دانلود مقاله فضا در معماری

Word 69 KB 7576 25
مشخص نشده مشخص نشده عمران - معماری - شهرسازی
قیمت قدیم:۱۶,۰۰۰ تومان
قیمت: ۱۲,۸۰۰ تومان
دانلود فایل
  • بخشی از محتوا
  • وضعیت فهرست و منابع
  • مقدمه :

    وابستگی انسان به فضا ، ریشه های عمیقی دارد . این دلبستگی از نیاز به درک روابط اجتماعی انسان ، جهت کسب مفهوم و فرمانروایی بر دنیای حوادث و رویدادها سرچشمه می گیرد . بشر بین خود و اشیاء رابطه ایجاد می کند . بدین معنی که وی خود را به طریق فیزیولوژی با اشیاء وفق داده و ایجاد سازگاری می کند . چون حرکات بشر در فضا انجام می شود ، لذا فضا بیان کننده وجه ویژه ای از ایجاد ارتباط میان انسان ها و میان انسان ها و محیط نبوده بلکه صورتی است جامع از هرگونه ایجاد ارتباط و دربرگیرنده آن . بنابراین می توان بر این نکته تاکید کرد که فضا فقط یک جنبه از ایجاد ارتباط کلی است .

    در عهد باستان دو نوع تعریف ، مبتنی بر دو گرایش فکری برای فضا یافت می شود : تعریف افلاطون که فضا را همانند یک هستی ثابت و از بین نرفتنی می بیند که هر چه به وجود آید در داخل این فضا جای دارد .

    تعریف ارسطویی که فضا را به عنوان Topos یا مکان بیان می کند و آن را جزئی از فضای کلی تر می داند که محدوده آن با محدوده حجمی که آن را در خود جای داده است ، تطابق دارد . تعریف افلاطون موفقیت بیشتری از تعریف ارسطو در طول تاریخ پیدا کرد و در دوره رنسانس با تعریف نیوتن تکمیل شد و به مفهوم فضای سه

    بعدی و مطلق و متشکل از زمان و کالبدهایی که آن را پر می کنند درآمد .

    دکارت بر خصوصیات متافیزیکی فضا تاکید دارد ، ولی در عین حال با تاکید بر فیزیک خالص و مکانیکی اصل سیستم مختصات راستگوشه را برای قابل شناسایی کردن وسعت ها به کار برد .

    بعد از رنسانس به تدریج مفاهیم فضا از موجودیت واقعی آن جدا و بیشتر به جنبه‌های متافیزیکی آن توجه شد ، ولی در زمینه های علمی ، فضا مفهوم مکانی بیشتری را پیدا کرد .

    در طراحی معماران کوشش معماران همواره برای خلق فضاهای مطلوب و سودمند جهت استفاده انسان بوده ، که برای نیل به این هدف اطلاع از نحوه برخورد و رفتار او در درون این فضاها بسیار اهمیت دارد . مبلمان ، نور ، رنگ ، عملکرد ، حریم ، احساس ، نحوه استفاده و بطور کلی همه ابعاد کمی و کیفی و رفتار انسان در درون هر فضا «سناریو» ی این فضا را تعیین می کند .

    در این مقاله ، سعی شده است به این پرسش پاسخ داده شود که تعریف فضا چیست؟ فضا در معماری چه مفهومی دارد؟ انواع فضا کدام است ؟

    و در نهایت پاسخ به پرسش نهایی : فضای معماری چه نوع فضایی باید باشد و خصوصیات آن چیست ؟

    1-فضا چیست؟

    «ذرات فضا چیزی را باز می نمایاند که فضا می خواهد باشد.» لوئی کان

    نزدیکترین تعریف برای فضا ، به نظر می رسد چنین است که فضا را خلائی در نظر بگیریم که می تواند شی را در خود جای دهد و یا از چیزی آکنده شود .

    فضا در واقع چیزی نیست که تعریف دقیق داشته باشد ، اما قابل اندازه گیری است . ارسطو اولین متفکر اروپایی باستان ، فضا را قابل قیاس با ظرف می داند که جایی خالی است و برای وجود داشتن باید پیرامون آن محصور باشد ، یعنی ارسطو برای فضا نهایتی در نظر می گیرد .

