مقدمه:
دانشجویان رشته عمران در دوره کاردانی که دوسال به طول می انجامد با درسهای تئوری آشنا میشوند وتا حدودی با مسائل مختلف ساختمان سازی آشنا میشوند ولی باز نیاز به کسب تجربه دارند وکسب این تجربه میسرنیست
مگر انکه دانشجویان درسر کارمطالبی راکه در کتابها خوانده اند لمس کرده
وبا چشم خود طریقه انجام کارها راببینند وبه همین دلیل دو واحد رابه
همین امر اختصاص داده اند که این واحدها جزو مهمترین واحدهای این دوره
می باشد.
با تشکر ازمادر عزیزم که همیشه برایم زحمات زیادی کشیده وباتشکر ازاساتید
دلسوز و مجرب موسسه اموزش عالی ایوانکی
فصل اول
بررسی بخشهای مرتبط بابخش علمی کارآموزی:
اولین نیازطبیعی انسان غذا می باشد زیرا انسان بدون خوراک قادربه ادامه
حیات نیست .دومین نیازانسان مسکن می باشد ومکانی که در ان زندگی میکند
وفرزندانش را بزگ میکند ودر ان به زندگی ادامه می دهد.
مسکن تنها به ساختمان مسکونی ختم نمیشود بلکه شامل ساختمانهای اموزشی
ودرمانی واداری نیز میباشد.به همین دلیل تمام ارگانها ونهادها نیازمبرم به
ساختمان دارند.
در تاسیس یک ساختمان نیازبه همکاری مهندس عمران ومعماروتکنسین
ساختمان وحتی مهندس برق وتاسیسات نیز میباشد به همین دلیل رشته عمران
مرتبط با تمام رشته هامیباشد.
برسسی آموخته ها وپیشنهادات:
اصولا کارهایی راکه برای احداث یک ساختمان صورت میگیرد بسیار گسترده
میباشد وبه علت محدود بودن زمان کارآموزی نمیتوان تمام کارهای انجام شده
رادید و از نزدیک لمس کرد.در این مجموعه سعی شده است تاحدودی به بیان
مراحل مختلف اجراازقبیل تخریب وآماده سازی زمین وتجهیزکارگاه وساخت
و اجرای بتن وقالب بندی وآرماتوربندی واجرای سقف تیرچه بلوک پرداخته
شود.
فصل دوم
تخریب:
زمین احداث این منزل مسکونی یک زمین صاف وهموارشده نبود بلکه یک
ساختمان فرسوده وکلنگی بود که باید تخریب میشد.
تخریب این ساختمان در دومرحله صورت گرفت که ابتدا سقف ان توسط
کارگران تخریب شداما دیوارها وکف ان توسط لودرتخریب گردید وپس ازآن
اقدام به خروج همه نخاله ها از محل کارگاه شد.
قبل از این مرحله اقدام به بریدن همه تیراهنهای سقف توسط هوا برش شد و
همه درب وپنجره ها و تمام کابینتها وشیرآلات ولوله های آب از محل کارگاه
خارج شد.
دو حلقه چاه نیزدرمحل وجود داشت که با شفته آهک وقلوه سنگ پر شد.
رعایت اصول ایمنی در تخریب:
قبل از هر چیز باید روش تخریب مشخص شود و کار برای عوامل اجرایی
شرح داده شود. تخریب در معابر عمومی باید درمحوطه ای محصور با
نرده های حفاظتی به ارتفاع دو متری انجام شود.
کلیه کارگران میبایست مجهزبه کلاه ایمنی باشند ودر ساعات غیر کاری به هیچ
عنوان نباید اقدام به برداشتن حصار کرد.
تمامی راههای عبورومرور افراد غیر مسؤل به کارگاه باید مسدود شود.
به هیچ عنوان نباید مسیر ریزش آوار به عنوان مسیراصلی انتخاب شود ودر
هنگام عملیات تخریب از اب برای ته نشین کردن غبار در محیط جلو گیری
شود.
البته در اجرای اصول ایمنی درعملیات تخریب این پروژه ازحصار و نرده
به علت خلوت بودن محیط استفاده نشد اما برای ایمنی و اطمینان بیشترراههای
ورودی به صورت موقت مسدود شد وهمچنین از آب پاشی برای کم کردن گرد
وخاک استفاده شد.
فصل سوم
تجهیز کارگاه:
برای تجهیز کارگاه باید مصالح وابزار مورد نیازبه کارگاه آورده شود.
مصالحی مانند سیمان که به دو صورت فله وپاکتی موجود میباشددر کارگاه
میبایست به نحوی درست انبار شود که البته در این پروژه بیشتر از سیمان
پاکتی استفاده شد.
