دانلود تحقیق سدها

سدها انواع سد : سد های خاکی: سدهای خاکی مصالح شان را از همان منطقه احداث و یا نواحی نزدیک تأمین می کنند ، و اصولاً دارای هسته رسی می باشند .

رس بر اثر تماس با آب مانع نفوذ و انتقال آب و رطوبت می گردد و مانند نوعی عایق رطوبتی عمل می کند .

اگر عمده مصالح تشکیل دهنده سد خاکی یکسان باشند ، سد را همگن می گویند و در غیر اینصورت ناهمگن.

اگر کل سد خاکی از رس باشد سد خاکی همگن است ، اما اگر هسته مرکزی سد رس باشد و دور هسته مرکزی را با سنگهای دانه درشت پر کرده باشند ، سد غیر همگن محسوب می شود.

از نظر تحلیل و آنالیز این نوع سدها بسیار حساس می باشند و در عین حال از نظر اجرا و پیاده سازی ساده تر می باشند.اجرای این سد در رودخانه های عریض ساده تر است.

مصالح این سد اعم از ریز دانه و درشت دانه بایستی در دسترس باشد.

این سدها برای زمینهایی نامناسب از نظر مقاومت مناسب ترین نوع سد می باشند.

سد های سنگریز: این سدها خودبخود غیر همگن می باشند و حتماً باید یک بافت آب بند در مرکز آن قرار گرفته باشد.

شکل این سدها درست مانند سد ناهمگن خاکی با هسته رسی می باشد با این تفاوت که در مرکز سد به جای رس از سنگ ریزه نفوذ ناپذیر استفاده می شود و در دور تا دور سد سنگریزه های دشت تر ریخته می شود.

در برخی موارد رویه سد را به جای سنگریزه با بتن می پوشانند که در آنصورت دیگر نیازی به هسته آب بند نمی باشد.

اینگونه سدها اغلب از نوع بلند می باشند.

این نوع سد در برابر زلزله بسیار مقاوم هستند .

سنگهای ریخته شده برای سد بایستی خاصیتهایی از قبیل جذب کم آب ، سایش کم ، مقاومت فشاری بالا و در برابر سرد و گرم شدن مقاومت خوبی داشته باشند.

سدهای بتنی وزنی: این سدها عمدتاً کوتاه هستند و ارتفاع آنها بین 15 تا 20 متر می باشد ، این سدها به دلیل وزن زیادی که با بتن برای آن بوجود می آورند بر اثر فشار آب حرکت نمی کند و از جای خود تکان نمی خورد.

در این نوع سد سرریز شدن آب مشکلی ایجاد نمی کند .

این سدها در دره های عریض ساخته می شوند .

این نوع سد در برابر تغییر درجه حرارت نیز هیچگونه حساسیتی ندارد.

سد های بتنی قوسی : این سدها معمولاً در درهای باریک با شیب زیاد و از جنس سنگ اجرا می گردد و می تواند دو قوسی نیز باشند و در راستای عمود ی و افقی در ره دو حالت قوس داشته باشند.

حسن این سدها این است که اگر به هر علتی در بدنه آنها ترک ایجاد شود خود نیروی فشار اعمالی از جانب آب پشت سد باعث هم آمدن این ترکها ( ترکهای حرارتی) می شود.

سدهای بتنی پشت بند دار: سدهای پشت بند دار از نوع بلند هستند و با عث جلوگیری از خمشهای زیاد در بتن می شوند و برای تصور آن می توان اینگونه آنرا تشبیه کرد که دیواری بلند را که دارای پی در زمین است با تیرچه هایی در پشت آن نیز محکم نگه داشته شود تا فرو نریزد.

سد های لاستیکی: این سدهای اغلب بر روی رودخانه های فصلی زده می شود و این سدها از جنس لاستیک می باشند که در زمان مورد نیاز این سدها را از باد پر می کنند و این عمل باد کردن حجم سد را بالا می برد و سد مانع عبور آب می گردد.

از این وع سد که کوتاه نیز می باشد در شمال کشور خودمان نیز وجود دارد.

حال با انواع سدها بطور مختصر آشنا شدیم و بایستی کاربرد این سدها را نیز بدانیم و دلایل استفاده از آنها را نیز به دقت مد نظر بگیریم.

