دانلود مقاله چغندر قند

مقدمه قبل از پیدایش چغندر قند معمولی مردم قند مورد نیاز خود را از نیشکر تامین می کردند یک دانشمند آلمانی در سال 1747 موفق شد که از چغندر قند (ریشه) قند تهیه کند.

از نظر اقتصادی چغندر قند یکی از محصولات مهم کشوری محسوب می شود زیرا ماده این گیاه بسیار قوی و پر نیرو است تاریخچه کشف آن از سال 1273 شمسی شروع شده که اولین کارخانه آن کرج بوده است اما امروزه تعداد این کارخانه بسیار بیشتر شده و حتی از 30 کارخانه بیشتر شده ولی تعداد کارخانه نیشکر زیاد نیست و به 2 یا 3 کارخانه می رسد.

ریشه چغندر قند شکل مخروطی دارد تعداد کروموزمها در حالت دیپلونید 18 عدد است همان طور که ذکر شد علاوه بر قند مواد دیگری از چغندر بدست می آید که در حدود 90% ریشه حقیقی و 10% طوقه گیاه وجود دارد.

N ازت: ازت مهمترین عنصری است که در زراعت چغندر قند به صورت کود مصرف می شود، زیرا خاکهای محدودی دارای مقدار کافی ازت به فرم قابل دسترس برای بدست آمدن حداکثر رشد این گیاه هستند وقتی که این عنصر محدود باشد عملکرد به نحو چشم گیری کاهش می یابد و ممکن است در برخی خاکها به نصف کاهش یابد.

ازت اثر بارزی روی ظاهر گیاه دارد که قابل توجه ترین آنها، بهبود رنگ گیاه و افزایش قدرت سطح سبز گیاه (کانوپی) است.

زیادی ازت باعث کاهش غلظت قند در ریشه گیاهی (قند ریشه) می شود.

ازت زیاد باعث کاهش کیفیت ریشه می شود.

ازت نمو برگها را افزایش داده و در نتیجه جذب به سرعت انجام می گیرد.

و رشد سریع برگها در ابتدای دوره ای که قند تولید می شود، این دوره را طولانی کرده و مقدار محصول را افزایش می یابد.

یک زراعت خوب چغندر قند برای آنکه قند و ریشه کافی تولید کند به 200-150 کیلوگرم ازت در هکتار نیاز دارد.

اضافه کردن این مقدار ازت به خاک بستگی به حاصل خیزی زمین دارد.

در خاکهای اسیدی بعلت اینکه نیترینیکاسیون خوب انجام نمی گیرد احتیاج به چغندر قند به ازت بیش از خاکهای خنثی و یا قلیایی است.

جذب و مصرف ازت توسط چغندر در 80-70 روز اول زندگی کم و حدود اوایل خرداد ماه زیادتر است در اواخر زندگی گیاه نیز بایستی به گیاه ازت نداد زیرا تجمع قند کاهش می یابد.

بیشتری مقدار ازت را بایستی هنگام کاشت اضافه نمود و حدود 6-5 سانتی متر زیر خاک کرد و در مرحله تنک کردن ازت را اضافه می کند.

کود سرک: چون چغندر دارای ریشه عمیق و بزرگ است بخصوص ریشه های فرعی در عمق زیاد خاک قرار دارد.

هر گاه در مصرف کود ازته تاخیر شود و یا کود در سطح خاک قرار گیرد ریشه به موقع و به طور کامل نمی تواند از آن استفاده کند و در نتیجه آثار کمبود ماده ازته در گیاه ظاهر می شود و این مسئله در مناطق خشک خیلی مهمتر از مناطق مرطوب است زیرا بعلت کمبود رطوبت و باران و آب کود ازته در سطح خاک باقی مانده و در نتیجه وزن ریشه کمتر خواهد بود و از طرفی دیگر چون علفهای هرز یکساله دارای ریشه کوچک و سطحی هستند بهتر می توانند از کود استفاده کنند، بدین جهت بهتر است کود را با شخم سطحی و یا با کود پاشهای مخصوص در عمق کافی قرار گیرد کود در سطج خاک باشد بایستی بوسیله هرس در اثر کمبود ازت برگهای چغندر قند کوچک و باریک و نازک باقیمانده و رنگ آنها سبز روشن است و این برگها حالت ایستاده قرار می گیرند، در گلبرگ برگهای کناری که سن آنها زیادتر است پریدگی رنگ ایجاد شده و حاشیسه برگها بتدریج کم رنگ تر شده و در نهایت نکروزه می شود.

