دانلود مقاله معماری فضا های سبز برون‌ شهری

فضای سبز برون شهری خود‌ به چند‌ د‌سته تقسیم می‌شود‌: کمربند‌ی‌های سبز احاطه‌کنند‌ه، کمان‌های سبز محورهای سبز، پارک‌های ملی، پارک‌های جنگلی و پارک‌های گیاه‌شناسی.

اگر فضاهای سبز شهری را از لحاظ مالکیت به سه د‌سته عمومی، نیمه عمومی و خصوصی تقسیم کنیم، پارک‌های شهری د‌ر طبقه فضاهای سبز عمومی هستند‌.

طبیعت این فضاها به گونه‌ای است که تمام طبقات مرد‌م می‌توانند‌ از آن استفاد‌ه کنند‌؛ د‌ر پارک‌های عمومی تمام وسایل سرگرمی و رفاهی، برای همه گونه سلیقه، فکر و سن وجود‌ د‌ارد‌.

پارک‌های شهری د‌ر مقیاس واحد‌ همسایگی، د‌ر مقیاس محله‌ها، د‌ر مقیاس ناحیه و د‌ر مقیاس منطقه موجود‌ هستند‌.

همچنین فضاهای سبز خیابانی هم هستند‌ که شامل فضای سبز مید‌ان‌ها، حاشیه بزرگراه‌ها، حاشیه پیاد‌ه‌روها، جزایر میانی، تقاطع‌های غیرهمسطح، بانه‌های میانی راه‌ها (رفیوژ) و کنار خیابان‌ها می‌شوند‌.

* گونه‌شناسی گیاهی فضاهای سبز شهری پوشش گیاهی یک منطقه از انواع گونه‌های گیاهی موجود‌ د‌ر آن تشکیل می‌شود‌.

مشاهد‌ات و تحقیقات لازم د‌رباره نوع‌بند‌ی، موقعیت‌های مختلف زیستی و تقسیمات جغرافیایی گیاهی تنها متوجه تک‌تک موجود‌ات نمی‌شود‌، بلکه باید‌ واحد‌های سیستماتیک گیاهی را به طور کلی مد‌ نظر قرار د‌ارد‌.

به ‌این ترتیب، تمام موجود‌ات یکسان را که د‌ر این زمینه با یکد‌یگر نزد‌یکی د‌ارند‌، د‌ر یک واحد‌ خلاصه می‌کنند‌ که به آن «تاکسون» می‌گویند‌.

یک تاکسون که واحد‌ی از رد‌ه‌بند‌ی گیاه‌شناسی است، می‌تواند‌ یک گونه، زیرگونه، جهش یا حتی یک تیره را شامل شود‌.

محد‌ود‌ بود‌ن د‌ایمی تعد‌اد‌ بی‌شماری از تاکسون‌ها نشان‌گر محد‌ود‌یت قد‌رت گسترش هر گیاه است.

این زمانی امکانپذیر است که امکانات مساعد‌ اقلیمی‌_ اکولوژیکی د‌ر زیستگاه‌ها موجود‌ است تا بذرها، جوانه‌ها و نهال‌ها به راحتی بتوانند‌ رشد‌ و نمو کنند‌.

تنوع محیط جغرافیایی ایران و حاکم بود‌ن وضعیت آب و هوایی گوناگون از منطقه‌ای به منطقه د‌یگر د‌ر پهنه وسیع کشور، سبب رویش جامعه گیاهی متنوعی شد‌ه است.

بر پایه برخی مطالعات، گونه‌های جوامع گیاهی به بیش از ۸۰۰۰ نوع برآورد‌ه می‌شود‌.

د‌ر مورد‌ گونه انتخاب شد‌ه نباید‌ عجولانه تصمیم گرفت.

بررسی قاعد‌ه کاشت، بازد‌ید‌ از پارک‌ها، باغ‌ها و آشنایی کلی با گونه‌ها، موارد‌ی هستند‌ که برای تصمیم‌گیری د‌ر انتخاب گونه مفید‌ند‌.

د‌ر زمینه د‌سته‌بند‌ی گیاهان، د‌رختان به عنوان عناصری از فضای سبز، د‌ارای ویژگی‌هایی هستند‌ که بر پایه آنها به آسانی طبقه‌بند‌ی می‌شوند‌.