حال پس از آشنایی کوتاه و مختصر با این نوع سدها نحوه ارزیابی برای ساختن یک سد را مورد بررسی قرار می دهیم.

از نظر فنی برای ساختن یک سد می بایست مراحلی سپری شود تا ساختن یک سد آغاز گردد ، هر کدام از این مراحل را یک فاز می نامند به شرح ذیل: فاز صفر: آیا ساختن این سد از نظر اقتصادی و مورد کاربری توجیه دارد یا خیر؟

فاز یک: انواع سدهایی که با توجه به شرایط جغرافیایی و اقتصادی پیشنهاد می شود بطور ریز می بایست مورد بررسی قرار گیرد و میزان ذخیره آب و هزینه ریالی آن مورد بررسی قرار گیرد.

فاز دو : هندسه و تحلیل سد و ریختن نقشه اجرای سد.

فاز سه : اجرای سد.

اما در مورد گروههای فنی که برای ساختن یک سد مورد نیاز است به گروههای زیر می توان اشاره کرد: 1- گروه هیدرولیک.

2- گروه هیدرولوژی.

3- گروه زیست محیطی.

4- گروه آبهای زیر زمینی.

5- گروه نقشه برداری.

6- گروه شهر سازی.

7- گروه کشاورزی.

8- گروه زمین شناسی.

9- گروه مدیریت و هماهنگی.

گروههای فنی ذکر شده در کنار یکدیگر پس از تصمیم برای اجرای یک سد گرد می آیند تا یک پروژه به نتیجه برسد.

پس از انجام مقدمات مطالعاتی بر روی سد، نوع سد بر اساس منطقه جغرافیایی و مصالح در دسترس سد مورد ارزیابی قرار می گیرد.

یکی از نکاتی که جغرافیای منطقه برای ما در ساختن سد مشخص می کند نوع خاک و زمین منطقه و یا دره ای که در آن سد می خواهد اجرا شود ، می باشد ، زیرا نوع بدنه سد و خاک منطقه بسیار حساس است .

برای مثال در منطقه ای سنگی با تنگه ای باریک و تنگ ساختن سد خاکی اشتباه است زیرا تماس این دو ماده ( بدنه سد و سنگی بودن منطقه) مانند چسباندن دوماده که یکی صلب و دیگری غیر صلب است می باشد و بر اثر تکان ( زلزله) این دو در نقطه اتصال جدا می شوند که این خطر ناک است.

سد مأرب از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

پرش به: ناوبری, جستجو سد مأرب نام سدی تاریخی در کشور یمن است، و در شبه جزیره عربستان واقع شده است.

فهرست مندرجات ۱ سد مأرب و مملکت سبا ۲ بنیادگذار سد مأرب ۳ ویرانی سد مأرب ۴ آثار ۵ منابع سد مأرب و مملکت سبا مهم‌ترین ومعروف‌ترین دول و ممالک عربی دولت و مملکت «سبا» بود که در جنوب دولت معین و شمال دولت قتبان وشمال غربی حضرموت واقع بود، و بتدریج اسم وشهرت آن برسایر ممالک مجاور غلبه نمود.

آغاز تشکیل این دولت به گمان قوی از قرن هشتم یا آغاز قرن نهم قبل از میلاد مسیح است.

از این زمان تا انقراض دولت مستقل یمن در دست حبشی‌ها در ۵۲۵ مسیحی (میلادی) تاریخ سلطنت «سبأ» به چهار دوره تقسیم می‌شود که در واقع دو دوره اول آن دولت سبأ بمعنی خاص بوده و در دو دوره بعد اگر چه اسم دولت «عنوان سبأ» داشت اما بیشتر نفوذ وحکومت در دست اقوام دیگر یمنی بود.

حدس قوی می‌رود که این چهار دوره با چهار واقعه توام است یعنی انتهای اولی و آغاز دومی با انقراض کامل (یا از دست رفتن موقع مهم) دولت معین وابتدای سومی با از میان رفتن دولت قتبان وبالا گرفتن نفوذ ریدان و حِمیرها وابتدای چهارمی با استیلای اولی حبشه وانقراض دولت حضرموت مقارن است.

دوره اول حکومت کهنه که باسم «مکارب» یعنی (سبأ) نامیده می‌شود از ابتدای امر دولت سبأ تا حدود قرن ششم قبل از میلاد مسیح (یا اواسط قرن هشتم) فرمانروای مملکت سبأ بودند.