    بر عکس این تعبیر را جیوردانو برونو (Giordano Bruno) در قرن شانزدهم ارائه می‌دهد . (با استناد به نظریه کپرنیک) . به عقیده او فضا از طریق جداره ها درک می‌شود و مجموعه ای از روابط میان اشیاء است و نیازی نیست که از همه سمت محصور باشد و یا به تعبیری همواره نهایتی داشته باشد . محیط و خصوصاً معماری در مجموعه ای از سیستم های فضایی کم و بیش پیچیده است که بر یکدیگر تاثیر می‌گذارند . هر چه ساختار فضایی این ارتباطات ساده تر باشند درک آن به عنوان یک کلیت ساده تر است و به عکس ، پیچیدگی در نظم آن باعث می شود تا نگاه ما بیشتر به دنبال ساختار و ریز نقش آن باشد . بشر از همان ابتدا نیازمند فضایی است که او را در مقابل تاثیرات محیط حفظ کند . بنابراین این فضا چون نقطه شروع انسان برای شناخت محیط است دارای ارزش خاصی می باشد .

    این فضا مرکزی است که بر مبنای آن تمامی ارتباطات فضایی شکل یافته و سنجیده می شوند از یک سو ساخت و پرداخت این فضا وابسته با امکانات فنی انسان است و از سویی دیگر گویای حالات و روحیات سازنده آن می باشد . لویی کان این نکته را چنین بیان می کند : «ذرات فضا نه تنها روح زنده است بلکه فضا نمودی است از نیاز بشر نسبت به وجود.»

    این نوع مشخص از وجود داشتن و هم از این طریق ، روح حاکم بر ساختار و پردازش فضا در طول زمان همیشه متغیر بوده و تابعی از فرهنگ می باشد .

    در فرهنگ اروپا ، در طول تاریخ آن سه نوع نگرش کاملاً متفاوت نسبت به فضا قابل بررسی است . نخستین آن همزمان با دوران شکوفائی تمدن و فرهنگ بین النهرین ، مصر و یونان می باشد . معماری این دوره به صورت مجسمه بوده که می بایست درخشش آن در تمامی فضای بی پایان جلوه گر باشد و ارتباطی با کهکشان برقرار سازد . نقش فضاهای داخلی در این دوره نقشی ثانویه بوده و به آن چندان توجهی نمی شده است . (عناصر تشکیل دهنده فضا به مراتب مهمتر از خود فضا بودند.) به عکس معماری یونان که نوعی «مجسمه سازی» بود در معماری رومی تبدیل به «فضا‌سازی» گردید . برای اولین بار در این معماری ، برای کاربری های گوناگون ، فضاهای متفاوت در نظر گرفته شد . فضای داخلی پرداخته تر و فعال تر گردید و از این طریق نقش اول را در معماری بر عهده گرفت .

    شروع دوران سوم را می توان آغاز قرن حاضر است . فضا در این دوره دیگر محفظه‌ای محصور و بسته نیست ، بلکه به یک حوزه یا پهنه تبدیل می شود . به این ترتیب است که رابطه بین فضای داخل و فضای خارج نیز متحول می گردد .

     

    2-انواع فضا

    2-1-فضای ریاضی و ادراکی

    فضا (Space) را می توان به سه دسته تقسیم کرد : 1-فضای جغرافیایی ، 2-فضای زندگی ، 3-فضای معماری .

    فضای جغرافیایی ، فضایی است ذهنی ، چرا که مستقیماً قابل ادراک نمی باشد . در ذهن این فضا با مجموعه ای از اطلاعات مشخص شده که با استفاده از وسایل کمکی (نقشه یا مدل) توانایی شناخت آن را پیدا می کنیم .

    فضای زندگی ، فضایی است نیمه ذهنی ، زیرا بعضی از صفات آن برای ما مستقیماً قابل ادراک است و بسیاری دیگر را از راه اطلاعات می شناسیم و یا اینکه اصلاً نمی‌شناسیم .