روش نگهداری ازسیمان در قسمت بعد توضیح داده خواهد شد.
برای جلوگیری از شلوغ شدن کارگاه معمولا موارد مصرف شن وماسه ازقبل
پیش بینی میشد وبه صورت روزانه به گارگاه منتقل میشد.
انبارکردن سیمان:
درموقع انبار کردن سیمان باید دقت شود که رطوبت هوا وزمین باعث فاسد
شدن سیمان نشود.در این پروژه برای انبار کردن پاکتهای سیمان ابتدا تمامی
پاکتها برروی قطعات تخته که بازمین حدود ده سانتیمتر فاصله داشت قرار داده
شد وکیسه ها در ردیفهای ده تایی روی هم چیده شد.
علت این کار این است که اگربیش ازده کیسه را روی هم قرار دهیم کیسه های
زیرین دراثر فشار زیاد سخت شده ودرصورت نگهداری دراز مدت غیر قابل
مصرف خواهند شد واستفاده ازانها منوط به آزمایش سیمان خواهد بود.
چنانچه سیمانهای سخت شده به راحتی با دست پودرشوند قابل مصرف در
قطعات بتنی میباشند درغیر اینصورت سیمان فاسد شده وبرای اطمینان بیشتراز
فاسد شدن ان از آزمایشهایی استفاده میکنند.
بتنی که باسیمان فاسد شده ساخته میشود باربر نبوده و نمیتوان از ان در قطعات
اصلی ساختمان مانند تیرهاو ستونها وسقف استفاده کرد.
چنانچه این سیمانها کاملا فاسد نشده باشند میتوان ازانها به عنوان ملات برای
فرش موزاییک ویا اجرای بتن مگر استفاده نمود.
اگر بخواهیم سیمان را برای مدت طولانی انبار کنیم باید تا انجا که امکان دارد
با دیوارهای خارجی انبارفاصله داشته باشد.
البته چون در این پروژه از سیمان پاکتی استفاده شد برای نگهداری پاکتها در
فضای بازپس از اینکه انها را بر روی چوبهای تراورس قرار دادند روی انها
را با ورقه های پلاستیکی پوشانیدند تا از نفوظ رطوبت به انها جلوگیری شود.
اگرسیمان به طرزصحیح انبارشود حتی تا یک سال بعد نیزقابل استفاده خواهد
بود البته فقط ممکن است زمان گیرش آن قدری به تاخیر بیافتد ولی درمقاومت
28 روزه ان تاثیری نخواهد داشت.
پیاده کردن نقشه:
پس از بازدید از محل اولین قدم در ساخت یک ساختمان پیاده کردن نقشه میباشد
منظور از پیاده کردن نقشه انتقال نقشه ساختمان از روی کاغذ برروی زمین با
ابعاداصلی است.بطوری که محل دقیق پی ها وستونها ودیوارها وزیرزمین هاو
عرض پی ها روی زمین بخوبی مشخص باشد.
همزمان با ریشه کنی وبازدید ازمحل باید قسمتهای مختلف نقشه ساختمان
مخصوصا نقشه پی کنی کاملا مورد مطالعه قرارگرفته بطوری که در هیچ
قسمت نقطه ابهامی وجود نداشته باشد وبعدا اقدام به پیاده کردن نقشه بشود.
باید سعی شود حتما در موقع پیاده کردن نقشه از نقشه پی کنی استفاده شود.
در انجام پیاده کردن نقشه این ساختمان که پروژه من بود با توجه به کوچک
بودن ساختمان از متر وریسمان استفاده شد.
ابتدا محل کلی ساختمان روی زمین مشخص شد و بعد با کشیدن ریسمان در
یکی ازامتدادهای تعیین شده وریختن گچ یکی ازخطوط اصلی ساختمان تعیین شد .بعد از ان خط دیگر ساختمان را که عمود بر خط اول میباشد رسم شد.
در اصطلاح بنایی استفاده از این روش را 3-4-5- میگویند.
درصورت قناس بودن زمین ممکن است دوخط کناری نقشه برهم عمود نباشند
در این صورت یکی از خطوط میانی نقشه را که حتما بر خط اول عمود است
انتخاب ورسم مینماییم. ممکن است برای عمود کردن خطوط از گونیای بنایی
استفاده شود دراین صورت دقت کار کار کمتر میشود. در موقع پیاده کردن نقشه
برای جلوگیری از جمع شدن خطاهها بهتر است اندازه ها را همیشه از یک نقطه
اصلی که آن را مبداء می نامیم شروع وروی زمین منتقل می نماییم . بعد از اتمام کار پیاده کردن نقشه باید حتما مجددا اندازه گذاری های نقشه پیاده شده را کنترل نماییم.