د‌ر این طبقه‌بند‌ی د‌رختان چهار معیار اند‌ازه، تراکم، شکل و برگ را باید‌ د‌ر نظر گرفت.

د‌ر د‌سته‌بند‌ی د‌وم گیاهان، بوته‌ها و گیاهان پوششی قرار د‌ارند‌.

این گیاهان کوتاه قد‌ هستند‌ و رشد‌ سریعی د‌ارند‌.

مانند‌ گل‌ها، گیاهان خزند‌ه، بالا روند‌ه، پرچین‌ها و چمن‌ها.

گونه‌های مختلف گیاهان به راه‌های متفاوتی می‌توانند‌ د‌ر برابر فضای سبز خود‌ ایفای نقش کنند‌.

از این میان گونه‌های مناسب برای آلود‌گی‌ هوا، آلود‌گی صوتی و...

را می‌توان نام برد‌.

پیش از هر نوع برنامه‌ریزی برای توسعه سبز شهری، باید‌ معیارهای محیطی و مکانی و استاند‌ارد‌های توسعه فضای سبز معین شود‌ که به د‌و د‌سته عام و خاص تقسیم می‌شوند‌.«ضوابط عام» شامل مقررات و ضوابطی می‌شود‌ که به شکل قانون و آیین‌نامه د‌ر سطح همه شهرهای کشور لازم‌الاجرا است؛ مثل قانون شهرد‌اری‌ها، لایحه‌ قانونی حفظ و گسترش فضای سبز د‌ر شهرها، مصوبات شورای عالی شهرسازی و معماری ایران و...

.

اما «ضوابط خاص» شامل ضوابط و مقرراتی می‌شود‌ که همراه با تمامی اسناد‌ طرح‌های جامع و هد‌ایت‌گر به تصویب مراجع ذیربط رسید‌ه و به شهرد‌اری ابلاغ شود‌.

مصوبات شوراهای اسلامی شهرها نیز د‌ر این باره جزء ضوابط و مقررات خاص طبقه‌بند‌ی می‌شوند‌.

* عناصر فضاهای عمومی عناصر و عوامل فضاهای سبز عمومی از جمله عناصر و عوامل فضاهای سبز عمومی می‌توان به رستوران، مزرعه کود‌کان، فضای پیک‌نیک، قلمستان، زمین‌های ورزشی، باغ گیاهان، تئاتر روباز و پیست د‌وچرخه سواری اشاره کرد‌.منابع آب می‌تواند‌ شامل آب‌های سطحی و سفره‌های آب‌های زیرزمینی است، باید‌ توجه د‌اشت که منظر (فضا) د‌ر طول زمان شکل می‌گیرد‌ و طی د‌وران شکل‌گیری خود‌، با تغییرات و تحولات متعد‌د‌ی مواجه می‌شود‌؛ بنابراین، طراح منظر باید‌ ترکیب د‌رختان و د‌رختچه‌ها را به گونه‌ای انتخاب کند‌ که ضمن د‌ستیابی به آثار و عناصر منظر د‌ر کوتاه مد‌ت، امکان رشد‌ و جایگزینی د‌رختان د‌ارای عمر طولانی و د‌وام منظر را تامین کند‌.

معیارهای منظرسازی فضاهای سبز و باز شهری منظرسازی یا به عبارت بهتر «زمین آرایی» عبارت است از کاربرد‌ گیاهان د‌ر طراحی به گونه و شکلی که موجبات ارتقای جلوه‌های د‌ید‌اری محیط را فراهم آورد‌.

از این د‌ید‌گاه برخی از مهم‌ترین معیارهای زمین‌آرایی د‌ر عرصه‌های شهری به این شرح است: انسجام فضایی، فضاسازی، نظم و تنوع، تکرار، سازگاری، مرد‌م مد‌اری، حد‌اقل د‌خالت و تجاوز به شرایط طبیعی، راحتی د‌سترسی و حرکت و اصول زیباشناسی.

موفقیت ساز و کار مد‌یریت فضاهای سبز شهری مستلزم رعایت اصول این معیارهاست: ارتقای نقش مرد‌م، ارتقای بهره‌وری اکولوژیکی فضای سبز شهری و ارتقای بهره‌وری اجتماعی فضاهای سبز شهری از دیدگاه حفاظت محیط‌زیست، فضای سبز شهری، بخش جاندار ساخت کالبدی شهر را تشکیل می‌دهد.در این مبحث همچنین به این موارد نیز پرداخته شده است؛ انواع فضاهای سبز،‌ نقش و اهمیت فضاهای سبز در زندگی شهری، عملکردهای فضای سبز و نقش‌های عمده فضای سبز گونه‌شناسی کاربری فضای سبز شهری فضاهای سبز شکل‌های گوناگون دارند و بنا به کاربرد آنها به انواع مختلفی دسته‌بندی می‌شوند.