در خاکهایی که دارای کمبود ازت هستند علایم کمبود ابتدا روی دو برگ نخستین و دو برگ تحقیقی و برگهای جلوی دیده می شود، کمبود ازت میزان کلروفیل و سرعت فتوسنتز برگهای مسن را کاهش می دهند وجود ازت ازدیاد ماده خشک ریشه و طوقه می شود.

کود ازته تا حدودی مقدار نور دریافت شده را افزایش می دهد.

فسفر (5P2o): فسفر روی ترکیبات مواد ذخیره ریشه چغندر قند اثر خیلی زیاد ندارد و در صورتی که در تناوب به گیاه قبلی کود فسفره کافی داده شده باشد زمان کشت چغندر باید در مصرف آن به مقدار زیاد صرفه جویی نمود.

بطور کلی زراعت چغندر قند در هکتار حدود 80-60 کیلوگرم اسید فسفریک از زمین خارج می نماید.

بنابراین با در نظر گرفتن جنس زمین، مقدار و نوع مواد غذایی در زمین افزودن 200-160 واحد از این ماده (فسفر) به زمین برای تغذیه چغندر کافی است زمان مصرف این کودها قبل از کاشت می باشد.

هرگاه در زمینی که این گیاه کاشته می شود مقدار فسفر کم باشد در اثر کمبود این ماده برگها به رنگ سبز تیره در می آیند.

معمولاً در خاکهای زراعی لازم است فسفر به صورت کود شیمیایی، کود ‎آلی و بقایای گیاهی به خاک اضافه شود تا فسفر خارج شده توسط گیاه جای گزین شود.

در چغندر نیمی از فسفر در ریشه ها و نیمی دیگر در تاج وجود دارد.

غلظت فسفر در تمام اندامهای گیاه بلافاصله بعد از سبز شدن تا زمان برداشت کاهش می یابد.

علایم کمبود فسفر به ندرت روی گیاهان بالغ مشاهده می شود علایم کمبود بیشتر در گیاهچه ها قابل رویت است بویژه زمانی که خاک اسیدیته باشد و یا خاک و آفات و بیماریها و علف کشها به سیستم ریشه آسیب رسانده باشد کمبود فسفر موجب توقف رشد گیاه است رشد ریشه در اثر کمبود فسفر است و ریشه های الیفای ثانویه ایجاد می شود.

پتاس (K2o) در رابطه با نیازهای غذایی چغندر قند به پتاسیم و سدیم را معمولاً با هم منظور می کنند چون این عنصر می تواند تا حدی جایگزین یک دیگر شوند مصرف یکی از این عناصر در صورت وجود عنصر دیگر به عملکرد بالاتری منجر می شود.

پتاس اثر سود مندی روی محتویات قند داشته و در تشکیل و تبدیل مواد در گیاه و عمل کرین گیری و ذخیره قند بسیار موثر است در نواحی خشک و نیمه خشک وجود پتاس جذب ازت را محدود ساخته و ذخیره فسفر را بهبود می بخشد و رشد ریشه را تحریک می نماید.

هرگاه پتاسیم بیش از اندازه مصرف گردد مواد محلول در عصاره گیاه را افزایش داده و در متبلور شدن قند در کارخانه اختلال ایجاد خواهد کرد.

اغلب زمین هایی در مناطق خشک قرار دارند از نظر پتاس غنی بوده و کمتر به اضافه کردن این ماده نیاز دارند.

بطور کلی مقدار ماده پتاسی که توسط یک هکتار چغندر قند از زمین خارج می شود نسبتاً زیاد است بنابراین مقدار کود پتاسه لازم حدود 200-100 و گاهی اوقات 250 کیلوگرم میباشد که بهتر است قبل از کاشت به زمین اضافه شود.

در اثر کمبود ماده پتاسه در روی برگها کنه های سفید مایل به زرد و یا زرد روشن ایجاد شده در کنار برگها و روی گلبرگها نقاط قهوه ای رنگ بوجود میآید در صورتی که کمبود ادامه یابد برگها به رنگ قهوه ای مایل به قرمز شده و قبل از رشد کامل از بین میروند.

پتاسیم از ماههای خرداد تا مرداد به سرعت توسط گیاه جذب می شود.

مقدار پتاسیم در ریشه در زمان برداشت به حداکثر میرسد مقدار پتاسیم در تاج گیاه در اوایل ماه مهر به حداکثر رسیده و پس از آن در اثر از بین رفتن برگها کاهش می یابد.

پتاسیم در بافت های گیاهی بسیار متحرک بوده و در سرتاسر گیاه دیده می شود این عنصر برای فتوسنتز مهم بوده و برای حرکت قند به ریشه به پتاسیم نیاز است.

گیاهانی که پتاسیم و سدیم دریافت کرده اند و درصد فاقد آنها به طور قابل توجهی بیشتر از سایر گیاهانی است که پتاسیم دریافت نکرده اند.