    فضای معماری ، فضایی عینی به صورت قابل ادراک است که مستقیماً احساس می‌شود . امروزه ساختمانها از روی نقشه ساخته می شوند ، یعنی معمار ایده اش را روی نقشه به صورت دوبعدی کشیده ، کارگران آن را به شکل 3 بعدی و قابل تجربه می سازند ، نقشه یا فضای ریاضی با فضای واقعی تفاوت بنیادی دارد . رابطه بین این دو را بولنف (Bollnovv) چنین تعریف می کند :

    «اگر از تمام ارتباطات زنده فضای قابل ادراک صرفنظر کنیم و زندگی را در آن به حد یک تصویر قابل فهم ، تنزیل درجه دهیم ، باقیمانده فضای ریاضی است . در فضای ریاضی ، همه نقاط از یک درجه از اهمیت برخوردارند و هر جهتی را می‌توان محور تلقی کرد . اما در فضای ادراکی ، همیشه یک مرکز (محل ایستادن ناظر) و یک محور تابع محل ناظر وجود دارد . بدینسان فضای ادراکی تابع شخص ناظر است، بنابراین توسط افراد مختلف ، متفاوت حس می شود . علاوه بر این حتی برای یک ناظر ثابت نیز بر حسب وضع فیزیکی او در تغییر است . یکی دیگر از عوامل تمایز فضای ریاضی و ادراکی فاصله است . فاصلاً حسی لزوماً با فاصله مکانی برابر نیست ، مثلاً در نقشه فاصله بین دو اتاق از دو خانه همسایه تنها با یک دیوار جدا شده است ، اما از لحاظ حسی این فاصله بیشتر است . عوامل اجتماعی ، روانی نیز دخیل می باشند .

  • فهرست:

    مقدمه .................................................................................................. 1

    1-فضا چیست ؟ ..................................................................................... 3

    2-انواع فضا : ......................................................................................... 6

    2-1-فضای ریاضی و فضای ادراکی ........................................................... 6

    2-2-فضای روز و فضای شب ................................................................... 7

    2-3-فضای عمومی و فضای خصوصی ....................................................... 8

    2-4-فضای مابین .................................................................................... 9

    2-5-فضای تهی ..................................................................................... 9

    3-عناصر فضا ....................................................................................... 11

    4-فضای معماری چه نوع فضای باید باشد؟ ................................................ 13

    فهرست منابع ........................................................................................ 20

     

     


    منبع:

    - حجت ، مهدی : «فضا» ، مجله رواق شماره 1 ، پائیز 77 .

    - پور دیهیمی ، شهرام ، «عوامل مؤثر در ادراک فرم و فضا» ، مجله معماری و فرهنگ، شماره 1 ، تابستان 78 .

    - شیرازی ، محمدرضا : «آندو فضا را چگونه می نویسد؟» ، مجله معماری و فرهنگ ، سال سوم ، شماره 9 ، تابستان 1380 .

    - افشار نادری ، کامران : «فضای معماری و فضای زندگی» ، مجله معماری شماره 2 ، پائیز 77 .

    - افشار نادری ، کامران : «از فرم تا فضا» ، مجله معمار ، شماره 54 ، تابستان 78 .

    - ملکی ، غلامرضا :«آزمونی نظری برای بسط مفهوم معماری.» مجله معماری و شهرسازی ، سال 76 ، شماره 38 و 39 .

    - یورگ ، گروتر :«زیبائی شناختی در معماری» ، ترجمه دکتر جهانشاه پاکزاد ، مهندس عبدالرضا همایون ، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی ، 1357 .

انسان برای تعیین جهت در فضا به دو سیستم مختلف ادراکی متکی است: قیاس بصری و حس جنبشی . ارگانهای تعادل در گوش و احساسهای عضلانی، حس جنبشی را پدید می آورند . اثر نیروی جاذبه زمین برروی این ارگانها ، حس جنبشی را به کار می اندازد. به این معنی که انسان بدون اینکه از چشمش استفاده کند بالا و پایین را از هم تشخیص می دهد. از آنجا که ما همواره تحت تاثیر نیروی جاذبه هستیم در هر وضعی که ...

فضای سبز برون شهری خود‌ به چند‌ د‌سته تقسیم می‌شود‌: کمربند‌ی‌های سبز احاطه‌کنند‌ه، کمان‌های سبز محورهای سبز، پارک‌های ملی، پارک‌های جنگلی و پارک‌های گیاه‌شناسی. اگر فضاهای سبز شهری را از لحاظ مالکیت به سه د‌سته عمومی، نیمه عمومی و خصوصی تقسیم کنیم، پارک‌های شهری د‌ر طبقه فضاهای سبز عمومی هستند‌. طبیعت این فضاها به گونه‌ای است که تمام طبقات مرد‌م می‌توانند‌ از آن استفاد‌ه کنند‌؛ ...

