دانلود مقاله نقشه کشی - معماری ساختمان

نشانه چیست؟

نقشه کشی: عبارت است از خطوط و اشکالی که همراه با علامات بصورت قراردادهای بین المللی است کد برای نمایش یک شئ و یا به عبارت دیگر نقشه ی تصاویر یک جسم با مقیاس کوچکتر و یا مقیاس دلخواه است.

کروکی چیست: نوعی نقشه ‌فنی است که با دست آزاد و بدون وسایل رسم کشیده می شود و بیانگر یک مقدار ساده است.

نقشه کشی در دو مرحله صورت می گیرد.

1-مرحله کار مدادی 2-مرحله کار مرکبی نقشه های ساختمانی: نقشه های ساختمانی بطور کلی در کلیه کارهای ساختمانی مورد استفاده قرار می گیرد و می توان به شرح زیر آنها را تقسیم کرد.

1-نقشه های معماری 2-نقشه های محاسباتی 3-نقشه های شهرسازی 4-نقشه های اجرایی، پل ها، سدها، سیلوها و نظایر آنها 5-نقشه های تأسیسات مکانیکی 6-نقشه های تأسیسات الکتریکی کاربرد نقشه های ساختمانی: 1-نقشه های معماری: این نقشه ها عموماً جهت طراحی ابنیه (بناها) شامل خانه های مسکونی، آپارتمانها، ساختمانهای تجاری، بهداشتی، فرهنگی، تفریحی، تحقیقاتی، ورزشی، علمی، آموزشی و غیره است.

این نوع نقشه ها بر اساس مطالعات اولیه و نتایج بدست آمده از آن طرح و تهیه می شود.

2-نقشه های محاسباتی:شامل اسکلت، ابعاد و پی و ستون و دیوارهای باربند تیرریزی ها سقف و اتصالات مربوط به ساختمان می‌باشد که بر اساس محاسبات مهندسی محاسب طراحی می شود.

3-نقشه های شهرسازی:این نقشه ها بر اساس مطالعات و نیازمندی های شهری طراحی می شوند.

در این نقشه ها نحوه ی شکل گیری شبکه های رفت و آمد، پیاده و سواره و نحوه ی کاربری عرافی و سیستم دفع آبهای سطحی و نحوه ی ورودی و توزیع شبکه ی آب، برق، گاز، تلفن، فاضلاب و همچنین مرحله بندی اجرای قسمت های مختلف طرح شهرسازی را نشان می‌دهد.

4-نقشه های اجرائی:کاربرد این نقشه ها در راه سازی، پل سازی، ساخت تونل، سادسازی، اسکله و باند فرودگاه است.

5-نقشه های تأسیسات مکانیکی:این نقشه ها به ترتیب عبارت اند از 1-نقشه های لوله کشی آب سرد و گرم و مشخصات لوله ها 2-لوله های شوفاژ و یا تهویه مطبوع 3-شبکه فاضلاب و آب و باران و نحوه ی اتصالات آنها 4-مسیر و مشخصات کانالهای تهویه و یا کولر 5-شبکه لوله کشی موتورخانه و نحوه ی اتصال شبکه به دیگ های آب و بخار 6-نقشه های تأسیسات برقی و الکتریکی:این نقشه ها جهت نشان دادن مسیر و مشخصات سیم کشی برق، تلفن، در باز کن های برقی، آنتن، سیستم اعلام خطر، آتش‌سوزی، اعلام نصب لامپ با وسایل الکتریکی و سیم کشی و تعیین مشخصات موتورخانه و تابلوهای برق به کار می رود.

نقشه های معماری یک پروژه: یک پروژه ساختمانی اعم از کوچک و بزرگ حداقل باید دارای نقشه های زیر باشند.

1-پلان ها: شامل پلان هم کن، زیرزمین، 2-نماها؛ شامل نمای شمالی، جنوبی، شرقی و غربی می باشند.

3-برش ها یا مقاطع: شامل برش های طولی، عرضی و موضعی با توجه به پیچیدگی‌های پروژه.

4-تیپ بندی درها و پنجره ها؛ 5-دتایل (جزئیات) 6-پلان مبلمان ابزارهای نقشه کشی: 1-میز رسم (تخته رسم): میزی است جهت رسم نقشه، دارای لبه ها و سطحی صاف و غیر قابل تغییر در مقابل عوامل جوی با زاویه های درجه کد معمولاً روی آن یک لایه پلاستیکی جهت محافظت می کشند.

میز رسم در ابعاد گوناگون به شرح زیر وجود دارد.

60*70cm 50*70cm 125*200cm 125*175cm 100*150cm خط کش تی (T): این خط کش از سر و تیغه صافی تشکیل شده است و برای رسم خطوط استفاده می‌شود.

جنس این خط کش از چوب و یا پلاستیک است و لبه های این خط کش باید صاف و منظم باشد.