نمودار زیر این وضعیت را نشان داده است.

جذب پتاسیم توسط محصول که 50 تن در هکتار ریشه تولید کرده است.

پتاسیم سطح برگ چغندر قند را در ماههای اردیبهشت تا مرداد را افزایش میدهد این امر موجب می شود که گیاه انرژی نورانی بیشتری دریافت کرده (بخصوص هنگامی که در بهار بخش بزرگی از انرژی نورانی به خاک لخت برخورد می کند) و عملکرد قند افزایش می یابد.

پتاسیم را معمولاً در دوفرم به خاک اضافه می کنند 1- بصورت k2o و بصورت kcl.

امروزه پتاسیم را در طی ماههای پائیز یا زمستان و قبل از کشت به گیاه اضافه می کنند این مصرف زود هنگام پتاسیم چند مزیت دارد: 1- عدم اثر منحنی بر جوانه زدن بذر 2- کاهش تراکم کاری در بهار 3-اختلاط بهتر پتاسیم با خاک 4-کاهش تردد ماشینهای کشاورزی در بهار در مزرعه علاوه بر کمبودهایی که در صفحه قبل ذکر گردیده در هنگام کمبود پتاسیم در خاک روی دمبرگهای گیاه معمولاً لکه های نورانی قهوه ای ظاهر می گردد، ابتدا حاشیه برگها ظاهری سبز زیتونی تیره شده و سبب کلرز می شوند.

آهک (cao): وجود آهک در خاکهای تحت کشت چغندر قند سبب اصلاح خواص فیزیکی و شیمیایی و بیولوژیکی شده اسیدهای آزاد را به حالت ترکیب درآورده و باکتریهای مفید را به فعالیت می کشاند و خاک را پوک و قابل نفوذ می کند مقدار آهک مورد نیاز در خاکهای مختلف متفاوت است.

در اراضی سنگین مقدار آهک مورد نیاز حدود 1000 تا 2000 کیلوگرم در هکتار به صورت پودر آهک و در خاکهای سبک 1500 تا 3000 کیلوگرم می باشد که معمولاً در پائیز و همراه با شخم در زمین پخش می کنند.

برای استفاده از آهک در زمین بهترین روش تعین PH خاک مزرعه است.

هر قدر PH خاک پائین باشد مقدار مصرف آهک برای عمق 20 سانتی متری خاک بیشتر است و برعکس.

مثال در خاکی که سبک بوده و PH آن 4 است مقدار مصرف آهک 9 تن در هکتار و در خاکهای متوسط 15 تن در هکتار و در همین خاکها با PH 6 مقدار مصرف به ترتیب 3 و 4 تن در هکتار است.

اثر آهک بر PH خاک فقط پس از دو تا سه سال ظاهر می شود بنابراین در این حالت آهک حداقل 18 ماه قبل از کاشت مصرف شده و دوباره شخم زده می شود اگر شش ماه قبل از کاشت به آهک برای زمین نیاز باشد باید از مقدار بیشتری آهک استفاده کرد به این ترتیب PH لایه شخم خورده خاک در زمان کاشت چغندر قند به حالت خنثی می رسد.

سدیم (Na): هرگاه سدیم در اختیار چغندر قند باشد آنرا به مقدار زیاد جذب نموده و عملکرد را افزایش می دهد.

چون جد چغندر از نوع وحشی بوده و در کرانه های مدیترانه رشد می کرده است لذا طبیعی است که باید به سدیم (کلرید سدیم) (Nacl) نیاز داشته باشد.

برای تولید عملکرد 10 تن قند در هکتار به حدود 100 کیلوگرم سدیم در هکتار نیاز است و در زمان برداشت حدود 12 کیلوگرم در هکتار در ریشه و 85 کیلوگرم در هکتار در تاج سدیم وجود دارد.

کود سدیم به رشد و عملکرد چغندر اثری مشابه پتاسیم دارد.

سدیم گسترش برگ را در اوایل رشد افزایش داده، نسبت تولید ماده خشک ریشه به تاج را بالا برده و غلظت قند را بهبود می بخشد.

سدیم سطح ضخامت و آبداری برگها را افزایش داده و ظرفیت آب کامل در گیاه را بالا می برد و افزایش رطوبت در گیاه آن را در برابر شرایط تنش آبی حفظ می کند.

کاربرد کود سدیم بر مبنای غلظت آن در خاک است.

کود سدیم را اگر بلافاصله از کاشت به خاک داده شود می تواند باعث کند شدن رشد اولیه گیاهچه ها شود بدین ترتیب بایستی همیشه قبل از کاشت مصرف کود تا غلظت صدیم خاک توسط بارندگی یا آبیاری کم شده و رقیق شود.

