وحشی پنبه روز کوتاه هستند ولی گونه های زراعی حساسیتی به طول روز ندارند (روز خنثی) و پنبه شدیداً آفتاب دوست است.
کمبود نور: موجب افزایش نسبت رشد رویشی به زایشی می شود و باعث ریزش گل و کاهش تولید غوزه می شود بنابر این در نواحی پر باران ریزش گل اگر در طی فصل رشد بیش از 30% غوزه ها ریزش کنند نشان دهنده نامساعد بودن شرایط برای کشت پنبه است.
رطوبت: چون چون پنبه راست و عمیق و توسعه یافته است همچنین با تولید موادی مانند پرولین .
سوربیتول و بتالین، ایجاد پتانسیل ؟
می کند و نیروی لازم را برای جذب آب بوجد می آورد پس یک گیاه مقاوم به خشکی محسوب می شود.
مقاومت پنبه در اوایل دوره رشد به خشکی زیاد است و از طرفی کمبود رطوبت در اوایل رشد باعث عمیق تر شدن ریشه گیاه می شود.
پنبه در شرایط بسیار خشک به خواب می رود و مجدداً با جذب رطوبت می تواند رشد کند.
(این خصوصیات گیاه دائمی است) در شرایط خشکی شدید اگر گیاه در مرحله غوزه دهی باشد غوزه های نارس ریزش می کنند.
کشت دیم پنبه به شرطی که بارندگی بین 700-500 میلی متر باشد و یکنواخت توزیع شود و در منطقه خاک عمیق باشد اقتصادی خواهد بود این نوع کشت (بارندگی در زمان گلدهی و باز شدن غوزه ها به گرده افشانی صدمه زده غوزه ها پوسیده شده و نقصان کیفیت الیاف می شود) آب مورد نیاز در دوره زندگی 9000-6000 متر مکعب است اگر شرایط گرم باشد درجه حرارت بال باشد و زمین هم خاکش سبک شنی باشد ممکن است به 12000 متر مکعب هم برسد.
با توجه به شرایط منطقه و بارندگی سالانه که در مناطق مختلف متفاوت است بنابر این آبیاری تکمیلی متفاوت اسد در مازندران دیم است ودر شرایط خشکی ؟
2-1 بار بارندگی تکمیلی انجام می شود.
هم آبیاری و هم مراحل آن در مناطق مختلف متفاوت است.
در بقیه نقاط بسته به میزان بارندگی آبیار ها متفاوت است.
شوری خاک: گیاهی مقاوم به شوری است مقاومت آن از سایر گیاهان به جز یونجه بیشتر است بذر پنبه برابر 4 دسی ؟
در متر و یا کمتر از این برای جوانه زنی بذر پنبه مناسب است (مرز شوری 4 است) اگر شوری خاک 15 دسی ؟
باشد موجب کاهش 50% سبز شدن بذر می شود پنبه به سدیم خاک بسیار مقاوم است ESP (درصد سدیم قابل تبادل در خاک) که حدود 40 رو تحمل می کند (بخوب) ولی ESP 60 را نمی تواند تحمل کند و باعث کاهش 50% در عملکرد پنبه خواهد شد.
پنبه به سدیم و کلر در آب آبیاری هم مقاوم است و حدود 20 mnl/m3 سدیم یا کلر را در آب می تواند تحمل کند.
ECE: هدایت الکتریکی عصاره اشباع خاک ECW: هدایت الکتریکی آب آبیاری ESP EC 4 شور 4 4> 15 4> 15> معمولی طبقه بندی پنبه: دانشمندان زیادی همچون ؟
،لامارک و ...
معتقدند که جنس گوسیستم به دو گروه ؟
می کنند 1) دیلوئید n=13 که پنبه های دنیای قدیم ؟
یا اسیایی خصوصیت : سطح دانه آنها پوشیده از کرک است شاخه فرعی نسبتاً نازک است غوزه ها پس از رسیدگی کامل کاملاً باز نمی شوند طول الیاف کوتاه 24 -12 mm از عملکرد کمی برخوردارند و جنبه صادراتی و تجاری ندارد.
در این گروه دو عدد گونه زراعی وجود دارد یک G.arbareumاست و دو G.herbaceum و گونه 11 شامل پنبه های دائمی ارتفاع بوته m2 و در مناطق گرمسیر جنوب شرقی آسیا و شرق آفریقا کشت می شوند.
G.ar دارای 6 نژاد است: 1- ایندیک که G.ar , in و در هند است .
3-G.ar, cernuum 2- g.arburmahicam 4- bangalens 5- soudanens 6- sienensis 1) شامل گیاهان یکساله با ارتفاع گیاه حداکثر m 5/1 بیشتر سبزی کشت در مناطق گرم آسیای مرکزی مدیترانه و جنوب اروپا و اسپانیا مناسب است در این محدوده اولین بار در کنار دریای سرخ ساخته شده در سودان وجود دارد و از عربستان وارد ایران شده است .