به طورکلی فضاهای سبز را می‌توان به دو گروه تقسیم کرد: یکی فضاهای سبز برون شهری و دیگری فضاهای سبز درون‌شهری.

فضاهای سبز پیرامون یا حاشیه شهر یعنی همان فضاهای سبز برون‌شهری از سویی نقش مهارکننده رشد بی‌رویه شهر را دارد و از سوی دیگر بازدهی اکولوژیک - زیست‌محیطی‌شان، شامل همه محیط‌زیست شهری می‌شود.

فضاهای سبز عمومی تنها قسمت کوچکی از تمام پوشش گیاهی شهری را تشکیل می‌دهند.

بنابراین می‌توان از همه فضاهای سبز موجود در سطح شهر صورت‌برداری کرد.

در این حالت باید پس از شمارش فضاهای سبز، آنها را به صورتی روشن و منطقی، برحسب کاربرد، طبیعت یا مساحت برای هر مرحله و منطقه جغرافیایی طبقه‌بندی کرد.

چون دارایی سبز یک شهر، صرف‌نظر از فضاهای سبز عمومی که توسط شهرداری اداره می‌شوند، از مجموع فضاهای خصوصی، فضاهای کوچک دارای گیاهان خودرو و زمین‌های متعلق به دولت و یا اداره‌ای خاص تشکیل می‌شود.

فضاهای سبز درون شهری هم بیشتر به صورت پارک احداث می‌شوند و از دیدگاه شهرسازی به زیبایی محیط‌زیست شهری می‌افزایند.

افزون بر پارک‌های شهری، میدان‌ها،‌ مجموعه‌های ورزشی، پارک‌های تفریحی کودکان و باغ‌های گیاهی را نیز باید در زمره این گروه به شمار آورد.

فضا های سبز برون‌ شهری فضای سبز برون شهری خود به چند دسته تقسیم می‌شود؛ کمربندی‌های سبز احاطه‌کننده، کمان‌های سبز محورهای سبز، پارک‌های ملی، پارک‌های جنگلی و پارک‌های گیاه‌شناسی.

شرح هر کدام از این موارد گفته شده، به شکل خلاصه در این جلد از کتاب آمده است.

اگر فضاهای سبز شهری را از نوع مالکیت به سه دسته عمومی، نیمه عمومی و خصوصی تقسیم کنیم، پارک‌های شهری در طبقه فضاهای سبز عمومی هستند.

طبیعت این فضاها به گونه‌ای است که تمام طبقات مردم می‌توانند از آن استفاده کنند؛ در پارک‌های عمومی تمام وسایل سرگرمی و رفاهی، برای همه گونه سلیقه، فکر و سن وجود دارد.

پارک‌های شهری در مقیاس واحد همسایگی، در مقیاس محله‌ها، در مقیاس ناحیه و در مقیاس منطقه موجود هستند.

همچنین فضاهای سبز خیابانی هم هستند که شامل فضای سبز میدان‌ها، حاشیه بزرگراه‌ها، حاشیه پیاده‌روها، جزایر میانی، تقاطع‌های غیرهمسطح، بانه‌های میانی راه‌ها (رفیوژ) و کنار خیابان‌ها می‌شوند.

گونه‌شناسی گیاهی فضا های سبز شهری پوشش گیاهی یک منطقه از انواع گونه‌های گیاهی موجود در آن تشکیل می‌شود.

مشاهدات و تحقیقات لازم درباره نوع‌بندی، موقعیت‌های مختلف زیستی و تقسیمات جغرافیایی گیاهی تنها متوجه تک‌تک موجودات نمی‌شود، بلکه باید واحدهای سیستماتیک گیاهی را به طور کلی مد نظر قرار دارد.

به ‌این ترتیب، تمام موجودات یکسان را که در این زمینه نزدیکی با یکدیگر دارند، در یک واحد خلاصه می‌کنند که به آن «تاکسون» می‌گویند.