اگر چه برگهای گیاه چغندر قند دارای مقدار زیادی سدیم هستند اما علایم ظهور کمبود این ماده در روی گیاه کاهش می یابد به طوری که به جای سوختگی شددی بین رگبرگها علایم معمولاً به قهوه ای شدن حاشیه برگ محدود می شود.

کلسیم و منیزیم: در تولید موفقیت آمیز چغندر قند کلسیم دو نقش را ایفا می کند.

اول اینکه یکی از عناصر اصلی و مهم برای گیاه بوده و بیشتر از فسفر یا منیزیم اما کمتر از ازت یا پتاسیم جذب می شود.

دوم وجود مقادیر زیاد آن در خاک ضروری است زیرا تنظیم کننده اصلی PH خاک می باشد.

بایستی به این نکته نیز توجه داشت که کشت موفقیت آمیز چغندر قند وقتی است که PH خاک آن 7 باشد.

نخستین کمبود منیزیم ظهور لکه های زرد رنگ پریده با قطر 1-2 میلی متر است که در حاشیه برگهایی با سن متوسط دیده می شود این عمل معمولاً در ماه تیر یا مرداد و به دنبال یک دوره خشک اتفاق می افتد کناره برگ راه راه می شود لکه های زرد در بین رگبرگها پیشرفت کرده و ظرف چند هفته نکروزه می شوند و این بافت خشک و شکننده است.

گاهی قسمتهای کناری برگ شکسته شده و برگ ظاهری شاخه ای به خود می گیرد.

خاکهایی که دارای کمبود منیزیم هستند عمدتاً شنی یا لومی شنی یا شنی لومی هستند.

منیزیم در خاک بصورت محلول خاک یا فرم های قابل تبادل در می آیند.

منیزیم عنصر اصلی است که در مولکول کلورفیل وجود دارد و کمبود آن در ابتدا در سطح برگ سبز آسیب می رساند و در نتیجه فتوسنتز کم بوده و عملکرد کاهش می یابد.

عناصر کم مصرف (Microelement): چغندر قند به عناصر کم مصرف مانند Zn, mo , Fe, Cu, Co, Cl, Br نیازمند است.

در اکثر خاکهای نیاز چغندر قند به عناصر کم مصرف از ذخایر خاک هوا دیدگی کانیها، بارندگی، آهک، کودهای شیمیایی و آلی تامین می شود.

مصرف کودهای حیوانی اکثر عناصر کم مصرف را بیش از آنچه توسط محصول قبلی خارج می شود تامین می کند ولی در خاکهایی که ذخایر طبیعی اندک است و عملیات زراعی ذخایر خاک را تخلیه کرده است برای عملکرد بالا لازم است بعضی عناصر را بکار گرفته شود.

(Br) بر: مهمترین عنصر کم مصرف مورد نیاز چغندر است زیرا بدون عرضه کافی آن عملکرد در کیفیت ریشه به شدت افت می کند.

علایم کمبود بر نه تنها در برگها بلکه در دمبرگها، طوقه و ریشه دیده می شود.

کمبود بر موجب پوسیدگی مرکزی و خشک شدن می شود.

پوسیدگی مرکزی زمانی است که منطقه رویش ساده شده و از بین میرود.

در حالت خشک علایمی روی ریشه ظاهر می شود.

کمبود بر در تمامی کشورها و مناطق چغندر کاری شایع بوده و علایم آن در همه کشورهای یکسان است این کمبود در خاکهای قلیایی شنی و خشک مشاهده می گردد.

گیاهان سالم معمولاً دارای PPM30 بر در ماده خشک ریشه و PPM15 در ماده خشک برک هستند علایم کمبود بر در برگهایی رویت می شود که غلظت بر در آنها به PPM20 برسد.

برای جلوگیری از کمبود بر در گیاه و ظهور علایم آن در روی برگ قبل از ماه خرداد مصرف بر لازم است.

زراعت چغندر قند در خاکهایی که غلظت بر در آنها به بیش از PPM1 باشد هرگز مشاهده نمی شود.

کمبود بر را می توان براحتی و به طور کامل با مصرف آن در خاک یا روی شاخ و برگ مرتفع می گردد.

NM منگنز: برگهایی که دچار کمبود منگنز هستند با لکه های کلرز منظم و کوچک پوشیده می شوند، این علایم را می توان هر زمانی از سبز شدن تا برداشت مشاهده نمود.

علایم کمبود منگنز در خاکهایی که PH خاک بالاتر از 5/6 باشد متداول است احتمال بروز علایم در خاکهایی با مواد آلی زیادی دارند بیشتر می باشد غلظت منگنز در برگ بایستی بین 200-50 PPM باشد.

