دانلود مقاله شهرک های صنعتی

پیشگفتار شهرک های صنعتی در کشور ما از قدمت دیرینه ای برخوردار نمی باشند .

اجتماع سازمان یافته واحدهای صنعتی متناسب با استعداد مناطق محل استقرار موجبات هم افزائی و بهره وری مطلوب از منابع را فراهم می سازد و علاوه بر ایجاد اشتغال مولد به رشد تولید داخلی و ارتقاء سطح فناوری می انجامد .

در نظام استمرار جمعی واحدهای صنعتی ، تولید کنندگان کوچک و متوسط با دستیابی به پتانسیل هم مکانی سهم مناسبی ا ز بازار تقاضا را به خود اختصاص می دهند و همین عامل اسباب رونق مستمر و افزایش کمی آنان را به دنبال می آورد .

آموزشهای تخصصی در مجموعه های متمرکز به آسانی می تواند جامعه عمل بپوشد و نقش مهم خود را در ارتقاء کیفی محصولات و کاهش قیمت تمام شده آنان با بکارگیری فناوریهای نو و مدرن بخوبی ایفا نماید .

کاهش هزینه های عمومی ناشی از استفاده از منابع آب متمرکز و شبکه های برق و گاز و تلفن و فاضلاب و تصفیه خانه اختصاصی ارائه خدمات پیمانکاری جزء از سوی واحدهای بزرگ به تولید کنندگان کوچک مجموعاً موجبات تمایل مسئولان و مدیران صنعتی برای استقرار سازمان یافته واحدهای تولیدی را فراهم می سازد و از همه مهمتر جلوگیری از تداخل غیر ضرور و بافت های مسکونی و تجاری شهری با بافت صنعتی اسباب رویکرد به اجتماع سامان یافته کارخانجات و صنایع را به دنبال داشته است .

در اواخر سال 1362 قانون راجع به تأسیس شرکت شهرکهای صنعتی به تصویب مجلس رسید و از سال 1363 فعالیت این شرکت آغاز شد و بتدریج در استانهای مختلف کشور شرکتهای تابع ایجاد شدند .

سوابق موجود نشانگر آن است که در سالهای اولیه تأسیس ، طراحی برخی از شهرکهای صنعتی توسط مشاورین شهر ساز انجام شده لیکن بتدریج بدلیل ماهیت درآمد هزینه بودن شرکتهای شهرکهای صنعتی موجباتی فراهم گشته است که کار طراحی شهرکهای صنعتی و قبل از آن مطالعات امکان پذیری احداث راساً توسط شرکت شهرکهای صنعتی انجام شود .

شکل گیری چنین نظام مندی در درون سازمان شهرکهای صنعتی برخاسته از تجارب مثبت و منفی طراحی های انجام شده در برخی از شهرکهای صنعتی توسط مشاورین بخش خصوصی است .

فرآیند طراحی و احداث یک شهرک صنعتی تفاوتهای اساسی با طراحی و احداث یک شهرک مسکونی دارد که تنها به شیوه معماری آنها محدود نمی شود .

بلکه در مبانی اقتصادی شکل گیری آنان این تفاوت آشکار وجود دارد .

مسکن نیاز اساسی مردم است و اجتماعی زندگی کردن از خصائل ذاتی انسانها ، پس بناچار در جائیکه امکان زندگی جمعی فراهم می شود ، مراکز سکونتی اعم از روستاها و شهرها شکل می گیرند و علم شهرسازی و معماری شهری بعنوان یک ضرورت خود را نمایان می سازد در حالیکه ساخت و ساز مجموعه های صنعتی زمانی جامعه عمل می پوشد که قبل از آن شرایط اقتصادی ، فضای مناسبی برای تمایل به سرمایه گذاری صنعتی به عوامل متعددی از قبیل وجود افراد کارآفرین و خلاق و دارای روحیه ریسک پذیری بالا ، وجود سرمایه امکان دسترسی به دانش فنی و نیروهای متخصص ، وجود بازار تقاضا و دهها عامل دیگر وابسته است و همین باعث می شود که فرآیند احداث کارخانجات چه به صورت انفرادی و چه بصورت جمعی فرآیندی زمان بر باشد .