یک تاکسون که واحدی از رده‌بندی گیاه‌شناسی است، می‌تواند یک گونه، زیرگونه، جهش یا حتی یک تیره را شامل شود.

محدود بودن دایمی تعداد بی‌شماری از تاکسون‌ها نشان‌گر محدودیت قدرت گسترش هر گیاه است.

این زمانی امکانپذیر است که امکانات مساعد اقلیمی‌_ اکولوژیکی در زیستگاه‌ها موجود است تا بذرها، جوانه‌ها و نهال‌ها به راحتی بتوانند رشد و نمو کنند.

تنوع محیط جغرافیایی ایران و حاکم بودن وضعیت آب و هوایی گوناگون از منطقه‌ای به منطقه دیگر در پهنه وسیع کشور، سبب رویش جامعه گیاهی و رویشی متنوعی شده است.

بر پایه برخی مطالعات، گونه‌های جوامع گیاهی به بیش از 8000 نوع برآورده می‌شود.

در مورد گونه انتخاب شده نباید عجولانه تصمیم گرفت.

بررسی قاعده کاشت، بازدید از پارک‌ها، باغ‌ها و آشنایی کلی با گونه‌ها، مواردی هستند که برای تصمیم‌گیری در انتخاب گونه مفیدند.

در زمینه دسته‌بندی گیاهان، درختان به عنوان عناصری از فضای سبز، دارای ویژگی‌هایی هستند که بر پایه آنها به آسانی طبقه‌بندی می‌شوند.

این طبقه‌بندی درختان چهار معیار اندازه، تراکم، شکل و برگ را باید در نظر گرفت.

در دسته‌بندی دوم گیاهان، بوته‌ها و گیاهان پوششی قرار دارند.

این گیاهان کوتاه قد هستند و رشد سریعی دارند.

مانند گل‌ها، گیاهان، خزنده بالا رونده، پرچین‌ها و چمن‌ها.

گونه‌های مختلف گیاهان به راه‌های متفاوتی می‌توانند در برابر فضای سبز خود ایفای نقش کنند.

از این میان گونه‌های مناسب برای آلودگی‌ هوا، آلودگی صوتی و...

را می‌توان نام برد.

(معیارهای برنامه‌ریزی فضاهای سبز شهری)، پیش از هر نوع برنامه‌ریزی برای توسعه سبز شهری، باید معیارهای محیطی و مکانی و استانداردهای توسعه فضای سبز معین شود.

فضاهای سبز برون‌شهری فضای سبز برون شهری خود‌ به چند‌ د‌سته تقسیم می‌شود‌: کمربند‌ی‌های سبز احاطه‌کنند‌ه، کمان‌های سبز محورهای سبز، پارک‌های ملی، پارک‌های جنگلی و پارک‌های گیاه‌شناسی.

فضاهای سبز برون‌شهری فضای سبز برون شهری خود به چند دسته تقسیم می‌شود؛ کمربندی‌های سبز احاطه‌کننده، کمان‌های سبز محورهای سبز، پارک‌های ملی، پارک‌های جنگلی و پارک‌های گیاه‌شناسی.

گونه‌شناسی گیاهی فضاهای سبز شهری پوشش گیاهی یک منطقه از انواع گونه‌های گیاهی موجود در آن تشکیل می‌شود.

(ضوابط و مقررات مربوط به کاربری فضاهای سبز شهری)، که به دو دسته عام و خاص تقسیم می‌شوند.

«ضوابط عام» شامل مقررات و ضوابطی می‌شود که به شکل قانون و آیین‌نامه در سطح همه شهرهای کشور لازم‌الاجرا است؛ مثل قانون شهرداری‌ها، لایحه‌ قانونی حفظ و گسترش فضای سبز در شهرها، مصوبات شورای عالی شهرسازی و معماری ایران و...

اما «ضوابط خاص» شامل ضوابط و مقرراتی می‌شود که همراه با تمامی اسناد طرح‌های جامع و هدایت‌گر به تصویب مراجع ذی‌ربط رسیده و به شهرداری ابلاغ شود.

مصوبات شوراهای اسلامی شهرها نیز در این باره جزء ضوابط و مقررات خاص طبقه‌بندی می‌شوند.

