دانلود تحقیق نگرشی بر ساختار و ساختمان ساز گیتار

به نام خدا

در بین آلات موسیقی، سازهای زهی از اهمیت ویژه ای برخوردار هستند.

که به دو دسته:زهی زخمه ای و زهی آرشه ای تفکیک می شوند.

در این بین سازهای زهی زخمه ای بیشتر مورد توجه واقع شده اند. ساختمان این دسته از سازها عموماً از یک قاعده کلی پیروی می کنند و شکل ظاهری آن ها نیز تا حدودی شبیه به یکدیگر است.

شامل:جعبه صدا- دسته- کوکها و خرک می باشند.

در این مجموعه ساز گیتار به دلیل روند تکاملی خود دارای خصوصیتهای منحصر به فردی است که آن را از سایر سازهای زهی زخمه ای متمایز می کند.

- دارا بودن وسعت صدا تا (5/3 اکتاو) یکی از شاخصه های مهم این ساز است به طور کلی گیتار سازی است با قابلیت های اجرایی بالا و به همین دلیل به عنوان یک ساز تکامل یافته در دنیا شناخته شده است.

Vicent Arias- Jose Ramirez- Santos Hernandez- Domingo Esteso- Marcelo Barbero- Ignacio Fleta- Hermann Hauser- Robert Bouchet- Manuel Reys- Jose Romanillos.

- با الهام از ایده های او به فرمهای کاملتری در ساخت گیتار کلاسیک و فلامنکو دست پیدا کردند.

- گیتارهای اسپانیایی (Spanish guitars) در دو فرم کلاسیک و فلامنکو ساخته می‌شوند. که هر کدام دارای خصوصیاتی مختص به خود می باشند.

- به طور کلی گیتار فلامنکو دارای صدایی خشک و ترد و ضرب گونه (Percussive) و با ماندگاری صدای کمتر نسبت به گیتار کلاسیک است، حال آنکه در گیتار کلاسیک، صدا دارای حجم و رنگ بیشتری است.

- از مهمترین دلایل این اختلاف ها، در این دو گیتار می توان به فاکتورهای مهمی همچون:نوع مواد مصرفی (Material) و شیوه ساخت (Style) اشاره کرد.

- در اینجا با بررسی این دو فاکتور در گیتار فلامنکو تفاوتهای عمده در صدا و شکل ظاهری ان را با گیتار کلاسیک بهتر در می یابیم.

- درگیتار فلامنکو از فاکتور مهمی که به فرم صدای این گیتار کمک می کند استفاده می شود که چوبی به نام سرو اسپانیایی (Cypress)  است.

و در Side و Back گیتار به کار می رود. این چوب را می توان به راحتی به ضخامتهای نازک رسانده بدون آنکه خطر پیچیدگی و شکستن در آن به وجود آید.

- این چوب به رنگ لیمویی و بسیار سبک و مقاوم است. و در سواحل مدیترانه می‌روید.

همچنین از چوبی به نام افرا Maple که شباهت فراوانی با (Cypress)، در ساخت Side و Back استفاده می شود این چوب جنگلی را می توان در اکثر مناطق جنگلی یافت. نوع مرغوب آن در جنگلهای سرد و کوهستانی می روید.

سازندگان گیتار فلامنکو از چوب دیگری به نام (Brazilian Rosewood) برای side و Back استفاده می کنند که این محصول به گیتار سیاه (Flamenco Negra) معروف است و دارای صدای مردن تری نسبت به نوع سنتی آن است.

مهمترین فاکتور در مبحث تولید صدا، صفحه رو (Sound board) است که از جنس چوبهای (Spruce) و (Red Cedar) ساخته می شود.

هرچه این چوبها مرغوب و دارای قدمت بیشتری باشند کیفیت صدای تولید شده توسط آنها قوی تر و بهتر می باشد.

چوب Red Cedar خیلی سریع به قله ی صدایی خود می رسد و صدای تولیدی آن دارای حجم و قدرت بالای حس گرمتری است.

حال آنکه چوب Spruce برای رسیدن به قله ی صدایی خود احتیاج به زمان بیشتری دارد و دارای رنگ آمیزی صدای وسیعتر و استحکام بیشتری است.

چوبهای استفاده شده در سایر قسمتهای گیتار به شرح زیر می باشند.

- صفحه انگشت گذاری (Finger Board):

بهترین چوب برای ساخت این قسمت چوب آبنوس (ebony) است که دارای سختی و استحکام فوق العاده ای می باشد. این چوب در طبیعت به رنگ سیاه یافت می شود. و درخت آن عموماً در قاره آفریقا می روید.

چوب (Rosewood) به دلیل استحکام و زیبایی خاص خود مورد استفاده قرار می گیرد. و به رنگ قهوه ای مایل به قرمز یافت می شود.

چوب گرو نیز با دارا بودن بافتی مشابه (بسیار محکم و فشرده) برای ساخت صفحه انگشت گذاری مناسب است.