علت این کار این است که حتی المقدوراز وقوع اشتباهات احتمالی جلوگیری
شود. برای اینکه مطمئن شویم زوا یای بدست آمده اطاق ها قائمه می باشد باید دوقطر هراتاق را اندازه گیری کنیم چنانچه مساوی بودند آن اتاق گونیا است .
به این کار اصطلاحا چپ وراست می گویند.البته چنانچه در این مرحله اطاقها
3 الی 4سانتیمترنا گونیا باشد اشکالی ندارد زیرا با توجه به اینکه پی ها همیشه
قدری پهن ترازدیوارهای روی آن می باشد لذا در موقع چید ن دیوار می توان
ناگونیایی ها را برطرف نمود. بطور کلی باید همیشه توجه داشت که پیاده کردن نقشه یکی از حساسترین ومهمترین قسمت اجرای یک طرح بوده وکوچکترین اشتباه درآن موجب خسارتهای فراوان می شود .
فصل چهارم: گودبرداری، پی کنی وپی سازی
گودبردای
گودبرداری در زمینه هایی انجام می شود که باید تمام یا قسمتی از ساختمان، پایین تر
ازسطح طبیعی زمین احداث شو د . گاهی ممکن است عمق گودبرداری بنابر جنس زمین، به چندین متر برسد . گودبرداری معمولاً با وسایلی مانند بیل مکانیکی یا لودر صورت می کیرد ودر صورت محدودیت زمین یا در دسترس نبودن ماشین آلات، این کار با وسابل دستی مانند بیل وکلنگ وفرغون انجام می گیرد.
گود برداری در زمینهای نامحدود
برای گودبرداری این گونه زمین ها از ماشین آلاتی مانند بیل مکانیکی ،لودر و ... استفاده می شود وخاک را با شیب مناسب برداشته وبا کامیون به خارج محوطه حمل می گردد .چنانچه نیاز به گودبرداری در عمق نسبتاً زیاد باشد، این کار در لایه های مختلف وبه تدریح انجام می گیرد تا کف گود به عمق پیش بینی برسد .
شیب دیوارهای محل گودبرداری : برای جلوگیری از ریزش دیواره های محل گود برداری به داخل، معمولاً خاک برداری طوری صورت می گیرد که دیواره های کناری گود ،دارای شیب ملایمی باشد.
گودبرداری در زمین های محدود
گودهایی که درمجاورت بناهای موجود ایجاد می شوند ، نباید به هیچ عنوان به پایداری این بناها چه در مرحله موقع اجرا وچه در مرحله نهایی آسیب وارد کنند .بعد از پیاده کردن نقشه وکنترل آن در صورت لزوم اقدام به گودبرداری می نماید
در موقع گودبرداری چنانچه محل گودبرداری بزرگ نباشد از وسایل معمولی استفاده می گردد. برای این کار تا عمق معینی که عمل پرتاب خاک با بیل به بالا امکان پذیر باشد عمل گودبرداری را ادامه می دهند وبعد از ان پله ای ایجاد نموده وخاک حاصله از عمق پایین تری از پله را روی پله ایجاد شده، ریخته واز روی پله دوباره به خارج منتقل می نمایند .
برای گودبرداری های بزرگ استفاده از بیل وکلنگ مقرون به صرفه نبوده وبهتر است از وسایل مکانیکی مانند لودر وغیره استفاده شود . در این گونه موارد خارج کردن خاک از محل گودبرداری وحمل آن به خارج از کارگاه معمولا از سطح شیب دار استفاده می گردد.
شمع بندی(تنگ بستن) بدنه های گود
شمع بندی یا تنگ بستن بدنه های گود به دو روش چوبی یا فلزی صورت می گیرد.
شمع بندی چوبی : شمع بندی چوبی عبارت است از تیر گود یا چهار تراشی که از بالا بر الواری متکی است که خود بر بدنه گود تکیه دارد واز پایین در زمین کف گود با زاویه حدود 45 درجه،استوار شده است . الوار متکی بر بدنه ،ممکن است به صورت عمودی یا افقی بر دیواره گود قرارگیرند وبرای تقسیم بهتر فشار بین شمع والوارها ،چهار تراش های افقی قرار می گیرند . برای جلوگیری از فرو رفتن شمع در زمین، پایه آن را بر مصالح مقاومی مانند آجر یا بلوکهای سیمانی قرار می دهند .