این خط کش ها در اندازه های گوناگون وجود دارد مانند cm45، 75،80، 90، 100 و اندازه های بالاتر گونیا: گونیا از دو ساق عمود بر هم تشکیل یافته است که برای رسم خطوط عمودی به کار می رود، و معمولاً از چوب و پلاستیک درست می شود و در اندازه های بزرگ متوسط و کوچک وجود دارد، دو نوع گونیا در نقشه کشی لازم است 1-گونیای و 2-گونیای و جهت نقشه کشی بهتر است از گونیای متوسط استفاده شود.

و معمولاً طول وتر آن 20 تا 25 سانتیمتر باشد.

خط کش مدرج: وسیله ای است مدرج جهت تعیین و انتقال اندازه و رسم خطوط روی کاغذ نقشه کشی که به حد نوع چوبی، فلزی و پلاستیکی وجود دارد.

صندلی نقشه کشی: صندلی نقشه کشی وسیله ای است برای نقشه کش که معمولاً گردان است و ارتفاع آن قابل تنظیم می‌باشد.

خط کش اشل (مقیاس): خط کشی است به طول 30 سانتیمتر که از جنس پلاستیک و یا فلز مخصوص ساخته شده است و دارای سه پره و 6 شش لبه می‌باشد که هر یک از پره ها دو مقیاس دارند و در مجموع شش مقیاس را داراست و وسیله ای است جهت تغییر مقیاس و یا تبدیل مقیاس به بزرگتر و یا کوچکتر.

خط کش اشل معمولاً دارای مقیاس های زیر است.

بورس نقشه کشی: وسیله ای است جهت پاک نمودن براده های پاکن از روی نقشه و همچنین جلوگیری از کثیف بودن نقشه.

نقاله:وسیله ای است مدرج جهت تعیین و دهم زوایای مختلف.

مدادهای نقشه کشی:با توجه به اهمیتی که مدادهای نقشه کشی دارند آنها را به سه دسته تقسیم می نمایند.

مدادهای B که پر رنگ و نرم هستند که شامل 2B و 4B و 6B هستند.

مدادهای گروه F که جزء گروه های متوسط محسوب می شوند.

مدادهای گروه H که نوک آنها سخت و رنگ آنها کم رنگ است.

که این مدادها شامل H، 2H، 4H و 6H است.

که معمولاً در نقشه کشی از 2H استفاده می شود و مداد مخصوص نقشه کشی مداد اتود است.

پاک کن:پاکن نقشه کشی باید بسیار نرم و سفید باشد و در هنگام کار نقشه را کثیف نکند و از هر لحاظ باید عالی باشد.

پاکن ترسیمات مرکبی از مواد مخصوص و زبر بوده و به راحتی سطوح مرکبی روی کاغذ و کالک را پاک می نماید.

مدادتراش و سونباده:مدادتراش وسیله ای است برای تراشیدن نوک مدادهای معمولی و سنباده وسیله ای است برای صیقل دادن نوک مداد.

خش کش کشوئی: کار این خط کش همانند خط کش T بوده با این تفاوت که مانند کشو بالا و پائین می رود و خطر لغزش آن کمتر است.

شابلون:شابلون وسیله ای است جهت صرفه جوئی در وقت و همچنین زیبائی و تناسب نسبی اجزای نقشه که از آن در نقشه کشی استفاده می شود.

شابلون ها به چند دسته تقسیم می شوند، مانند شابلون حروف و اعداد، شابلون دایره، مربع، بیضی، مستطیل، بیلمان که در نقشه کشی کاربرد دارد که البته شابلون های دیگری مثل شابلون های معماری تأسیساتی، الکتریکی و غیره وجود دارد.

چسب کاغذ:چسبی است که در نقشه کشی کاربرد زیادی دارد.

این نوع چسب دارا قدرت چسبندگی خوب است و براحتی کنده می شوند.چسب را معمولاً تحت زاویه روی کاغذ نقشه کشی نصب می نمایند.

پیستوله:در اغلب نقشه های ساختمانی قوسها و منحنی های منظم و نامنظمی دارد که برای ترسیم دقیق این منحنی ها و قوسها از وسیله ای به نام پیستوله استفاده می‌نمایند.

معمولاً پیستوله ها را در اندازه ها و رنگهای مختلف از پلاستیک می سازند.

دستگاه درافتینگ:این دستگاه از دو خط کش آلومینیومی و یا پلاستیکی تشکیل شده است که با یکدیگر زاویه قائمه می سازند، این دستگاه در دو نوع ریلی و کشوئی وجود دارد.

نقشه کش را از استفاده خط کش T و گونیا مجاز می دارد.

یکی دیگر از عملکردهای را خط کش این است که به کمک نقاله روی دستگاه خطوط مختلفی تحت زوایای گوناگونی رسم نمود.

راپید، گرافوس، رادیس:در گذشته ای دور برای مرکب نمودن نقشه از قلمی به نام راپید استفاده می شود، بعداً وسیله ای ساخته شد شبیه خودنویس با فیش های متفاوت.