دسته گیتار :(Neck)

معمولاً از چوب های سخت جنگی استفاده می شود که داراب وزن کم و استحکام زیاد می باشند. یکی از مهمترین فاکتورها در چوب دسته، دارا بودن بافتی منظم و موازی با طول دسته است درغیر این صورت خطر تابیدگی در دسته وجود دارد که خود یکی از عمده مشکلات در گیتار می باشد.

در ساخت دسته معمولاً از چوب های آکاجو، سدر هندوراسی و افرا استفاده می شود. قدمت چوب و شرایط نگهداری و خشک کردن آن نقشی اساسی در عمر مفید ساز و تضمین سلامت آن ایفا می کند.

گوشی ها (Tuning Machines):

گوشی ها در دو نوع مکانیکی و سنتی مورد استفاده قرار می گیرد.

در انواع مکانیکی آن دسته کوک توسط یک چرخ دنده محور گوشی را با یک حرکت کند و تدریجی به حرکت در می آورند که باعث دقت  سهولت در کوک ساز می شود.

بهترین گوشی ها مکانیکی آنهایی هستند که به سهولت پیچانده می شوند و چرخ دنده‌های آنها از آلیاژهای محکم ساخته می شوند که به مرور زمان ساییده نشوند.

گوشی های سنتی (Peg):

از جنس چوب ساخته می شوند. بهترین نوع آنها از جنس آبنوس بوده و از استحکام خوبی برخوردار هستند. از مزایای این نوع گوشی نسبت به گوشی های مکانیکی می توان به سبکی و ارزان بودن آنها اشاره کرد.

از طرف دیگر کوک کردن ساز با این گوشی ها به مراتب مشکل تر از گوشی های مکانیکی است.

تیغه های خرک و سردسته:

فاصله شیارهای تیغه سردسته باید کاملا دقیق باشد تا بتوانند سیم ها را با فاصله مساوی از یکدیگر قرار دهند.

تیغه خرک نیز لازم است که شیبی ملایم از سمت سیمهای Bass به سمت سیم ها Tribles داشته باشد. به این دلیل که دامنه نوسان در سیم های Bass بیشتر است و در صورت عدم رعایت این نکته ممکن است سیم های Bass با فرت ها درگیر شده و اصطلاحاً صدای گز تولید کنند.

خرک: لازم است چوب به کار برده شده در خرک دارای استحکام زیادی باشد. زیرا خرک علاوه بر اینکه در عین ظرافت ساخته می شود فشار فوق العاده ای از ناحیه سیم‌ها متحمل می شود.

فرت ها:معمولاً آلیاژی از نیکل و کرم هستند و در انواع مرغوب تر از طلا و نقره ساخته می شوند.

اندازه فرت ها(ارتفاع آنها) در سهولت نوازندگی حائز اهمیت است. به ویژه در تکنیک لگاتو.

فرت ها باید در عین مستحکم بودن دارای جلا و شفافیت نیز باشند که این خود در ظاهر ساز بسیار اهمیت دارد.

سیم:

در گذشته سیم گیتار را از زه می ساختند که دارای عمری کوتاه بود. سپس با ساخته شدن سیم های کنونی سیم زهی از دور خارج شد.

سیم های امروزی در انواع مختلف و با تنش های متفاوت ساخته می شوند.

- از مهمترین کمپانی های سازنده سیم می توان، داداریو- هاناباخ-لا به لا-ساواررز و آگوستین را نام برد.

- شیوه ساخت: گیتار سازان حرفه ای عمدتاً پیرو سازندگان اسپانیایی می باشند. که در ساخت گیتار فلافکو از سبک Antonio Torress تبعیت می کنند. در این روش پلهای زیر صفحه رو (Fan Bracing) به صورت مدلی از یک بادبزن طراحی شده که در واقع این اسکلت بندی اول لرزش صفحه و فرم لرزش آن را تعیین می کند و ثانیاً باعث استحکام و مقاومت صفحه بر اثر نیروی وارد از کشش سیم ها بر روی آن میشود.

طرز قرار گرفتن این پل به نحوی است که می توانند صدا را در کل صفحه به طور یکسان منتشر کرده و در نهایت آن را به سمت سوراخ صدا (Sound hole) هدایت کنند.

طراحی این پلها در گیتار فلامنکو تفاوت های نسبت به گیتار کلاسیک دارا می باشد، که همین تفاوت ها باعث متمایز شدن این دو گیتار می شود.

اندازه کاسه(طول، عرض، ارتفاع) در گیتار فلامنکو نیز یکی از فاکتورهای کلیدی در ایجاد لحن خاص فلامنکو می باشد.

بدین صورت که این اندازه ها تا حدودی کمتر از اندازه گیتار کلاسیک است.

گیتار کلاسیک

صدای مورد نیاز در گیتار کلاسیک صدائی بم با ماندگاری صدایی بیشتر نسبت به گیتار فلامنکو است.

برای تولید این صدا معمولاً در صفحه روی گیتار چوبی به نام Red Sedar استفاده می کنند که خیلی سریع به قله صدایی خود می رسد و دارای صدایی حجیم با حس گرمتری است.