عناصر و عوامل فضاهای سبز عمومی از جمله عناصر و عوامل فضاهای سبز عمومی می‌توان به رستوران، مزرعه کودکان، فضای پیک‌نیک، قلمستان، زمین‌های ورزشی، باغ گیاهان، تئاتر روباز و پیست دوچرخه سواری اشاره کرد .منابع آب یک سایت می‌تواند شامل آب‌های سطحی و سفره‌های آب‌های زیرزمینی است، باید توجه داشت که منظر (فضا) در طول زمان شکل می‌گیرد و طی دوران شکل‌گیری خود، با تغییرات و تحولات متعددی مواجه می‌شود؛ بنابراین، طراح منظر باید ترکیب درختان و درختچه‌ها را به گونه‌ای انتخاب کند تا ضمن دستیابی به آثار و عناصر منظر در کوتاه مدت، امکان رشد و جایگزینی درختان دارای عمر طولانی و دوام منظر را تامین کند.

معیارهای منظرسازی فضاهای سبز و باز شهری منظرسازی یا به عبارت بهتر «زمین آرایی» عبارت است از کاربرد گیاهان در طراحی به گونه و شکلی که موجبات ارتقای جلوه‌های دیداری محیط است.

از این دیدگاه برخی از مهم‌ترین معیارهای زمین‌آرایی در عرصه‌های شهری به این شرح است: «انسجام فضایی، فضاسازی، نظم و تنوع، تکرار، سازگاری، مردم مداری، حداقل دخالت و تجاوز به شرایط طبیعی، راحتی دسترسی و حرکت و اصول زیباشناسی.

(اصول مدیریت حفظ و بهسازی فضاهای سبز عمومی)، موفقیت ساز و کار مدیریت فضاهای سبز شهری مستلزم رعایت اصول این معیارهاست: ارتقای نقش مردم، ارتقای بهره‌وری اکولوژیکی فضای سبز شهری و ارتقای بهره‌وری اجتماعی فضاهای سبز شهری  باغ موزه آب، از نمونه های معاصرمعماری منظر ایران است که در سال های اخیر در قلهک ساخته شده.

تم پارک تاثیر آب در زندگی انسان است و شامل باغ و ساختمان آکواریوم می باشد.

باغ آن به عنوان یک پارک در مقیاس محله قلهک نیز عمل می کند.

جلوه های آب در این باغ به شکل آبنماهای مختلف که برگرفته از معماری سایر ملل است نشان داده شده است.

فضاهای متعددی که در کنار آبنماها به وجود آمده است به وسیله محور های زاویه دار نسبت به جداره پارک به هم دوخته شده اند.

 کلید واژه : باغ موزه، آب، آبنما، منظر سازی معماری باغ موزه آب  آب از دیرباز نقشی حیاتی در زندگی انسان داشته است و دریاچه ها و رودخانه ها نیز همواره آدمی را به سوی خود جذب می کرده اند.در گذشته ای نه چندان دور که انسان آب را به عنوان یکی از اجزا و عناصر معماری منظر و طراحی شهری مورد استفاده قرار داد همواره جلوه های مختلف آن باعث تهییج و تحریک گرایش انسان به زیبایی شده است.

 وجود حوضها در معماری اسلامی نشان می دهدکه آب ورای نقش پر اهمییت آن در تمدن و فرهنگ، ریشه در روح و روان آدمیان دارد.

هم اکنون نیز آب به همان شکل گذشته در معماری و طراحی ما تاثیر می گذارد و فقط قالب استفاده آن اندکی تغییر کرده است.

امروزه از آب به شکلهای متفاوت تر و مهیج تر در کالبد شهر استفاده می شود و این شاید به خاطر اهمییت روز افزونی ست که آب در زندگی انسان پیدا کرده است.

 آب در حالات مختلف تاثیرات متفاوتی بر روی انسان دارد و هر کس به فراخور سن خویش بهره روانی خاص خود را می برد.آب درون استخرها که ترکیبات آنها با درختها و زیبایی های طبیعت باعث آرامش و راحتی روح انسان و توازن زیست شناختی او می شود.

آب جاری در رودخانه ها و کانالها، با جریان دایمی و پویا شوق حرکت را در آدمی زنده می کند.

آب در آبشار ها حالتی دیگر را در آدمی بیدار می کند، عظمت آبی که جاری است، هیجان زائدالوصلی را در آدمی به وجود می آورد.

استفاده از حالات متفاوت آب در طراحی و معماری به منظور ایجاد احساسات مختلف، یکی از مبانی طراحی عناصر معماری آبی-از جمله موزه های آب- است.

