دانشگاه میشیگان گونه جدیدی از بتن مسلح با الیاف ساختهاند که از بتن عادی 40 درصد سبکتر و در برابر ترک خوردن 500 بار مقاومتر است.
این بتن جدید که "کامپوزیت سیمانی مهندسی"، نامیده شده ، به دلیل عمر طولانی در دراز مدت از بتن معمولی ارزانتر است عملکرد این بتن جدید از یک طرف به دلیل وجود الیاف نازکی است که 2 درصد حجم ملات بتن را تشکیل میدهد و از طرف دیگر به این خاطر است که خود بتن از موادی ساخته شده است که برای ایجاد حداکثر انعطافپذیری طراحی شدهاند.
به گفته دانشمندان، بتن جدید که "کامپوزیت سیمانی مهندسی"، نامیده شده ، به دلیل عمر طولانیتر در دراز مدت از بتن معمولی ارزانتر است.
به گفته "ویکتورلی" استاد گروه مهندسی سازه "دانشگاه میشیگان" و سرپرست تیم سازنده بتن، تکنولوژی کامپوزیت سیمانی تاکنون در پروژههایی در ژاپن، کره، سوئیس و ایتالیا به کار گرفته شده است.
استفاده از آن در ایالات متحده به نسبت کندتر بوده.
این در حالی است که بتن متعارف دارای مشکلات بسیاری از جمله نداشتن دوام و پایداری، شکست در اثر بارگذاری شدید و هزینههای تعمیر در اثر شکست است.
به گفته "لی"، بتن نشکن یا انعطافپذیر به جز شن درشت از همان مواد تشکیلدهنده بتن معمولی ساخته شده است.
بتن نشکن کاملا شبیه بتن عادی است اما تحت کرنشهای بسیار بزرگ، بتن کامپوزیت سیمانی تغییر شکل میدهد، این قابلیت از آن جا ناشی میشود که در این نوع بتن؛ شبکه الیاف داخی سیمان قابلیت لغزیدن داشته و در نتیجه انعطافناپذیری بتن که باعث تردی و شکنندگی است، از میان میرود.
امسال برای اولین بار، "اداره حمل و نقل میشیگان" برای نوسازی قسمتی از عرشه پل "گرواستریت" بر فراز بزرگراه "4 و I" از کامپوزیت سیمانی استفاده می کند.
دالی از جنس کامپوزیست سیمانی جایگزین یک مفصل انبساطی در این قسمت از پل خواهد شد تا با متصل کردن دالهای بتنی مجاور به هم، عرشهای یکنواخت از بتن به وجود آورد.
استفاده از مفصل انبساطی به عرشه بتنی قابلیت حرکت در اثر تغییرات میبخشد.
اما در هنگام گیر کردن مفصلها، مشکلات زیادی پیش میآید.
دانشمندان انتظار دارند استفاده از کامپوزیت سیمانی باعث صرفهجویی در هزینهها شود.
اگر چه هنوز مطالعات دراز مدت زیادی برای تایید عملکرد کامپوزیت سیمانی مورد نیاز است، مقایسههای انجام شده در "مرکز سیستمهای پایدار"، از "دانشده منابع طبیعی و محیط زیست"، به همراه گروه "لی"، نشان میدهد که در یک دوره 60 ساله، استفاده در عرشه پل، کامپوزیت سیمانی نسبت به بتن عادی 37 درصد ارزانتر است، 40 درصد انرژی کمتری مصرف میکند و باعث کاهش انتشار دی اکسید کربن تا 39 درصد میشود خصوصیات بتن سبک بتن سبک ماده ای است با ترکیبات جدید و فوق العاده سبک و مقاوم .
مواد تشکیل دهنده بتن سبک عبارت است از سیمان، پوکه ، سیلیس ، ورموکولیت و ...
در ا ین بتن همانند بتنهای عادی ، از ماسه استفاده نمی شود .
عدم وجود ما سه در این بتن باعث سبکتر شدن بتن تولیدی می شود .
عدم وجود ما سه باعث همگن تر شدن ساختار بتن گردیده و باعث می شود که مواد تشکیل دهنده که تقریبا" از یک خانواده می باشند و بهتر همدیگر را جذب کنند .