در عین حال از آنجا که استقرار جمعی واحدهای تولیدی محاسن زیادی از جمله جلوگیری از هدررفتن اراضی زراعی ، حفظ محیط زیست ، کاهش زمان ساخت و ساز صنعتی و حضور هر چه سریعتر در بازار رقابتی کالاها را بدنبال دارد دولتها پیشگام ایجاد شهرکها و مجموعه های صنعتی می شوند تا پشتیبانی لازم از توسعه صنعتی را بعمل آورند اینجاست که برنامه ریزی فاز بندی عملیاتی برای ایجاد یک شهرک صنعتی ضرورت می یابد تا برنامه های استقرار صنعتی و توسعه شهرک را به درستی میسر نماید .

از دیگر تفاوتهای یک شهرک صنعتی با شهر مسکونی زمان حضور مردم رد آنها و چگونگی رفت و آمد و جابجائی در داخل شهرک صنعتی است در شهرک صنعتی با تعاریفی که در کشور ما وجود دارد هیچ امکان سکونتی برای مردم را پیش بینی نمی کند و آمد و شد کارکنان نیز معمولاً با وسائط نقلیه در ساعات اولیه صبح و بعدازظهر انجام می شود .

بعبارت دیگر در شهرک صنعتی به مقوله عابران پیاده کمتر برخورد می کنیم .

اوج ترافیک در این شهرکها ساعات شروع بکار واحدهای تولیدی و زمان تغییر شیفت ها است و در غیر از این ساعات رفت و آمدهای مختصر مربوط به جابجایی مواد اولیه و کالای ساخته شده کارخانجات می باشد که متناسب با میزان استقرار واحدهای تولیدی و رونق آنها در نوسان می باشد .

بر این اساس مواردی از قبیل عرض معابر اعم از پیاده روها و خیابانها می تواند متفاوت از طراحی های شهری باشد و با نگرشی اصولی و دیدگاهی مبتنی بر اقتصاد مهندسی صورت پذیرد .

حتی طراحی و تأمین تأسیسات زیر بنائی در یک شهرک صنعتی با آنچه در مراکز سکونتی صورت می پذیرد می تواند متفاوت باشد محل عبور شبکه های آب و برق و گاز و تلفن و شیوه دادن انشعاب به واحدها و ضرورت رعایت حریم آنان و همچنین حجم بالای مصارف ، طراحان را به الزام رعایت ویژگی های خاص مجموعه های صنعتی اعم از شهرک و یا شهر صنعتی وامی دارد .

پس از انجام مراحل امکان سنجی و مطالعات مکان یابی و تصویب مراجع ذیصلاح ، طراحی استقرار شهرک صنعتی در زمین مورد نظر به شرح ذیل انجام می پذیرد .

مراحل طراحی شهرکهای صنعتی : تهیه نقشه توپوگرافی مطالعات و طراحی فاز یک مطالعات و طراحی فاز دو 1- تهیه نقشه توپوگرافی نقشه برداری و تهیه نقشه های توپوگرافی در انجام پروژه های مطالعاتی شهرکهای صنعتی نقش زیربنایی دارد که پایه و اساس مراحل متعدد مطالعاتی طراحی و اجرایی هر شهر ک می باشد .

با توجه به مساحت زمین شهرک صنعتی و عوارض طبیعی و مصنوعی موجود در آن و چگونگی ابعاد عوارض ، مقیاس تهیه نقشه توپوگرافی متغیر بوده و چون در مراحل بعدی محاسبات و برآوردهای مختلف برروی نقشه انجام می گیرد هر چه مقیاس نقشه بزرگ تر باشد دقت محاسبات و برآوردها دقیق تر خواهد بود .

با توجه به مطالب فوق الذکر مقیاس نقشه توپوگرافی شهرکهای صنعتی و خواهد بود که در مناطق کوهستانی و تپه ماهور منحنی میزان با فواصل 1 متری و در مناطق دشت و با شیب کم منحنی میزان با فواصل 5/0 متری باید ترسیم گردد علاوه بر اینها باید موارد ذیل در عملیات نقشه برداری رعایت و اعمال گردد .

استقرار ایستگاههای نقشه برداری و بستن پلیگون و اتصال پلیگون از نظر مسطحاتی و ارتفاعی به سیستم مختصات کشوری و نحوه برداشت نقاط ارتفاعی و کلیه عوارض طبیعی و مصنوعی و بطور خلاصه کلیه عملیات نقشه برداری زمینی و ترسیم نقشه جات باید طبق آئین نامه های نقشه برداری و دستورالعمل های فنی سازمان مدیریت و برنامه ریزی و سازمان نقشه برداری کشور باشد .