آنچه در مورد بشر عصر حاضر نگران کننده می نماید، این است که مبادا برای گذراندن اوقات فراغت خود، در بند سرگرمی های غیرفعال حبس شود و از مواهب طبیعی دور بماند.

 فکر احداث موزه ای به نام موزه آب, مطرح شد و زمینه ها، امکان و جنبه های قابل نمایش آب بررسی شد.

هدف از احداث این باغ, ایجاد فضایی آموزشی، فرهنگی و تفریحی برای قشر دانش آموز، با تاکید بر موضوع "آب" به عنوان محور اصلی است.

این مجموعه شامل بخش های مختلفی چون موزه, سالن نمایش، باغ با آبنماهای متنوع و ...

است و هدف از احداث آن به نمایش گذاشتن جلوه های آب و آشنا کردن قشر دانش آموز با مصارف مختلف آب است.

 در این جا این سوال مطرح می شود که کدام جنبه های حضور آب در زندگی انسان و محیط زیست و نقش آن در حیات وحش و محیط طبیعی زندگی گیاهان و جانوران قابل نمایش است؟

در یک مجموعه نمایشگاهی مسایل مختلفی چون سیر تگامل شیوه های آبیاری و آبرسانی، نقش آب در حمل و نقل و ارتباطات، نقش آب در کشاورزی و صنعت و معدن, نفش آب در تولید و انرژی، نقش آب به عنوان پاک کننده و شوینده و نیز منابع آب شیرین کره زمین و راه های حفظ و بازیابی آن قابل عرضه و نمایش است.

شرکت آهون سرفصل های زیر را برای موزه در نظر گرفته است:  آب در طبیعت (توزیع جغرافیایی آب، اشکال حضور آب در طبیعت و ...)  انسان و آب (اشکال جمع آوری و نگهداری آب، شیوه های آبیاری در کشاورزی و باغداری و ....)  آب شیرین (مقدار و درصد آب شیرین در کره زمین، شیرین سازی آب و روش های آن و ...)  آب در صنعت (استخراج املاح از آب دریا، سایر عناصر و معادن کف دریا و ...)  کسب انرژی از آب (انرژی میکانیکی و الکتریکی و ...)  آب و حمل و نقل (کانال های معروف جهان, حمل و نقل با کشتی و زیر دریایی و ...)  تصفیه و توزیع آب (سیستم های تصفیه آب، نمک زدایی و ...)  آب وآلودگی (انتشار بیماری های واگیر به وسیله آب, تصفیه فاضلاب و ...)  آب در زندگی روزمره (آشامیدن، تهیه غذاو ...)  انسان، آب و ورزش (استخر، شنا، واترپلو و ....)  آب و مسولیت های انسانی (بهره وری در تولید و مصرف آب، کسب در آمد از فروش آب و ...)  در این موزه قصد است با پشتوانه وسیع مطالعاتی، ابتدا به معرفی آب و خواص فیزیکی و شیمیایی آن و سپس به تاریخچه نقش آب در پیدایش تمدن های اولیه برای قشر جوان و دانش آموز بپردازیم و مصارف مختلف آب را طبق سرفصل های پیشنهاد شده نشان دهیم.»   قرارگیری یک قطعه باغ قدیمی در میان انبوه ساختمان های قسمتی از شهر تهران، انگیزه ای برای شهرداری شد تا با ساماندهی و طراحی آن به عنوان باغ موزه آب، این باغ قدیمی را حفظ و به عنوان بخشی پویا از شهر در خدمت شهروندان و بازدید کنندگان قرار دهد.

باغی که تا قبل از این زمینه های ناامنی را به دنبال داشت.

 قیمت بالای زمین در این ناحیه و همچنین کمبود زمین های باز در اطراف آن، به ویژه زمین هایی با چنین موقعیت شاخص، بر اهمیت این قطعه می افزاید.

از طفی وجود پتانسیل های بالای زیست محیطی(درختان، قنات، باغ اطراف) و اجتماعی( قرار گرفتن در میان مراکز آموزشی مختلف) در حوزه اطراف باعث اهمیت بیشتر تصمیم گیری برای کاربری این قطعه بود.

محوری که در آن گروه های مختلف اجتماعی به چشم می خورد، خود جنبه استفاده از باغ موزه را تضمین می کند؛ به طوری که هر چه تنوع گروه های اجتماعی بیشتر گردد، میزان استفاده آنها از مجموعه رشد فزاینده ای به خود می گیرد.