گرافوس و در حال حاضر بهترین و مدرن ترین قلم کشی در نقشه کشی دستی راپید با مرکب مخصوص کار می‌کند.

راپید نیز با نوکهای گوناگون در بازار موجود است.

اندازه های مختلف راپید به شرح زیر می‌باشد.

0.2, 0.3, 0.4, 0.5, 0.8, 0.7, 0.8, 0.9, 0.10, 0.11, 0.12 هرچه شماره ‌ راپید بشتر باشد نوک آن کلفت تر است.

مناسبترین زاویه استفاده از راپید 80 تا 90 درجه است.

دستگاه های چاپ نقشه:این دستگاه فتوکپی، زیراکس و اوزالید می‌کند.

انواع کاغذهای نقشه کشی:کاغذهای نقشه کشی باید از جنس خوب، مرغوب و از نظر مقاومت، تمیزی و سفتی الیاف و سایر عوامل طبیعی در حد مطلوبی باشد.

کاغذهای نقشه کشی به چند دسته تقسیم می گردند.

1-کاغذهای سفید یا اشتاین باخ:این کاغذها از جنس کاغذهای 80 و یا 90 میلی گرمی است که جهت رسم اولیه نقشه در مدارس و هنرستان ها استفاده می شود.

2-کاغذ پوستی: این کاغذها جهت کارهای مقدماتی نقشه کشی با مداد مورد استفاده قرار می گیرد و بسیار نازک و شفاف است.

3-کاغذ کالک: کاغذی است شفاف، خشک و ضخیم و سفید که از این کاغذ جهت کپی نمودن نقشه و همچنین مرکبی نمودن آن استفاده می شود.

از تیغ نباید پاک نمودنمرکب روی کار استفاده نمود بلکه باید از پاکن های مخصوص استفاده نمود، همچنین این کاغذها نباید در معرض رطوبت، گرما و بخار و گرد و غبار قرار بگیرد.

کاغذهای میلی متری یا شطرنجی: برای رسم نقشه هم می توان از کاغذهای میلی متری چهارخانه استفاده نمود، اما تهیه کپی از آن چندان ممکن نیست.

لذا کمتر از آن استفاده می شود.

ابعاد کاغذهای نقشه کشی:ابعاد کاغذهای نقشه کشی به صورت استاندارد بوده و با نام DIN همراه با یک اندازه کاغذهای نقشه کشی بصورت زیر است: DIN نکات زیر باید در مورد کاغذهای نقشه کشی مورد توجه قرار گیرد.

1-اندازه‌کاغذهای نقشه کشی باید متشابه و یا به عبارت دیگر نسبت طول هر کاغذ و عرضش برابر است با نسبت طول و عرض کاغذ دوم.

2-مساحت کاغذ مبنا (کاغذ ) چقدر است.

تقریباً 1 متر مربع.

3-هر کاغذ کوچکتر از نصف کردن کاغذ بزرگتر ما قبل خود به دست می آید.

4-مساحت کاغذ برابر 1 متر مربع یا 10000 سانتیمتر مربع و یا 1 میلیون میلی متر مربع است.

5-مساحت هر کاغذ بزرگتر دو برابر مساحت کاغذ کوچکتر است.

6-طول هر کاغذ برابر عرض کاغذ بزرگتر از خود است.

7-کاغذ را معمولاً با قیچی، نخ، گیوتین و یا کاتر استفاده می کنند.

نوار دور نقشه چیست؟

نوار ما در رنگهای مختلف آبی، قرمز، سبز، زرد و غیره تهیه می شود و به منظور جلوگیری از خرابی لبه های آن به کار می رود و همچنین به منظور طبقه بندی نقشه نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

لتراست چیست؟

نوعی ورق است که در آن انواع مختلف حروف بل علائم و اشکال چاپ شده و سبیه عکس برگردان می‌باشد، و استفاده از آنها موجب صرفه جویی، دقت و تمزی کار می‌گردد.

این ورقه ها شفاف و پشت آنها چسبناک است و برای استفاده باید حروف و علائم مورد نظر را در روی نقشه قرار دهیم و با یک جسم نوک گرد روی وره فشار وارد کنیم و تا حروف سرویس مبلمان در بازار موجود است.

زیباتون چیست: زیباتون نیز شبیه لتراست است با این تفاوت که در موقع استفاده بنا به اندازه نقشه مورد نظر زیباترین را تهیه و سپس روی کاغذ می چسباند.

کادر دور نقشه چیست؟

قبل از ترسیم هر نقشه ابتدا باید پس از چسباندن کاغذ روی میز اقدام به ترسیم کادر نمود و در این رابطه معمولاً از سه طرف نقشه به اندازه cm به داخل و همچنین از سمتی که نقشه معمولاً برای نصب در پرونده مربوطه قرار بگیرد cm2 در نظر گرفته می شود.