ساختمان این بتن متخلخل بوده و این مسئله پارامتر بسیار موثری است.
چون تخلخل موجود در بتن باعث مقاوم شدن در برا بر زلزله و عایق شدن در برابر صدا ، گرما و سرما می گردد .
ترکیبات این بتن به گونه ای عمل می کند که حالت ضد رطوبت به خود گرفته و به مانند بتن معمولی که جذب آب دارد عمل نکرده و آب را از خود دفع می کند .
این بتن تحت فشار مستقیم (پرس) ساخته می شود .
بدلیل شکل گیری بتن در فشار، ساختار آن دارا ی یکپارچگی قابل قبولی است .
بتن سبک در قالبهای طراحی شده توسط متخصصین ، بصورت یکپارچه ریخته می شود .
بدلیل یکپارچگی در نوع ساختمان بتن ، قطعه تولیدی از استحکام بالایی برخوردار شده و مقاومت بالایی نیز در برابر زلزله از خود نشان خواهد داد .
برای تقویت این بتن می توان از یک یا چند لایه شبکه فلزی در داخل بتن استفاده کرد که این حالت همانند مسلح کردن بتن معمولی بوسیله میلگرد می با شد .
هزینه تولید این نوع بتن از دیگر مواد ساختمانی به نسبت ویژگی آن ارزانتر است .
زمان بسیار کمتری جهت تولید دیوار های بتنی سبک یا قطعات دیگر لازم است .
پرت مواد اولیه جهت تولید بتن سبک بسیار کمتر از بتن معمولی است.
چون تمام مراحل تولید در محل مشخصی صورت گرفته و جهت تولید پروسه ای طراحی گردیده است .
بدلیل طراحی کلیه مراحل تولید و وجود نظارت بر تمامی این مراحل ماده تولیدی می تواند دارای استاندارد خاصی تعریف شده با شد .
(مهندسی ساز) خرید مصالح بطور عمده صورت می گیرد و هزینه کمتری برای سازنده در بر خواهد داشت و در نهایت خانه پیش ساخته با قیمت پائین تری عرضه می گردد .
قطعات تولیدی در کارخانه از آزمایشات کنترل کیفیت گذر کرده و در صورت تائید شده به بازار مصرف عرضه می گردد.
سطح بتن سبک مسطح بودن که می توان با یک ماستیک کاری ساده بر روی آن رنگ آمیزی کرد مقدمه (کمپوزیت) مواد نانو : مواد نانو به عنوان موادی که حداقل یکی از ابعاد آن (طول ، عرض ، ضخامت ) زیر 100nm باشد تعریف شده اند ، یک نانومتر یک هزارم میکرون یا حدود 100000 برابر کوچکتر از موی انسان است .
به طور کلی ،در یک تقسیم بندی عمومی ، محصولات نانو مواد را می توان به صورت های زیر بیان کرد : · فیلمهای نانو لایه ( Nano Layer Thin Films ) برای کاربردهای عمدتاً الکترونیکی · نانو پوششهای حفاظتی (Nano Coating ) برای افزایش مقاومت در برابر خوردگی ، حفاظت در مقابل عوامل مخرب محیطی · نانو ذرات به عنوان پیش سازنده (Precursor) یا اصلاح ساز (Modifier) پدیده های شیمیایی و فیزیکی · نانو لوله ها (Nanotubes) منظور از یک ماده نانو ساختار یا واضح تر یک بدنه نانو ساختار ( Nanostructured Solid ) جامدی است که در آن انتظام اتمی ، اندازه کریستالهای تشکیل دهنده و ترکیب شیمیایی در سراسر بدنه در مقیاس چند نانو متری گسترده شده باشد .
خواص فیزیکی و شیمیایی مواد نانو (در شکل و فرمهای متعددی که وجود دارند از جمله ذرات ، الیاف ، گلوله و .
.
) در مقایسه با مواد میکروسکوپی تفاوت اساسی دارند .