با پاشیدن سولفات منگنز Mnso4 به صورت محلول روی برگهای چغندر قند می تواند تا حدودی از شدت علایم کمبود آن بکاهد.

Cu مس: اگر چه علایم کمبود مس در خاکهای شنی و آهکی دیده می شود باید از اکسی کلرید مس به میزان 500 گرم و قبل از کاشت چغندر قند استفاده نمود.

غلظت مس در خاکهای سبک و پیتی پائین است.

گوگرد S: نسبت ازت به گوگرد در پروتئین گیاهی 12 به 1 است و انتظار می رود گیاه نیز با همین نسبت آنها را جذب کند.

اندازه گیری تقسیم جذب گوگرد در مزرعه به ندرت صورت گرفته و عملکرد معادل 34 تن در هکتار به میزان 30 کیلوگرم گوگرد در هکترا جذب کرده است.

وقتی غلظت گوگرد به 200-50 PPM رسید علایم کمبود در آن دیده می شود.

علایم کمبود آن در برگهای مسن و جوان و بوته هایی که دچار کمبود گوگرد هستند دیده می شود که ابتدا زرد شده (نه کمبود ازت در برگ) زیرا در کمبود ازت برگهای مرکزی بوته سبز باقی می ماند.

اگر کمبود شدید باشد ممکن است لکه های قهوه ای نامنظم روی بهنک برگ و دمبرگها ظاهر شود ریشه ها کمتر تحت تاثیر کمبود گوگرد قرار می گیرند.

بطور کلی مقدار مصرف کودهای شیمیایی در زراعت چغندر قند بستگی به عوامل زیر دارد؟

1-مقدار آب موجود در منطقه 2-قدرت حاصل خیزی زمین 3-چگونگی اجرای عملیات زراعی.

1-آب و مواد غذایی مختلف برای آنکه جذب گیاه گردید مورد استفاده قرار گیرند لازم است در آب حل شوند تا توسط تارهای کشنده جذب گردند در غیر این صورت قابل استفاده برای گیاه نمی باشد.

بنابراین در مناطقی که آب فراوان وجود دارد می توان با مصرف کودهای شیمیایی محصول کافی تولید کرد.

2-حاصل خیزی زمین: زمین های زراعی نسبت به مقدار مواد شیمیایی و ارگانیکی که در آنها موجود است کارایی قدرت حاصل خیزی معین و مشخص در مقابل گیاهان می باشند.

3-نوع عملیات زراعی: در خاکهایی که عملیات زراعی دقیق انجام شده باشد و محیط فهالیت ریشه در خاک مساعد باشد می توان با افزودن کودهای شیمیایی و یا حیوانی به خاک محصول قابل توجهی برداشت کرد.

این عملیات عبارتند از شخم به موقع به عمق کافی، تسطیع زمین ها کاشت به موقع، تنک کردن وجین و سله شکنی مبارزه با آفات و بیماری های در زراعت های مکانیزه در زمین پخش نموده و با دیسک زیر خاک می نماید تا در موقعی که گیاه کشت گردید و احتیاج به این مواد پیدا کرد، بخوبی بتواند از این مواد استفاده کند.

در مناطق خشک بهتر است کودهای شیمیایی و یا دامی را از اواخر پائیز تا اوایل اسفند ماه به زمین اضافه نمود در مناطق مرطوب بعلت وجود رطوبت زیاد مناسبترین زمان پخش این کودها در اسفند ماه است با در نظر گرفتن سه عامل فوق در هر ناحیه مقدار مصرف کودهای شیمیایی برای چغندر قند به قرار زیر است: الف) هرگاه نسبت حاصل خیزی زمینی کم بوده و مقدار آب منطقه محدود و عملیات زراعی با وسایل قدیمی و خیلی ساده و ابتدایی انجام شود.

برای بالا بردن مقدار محصول در هکتار مواد زیر مورد نیاز است: 1-ازت خالص 60 کیلوگرم 2-فسفر خالص (P2o5) 45 کیلوگرم.

ب) در صورتی که حاصل خیزی زمین متوسط و مقدار آن نیز نسبتاً کافی و عملیات زراعی به صورت نسبتاً نهایی انجام شود، مقدار مصرف کودهای شیمیایی به قرار زیر است.

الف: ازت خالص در هکتار 90 کیلوگرم.

ب: فسفر خالص(D2o5) 70 کیلوگرم ج) در صورتی که قدرت حاصل خیزی زمین زیاد، آب منطقه نیز کافی و عملیات زراعی بصورت خیلی خوب و مناسب انجام شود برای تولید یک محصول کافی می توان مقدار مصرف را به شرح زیر توصیه نمود ازت خالص 120 کیلوگرم در هکتار و فسفر خالص (P2o5) 90 کیلوگرم در هکتار.