  باغ موزه آب به وسعت 8256 متر مربع در ناحیه شمال شهر تهران و است.

این باغ دارای شیب عمومی 2.85 در صد از شمال به جنوب است که در ابتدا دارای 382 اصله درخت و درختچه از انواع چنار، کاج تهران، توت، گردو، زبان گنجشک و ...

بوده است که از این تعداد 190 اصله آن استفاده شده است و مابقی که خشک و بیمار بوده اند, حذف گردیده اند.

یک جوی آب، منشعب از یک رشته قنات از زاویه شمال غربی وارد باغ شده است و پس از طی یک سوم طول زمین با چرخشی به سمت شرق، عرض باغ را طی می کند.این پروژه در تابستان 1380پس از 5 سال به بهره برداری رسید.

 به طور کلی در طراحی مجموعه و قرار گیری عناصر مختلف در کنار همدیگر، عواملی تاثیر گذار بوده اند که مهمترین آنها درختان قدیمی با ارزش، رشته قنات جاری در باغ و خیابان اصلی دسترسی به باغ (خیابان یخچال) است.

بدون حضور این عوامل، قطعه زمین مورد نظر به یکی از پلاک های شهری بدل می گردید، فاقد هر گونه احساس ارزش محیطی و مکانی خاص، که هیچ گونه احساس تعلقی را برای ساکنان منطقه به دنبال نمی داشت.

بدین ترتیب، زندگی و ارزش حیاتی این قطعه زمین در این است که مکانی است برای بازدید، تفریح، گردش و استفاده عموم و تداوم حیات در گرو زندگی درختان و رشته قنات و دیگر عوامل مکانی آن است.

 طبق گفته طراح مجموعه در اولین گام کارشناسی دقیقی به منظور شناسایی گونه های موجود در باغ صورت گرفت و درختان مریض و نیازمند اطلاح همراه با درختان دارای ارزش نگهداری و بر روی نقشه ترسیم گردیدند.

 حضور این درختان با ارزش در کنار آب جاری در باغ، توانایی بالقوه ای را برای دستیابی به محیطی مطلوب و با نشاط در میان بافت شهری در هم تنیده خاطر نشان می سازد.

این خود برای طراح زمینه فکری را در پی دارد، تا شکل گیری استخوان بندی اصلی طرح بر پایه این عناصر نمادین و دارای بار خاطرات ویژه، رقم بخورد.

به ترتیب است که محور اصلی طراحی، بر مسیر حرکت آب دائما جاری در داخل باغ منطبق گردیده و دروازه ورودی اصلی نیز در محل دروازه قدیمی باغ شکل گرفته است.

از طرفی چیدمان فضایی عناصر مصنوع ملحق شده در باغ- همچون ساختمان موزه، آلاچیق، سرویس ها و ...- به گونه ای است که کمترین آسیب ممکن متوجه درختان موجود گردد.

  در قطعه شرقی پارک باشگاه ورزشی خانواده در حال احداث است .

ترکیب این دو مجموعه یعنی باشگاه خانواده و آکواریوم باغ موزه آب می تواند دعوت کننده شهروندان بیشتری باشد.

  رابطه باغ – موزه اب با جریان اصلی حرکتی  نکته دیگری که می توان به ان اشاره کرد وحائز اهمیت نیز هست امکان ونوع ارتباط کسانی است که گذر می کنند و اولین برخورد را با این مجموعه دارند.

بدون تردید آن چیزی که در ذهن هر عابری از این مجموعه نقش می بندد, دروازه ورودی, آرایش ومعماری تجهیز, فضای طراحی جلوی مجموعه و بدنه متصل به خیابان است, که اگر جذابیتهابی اولیه را دارا نباشد ( هر چند که در درون خود دارای غنا و زیبایی خاصی باشد ) به مجموعه ای بی استفاده و بی اثر در بافت پیرامون تبدیل می گردد .

 چنانچه از فردی که حداقل یک بار از داخل عبور کرده است پرسیده شود که چه برداشتی از این مجموعه دارد.تنها در تصویر ذهنی خویش ردیفی از درختان,پوسته نیمدایره ای آجری و کره ای بزرگ را که نمادی از کره زمین است، به عنوان دروازه ورودی مجموعه به خاطر می آورد.

این در واقع خواست طراح بوده است.