جدول مشخصات نقشه (تایتل) چیست: نقشه معمولاً یک جدول مشخصات دارد که در آن جدول مقیاس، عنوان، تاریخ، شماره، نام رسم کننده و طراح و غیره و به عبارت دیگر اطلاعات ضروری مربوط به نقشه در آن درج می گردد، که معمولاً این جدول مشخصات را در پائین نقشه و سمت راست نقشه رسم می کنند.

نقش خطوط در نقشه: خطوط در نقشه کشی نقش بسیار مفید و مهمی دارد و لذا باید آنها را شناخت و ضرورت کاربرد آن را در جاهای مشخص فرا گرفت.

خط عبارت است از توالی بدون فاصله نقطه ها است، خط دارای اشکال متفاوت است.

1-خط عمومی 2-افقی 3-متمایل 4- خط منحنی 5-خط شکسته خطوط از نظر ضخامت متفاوت است.

در نقشه کشی ساختمان متناسب با مقیاس نقشه از خطوط مختلف استفاده می شود.

خط ممتد ضخیم خط نقطه ضخیم خط ممتد نازک خط نقطه نازک خط چین ------------------------ نقش حروف در نقشه کشی: قوانین حروف نویسی در نقشه کشی: علاوه بر خوانا و دقیق بودن حروف نویسی باید تابع قوانین زیر باشد.

1-اندازه‌حروف هواره بستگی و اهمیت و مقیاس رسم نقشه دارد.

2-برای اینکه حروف در یک راستا قرار گیرد از خط راهنما که ه صورت دو خط موازی است استفاده می شود.

3-در حروف انگلیسی باید فاصله بین دو حرف و همچنین فاصله بین کلمات رعایت شود.

4-در نوشتن معمولاً از مدادهای نرم، HB و یا B استفاده شود.

5-در یک طرح باید اعداد و حروف با هم هماهنگ باشند و قوانین حروف نویسی درباره آنها رعایت گردد.

6-حروف نویسی را باید در پایان کار انجام داد و سعی نمود از لکه دار شدن کاغذ رسم جلوگیری شود.

حروف نویسی نقشه کشی به دو صورت انجام می شود.

1-حروف فارسی و لاتین کوچک و همچنین حروف نویسی زوایی و صورت می گیرد.

اندازه گذاری بر نقشه: از آنجایی کد اندازه گذاری و خطوط در نقشه کشی نقش بسیار مهمی ایفا می نماید لذا باید آن را با دقت به کار بست.

نکات مهم در اندازه گذاری نقشه ها عبارت است از: 1-خطوط اندازه باید مستقیم، نازک و فاقد شکستگی باشد.

2-اعداد اندازه گذاری باید خوانان باشد.

3-اندازه ها باید وسط و بالا باشد.

4-در کلیه نقشه ها از سیستم متریک استفاده شود.

5-اندازه های کمتر از 1 متر بر مبنای Cm و اندازه های بیشتر از 1 متر بر مبنای 6-هر قسمت اندازه گذاری شده از سه قسمت تشکیل می شود.

1-اعداد 2-خط اندازه 3-فقط رابط اندازه، کدبرای معین کردن حد اندازه به کار می رود.

اندازه گذاری یک پلان:جهت اندازه گذاری یک پلان از چند ردیف در چهار طرف پلان استفاده می شود.

1- 2-ردیف دوم، مخصوص ضخامت دیوارها و فواصل بین آنها 3-ردیف سوم، اندازه طول کل و عرض کل ساختمان را مشخص می نماید.

بدیهی است چنانچه یک طرف پنجره نداشت فقط از دو ردیف اندازه استفاده می کنیم.

حسن این روش اندازه گذاری در این است که جمع اندازه های هر ستون با جمع اندازه‌ی ستون های دیگر برابر است و چنان چه اشتباهی در محاسبه اندازه ها رخ داده باشد این اشتباه ترسیم پیدا می شود.

اندازه مرکب: هرگاه بخواهیم اندازه عرض و یا ارتفاع آن را نشان بدهیم یک خط ترسیم می نمائیم و در قسمت بالا و ارتفاع را در قسمت پادین می نویسیم.

دستنداز پنجره در پلان و علامت: دستنداز پنجره عبارت است از کف تمام شده یا کف پنجره یعنی ارتفاع دیواری که از کف اتاق تا پنجره ساخته می شود که در نقشه کشی با علامت O.K.B مشخص می شود.

نکاتی که در رسم پلان باید مود توجه قرار گیرد به شرح زیر است: 1-ضخامت خطوط برش خورده باید کاملاً در پلان رعایت شود.

2-علامت شمال نقشه باید مشخص شود.

3-زیرنویسی پلان با ذکر مقیاس مشخص گردد.

4-اندازه گذاری دقیق پلان باید رعایت شود.

5-علامت اختلاف سطح تراز در پلان مشخص گردد.