تغییرات اصولی که وجود دارد نه تنها از نظر کوچکی اندازه بلکه از نظر خواص جدید آنها در سطح مقیاس نانو می باشد هدف نهایی از بررسی مواد در مقیاس نانو ، یافتن طبقه جدیدی از مصالح ساختمانی با عملکرد بالا می باشد ، که آنها را می توان به عنوان مصالحی با عملکرد بالا و چند منظوره اطلاق نمود .
منظور از عملکرد چند منظوره ، ظهور خواصی جدید و متفاوت نسبت به خواص مواد معمولی می باشد به گونه ای که مصالح بتوانند کاربردهای گوناگونی را ارائه نمایند .
در مطالب بعدی که خواهد آمد مواد نانو ساختاری معرفی خواهند شد که با توجه به نوظهور بودن چنین موادی می توانند تحولی شگرف در صنعت ساختمان سازی و صنایع وابسته به آن ایجاد کنند مواد نانو کمپوزیت : مواد نانو کمپوزیت بر پایه پلیمر (ماتریس پلیمری ) اولین بار در سالهای 70 معرفی شده اندکه از تکنولوژی سول- ژل(Sol-Gel) جهت انتشار (Disperse) دادن ذرات نانو کانی درون ماتریس پلیمر استفاده شده است .
هرچند تحقیقات انجام شده در دو دهه گذشته برای توسعه تجاری این مواد توسط شرکت تویوتا در ژاپن در اواخر سالهای 80 صورت گرفته است ، ولی رشته نانو کمپوزیت پلیمر هنوز در مرحله جنینی و در آغاز راه می باشد .
در این شرایط نانو آلومینا ، بهترین ساختار نانوئی است که افق جدیدی را در صنعت سرامیک نوید می دهد .
زیرا کاربرد این مواد پدیده ای است که از نظر مکانیکی ، الکتریکی و خواص حرارتی به طور مناسب دارای تعادل بوده و در رشته های مختلف کاربرد دارد .
از جمله می توان به چند نمونه اشاره کرد : · تکنولوژی نانو فلز آرتوناید که اخیراً به طور تجاری ، الیاف نانویی آلومینا ، انقلابی در رشته سرامیک بوجود آورده است .
· ذرات نانویی غیر فلز مانند : نانو سیلیکا ، نانو زیرکونیا و مواد دیگر اصلاح کننده سرامیک ها می باشد .
بتن با عملکرد بالا ([1]HPC) : یکی از چالشهایی که در رشته مصالح ساختمانی بوجود آمده است ، بتن با عملکرد بالا(HPC ) می باشد .
این نوع بتن مقاوم از نوع مصالح کامپوزیت بوده و از نظر دوام جزو مصالح کامپوزیت و چند فازی مرکب و پیچیده می باشد .
خواص ، رفتار و عملکرد بتن بستگی به نانو ساختار ماده زمینه بتن و سیمانی دارد که چسبندگی ، پیوستگی و یکپارچگی را بوجود می آورد .
بنابراین ، مطالعات بتن و خمیر سیمان در مقیاس نانو برای توسعه مصالح ساختمانی جدید و کاربرد آنها بسیار حائز اهمیت می باشد .
روش معمولی برای توسعه بتن با عملکرد بالا اغلب شامل پارامترهای مختلفی از جمله طرح اختلاط بتن معمولی و بتن مسلح با انواع مختلف الیاف می باشد .
در مورد بتن به طور خاص ، علاوه بر عملکرد با دوام و خواص مکانیکی بهتر ، بتن با عملکرد بالای چند منظوره (MHPC) خواص اضافه دیگری را دارا می باشد ، از جمله می توان به خاصیت الکترو مغناطیسی ، و قابلیت به کار گیری در سازه های اتمی (محافظت از تشعشعات ) و افزایش موثر بودن آن در حفظ انرژی ساختمانها و ...
را نام برد .
یکی از چالشهایی که در رشته مصالح ساختمانی بوجود آمده است ، بتن با عملکرد بالا(HPC ) می باشد .
نانو سیلیس آمورف : در صنعت بتن ، سیلیس یکی از معروفترین موادی است که نقش مهمی در چسبندگی و پر کنندگی بتن با عملکرد بالا (HPC) ایفا می کند .