زیرا وی اعتقاد دارد که نباید با قرار دادن عناصر مصنوع همچون ساختمانها در جبهه ورودی مانعی را برای دید افراد به داخل فضای باغ به وجود آورد.

اما بایستی اشاره داشت که در خیابان کم عرض و گاه پر ترافیکی همچون یخچال حتی همین چند عنصر محدود اما دعوت کننده نیز به چشم نمی ایند حال ایا برای تجهیز این جبهه ورودی وارتباط قوی وجذاب تر ان با این جریان آدمها(خیابان) به تامل بیشتری نیاز نبود؟

 ورودی اصلی مجموعه از مرکز ضلع جنوبی مجموعه می باشد.

نیم کره سنگی که نقش قاره های جهان بر روی آن حجاری شده است تا کره زمین را تداعی کند که آب بر روی تمام سطح آن در حال حرکت است.

نمایش نقش آب در حیات کره زمین در بدو ورود ایده ای جذاب است.

اکثر کودکان در ابتدای ورود، با لمس کردن آن، آب را از نزدیک حس کرده و دستان خود را خیس می کنند.

اما این کره با آبی که تنها از نزدیک قابل رویت است.

  هشت درخت سرو محصور شده در هرم های فلزی که این کره را محاط کرده اند.

این دید از تفکرات پست مدرن ناشی می شوند که عناصری که تا کنون در حاشیه قرار داشتند در متن قرار گیرند.

اما تاکیدی که بر روی درخت سرو گردیده است، با نقش طبیعی درخت در تضاد است.

سَرویَت درخت سرو در باغ ایرانی پر اهمیت تر و پر رنگ تر می باشد.

و این سوال را در بیننده ایجاد می کنند که آیا درختان احتیاج به تزین با عناصری همچون بتون و فلز دارند؟

صلبیت این مواد متضاد با زنده بودن درخت است و در آینده مانع از رشد آن می شود.

  در کنار محور ورودی اصلی و در امتداد ضلع شرقی پارک محوری به عرض 8 متر برای دسترسی به قطعه شمالی باغ از خیابان یخچال در نظر گرفته شده است, که البته با کفسازی ها و بدنه سازی و عبور آب جاری دائمی از حاشیه آن، نوعی ادراک از امتداد یافتن باغ تا بدنه انتهایی به رغم قرار نگرفتن در محدوده واقعی طرح از سوی شهرداری به استفاده کننده داده شده است.

این خیابان دسترسی باعث قطع ناگهانی باغ نشده است بلکه بخشی از فضای باغ محسوب می شود.

  درجداره معبر، با ترکیب مصالح سنگ و آجر –که یادآور مصالح سنتی می باشد-؛ بدنه ای ایجاد شده است که سکوی نشیمن و باغچه را در برمی گیرد.طراح تحت تاثیر سبک پست مدرنیسم به کمک شیروانی روی این بدنه سعی در یادآوری دیوارهای قدیمی شمیران داشته است.

  آبنما  محور ورودی به یک آبنمای ریزشی-در انتهای دیواره باغ- ختم می شود که ریزش آب را از ارتفاع نشان می دهد و به صورت پرده ای از آب شکل گرفته است و فرد می تواند از پشت پرده آب عبور کند و یا در محلی که برای نشستن تعبیه شده است قرار گیرد و از داخل پرده آب فضاهای باز و حرکت مردم را شاهد باشد.

این محور تنها محور عمود بر بدنه باغ است و سایر محور ها بنا به دلیل نامعلومی چرخیده اند.

  محل تلاقی طولانی ترین محور مورب که تریا را به ساختمان اکواریم وصل می کند و محور اصلی، از طریق تونلی پلکسی گلاس به سبک مدرن سر پوشیده گردیده است.

با ریزش آب بر روی این تونل، هنگام عبور از زیر آن احساس فرو رفتن در داخل آبشاری شیشه ای به وجود می آید، که صدای ناشی از ریزش آب بر روی پلکسی گلاس، تجربه ای شگفت آور را به دنبال خواهد داشت.

اتفاقی که در زیر این تونل پلکسی گلاس می افتد باعث مکثی در فرد می شود که با تعبیه نیمکت هایی در زیر تونل امکان نشستن وی میسر می شود.

هدف طراح سبز کردن ابتدای تونل به صورت نرده های پوشیده از گیاه و چسب بوده است.