اسامی چند تن از این پادشاهان سبأ از کتیبه‌ها بدست آمده که روی همرفته پنج اسم می‌شود (یعنی اسامی مکرر می‌شود) و با احتمال قوی ۱۴ نفر از آنها یک سلسله را تشکیل می‌دهند که پشت بر پشت در مملکت سبأ حکمرانی کرده‌اند.

چند نفر از آنها اسم مشابه مانند: یثعمر یا یثمر دارند.

بنیادگذار سد مأرب مکارب «سبأ» نسب وی به: عبد شمس بن یشجب بن یعرب بن قحطان بن هود النبی می‌رسد.

وی بنای «سد مأرب» را در مسافت کمتر از دوساعت راه از طریق مغرب شهر مأرب شروع کرد.

ولی قبلا از اتمام سد، شاه «مکارب سبأ» فوت کرد و پسرش کار پدر را دنبال کردند و «سد مأرب» را به پایان رساندند.

بعد از اتمام سد مأرب منطقه مجاور سد را «ارض سبأ» نامگذاری کردند و شهر «مأرب» پایتخت مملکت خود قرار دادند.

در سیرئه السبئیون آمده‌است که یکی از این پادشاهان که نام وی «یثعمر بن مکارب» که ظاهراً در اواخر قرن هشتم قبل از میلاد مسیح حکومتی داشته، بنای «سد مأرب» را که پدرش «مکارب سبأ» آغاز کرده بود واندکی کار کرده بود پرداخته و به انجام رسانید و مورد استفاده وبهره برداری قرار گرفت.

پس از اتمام «سد مأرب» با دولت معین در جنگ شد و آن دولت را شکست داد و ۵۰۰۰۰ نفر از معین‌ها را کشت.

این حکمران نامدار ظاهراً همان یثعمر سبائی است کا سارگن پادشاه آشور در کتیبه خود در سال ۷۱۵ قبل از میلاد از باج و خراج گرفتن از او سخن می‌راند.

نوه از کریبل وتر (یا کریبائیل وتر) از مقتدرین حکمرانان سبأ بود که دولت سبأ را باللمره مغلوب نمود و با دولت قتبان و دولت اوسان نیز جنگها کرد واز این تاریخ حکمرانان لقب پادشاه برخود گرفت.

اسم کریبلو از ملوک سبأ هم که در کتیبه سناخریب پادشاه آشور از ۶۸۵ قبل از میلاد آمده‌است.

ظاهراً اشاره به همین حکمران است که بخورات و توابل و سنگهای قیمتی برای او فرستاده بود.

پایتخت مملکت سبأ درآن دوران شهر صرواح بوده که در مشرق صنعا واقع بوده وحالا خرابه‌های آن موجود است.

بعداً پایتخت سبأ به شهر مأرب که شهر عمده بود انتقال یافت.

مکارب «سبأ» نسب وی به: عبد شمس بن یشجب بن یعرب بن قحطان بن هود النبی می‌رسد.

ویرانی سد مأرب پایتخت سبأ در این دوره شهر مأرب بود که داستان سد آن معروف است.

این شهر آباد و پر ثروت در مشرق شهر صرواح وقریب ۱۲۰ کیلومتر در مشرق صنعاء اندکی مایل به شمال واقع بوده و هم اکنون در همان نقطه روستایی باسم «مأرب» وجود دارد که مقر امارت مأرب است، و دارای معادن نمک است.

سد مأرب که مایه اساسی عمران شهر مأرب وحوالی آن بود تاریخ مفصلی دارد.

این سد آغاز بنای آن از دوره مکارب سبأ بوده و بواسطه جمع وتدارک آب ناحیه کوه‌ها و دره‌های مأرب را که تقریباً یک فرسخ باشد فاصله داشت معمور و آباد ساخته بود.

ولی خرابی آن سد عظیم بتدریج باعث انحطاط آبادی وتنزل مقام مأرب گردید.

وعاقبت خرابی قطعی این سد بی نزیر به‌وسیله سیلی عظیم بنیان کنی شد، که مآخذ آن را همان «سیل اَلعَرِم» مذکور در قرآن کریم دانسته‌اند.