محصول معمولی همان سلیکیافیوم یا میکرو سیلیکا می باشد که دارای قطری در حدود 1/0 تا 1 میلی متر می باشد و دارای اکسید سیلیس حدود 90% می باشد .
می توان گفت که میکرو سیلیکا محصولی است که در محدوده بالای اشل اندازه نانو متر جهت افزایش عملکرد کامپوزیت مواد سیمانی به کار برده می شود .
محصول نانو سیلیس متشکل از ذراتی هستند که دارای شکل گلوله ای بوده و با قطر کمتر از 100nm یا بصورت ذرات خشک پودر یا بصورت معلق در مایع محلول قابل انتشار می باشند ، که مایع آن معمول ترین نوع محلول نانو سیلیس می باشد ، این نوع محلول در آزمایشات مشخص در بتن خود تراکم([2]SCC) به کار گرفته شده است .
نانو سیلیس معلق کاربردهای چند منظوره از خود نشان می دهد مانند : خاصیت ضد سایش ضد لغزش ضد حریق ضد انعکاس سطوح آزمایشات نشان داده اند که واکنش مواد نانو سیلیس (Colloidal Silica ) با هیدرواکسید کلسیم در مقایسه با میکرو سیلیکا بسیار سریع تر انجام گرفته و مقدار بسیار کم این مواد همان تاثیر پوزالانی مقدار بسیار بالای میکرو سیلیکا را در سنین اولیه دارا می باشد .
تمام کارهای انجام یافته بر روی کاربرد مواد نانو سیلیس کلوئیدی (Colloidal Nano Silica ) در بخش اصلاح خواص ریولوژی ، کار پذیری و مکانیکی خمیر سیمان بوده است .
آنچه که در اینجا مطرح است نتایج اولیه محصولات نانو سیلیس با قطری در محدوده 5 تا 100 نانومتر می باشد .
نانو لوله ها : (NANOTUBES) همان گونه که در مقدمه مقاله مطرح شد معمولاً الیاف برای مسلح کردن و اصلاح عملکرد مکانیکی بتن بکار برده می شوند .
امروزه از الیاف فلزی ، شیشه ای ، پلی پروپلین ، کربن و .
در بتن برای مسلح کردن استفاده می شود و لیکن تحقیقات روی بتن مسلح شده توسط نانو لوله کربنی (Carbon Nanotubes ) انتشار نیافته است تا بتوان از نتایج آن برای مسلح کردن بوسیله نانو لوله ها استفاده کرد .
نانو لوله کربنی توسط LIJIMA در سال 1991 کشف شده است و کارهای بسیاری بر روی ساختار نانو در بخش فیزیک کوانتوم انجام یافته است بطوری که تحقیقات نوین بر روی تکنولوژی و مهندسی نانو در سطح جهانی نقش اساسی و اصلی بازی می کند .
کربن 60 و نانو لوله های نوین دارای ساختاری هستند که آنها را از فولاد قوی تر و بسیار سبک می کند بطوریکه می توانند خمیدگی و کشش را بدون شکستن تحمل نمایند و در آینده جایگزین الیاف کربن خواهند شد که در کامپوزیت ها به کار برده می شوند .
نانو لوله ها با توجه به تحقیقات انجام شده در مرکز تحقیقات بتن( وابسته به موسسه ACI شاخه ایران ) ، دارای مقاومت کششی بیش از هر نوع الیاف بتنی شناخته شده می باشند و نیز نانو لوله ها خواص ویژه قابل ملاحظه حرارتی و الکتریکی از خود نشان می دهند ، بطوریکه هادی بودن حرارت آنها بیش از دو برابر الماس و هادی بودن الکتریکی آنها در حدود 1000 برابر فلز مس می باشد .
نانو لوله ها طبقه جدیدی از محصولات می باشند که انقلابی جدید در زمینه مصالح و مواد پیشرفته را بوجود آورده اند .
یک نسل جدید از نانو کامپوزیت های چند منظوره می توانند به عنوان نانو لوله های کربنی در نقش الیاف مسلح کننده مناسب آن مواد مورد استفاده قرار گیرند .