د) در مناطقی که قدرت حاصل خیزی زمین خیلی زیاد و آب منطقه بسیار خوب و عملیات زراعی بسیار خوب انجام شده باشد توصیه کود به شرح زیر است: ازت (N) خالص 120-180 کیلوگرم در هکتار و فسفر (P2o5) 60-120 کیلوگرم در هکتار و پتاس خالص (k2o) 50-45 کیلوگرم در هکتار است.

مقدار عناصر مختلف مورد نیاز چغندر قند و راندمان آن: راندمان در هکتار بر حسب تن انتخاب بذر برای کاشت: بذری که برای کاشت انتخاب می شود بایستی دارای شرایط زیر باشد.

1-مقاوم در مقابل شرایط آب هوایی منطقه 2-مقدار محصول و درصد قند آن زیاد باشد.

3-مقاوم در مقابل حمله آفات و بیماریها 4-قوه نامیه بالا 5-درجه خلوص بذر 6-ضد عفونی بذر 7-استفاده از بذر پوشش دار.

بذر بایستی در مقابل شرایط آبهوائی منطقه مقاوم بوده و برای هر منطقه باید در نظر گرفتن شرایط جوی از نظر درجه حرارت و طول روز باید تیپ مناسب را انتخاب و کشت کرد تا در شرایط مساعد محیطی رشد آن کامل شده و تشکیل و ذخیره قند نیز به حداکثر برسد.

در صورتی که پس از چغندر قند بخصوص در مناطق سردسیر گندم پائیزه در تناوب قرار گرفته و کاشت آن امکان پذیر باشد.

در زراعت های مکانیزه استفاده از بذور منوژرم به مقدار زیاد متداول گردیده و کاشت بذر بوسیله بذر افشان و بطور یکنواخت انجام می شود.

مصرف از تهیه بذر پوش دار آن است که ابعاد بذرهای مورد کاشت تماماً یک اندازه باشند تا کاشت آنها بوسیله بذر افشان به راحتی انجام گیرد.

بذرهای پوشش دار با استفاده از دستگاههای مخصوص در کارخانجات ویژه ای تهیه می شود.

بذرها را با مواد مختلف در این دستگاها قرار داده و به صورت دانه های کروی یک شکل در می آورند.

اندازه دانه ها پس از پوشش دار شدن حداقل به 5/37 میلی متر و حداکثر 75/4 میلی متر می رسند.

حداکثر ضخامت ماده ای که به عنوان پوشش روی بذر قرار می گیرد 4/1 میلی متر است.

برای پوشش دانه ها از ماده فعالی بنام کوربو فوران (corboforan) استفاده می شود و پس از آنکه دانه ها کامل پوشش داده شدند بلافاصله با گرمای مناسب و مشخص خنک شده و به رنگ مشخص هر کارخانه ای در می آیند.

مزایای بذور پوشش داده شده عبارتست از: 1-اندازه دانه تماماً یکسان است.

2-پس از کاشت پوشش دانه ها به سهولت در خاک از بین میروند.

3-کاشت بذر با بذرافشان و بخصوص بذر پاشی های پنوماتیک که با سرعت و با عمل مکش کار می نماید به راحتی انجام می گیرد.

4-ماده پوششی با مواد مخصوص بوده و هیچ گونه خطری برای جوانه اولیه و گیاه ندارد و پس از جذب رطوبت حل شده و از بین رفته و جوانه به سهولت از بذر خارج می شود.

مقدار بذر برای کاشت: مقدار بذر مورد نیاز برای کشت در هر هکتار زمین زراعتی به عوامل مختلفی بستگی دارد که این عوامل عبارتند از: 1-جنس زمین 2- زمان کاشت 3-قدرت حاصل خیزی زمین 4-عملیات تهیه زمین 5- مقدار ریزش باران 6-شرایط جوی 7-نوع بذر 8- قوه نامیه بذر.

در کاشت با بذرهای پلی ژرم (چند جوانه ای) مقدار بذر مورد نیاز برای هر هکتار 25-18 کیلوگرم است و در زمینهای سفت و رسی مقدار بذر بیشتری باید کاشت نمود، مقدار بذر مورد نیاز در این حالت 30 کیلوگرم در هکتار است.

در مناطقی که از بذر و منوژرم استفاده می شود (تک جوانه ای) برای تولید چغندر قندی مقدار 10-8 کیلوگرم و حداکثر 12 کیلوگرم بذر مورد نیاز است که بوسیله بذرافشان بصورت رقیق روی خطوط کشت کاشت می شود.