6-علامت برش ها در پلان مشخص گردد.

7-I.K.B(دستنداز) پنجره ها باید نوشته شود.

8-جهت باز و بسته شدن درها در پلان باید معلوم باشد.

9-چنانچه نقشه با مقیاس ترسیم گردد پنجره ها را با یک خط و در مقیاس 50.‌ با دو خط نمایش داده شود.

10-در پلان پس از رسم کف پله ها از وسط عرض پله با یک علامت فلش ابتدا و انتهای پله را باید با هم متصل نمود.

11-چنانچه درها با آستانه و بی آستانه باشد باید در پلان مشخص شود.

پلان(نقشه)‌چیست: پلان عبارتند از برش افقی فرضی از ساختمان که در ارتفاع و یا زده می شود و بیشترین مشخصات ساختمان در آن دیده می شود.

و یا به عبارتی دیگر منظره ای ناشی از برش افقی ساختمان در یک ارتفاع.

پلان ها را معمولاً با مقیاس رسم می نمایند.

نما چیست؟نما منظره ی بیرونی ساختمان است که در آن درها، پنجره ها و ارتفاع دیوار دیده می شود و به عبارتی شکل ظاهری و خارجی یک ساختمان را به نما می‌گویند.

ساختمانهای ویلائی که در وسط زمین قرار دارند معمولاً دارای 4 نما هستند.

ساختمانها ممکن است دارای 3 نما و یا 2نما و یا 1نما باشند.

نماها را معمولاً اندازه‌گذاری نمی کنند.

مگر در مواقع خاص، برای رسم نما معمولاً از خطوط نازک استفاده می شود.

نماها را معمولاً با مقیاس های رسم می نمایند.

روش ترسیم نما:جهت ترسیم نمای ساختمان از روی پلان باید از روش انتقال یا افتوگرافی استفاده شود.

یعنی ابتدا باید متناسب با هر نمایی که می خواهید رسم کنید پلان را در بالای کاغذ نصب نموده و سپس خطوط خارجی پلان را با خطهای نازک بر روی خط زمین منتقل می نمایند.

این خطوط طول و عرض ساختمان را مشخص می‌نمایند سپس از نقاط بدست آمده روی خط زمین خطوط عمودی را به اندازه‌ارتفاع ساختمان ترسیم می نمایند.

برش عمودی یا section coop چیست:هرگاه ساختمان را توسط یک صفحه برش فرضی، عمودی نسبت به سطح افق قطع نمائیم منظره ای که دیده می شود برش می‌نامند.

برش ها در جهت طول و عرض ساختمان زده می شوند که در آن معمولاً ارتفاع فونداسیون ضخامت کف اتاق، ضخامت سقف، ارتفاع دیوار پنجره ها، درها، جانپناه و قرنیز دیده می شود.

برش را به دو صورت مستقیم و شکسته می زنند.

برش ها را معمولاً در قسمت هایی می زنند که بیشتر منظره ممکن نشان داده شود و همچنین پله ها حتماً دیده شوند.

علامت برش در پلان بصورت خط نقطه‌قوی و ضخیم ترسیم می گردد و سپس با علامت و جهت برش اقدام به ترسیم می نمائیم.

در برش معمولاً قسمت هایی از ساختمان کد توسط صفحه ی برش قطع می شود با خط ضخیم تر ترسیم می گردد و بقیه ی قسمتهایی که به صورت نماد دیده می شود با خط نازک رسم می گردد.

طریقه اندازه گیری و علامت گذاری در برش عمودی: 1-در برش عمودی بیشترین توجه به اندازه گذاری ارتفاعات است، مثل اندازه گذاری خط قرنیز ارتفاع خرپشته، ارتفاع جانپناه، ضخامت سقف، ارتفاع از سقف تا کف اتاق، اندازه قطر کفسازی، ارتفاع فونداسیون و غیره… این اندازه گذاری ها روی یک الی دو خط اندازه که عمود بر خط زمینه کشیده می شود صورت می گیرد.

اندازه اختلاف سطح در برش با علامت روبر مشخص می گردد.

و معمولاً مبدأ راهمان خط زمین قرار می دهند.

اندازه های بالای خط سطح زمین را با علامت + (مثبت) و اندازه پائین خط زمین را با علامت – (منفی)‌مشخص می کنند.

نکاتی در مورد برش: در برش باید نکات زیر را مورد توجه قرار دهید.

1-ارتفاع زمین تا کف ساختمان.

2-ضخامت سقف ـضخامت های سقف را معمولاً در ساختمانهای آجری (تاب زرین) می سازند 20 تا 25 سانتیمتر ساخته می شوند و چنانچه بلوک های سقف سیمانی یا آجری باشد 30 تا 35 سانتیمتر در نظر گرفته می شود و چنانچه سقف بدون یکپارچه باشد ضخامت سقف 15 سانتیمتر می‌باشد.