بنابراین نانو لوله های کربنی از اجزای کلیدی بدست آوردن هدف اصلی ذکر شده در فوق به عنوان مصالح ساختمانی با عملکرد بالای چند منظوره , بازی می کنند .
استفاده از بلوک های پلی استئارین : اول دیوارهای قطور خشتی تبدیل به بلوک های سیمانی شد.
پنجره های چوبی با شیشه های رنگی جایشان را به آلومینیوم سرد و بی روح دادند.
سروصدای کوچه و خیابان طوری آمد وسط خانه هامان که انگار با او هم سفره شده ایم.
شمیران سقف اش شیروانی بود و پامنار کاه گلی.
هر محله ای برای خودش معماری داشت و هویتش را از هنر او می گرفت.
اما وقتی عصر تیرآهن و بلوک سیمانی رسید همه جای شهر شبیه هم شد.
پایین و بالا تفاوتشان را از سنگ های گران تر و ارزان تر نمای ساختمان گرفتند و پشت این ظاهر ملون همه چیز شبیه هم بود.
تا این زمان ترس بیشتر از زلزله بود.
چرا که تیرآهن و سیمان به سنگینی فرو می ریزد.
ولی امروز وحشت دیگری ذهن ها را به خود مشغول کرده.
به میمنت صنایع پتروشیمی که روز به روز گسترش می یابند زندگی ایرانیان پر از پلاستیک و محصولات شیمیایی دیگر شده است.
شاید در هیچ کجای دنیا به قدر ما ایرانیان زباله پلاستیکی و شیمیایی تولید نشود.
زباله هایی که ضررشان آن قدر برای زندگی انسان زیاد است که ملل شرقی روز به روز تلاش بیشتری برای حذف آنها از زندگی دارند.
حالا چند وقتی است که این محصولات مشتق از نفت به مصالح خانه ها هم نفوذ کرده و قرار است خشت زیرپایمان باشد و بر آن بنشینیم و بیاساییم.
فقط تا زمانی که شعله ای به خانه نیفتد که آن گاه ناگهان از سقف و دیوار خانه ها آتش می بارد!
خشت جدید بلوک های یونولیتی «پلی استایرن» مدتی است که برای ساختمان سازی در تهران و در آپارتمان های بلند به دلیل سبکی و کم هزینه بودن مورد استقبال انبوه سازان (بساز بفروش های سابق) قرار گرفته است.
این بلوک ها در دو نوع «قابل اشتعال» و «غیر قابل اشتعال» در بازار عرضه می شوند.
وزن هر قطعه بلوک سیمانی که در ساختمان سازی به کار می رود، ۱۵ کیلوگرم است، در حالی که وزن بلوک های یونولیتی بسیار ناچیز است و تا اندازه بسیار زیادی موجب پایین آوردن وزن ساختمان می شود.
با وجود پوشش نسوزی که زیر و روی این بلوک را محصور کرده است، در صورت آتش سوزی در ساختمان، این بلوک ها تنها تا ۲۰ دقیقه تاب مقاومت در برابر حرارت را دارند.
ایمنی اماکن مسکونی در برابر حریق و حادثه از جمله مواردی است که باید از نظر ایمنی شهری مورد توجه قرار گیرد.
در ایمنی یک ساختمان موارد زیادی نقش دارد که می توان به مصالح به کار رفته در آن به عنوان یکی از مهم ترین موارد اشاره کرد.
معاون امور عملیاتی سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی تهران در این باره می گوید: بسیاری از مهندسین معمار بلوک های یونولیتی «پلی استایرن» را به خاطر مقاوم بودن در برابر زلزله، عایق بندی و افت صدا در ساختمان سازی به کار می برند و این یونولیت ها به دلیل کم حجم بودن و هزینه پایین در قسمت های مختلف ساختمان و به خصوص در کف سقف ها به کار برده می شوند.
ولی مواد شیمیایی به کار رفته در این بلوک ها غیر استاندارد و بسیار زیان آور است.
گویا سازمان آتش نشانی، غیراستاندارد و خطرناک بودن این بلوک ها را طی مکاتباتی به وزارت مسکن و مرکز تحقیقات مسکن اعلام کرد تا جلوی کاربرد و استفاده آن در ساختمان سازی گرفته شود.