مقدار بوته در هکتار یا ریشه چغندر قندی در هر هکتار بستگی به جنس خاک زراعتی، تیپ چغندر قند کاشته شده و سایر عوامل دارد، در خاکهای قوی که رطوبت مناسب دارند و کود کافی همراه با شخم و به موقع نیز به آنها داده شود مقدار گیاه در هر هکتار بین 80000 تا 90000 می باشد.

در خاکهای متوسط مقدار گیاه بین 75000 تا 80000 و در خاکهای سبک وضعیت مناطق خشک تر متوسط در هر هکتار 50000 تا 60000 است در کشورهای اروپایی به لحاظ پیشرفت و تکنولوژی بالا برای هر هکتار 100000 تا 120000 بوته در نظر گرفته می شود.

زمان کاشت: زمان کاشت برای گیاه تابع شرایط محیطی از جمله حرارت است و زمان آن در مناطق معتدل و سرد حدود اواخر زمستان و یا اوایل بهار و بطور کلی زمانی است که خطر سرما و هم چنین ریزش برف و یخ بندان مرتفع شده و درجه حرارت خاک و هوا برای بذر پاشی و تولید جوانه مناسب و کمتر از 4 درجه سانتی گراد نباشد، در این صورت در موقع مناسب می توان عملیات مربوط به کاشت و داشت را بطور منظم انجام داد، از طرفی با کامل شدن دوره رشد، برداشت نیز به موقع انجام شده در صورتی که بعد از چغندر در تناوب گندم پائیزه قرار گرفته باشد در فرصت کافی و هوای مساعد می توان گندم را کشت کرد کشت به موقع چغندر موجب افزایش راندمان ریشه و درصد قند خواهد شد.

لاکن هیچگاه نباید چغندر را زودتر از موعد معین در فصل سرد کشت کرد زیرا در صورتی که بذر رد سرما کشت شود پس از آنکه جوانه ها از خاک خارج شوند، سرما موجب از بین رفتن آنها شده و احتمالاً گیاه به ساقه رفته و گل و تولید می نماید.

در نواحی خشک و گرم که دارای زمستان ملایم و یا نسبتاً گرم هستند زمان کاشت این گیاه حدود اوایل پائیز است، تاخیر در کشت چغندر قند موجب کرپه شدن آن گردیده و اثر مستقیم در پائین آمدن مقدار محصول خواهد داشت در این مورد حتی اگر عملیات زراعی هم خوب انجام شود باز هم مقدار محصول کم خواهد شد.

کشت زود و به موقع چغندر قند دارای مزایای زیادی است که عبارتند از: 1.کشت زود هنگام باعث رشد طولانی شده و بعلت افزایش دوره رشد ریشه ها ضخیم و مقدار قند آنها بیشتر می شود.

2.در کشت هواکش چون زمین دارای رطوبت کافی است جوانه ها بطور یکنواخت و با رطوبت یکسان سبز کرده و احتیاج به واکاری نیست.

3.در هر وقتی که آفات کار ادرینا و اگروتیس به این گیاه حمله کند چون گیاه رشد کافی کرده است و قوی شده است از جمله این آفت کمتر آسیب می بیند.

روشهای مختلف کشت چغندر قند: در ایران چون کشت دیم چغندر وجود ندارد تمام مزارع آبیاری می شود کشت این گیاه به سه طریق انجام می گیرد: 1-کشت کدتی 2-کشت پشته ای 3-کشت خطی 1-کشت کرتی: در این روش کشت پس از آنکه عملیات زمین تهیه شد بوسیله کرت بندوبیل و یا مرزکشهای مخصوص در زمین کرتهای احداث می شود، سطح داخلی کرت ها باید کاملاً صاف باشد.

سپس اطراف انها را مرزبندی کرده، بذر را با دست در داخل کرتها پاشیده و بوسیله بیل یا شانه مخصوص آنها را با خاک مخلوط می نمایند، در این روش، دانه ها را هم بصورت هیرم و هم خشکه کشت می نمایند اما طریقه هیرم به مراقبت بهتر از خشکه کاری است.

2.کشت پشته ای: در این روش کشت قبل از آنکه بذر را بکارند زمین را پشته بندی می کنند، بطوری که ارتفاع پشته ها 25-50 سانتی متر باشد.

سپس زمین را آبیاری کرده و بذرها را به فاصله 25-50 سانتی متری در کنار پشته ها می کارند.

در این صورت روش فاصله پشته ها زیاد شده و احتیاج به کارگر زیادی دارد و اگر سطح کشت زیاد باشد چون دقت و مخارج زیادی برای تهیه پشته ها لازم است، بنابراین گاهی اوقات ممکن است کشت دیرتر از موقع انجام شده و مقرون به صرفه نمی باشد.