وسیل العرم یعنی (سیل قوی و طاقت ناپذیر) که به‌وسیله آن قسمت‌های زیادی از سد خراب شد.

وبا خراب شدن قطعی این سد عظیم که در سال ۴۵۲ میلادی رخ داد، مملکت سبأ مکانت اصلی تجارتی و آبادانی خود از دست داد.

آثار یمن کشوری است که از زمان‌های قدیم موقعیت خاصی داشته‌است.

یمن از قدیم ناحیه‌ای آباد و خرم و با نعمت بسیار و دارای جنگل‌ها در نقاط کوهستانی و در نقاط دیگر نخلستان‌ها و باغ‌های میوه گوناگون می‌باشد.

به این خاطر در آن دوران «یمن السعید» نیز نامیده می‌شده‌است.

سد مأرب در دهانه وادی (دره) ذَنهَ و درمیان دورشته کوه بلند واقع می‌باشد.

رشته اول: واقع درسمت شمال، تپه‌هایی بسیار سراشیب وبلند ارتفاع وپوشیده از گیاه وجنگل ومعادن بسیار است.

رشته دوم: کوه حَجَر نامیده می‌شود، کوهی بسیار بلند که سنگلاخ است، قسمت شمالی اش را جنگلها فرا گرفته‌اند.

قسمت جنوبی کوه مرتع وچمنزار است.

طول سد مأرب در حوالی ۸۰۰ ذراع (گز بلند)، و ارتفاع سد به حوالی ۳۰ ذراع می‌باشد.

اما عرض سد ۱۰ ذراع می‌باشد.

در ۹ کیلومتری خرابه‌های سد مأرب آثار برجسته کاخ بلقیس ملکه سبأ واقع می‌باشد.

بقایا آثار این کاخ بزرگ وزیبا نشان می‌دهد که «سبأ» مملکت بسیار بزرگ و عظیمی بوده‌است.

در اطراف خرابه‌ای این کاخ عظیم آثارهایی برجای مانده‌است که بسیار مشوق و دیدنی است.

از طرف غرب کاخ بلقیس مایل به سمت جنوب روی تپه‌ای آثار قلعه‌ای به چشم می‌خورد که آن را قلعه سبأ می‌نامند، چنانکه ساکنان این منطقه به ما اطلاع دادند.

همچنین در نزدیکی‌های کاخ بلقیس ملکه سبأ واز طرف جنوب و مشرق آثارها وخرابه‌ها وزیر زمین‌ها وستون‌های بزرگی که از سنگ تراشیده شده‌است برجای مانده‌است.

همچنین از آثارهایی که در نزدیکی کاخ بلقیس مشاهده کردم آثار و خرابه‌های یک معبد بزرگ بود که در یک کیلومتری کاخ بلقیس به چشم می‌خورد.

مصاحبه رادیو فردا با دکتر پرویز ورجاوند محقق و باستانشناس برجسته ایرانی درباره سد آبگیری سد سیوند از: حسین قویمی در صورت آب گیری سد سیوند، آثار باستانی ایران در خطر نابودی قرار می گیرند.

سد سیوند؛ «برگ سیاه دیگری در پرونده تجاوز به میراث فرهنگی ایران» اعلام آب گیری سد سیوند در دشت پاسارگاد از سوی وزیر نیروی جمهوری اسلامی ایران، موجب اعتراض برخی از باستان شناسان داخلی و خارجی شده است.

دکتر پرویز ورجاوند، باستان شناس و محقق ایرانی عقیده دارد که برای انجام کارهای دقیق کارشناسی حداقل به یک سال وقت نیاز است و در این باره باید از کارشناسان آگاه و با تجربه استفاده کرد.

وی همچنین در مصاحبه ای با رادیو فردا آب گیری سد سیوند را «برگ سیاه دیگری در پرونده تجاوز به میراث فرهنگی ایران» توصیف می کند.

این باستان شناس باسابقه در مصاحبه با رادیو فردا می گوید: «اگر آب گیری سد سیوند را آغاز کنند، دریاچه ای که در حدود ۳۰۰ کیلومتر طول آن خواهد بود به وجود خواهد آمد.

در آن صورت تمام آثاری که از هزاره پنجم قبل از میلاد تا دوران اسلامی باقیمانده از بین خواهد رفت.