و پنبه پر کلسیم از این پنبه حاصل شده است.
مهمترین نژادهای این گروه (1 persicum و کشت آن از ایران تا هند است 2) africanam از موازامبیر تا آفریقای جنوبی 3) aceri folium در سوریه عربستان و ایران 4) wightianuml gianam تتراپلوئید : پنبه جدید یا آمریکایی n=26 است پنبه دنیای جدید اسست شاخ و برگ بزرگتر از گونه آسیایی است ساقه ها قطورتر است و غوزه ها در هنگام رسیدن کاملاً باز می شوند طول الیاف 33-23 متر است و عملکرد آن بهتر است پنبه های آمریکایی به دو گروه تقسیم می شوند سطح دانه پوشیده از کرک و ؟
G.hirsatum که مهمترین گونه است و اغلب گونه های زراعی جدید از این مشتق شده اند و از جنوب مکزیک و گواتالاما بدست آمده نژادهای زیادی دارد در این گروه گونه های 1) religio sum یک پنبه دائمی است.
2) perwianamدر پروکشت می شود.
3)mexicanum مکزیک کشت می شود که پنبه upland از این مشتق شده است.
سطح دانه بدون کرک است که berbadense شامل گروه زیادی از پنبه ارتفاع 7/2-5/2 متر همراه با ساقه های رویشی قوی و بسیار منشعب طول الیاف حدود 30 mm و یا بیشتر است.
هر چه طول الیاف بلندتر و قطر آن رشته ظریف تر باشد تعداد لیف های بیشتری در کنار هم تشکیل می شود و استحکام نخ بیشتر است.
در گروه دوم دانه هایی که بدون کرک است جنس دیگر vitifolium یک گیاه دائمی ارتفاع بوته 5-4 متر هم می رسد و در برزیل وجود دارد.
در 1) طول الیاف 25-34 mm است این گونه به راحتی با گونه G.barb تلاقی می یابد بنابر این پس از تلاقی می توان گونه هایی را بدست آورد که دارای الیاف طویل ترو کیفیت بهتر است.
گونه ghirsutam از پرو به مصر برده شده و در مصر اصلاحاتی انجام شده و دوباره این رقم به مرکز تحقیقاتی pima در آریزونا برده شده و اصلاح مجدد انجام شده که معروف شده به پنبه pima یا فیبر بلند که طول الیاف به 32-40 mm برسد.
بنابر این الیاف گونه پنبه pima بلندتر ظریف تر محکم تر از الیاف پنبه uplanaهستند.
با توجه به اقلیم های متفاوت در کشور و از طرفی اغلب مناطق محدودیت های دمایی دارد بنابر این چه صفاتی باید مورد نظر باشد صفات مطلوب در انتخاب رقم برای هر منطقه: زود رسی بذر پنبه – 2) دارای رسیدگی یکنواخت به منظور بهره گیری کامل از عوامل محیطی مثل نور، دوا و رطوبت خاک – 3) سهولت ریزش برگ ها و راکته های ؟
کاسبرگی به منظور سهولت برداشت و تمیزی محصول برداشت شده – 4) مقاومت به آفات و بیماری هایی که در منطقه شایع شده (مربوط به منطقه ای که چند سال کشت پنبه در آنجا انجام شده اس) – 5) عملکرد وش آن زیاد باشد – 6) درصد کیل آن بالا باشد – 7) کیفیت الیاف آن خوب باشد.
ارقام مختلف پنبه رقم ورامین یکی از ارقامی است که بیشترین سطح زیر کشت را در کشور به خود اختصاص داده و دیر رس است ،پابلند با حدود 2 شاخه رویشی و طویل در هر بوته به ارتفاع آن به 120 cm می رسد 85-80 روز پس از کاشت وارد مرحله گلدهی می شود شروع غوزه دهی 120-110 روز طول می کشد در مجموع سیکل زندگی آن 200 روز طول می کشد.
عملکرد وش پنبهخ ان 2 تن در هکتار است.
12-8 شاخه زایشی تولید می کند و حدوداً 5-3 غوزه در هر بوته ، درصد کیل آن حدود 33 است وزن هزار دانه 137 gr و میزان روغن 26 درصد است طول بلندترین الیاف آن حدود 5/28 mm است.
معمولاً در ارتباط با اندازه گیری بلندترین طول الیاف 5/2 درصد الیاف بالایی اندازه می گیرند که طول آن در ورامین 5/28 mm است.
یکسری ضرایب کیفی بای پنبه است که ضریب میکروفیر آن 94/3 ؟/