اما چون عمق خاک زراعتی در اثر ایجاد پشته ها زیاد می گردد در نتیجه فعالیت ریشه ها در خاک زیاد است و موجب افزایش حجم ریشه ها و ازدیاد عملکرد در واحد سطح خواهد شد.

3.کشت خطی: یکی از عواملی که موجب کم بودن مقدار ریشه تولید شده از هر هکتار زمین زراعی می باشد عدم رعایت مسایل مربوط به کاشت و عملیات کامل تهیه زمین است.

هرگاه کشت به روش صحیح و مطلوب انجام شود و عملیاتی که در طول دوره رشد گیاه ضروری است به موقع صورت گیرد مقدار محصول ریشه و درصد قند افزایش خواهد یافت برای رسیدن به این هدف بهتر است روش خطی را برای چغندر انتخاب نمود.

در این روش نیز باید از بذر افشانهای مخصوصی که بذر را روی خطوط موازی و به فاصله مساوی و عمق برابر و معین می کارند استفاده می شود پس در زمین جویچه های آبیاری (فارو) ایجاد نمود تا گیاهان از دو طرف آبیاری شده و آب هیچگاه به پای گیاه نمی رسد در نتیجه اطراف طوفه و روی سطح فارو ها سله ایجاد نشده و سرایت بیماری های گیاهی کمتر خواهد شد و علاوه بر آن عملیات تنک کردن، وجین و کود پاشی، سم پاشی و برداشت محصول به سهولت انجام گرفته و مقدار آب مصرفی به مراتب کمتر خواهد بود فاصله بین خطوط و بوته ها در روی خطوط با در نظر گرفتن تیپ های مختلف چغندر قند متفاوت است در مورد انواعی که ریشه کوچک دارند فواصل بین خطوط cm60-50 سانتی متر و فواصل بوته ها در روی خطوط 25-20 سانتی متر و در مورد انواعی که ریشه بزرگ دارند فواصل خطوط 60-50 سانتی متر و فواصل بوته ها در روی خطوط 45-40 سانتی متر در نظر گرفته می شود.

عمق لازم برای کشت بذر چغندر قند حدود 30-2 سانتی متر است.

بایستی یاد آوری نمود که برای به حداکثر رساندن تابش خورشید لازم است به گیاه به طور مناسب در زمین قرار گرفته و فاصله کشت مناسب باشد اگر در پوشش گیاهی (کانوپی) فضای خالی وجود داشته باشد عملکرد کاهش می یابد.

وقتی که روی ردیف گیاهان متراکم باشند برگهای بوته مجاور در مراحل اولیه هم پوشانی کرده و مزیت دریافت نور، تشعشع خورشید کم می شود.

با افزایش حجم پوشانی، هرگیاه نور کمتری می گیرد و در نتیجه هر بوته ماده خشک کمتر تولید نموده برگهای آن به آرامی بیشتر توسعه می یابد و بر مبنای واحد سطح زمین مزیت دریافت نور بیشتر خنثی میشود.

برای کار آمد بودن برداشت ریشه چغندر قند باید فاصله بذرهای کاشته شده به اندازه کافی باشد بنابراین بذرها حداقل را فاصله cm15 سانتی متر از همدیگر بایستی کاشته شوند، هم چنین برای دریافت بیشتر نور در بین بوته نبایستی فاصله بیش از cm40 سانتی متر باشد.

نشاء کاری: در سالهای اخیر بعضی از کشورها به ویژه ژاپن اقدام به کشت چغندر قند از طریق نشاء کاری نموده اند برای اینکار بذر چغندر را در داخل خزانه کاشته و یا آنها را بطور جداگانه در گلدانهای استوانه ای کوچک که قطر دهانه آنها حدود cm2 است قرار می دهند و استوانه ها را در داخل خاک خزانه قرار داده و زمانی که جوانه ها خارج شدند و به اندازه کافی رشد کردند و به حدود 15-10 سانتی متر رسیدند آنها را با ماشین های مخصوص نشاء کاری و یا با دستاروی خطوطی که دارای فواصل برابر می باشند نشاء می نمایند.

نشاء کاری چغندر دارای محاسن زیر است: 1.بعلت داشتن برگهای بزرگ و تولید سایه در اطراف خود علفهای هرز را از بین می برند.

2.از تبخیر آب و خشک شدن سطح خاک جلوگیری می شود (بوسیله برگها) 3.در هنگام بارندگی اول فصل چون آب باران بطور مستقیم با زمین تماس ندارد از فشردن خاک جلوگیری می شود.

4.احتیاج به تنک کردن نیست.

5.فاصله بوته ها کاملاً یکسان است.

6.دامر و چین یا مبارزه با علفهای هرز صرفه جویی می شود.