در این منطقه در یک مسیر حدود ۱۴ کیلومتری می توانید آثار و حرکت جوامع مختلفی را ببینید که در در طول ۷ هزار سال در این سرزمین زندگی می کردند.» به گفته کمیته بین المللی نجات پاسارگاد، «راه شاهی» از نخستین مکانهایی است که در تنگه بلاغی به زیر آب خواهد رفت.

از سه سال پیش که اجرای پروژه ساخت سد سیوند آغاز شد، توضیحاتی از این دست بارها از سوی محققان مختلف منتشر شده است.

حتی کمیته ای نیز با نام «کمیته نجات دشت پاسارگاد»، تنها برای جلوگیری از اجرای این پروژه در مدت یک سال اخیر، فعالیت های گسترده ای را سامان اد.

حال سوال این است که چرا به رغم هشدارهای فراوان و تلاش گسترده محققان ایرانی برای جلوگیری از نابودی آثار باستانی این منطقه، دولت ایران کماکان بر اجرای این پروژه پافشاری می کند؟

آقای ورجاوند در این باره معتقد است که با به قدرت رسیدن محمود احمدی نژاد، بسیاری از کارشناسان باسابقه در سازمان میراث فرهنگی بازنشسته شده اند و جای خود را به کسانی داده اند که «هیچ اطلاعی از مفهوم میراث باستانی کشور» ندارند.

پرویز ورجاوند می گوید: «ظاهرا در سمیناری با حضور این افراد تصمیم گرفته شده که می توان سد را آبگیری کرد.

اگر آقایان خرد لازم را به خرج می دادند وبا اختلاف حداقل یکسال سمیناری برگزار می کردند که افراد صاحب نظر در آنجا اظهار نظر می کردند، شاید می توانستند اظهار نظر معقولی بکنند.» کاوشهای نمیه کاره و رها شده در تنگه بلاغی (عکس از کمیته نجات پاسارگاد) برگزاری سمینار مورد اشاره دکتر ورجاوند نیز، با اعتراض جمع بزرگی از کارشناسان میراث فرهنگی همراه بود؛ اعترض هایی که هیچ کدام به نتیجه نرسید.

همزمان کمیته بین المللی «نجات پاسارگاد» نیز با صدور بیانیه ای با ضمن اعتراض با آبگیری سد سیوند، از جوانان ایرانی مقیم بریتانیا خواسته است که برای بیان اعتراض خود، در تجمعی در مقابل موزه بریتانیا در لندن جمع شوند.

در این بیانیه، تلاش دولت جمهوری اسلامی ایران برای به زیر آب بردن تنگه بلاغی، «آغاز دور تازه مبارزه ای» خوانده شده که با به نوشته این بیانیه «فرهنگ ستیزی ها و ویرانگری بشری» در جریان است.

در بیانیه کمیته «نجات پاسارگاد» آمده است: «این کمیته همچنان اعلام می کند که مسئولیت هر خطری که متوجه هر تکه از آثار ملی و بشری ایران زمین شود، به طور مستقیم به دولت و کل حاکمیت کنونی ایران برمی گردد.

بی شک همه کسانی که در این فاجعه عظیم ملی و بشری شرکت کنند، نه تنها زمانی باید از نظر حقوقی جوابگوی اعمالشان باشند بلکه نام آن ها نیز برای همیشه در کنار ننگین ترین نام های تاریخ ایران در حافظه ملت ما ثبت خواهد شد .» به گفته وزیر نیروی دولت جمهوری اسلامی ایران، آبگیری سد سیوند، همزمان با آغاز جشن های ده روز سالگرد پیروزی انقلاب ایران، از روز دوازدهم بهمن ماه آغاز خواهد شد.

سد مخزنی و نیروگاه آبی کرخه منابع الصنعانی، محمد بن یحیی بن عبدالله بن احمد، الیمانی.

، (اَلأنَباءَ عَن دُولهَ بَلقِیسَ وَ سَبأَ) ، منشورات دار الیمنیه للنشر والتوزیع، صنعاء، چاپ وانتشار سال ۱۹۸۴ میلادی به (عربی).

http://fa.wikipedia.org http://www.sivand.com http://www.karkheh.com http://www.savepasargad.com فهرست مندرجات ۱ سد مأرب و مملکت سبا ۲ بنیادگذار سد مأرب ۳ ویرانی سد مأرب ۴ آثار ۵ منابع