ولی طی دو سال اخیر شاهد خسارات مالی و جانی ناشی از استفاده از این بلوک ها بوده ایم.
بلوک های «پلی استایرن» به دلیل سبکی وزن خود، وزن نهایی ساختمان را کم می کنند، به همین دلیل در ساختمان سازی مورد استفاده قرار می گیرند.
بلوک های مذکور نقش باروری ندارند و به همین دلیل در برابر زلزله ایمن هستند.
اما این بلوک ها، در برابر آتش به راحتی حجم خود را از دست می دهند و تنها اشکال این بلوک ها، کمی مقاومت در برابر حرارت و شعله وری آنها است.
در صورتی که از جنس مرغوب این بلوک ها در ساختمان سازی استفاده شود، در برابر آتش مقاوم تر خواهند بود.
ممنوع یا مجاز سعید بختیاری عضو هیأت علمی «مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن» در خصوص کاربرد این بلوک ها در ساختمان سازی به خبرنگار ایرنا، گفت: هنوز ما تجربه لازم و کافی در زمینه استاندارد بلوک های یونولیتی «پلی استایرن» نداریم و چون به نتیجه قطعی در این زمینه نرسیده ایم، نمی توانیم ادعا کنیم کاربرد این مصالح در تمامی ساختمان ها ممنوع و یا مجاز است و در حال حاضر استانداردها، ضوابط، تجهیزات و آزمایشگاه های مربوط به استاندارد کردن این بلوک ها فراهم شده است.
در ایران نه تنها این نوع از مصالح ساختمانی بلکه تعداد بی شماری از مصالح ساختمانی مورد استفاده قرار می گیرد که از استانداردهای اجباری برخوردار نیستند و همچنان در ساختمان سازی به کار می روند.
با توجه به بحران خیز بودن تهران در ساختمان سازی نباید از بلوک های قابل اشتعال استفاده شود و نوع غیرقابل اشتعال این بلوک ها نیز با رعایت ضوابط محدود شود تا از حریق های گسترده در ساختمان ها جلوگیری شود.
همچنین انبار و نگهداری این مواد به دلیل واکنش هایی که ممکن است داشته باشند، بسیار خطرناک است و تاکنون شاهد مواردی از حریق انبار این بلوک ها بوده ایم.
جالب اینکه این بلوک ها برخلاف تصور و ذهنیت برخی از کارشناسان، به دلیل یکپارچه نبودن در برابر ضربه کوبه ای اثرات مثبت ندارند و بر عکس در تقویت صدا اثرگذار خوبی هستند.
تردید در عایق بودن یک مقام مسئول در موسسه استاندارد نیز در خصوص وضعیت استاندارد بلوک های «پلی استایرن» گفت: تدوین استاندارد این بلوک های ساختمانی به دلیل تایید خطرناک و سمی بودن، در اولویت کاری برنامه های این موسسه قرار گرفته است.
او می گوید: نشست ها و جلسات متعددی در خصوص بررسی این موضوع تاکنون با حضور موسسه استاندارد، وزارت مسکن و وزارت صنایع در مرکز تحقیقات وزارت مسکن برگزار شده است و در جلسه نهایی که به همین منظور در اوایل خرداد ماه سال جاری در این مرکز تشکیل شد، تصمیمات قطعی و نهایی در خصوص اجباری شدن استاندارد بلوک های «پلی استایرن» گرفته و اعلام شد.
این مقام مسئول در موسسه استاندارد افزود: در صورت اجباری شدن استاندارد این بلوک ها، وزارت مسکن اخطار لازم را به کلیه سازمان های درگیر با کاربرد این مصالح خواهد داد تا جلوی استفاده و کاربرد این بلوک ها گرفته شود.
مسئول گروه کارشناسان صوت مرکز تحقیقات وزارت مسکن نیز در خصوص کاربرد بلوک های یونولیتی «پلی استایرن» در ساختمان با انگیزه کاهش و افت صدا می گوید: این بلوک ها نمی توانند تاثیری در کاهش صدا داشته باشند اگر چه در ساخت این بلوک ها یونولیت به کار رفته است ولی تنها به این دلیل نمی تواند عایق صوت باشد و شاهدیم که به راحتی صدا را از خود عبور می دهند.