3-ارتفاع جانپناه که به جهت جلوگیری از سقوط به داخل حیاط در نظر گرفته می‌شود معمولاً 70 تا 80 سانتیمتر در نظر گرفته می شود.

4-ارتفاع دستنداز پنجزه ها متناسب با شرایط مکانی منزل در نظر گرفته می شود.

به طور مثال در جاهایی که پنجره مشرف به کوچه است معمولاً 2 متر دستنداز آن در نظر گرفته می شود.

ولی در محیط های خصوصی دستنداز از پنجره 70 تا 80 سانتیمتر در نظر گرفته می شود.

5-ارتفاع پنجره دستشوئی و حمام از 160 سانتیمتر به بالا در نظر گرفته می شوند.

6-مساحت پنجره ها معمولاً مساحت کف اتاق در نظر می گیرند.

7-ارتفاع اتاق ها از کف تا زیر سقف را بین 70/2 cm تا 3 متر در نظر می گیرند.

8-ضخامت قرنیز جانپناه معمولاً بین 5 تا 10 cm در نظر گرفته می شود.

9-ارتفاع درها معمولاً بین 2 متر تا 20/2 cm و عرض آنها 1 متر در نظر گرفته می‌شود.

مگر درهای سرویس ها و حمام که عرض آنها کمتر در نظر گرفته می شود که بین 70 تا 80cm می گیرند.

سقف کاذب چیست: به سقفی می گویند که جهت کوتاه نمودن ارتفاع سرویس ها و یا پوشاندن پوشه ها و یا کانال های تأسیساتی به کار می رود و معمولاً توسط نبشی موزائیک، شیشه و یا رابیتس صورت می گیرد.

مقیاس یا Scale چیست؟

به اندازه واقعی بر روی کاغذ مقدور نیست لذا در نقشه های ساختمانی اندازه های واقعی را به نسبت های معین کوچک نموده و بر روی کاغذ منتقل نموده.

مثال: اگر اندازه ترسیمی روی نقشه و کاغذ 5/17 cm باشد و مقیاس نقشه در نظر گرفته باشد طول واقعی آن چقدر است.

Cm175=10*5/17= ــــــــــــــــ = - مقیاس های متداول در نقشه کشی ساختمان به شرح زیر است.

مقیاس چه کاربردی دارد؟

برای اینکه بتوانیم نقشه را به اندازه کوچکتر و یا بزرگتر ترسیم نمائیم و یا اندازه‌ واقعی را روی نقشه منتقل نمائیم همچنین جهت استخراج اندازه هایی که در نقشه ذکر نشده است.

مثال: اگر دیواری به طول cm2/18 در روی نقشه به اندازه 4/36 رسم نمائیم مقیاس نقشه را حساب کنید.

= = مقیاس = ـــــــــــــــــ= مقیاس پی یا فونداسیون یا شاه لوله ساختمان: نیروهای وارده از نقاط ساختمان را و همچنین بارها اتفاقی را به زمین منتقل می نماید و به عبارت دیگر ریشه‌ساختمان در خاک است.

معمولاً سطح فونداسیون را به طور متوسط بین 80 تا 120 Cm پائین تر از سطح زمین قرار می دهند.

این عمل بنا به دلایل زیر انجام می گیرد.

1-فونداسیون از یخبندان در سطح زمین در امان باشد.

2-بارهای وارده از ساختمان به سهولت بر پی و در نهایت به زمین منتقل گردد.

3-ابعاد پی بستگی کامل به وزن بنا و نیروهای وارد بر آن و نوع خاک و مقاومت زمین دارد.

4-پی ها را نسبت به نوع مصالح و سیستم ساخت می توان به دو گروه تقسیم کرد.

گروه اول از نظر سیستم ساخت کد مانند پی های تک نقطه ای، نمایی، صفحه ای، پی مشترک و پی های کلاف شده.

گروه دوم شامل انواع پی از نظر نوع مصالح می شوند که شامل پی های سنگی، پی‌های آجری، پی های شفته آهکی، پی های قیرگونی و پی های بتن مصلح می‌باشد.

انواع پی از نظر نوع مصالح: 1-پی سنگین: این نوع پی ها از سنگ طبیعی در مناطقی که سنگ ارزان و در دسترس باشد ساخته می شود- سنگی که برای اینگونه پی ها انتخاب می گردد«باید و از انواع لاشه ای شکسته باشد- سنگهای قلوه ای و مدور (گرد) و صیقلی به درد کار پی سازی نمی خورند زیرا حالت سست و ناپایداری به پی می‌دهد.

سطح پی سازی ب سنگ باید پهن تر از دیوارها در نظر گرفته شود و از هر طرف حداقل 15 سانتیمتر به عنوان ریشه در نظر گرفته شود- پی سازی با سنگ در دو نوع انجام می شود چنانچه بار و ملات کم باشد از گل و آهک استفاده می شود و چنانچه بار زیاد باشد از ملات ماسه و سیمان استفاده می شود در این نوع عمل اول کف پی را ملات ریزی نموده و سپس سنگها را روی هم می چینند و لا به لای سنگها مجدداً با ملات پر می شود.