مطرح کردن و پرداخت به اين بحث از آن جهت اهميت دارد که کمترين حاصل آن ميتواند به عنوان عامل تفاهم متقابل عمل کند که با ارجاع مطالعه به مباحث ذيربط در اين جا فقط به برخي نکات مرتبط با فضا، فضاي شهري، طراحي شهري و معماري اشاره ميشود. بايد توجه کرد که و

چکیده: هنر اسلامی در تمام جنبه های خود ، مبتنی بر حکمت اسلامی است و این یعنی درک این حقیقت که هر اثر هنری باید طبق قوانینی آشکار ، ساخته و پرداخته شود و اینکه این حقایق ، کتمان نشود و در حجاب مستور نماند. بنابراین اصل توحید که پایه نظرگاه اسلامی است با تکیه براین اصل ، در پی وحدت بخشیدن بر پیکر عناصر گوناگون هنری است . در معماری مساجد نیز تجلی کرده و روح وحدت را در معماری مساجد ...

هندسه‌ي شبکه‌هاي فضايي- تفکر در سه بعد معماران و احتمالاً بيش از آنان مهندسان، براي پوشش دهانه‌هاي مختلف به سازه‌هاي مسطح از قبيل تيرها، خرپاها و قاب‌هاي مسطح فکر مي‌کنند. در بيشتر موارد در صورتي که طراحي به صورت سه بعدي انجام شود و براي دهانه‌‌ها

طرح مسئله تاثیر نور پردازی بر افراد از لحاظ فیزیکولوژیکی و روانشناسی نور روشی به منظور تامین امنیت و آسودگی بهتر در محیط می باشد اهداف طرح نورپردازی فضاهای مختلف ، نیاز به شناخت روشها و فنون مختلف نورپردازی و استفاده صحیح از ویژگی های نور و ارتباط با محیط پیرامونش را دارد. دستیابی به روشهای جدید نورپردازی در محیط های شهری - شاخص نمودن فضا و نشانه های شهری - ارتقا کیفیت محیط های ...

در ارتباط با شهرهائی که با رودخانه همراه بوده اند و نقش رودخانه عامل مهمی در حیات آنها داشته است پل مطرح می شود.اصفهان شهری در کنار رودخانه ی زاینده رود به همراه موقعیت خاص خویش در منطقه پر عبور از قدیم تا کنون در ارتباط با رودخانه نقش مهمی را در جهت سازه های مختلط با پل داشته است. یهودیه و جی دو شهر در منطقه اصفهان امروزی به وسیله پل شهرستان به بخش جنوبی رودخانه زاینده رود ...

چکیده : آنچه در این مقاله بیان می شود برداشتی از بررسی و مقایسه هنر و ریاضی وکاربرد ریاضی در هنر است. هر پدیده زیبا در طبیعت می تواند از دو نظر مورد توجه قرار بگیرد، هم از نگاه هنری وهم از دید ریاضی ونظم منطقی .هنر و ریاضی همانند یکدیگرند، زیرا در هردو مفاهیم تناسب ، تقارن و توازن نقش مهمی دارند. هنرمندان معمولاً محدوده و فضای اثر هنری خود را از یک طرح ریاضی انتخاب می کنند .به ...

بررسی ابعاد، استانداردها و چگونگی تعیین برنامه ریزی فیزیکی: تعیین برنامه ریزی کالبدی و سایت: برنامه ریزی کالبدی مرکز مورد نظر مبتنی بر جهات سه گانه زیر است: الف- استانداردها و معیارهای مربوطه تازه بودن زاویه نگرش طرح هایی از قبیل پروژه کنونی از یک سو و ویژگی ترکیبی این گونه پروژه ها (که در دل خود، طیفی از عناصر و کارکردهای مختلف از قبیل اداری، آموزشی، مسکونی و… را دارند) از سوی ...

:شهر همچون يک موجود زنده دائما در حال تغيير و تحول است ، اين تغير و تحول به مرور زمان شکل شهرها را به سوي هدفهاي خاصي سوق مي دهند؛ شهرها امروزه بيش از هر زمان ديگري تاثيرپذير از شرايط سياسي ، اقتصادي ، اجتماعي و فرهنگي سيستمهاي حاکم بر خود هستند که

ثبت سفارش
تعداد
عنوان محصول