برای کاهش صوت به چگالی نیاز است و بلوک های سیمانی از چگالی بالایی برخوردار هستند.
یونولیت جاذب صوتی بهتری نسبت به بتون است و عایق صوت برتری محسوب نمی شود و به همین دلیل یونولیت به تنهایی تاثیری در افت صوت ندارد.
به گفته کارشناسان تنها در صورتی که بین دیوار دو جداره یونولیت به کار رود، افت صوتی افزایش می یابد.
همچنین عایق های حرارتی هم به تنهایی عایق صوت نیستند و در صورتی که داخل سیستم قرار بگیرند، می توانند موجب کاهش صوت شوند ساخت بتن سبک در ایران انرژی هستهای در خدمت صنعت ساختمان محققان و پژوهشگران ایرانی موفق شدند با کاهش تشعشعات پسماندههای هستهای، بتن سبک تولید کنند.
خبر غرورآفرینی است و میتوان امیدوار بود که در کنار توسعه صنایع هستهای محیط زیستی عاری از دو نوع آلودگی داشته باشیم و در عین حال صنعت ساخت و ساز نیز از پیشرفت تحقیقات هستهای بهرهمند شده است.
دکتر حمیدرضا وثوقی فر، عضو هیات علمی دانشگاه و عضو انجمن مهندسان عمران آمریکا و دبیر علمی اولین همایش زلزله و سبکسازی ساختمان، اعلام کرده است: با افزایش تلاش برای دستیابی به تکنولوژی صلحآمیز هستهای، پسماندههای هستهای حاصل از فعالیت هستهای نیز افزایش مییابد.
از همین رو محققان و پژوهشگران ایرانی تحقیقاتشان را روی کاهش اثرات منفی پسماندههای هستهای متمرکز کرده و موفق شدهاند، با همکاری یکی از دانشگاههای صنعتی انگلستان بتنهای سبک را از پسماندههای هستهای تولید کنند.
به جز موارد فوق توضیحات دکتر وثوقی فر به تجلیل از عملکرد پژوهشگران در استفاده بهینه از پسماندهها و کاهش آلودگی ناشی از تشعشعات هستهای اختصاص داشت، شاید نه تنها وی که حتی خود پژوهشگرانی که موفق به چنین نوآوریی شدهاند، به این مساله دقت نکرده باشند، تولید بتن سبک چقدر میتواند در صنعت ساخت و ساز و بخصوص سبک سازی موثر باشد.
بخصوص قابل توجه است که این نوع بتن در کارگاه تخصصی اولین همایش زلزله و سبکسازی ساختمان و با حضور متخصصان ایرانی و خارجی تولید میشود.
این همایش در 6 و 7مهر ماه به مدت دو روز در دانشگاه قم برگزار خواهد شد تکنولوژی بنن الیافی تکنولوژی بتنالیافی نمونه دیگری از کاربرد کامپوزیتها بهعنوان یک فناوری نوین در صنعت عمران و ساختوساز میباشد.
در گفتگویی با دکتر علیرضا خالو عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی شریف به بررسی این تکنولوژی پرداخته شده است: با تشکر از فرصتی که در اختیار ما گذاشتید، بهنظر شما تکنولوژیهای نوینی که توجه به آنها، نیاز حیاتی صنعت ساختمان کشور محسوب میگردد، کدامها هستند؟
دکتر خالو: محورهای سه گانه زیر را میتوان به عنوان مهمترین فناوریهایی که لازم است مورد توجه دستاندرکاران صنعت ساختمان کشور واقع شود، برشمرد: الف) روشهای سبکسازی بنا: کشور ما و بالاخص پایتخت بزرگ آن در منطقهای زلزلهخیز قرار دارد.
همانطور که میدانید میزان خسارات و خرابیهای وارد بر یک بنا در اثر تکانهای زلزله، با وزن آن بنا رابطه مستقیم دارد.
هر چه بنا سنگینتر ساخته شود، در برابر خطر ویرانی زلزله آسیبپذیرتر خواهد بود.