بطوری که هیچ منفذ و سوراخی در داخل پی وجود نداشته باشد.

زاویه پخش کار در پی های سنگین در حدود درجه می‌باشد.

2-پی های آجری: از پی های آجری در مواقعی استفاده می شود که ساختمان کوچک و بار وارده بر آن کم باشد و ضمناً از پی های سنگی به علت کم یابی سنگ نتوان استفاده کرد.

برای این منظور لازم است که عرض پی از عرض دیوار 30 تا 40cm بیشتر باشد.

زاویه بخش بار در پی های آجری در حدود 60cm است.

3-پی های شفته ای: در این نوع کار خمیری درست می کنند از مخلوط خاک، آب، شن و آهک که در هر متر مکعب خاک غریب به 200 الی 250 کیلوگرم آهک اضافه می کنند و سپس این مخلوط را در داخل پی می ریزند و مقداری پاره سنگ بر آن می افزایند.

این نوع پی سازی جزء ارزان ترین و ساده ترین پی ها محسوب می شود.

4-پی های بتنی: بتن را می توان یکی از مقاومترین و مستحکمترین سنگهای مسکونی دانست.

پی های کد با بستن ساخته می شوند، جزء بهترین نوع پی محسوب می گردند.

امروزه توصیه می شود که تمام پی ها با بتن مصلح (بتن +میلگرد) ساخته شود بخصوص در مناطق زلزله خیزی نظیر شهرهای جنوب خراسان، دامنه های زلزله مدار البرز و غیره- زاویه‌پخش بار در پی های بتنی 30 الی 45 است.

لذا می توان اینگونه پی ها را به صورت پلکانی و یا بصورت هرم ناقص ساخت و از مصرف اضافی بتن جلوگیری نمود- پی سازی با بتن به این طریق انجام می گیرد.

ابتدا کف پی را 10cm بتن کم سیمان (بتن مگر) می ریزند که سطح خاک و بتن از هم جدا شود و همچنین سطح پی کاملاً هر تراز گردد و سپس روی بتن مگر تخته قالب نموده و میلگردها را میلگردگذاری می نمایند و سپس اقدام به بتن ریزی می نمایند و بعداً جهت متراکم نمودن بتن از وسیله ای به نم ویبراتور استفاده می نمایند.

که این وسیله با لغزش دادن بتن سبب متراکم شدن بتن می گردد که سوراخ و منفذی در بتن باقی نماند.

پس از خودگیری بتن باید به طور مداوم به آن آب داد تا استحکام لازم را به تدریج کسب نماید چه در غیر این صورت بتن ترک خواهد خورد و از استحکام آن کاسته خواهد شد.

پس از جلوگیری بتن طبق آئین نامه بتن روی آن اقدام به بارگذاری می‌کنند.

انواع پی از نظر سیستم ساخت: 1-پی های تک نقطه ای کلاف شده: در ساختمانهای اسکلت فلزی و بتنی چون تمام بارها به ستون ها و ستون ها به فونداسیون و منتقل می شود و به عبارت دیگر بار به طور متمرکز و نقطه ای به زمین منتقل می شود در نتیجه این پی ها را توسط شناژ به همدیگر متصل می نمایند.

سطح مقطع پی های تک نقطه ای را می توان به صورت مربع، مستطیل چند گوشه و دایره ساخت.

2-پی های نواری:به پی هایی گفته می شود که طول پی نسبت به عرض آن بیشتر است.

این گونه پی ها بار در جهت طول پخش کرده و به خاک می‌دهد.

پی های نواری در ساختمان اسکلت فلزی و بتنی معمولاً و در مواقعی ساخته می شوند که فاصله ستون ها نسبت به یکدیگر کم باشد و اطراف ساختمان زمین همسایه احاطه کرده باشد.

3-پی های صفحه ای یا جنرال فونداسیون و پارادید جنرال:اینگونه پی ها در مواردی استفاده می شود که بارهای وارده از ساختمان بسیار زیاد بوده نظیر آسمان خراش و یا مقاومت زمین به قدری کم باشد که به ناچار جهت انتقال بار ساختمان به خاک تمام سطح زیر را به عنوان پی باید مورد استفاده قرار گیرد.

پی صفحه ای به صورت یکپارچه از بتن آرمر در سرتاسر ساختمان ساخته می شود و کلیه دیوارها و ستون ها بر روی آن قرار می گیرند.

در برخی مواقع که سطح بار زیاد باشد فونداسیون عمومی را پهن تر به خاک متحمل می کنند.

