کشتی
ورزش کشتی یکی از با سابقه ترین رشته های ورزشی است که از دوران باستان به اشکالی در نقاط مختلف ایران رواج داشته است. آنچه بیش از هر چیز بر کشتی در سرتاسر ایران حکمفرما بوده نه صرفا" جنبه بدنی و ورزشی آن بلکه بیشتر از آن به جهت روح جوانمردی و سلحشوری و انگیزه ای برای آمادگی بدنی در مقابل حوادث گوناگون از جمله جنگ های تن به تن و دفاع از کیان و مملکت و ایستادگی در مقابل زورمندان بوده است.
کشتی های محلی ایران به نام های گوناگون مشهور بوده و هر کدام برای خود لطف و منزلتی ویژه دارند و مشهورترین آنها عبارتند از :
کشتی پهلوانی، این کشتی در زورخانه ها متداول است.
کشتی آشیرما ، این کشتی در اغلب مناطق آذربایجان رواج دارد.
کشتی گرش ، در مناطق ترکمن نشین .
کشتی لوچو ، در روستاهای مازندران.
کشتی باچوخه ، این کشتی در بعضی از مناطق خراسان اجرا می شود.
کشتی زوران پاتوله ، کشتی سنتی و محلی کردستان .
کشتی پهلوانی
کشتی پهلوانی از انواع کشتی است که در آن هر یک از دو نفر تلاش می کنند با زور و فن پشت دیگری را به زمین برساند و یا با اجرای فن مناسب خاص این کشتی امتیاز لازم را کسب کتد .
هدف اصلی ورزشکاران در زورخانه این است که با پرداختن به انواع حرکات و عملیات ورزشی رفته رفته جسم و روح خود را قوی کنند و خود را به مقام پهلوانی که از دو جنبه جسمی و بدنی و روحی و معنوی حائز اهمیت است برسانند.
از انواع کشتی های پهلوانی نیز باید به این موارد اشاره کرد :
کشتی دوستانه : این نوع کشتی بیشتر به خاطر تمرین و مرور فن صورت می گیرد و با اجازه میداندار یا پیشکسوت ترین فرد حاضر اجرا می شود.
کشتی خصمانه : به تقاضای قبلی یکی از دو حریف و موافقت پیشکسوت یا پهلوان انجام می گیرد تا معلوم شود چه کسی برتر و زورمندتر است .
کشتی دوره ای : در زورخانه های قدیم چنین رسم بود که پس از خاتمه ورزش و مراسم دعا، کسی که به قدرت خود اطمینان کافی داشت، دست خود را به طرف یکایک حاضران دراز می کرد تا هر کس که مایل است به وسط گود بیاید و با او کشتی بگیرد. کشتی گرفتن با چند حریف کاری بسیار مشکل است و از عهده هر کس برنمی آید.
کشتی پهلوانی : این نوع کشتی معمولا" بین برترین کشتی گیران هر شهر یا بین شهرهای دیگر برگزار می شود و طی تشریفاتی در حضور پیشکسوتان ورزش محل، قدم به میدان می گذارند.
کشتی میدانی : کشتی میدانی که اکنون به کشتی پهلوانی معروف شده در خارج از گود زورخانه انجام می گرفت که برای تعیین پهلوان کشور برگزار می شد.
در قدیم پهلوانان نامی از سراسر ایران به پایتخت می آمدند تا در یکی از روزهای عید، در حضور بزرگان مملکت و پهلوانان پیشکسوت به میدان بروند و پس از کشتی گرفتن با یکدیگر، معلوم کنند که کدام یک از آنها زورمندتر از دیگران است و به عنوان پهلوان کشور لقب گیرد.
نشان مخصوص پهلوان کشور "بازوبند پهلوانی" است که به او داده می شود و چنانکه پهلوانی بتواند سه سال متوالی پهلوان کشور انتخاب شود، در این صورت بازوبند برای همیشه به ایشان واگذار می گردد و برای مسابقات بعدی بازوبند جدیدی تهیه می کنند.
پهلوانان صاحب بازوبند از یک قرن گذشته به این سو به قرار زیر است :
1 – پهلوان عسگر یزدی
2 – پهلوان ابراهیم یزدی (معروف به یزدی بزرگ)
3 – پهلوان اکبر خراسانی
4 – پهلوان محمد عبدل (معروف به یزدی کوچک )
5 - پهلوان ابوالقاسم قمی
6 – پهلوان حاج محمد صادق بلور فروش
7 – پهلوان حاج سید حسن رزاز
8 – پهلوان مصطفی طوسی
9 – پهلوان احمد وفادار
10 - پهلوان عباس زندی
11 – پهلوان غلامرضا تختی (جهان پهلوان)
12 – شورورزی
13 – حریر فروش
14 – مهدیزاده
15 – فیلابی
16 – انصاری
17 – محبی
18 – توپچی
19 – سوخته سرای
20 – سلیمانی
21 – ایوب بنی نصرت