بنابراین هر اندازه که با بهرهگیری از فناوریهای نوین وزن یک ساختمان را کاهش دهیم، سازه در برابر ویرانی ایمنتر خواهد بود.
به طور مثال میتوان از پانلهای ساندویچی و یا قطعات سبک پیشساخته در ساخت بنا کمک گرفت.
در یک ساختمان، اعضایی مانند دیوارهای تیغهایشکل نازک وجود دارد که وظیفه آنها تنها جدا کردن فضای اتاقها از همدیگر است و مسئله مقاومت و تحمل بار در مورد آنها، در درجه بعدی اهمیت قرار دارد.
در ساخت این گونه اعضا میتوان به جای استفاده از مصالح سنگین سنتی، از مصالح سبک جدید همچون سفال یا بتنهای سبک کمک گرفت و یا قطعات سبک پیشساخته را به خدمت گرفت.
ب) روشهای تولید سریع و اصولی بنا: امروزه استفاده از سازههای پیشساخته یکی از سریعترین و اصولیترین روشهای ساخت بنا و پاسخگویی به نیاز بالای افراد جامعه به انبوهسازی مسکن میباشد.
از انجا که حجم اصلی بنا به شکل قطعات از پیشساختهشده در محیط مناسب کارخانه و با استانداردهای صنعت ساختمان تولید میشود، بنای نهایی از کیفیت و یکپارچگی بالایی برخوردار است.
از سویی بهعلت سبکی خاص بنا، ساختار سازهای ویژه آنها و اتصال مناسب اجزای سازه، ساختمان میتواند شکل خود را در تکانهای بسیار شدید نیز تا حد زیادی حفظ نماید.
استفاده از این تکنولوژی سالها است که در بسیاری از کشورهای پیشرفته دنیا مورد توجه صنعت عمران واقع شده است و از مهمترین روشهای انبوهسازی مسکن به شمار میآید.
اما متأسفانه در کشور ما چنان که باید از این فناوری استقبال نشده است و لازم است تا مورد توجه مسئولین، سیاستگذاران و صنعتگران قرار گیرد.
ج- بهرهگیری از مواد جدید از جمله مواد جدیدی که جایگاه ویژهای در ساختوساز بنا به خود اختصاص دادهاند، افزودنیهای بتن و الیاف تقویتکننده را میتوان نام برد.
استفاده از افزودنیهای بتن باعث بهبود خواص مطلوب بتن همچون مقاومت میگردد و در بعضی موارد با کاهش وزن بتن، مصالح بسیار سبکی را فرا راه مهندسین سازنده بنا قرار میدهد.
بدون بهرهگیری از این افزودنیها بنای برج بزرگ میلاد در شهر تهران امکانپذیر نمیبود.
الیاف تقویتکننده نیز از دیگر مواد عصر حاضر هستند که کاربردهای فراوانی در قسمتهای مختلف ساختمان یافتهاند.
این الیاف که بیشتر شامل الیاف شیشه، پلیپروپیلن و گاه کربن نیز میشود، در ساخت انواع بتنهای الیافی کاربرد فراوان دارند.
همچنین از الیاف شیشه در تولید آرماتورهای سبک و بسیار مقاوم در برابر خوردگی نیز بهره میگیرند.
این الیاف، جایگاه نسبتاً مناسبی در تعمیر بناها و تقویت سازههای صدمهدیده دارند و میتوانند مقاومت پیچشی و برشی مناسبی را پدید آورند.
علاوه بر اینها از ورقههای پارچه فایبرگلاس در تقویت انواع قطعات ساختهشده از بتن مسلح میتوان استفاده نمود.
منابع : www.itanetwork.net http://www.magiran.com (ماهنامه عمران، معماری، شهرسازی سال سوم شماره 24، شهریور 1384) http://www.irannano.org (استفاده از مجله انجمن بتن ایران) http://www.uan.ir (پایگاه اطلاع رسانی مسکن و شهرسازی) http://www.hamshahri.org (دوشنبه ۱۶ تیر ۱۳۸۲ - سال سوم شماره ۱۶۲)