4-پی های شمعی:این نوع پی سازی مخصوص زمینهای سست و مرطوب می‌باشد کد به هیچ وجه قدرت متحمل ساختمان را نداشته و در این صورت زیر هر ستون چاه‌هایی را حفر می کنند و سپس آن را با بتن و شفته پر می نمایند و یا شمع هایی فولادی و بتنی تهیه شده را به محل زمین منتقل یافته و توسط دستگاه های شمع کوب می‌کوبند.

پرسپکتیو:تجسم اجسام را به صورت سه بعدی (فضائی) با زاویه های مشخص و استاندارد را پرسپکتیو گویند.

انواع پرسپکتیو: به سه دسته تقسیم می گردند: 1-پرسپکتیو یک نقطه ای 2-پرسپکتیو دو نقطه ای 3-پرسپکتیو سه نقطه ای پرسپکتیوهای هندسی به دو دسته تقسیم می گردند: پرسپکتیوهای سیستماتیک و غیر سیستماتیک پرسپکتیوهای سیستماتیک به سه نوع تقسیم می شوند: 1-ایزومتریک 2-دی متریک 3-کاوالیر پرسپکتیو ایزر متریک:متداول پرسپکتیو در نقشه کشی ساختمان است که این پرسپکتیو تحت سه محور o,x و o,g و o,z رسم می گردد و در این حالت محورهای o,x و o,g در افق زاویه 300 دارند و محور oz بر خط افق عمود است.

طریقه ی ترسیم پرسپکتیو ایزومتریک: ابتدا 3 محور o,x و o,g و o,z رسم می‌نمایند و سپس طول و عرض و ارتفاع مکعب مورد نظر را اندازه گرفته و روی سه محور جدا می نمایند که نقاط A.B.C بدست می آید سپس از نقاط A,C در خط به موازات محور ارتفاع مکعب رسم می نماید و سپس از نقطه B دو خط به موازات محورهای o,x و o.g می کشیم تا دو خط عمود را در نقاط f,A قطع نماید سپس از نقطه A خطی به موازات محور o,x رسم می نماید و از نقطه f خطی به موازات محور o.g رسم می کنیم تا یکدیگر را در نقطه ای G قطع کنند.

به این متر شکل به دست آمده را پرسپکتیو ایزومتر یک گویند.

2-پرسپکتیوهای دی میتریک:این نوع پرسپکتیو بر روی سه محور ترسیم می گردد که در ایان حالت زاویه‌محور o.x 7 درجه نسبت به خط افق است و محور برای سهولت در ترسیم این نوع پرسپکتیو در روی محور o.y معمولاً طول اندازه‌حقیقی و یا آن در نظر گرفته می شود.

3-پرسپکتیو کاوالیر: این پرسپکتیو تحت زاویه روی محور o.y رسم می گردد و محور o-x منطبق بر خط افق اندازه‌ طول روی محور o-y تحت زاویه است، معمولاً به اندازه و یا اندازه واقعی ترسیم می گردد.

سؤالاتی در مورد پرسپکتیوها: 1-پرسپکتیو چیست: 2-پرسپکتیو از نظر زاویه دید بر چند نوع تقسیم می گردد؟

1-ایزومتریک 2-دیمتریک 3-کاوالیر 3-در پرسپکتیو ایزومتریک و دی متریک زوایا نسبت به خط افق چند درجه است؟

در ایزومتریک زوایا نسبت به خط افق و در دیمتریک زوایا بصورت خط افق و است.

4-پرسپکتیو کاوالیر تحت چه زاویه ای رسم می گردد؟

5-پرسپکتیو سیستماتیک در چند محور ترسیم می گردد؟

ج-3 محور طولها و عرض‌ها و ارتفاع ها 6-متداولترین پرسپکتیو در نقشه کشی ساختمان چه نام دارد؟

ایزومتریک 7-در پرسپکتیوها زاویه محور ارتفاع نسبت به خط افق چقدر است؟

8-دید سه بعدی اجسام تحت زوایای مشخص چه نام دارد؟

پرسپکتیو 9-هدف از ترسیم پرسپکتیو چیست؟

دید سه بعدی اجسام 10-محور ارتفاع در پرسپکتیو عمود بر چه خطی است؟

عمود بر خط افق است.

طراحی و شناخت فضاها: و وقتی که یک طراح ساختمانی را طراحی می‌کند باید آن را مطابق استفاده مورد نظر و قسمت های گوناگون تقسیم نماید.

بطور یک مثال در طراحی یک مدرسه جا و مکان کلاس، اتاق های ناظم و مدیر و آزمایشگاه های، سالم اجتماعات نمازخانه و غیره باشد.

و یا یک بیمارستان از اتاقهای جراحی، اتاق های بستری بیماران، آزمایشگاه رادیولوژی، رخشورخانه، آشپزخانه، بخش اداری و غیره تشکیل شود.

بنابراین طراح باید کاملاً با فعالیت هایی که در آن قسمت صورت می گیرد و آشنا باشد و عملکرد هر بخش را بخوبی بشناسد.