میخکوبی و تثبیت مرز زمین باربرهای بتنی و برداشت دقیق و تعیین مختصات نقاط مزبور به منظور جلوگیری از بروز مسائل و مشکلات بعدی با مالکین اراضی مجاور و استفاده بهینه از مساحت زمین بسیار مهم است .

در نقشه برداری زمین مورد نظر در صورت وجود جاده ، رودخانه ، خطوط انتقال نیرو ، منبع آب و سایر عوارض پیرامون زمین که در طراحی و اجرا تأثیرگذار می باشد و نیز شیب بندی شهرک جهت دفع آبهای سطحی و هدایت فاضلاب لازم است به عرض مناسبی خارج از محیط شهرک نیز نقشه برداری توپوگرافی انجام شود .

2- مطالعات و طراحی فاز یک : در طراحی شهرک صنعتی ، آشنایی با ساختارهای اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی منطقه اجرای طرح لازم می باشد ، لذا به منظور کسب اطلاعات فوق مراحل مطالعاتی و طراحی فاز یک شهرک صنعتی بشرح ذیل می باشد .

2-1-1 قسمت اول ( مطالعات مقدماتی ) : 2-1-1-1- شناخت عوامل تأثیرگذار بر شهرک به منظور شناخت کامل عواملی که در طراحی شهرک صنعتی تأثیرگذار و از اهمیت خاصی برخوردار می باشد می بایست در این مرحله مطالعه و بررسی کامل انجام پذیرد ، این بررسیها عبارتند از : الف بررسی وضعیت تأسیسات زیر بنایی در منطقه مورد مطالعه ب مطالعات هواشناسی و بررسیهای اقلیمی : موقعیت جغرافیائی محل طرح و ایستگاه هواشناسی مشخصات اقلیمی محل طرح : دما بارندگی روزهای یخبندان رطوبت نسبی وضعیت وزش باد ساعات آفتابی تابش آفتاب ج بررسی و برآورد هزینه های انتقال تأسیسات زیربنائی د بررسی های زمین شناسی : زمین شناسی و زمین مساحت منطقه زمین شناسی محل طرح زلزله خیزی منطقه ه بررسی هیدورلوژی منطقه مورد مطالعه و مطالعات ارزیابی زیست محیطی ( در شهرکهای بیش از 100 هکتار ) ز کسب اطلاع از طرحهای آینده مربوط به گسترش شبکه های برق ، آب ، راه ، راه آهن ، گاز ، مخابرات و ...

زـ کسب اطلاع از طرحهای آینده مربوط به گسترش شبکه های برق ، آب ، راه ، راه آهن ، گاز ، مخابرات و ...

2-1-1-2- مطالعه و شناخت جهت گیری صنعتی در منطقه : در جهت تعیین وضعیت استقرار صنایع در شهرک صنعتی مطالعاتی تحت عنوان برنامه ریزی صنعتی انجام می گیرد که بر اساس این مطالعات وضعیت فیزیکی و اقتصادی صنایع در منطقه از نظر آمار مورد توجه قرار گرفته و بر اساس یافته های آماری مذکور و عوامل تأثیرگذار دیگر این مطالعات جمع بندی و سهم و متراژ هریک از صنایع مختلف در طرح پیش بینی می گردد .

اهم این مطالعات بقرار ذیل است : الف ـ مطالعه وضعیت موجود صنایع در منطقه ب ـ مطالعه سیاست های توسعه صنعتی در منطقه ج ـ جمع بندی 2-1-1-3- مطالعه و بررسی برنامه ریزی صنعتی در شهرک جهت تعیین و ترکیب انواع صنایعی که در شهرک صنعتی استقرار خواهند یافت ، مرحله برنامه ریزی قبل از طراحی ضروری می باشد .

برنامه ریزی صنعتی برای یک شهرک صنعتی مستلزم داشتن اطلاعات کافی از وضعیت موجود صنایع در منطقه ، استراتژی توسعه صنعتی منطقه و برنامه ریز کلی کشور می باشد .

در صورت فقدان چنین مطالعاتی طراحی و برنامه ریزی شهرک صنعتی به لحاظ ترکیب صنایع و پیش بینی واگذاری زمین در دوره تکمیل شهرک مشکل خواهد بود .

2-1-1-4- شناخت پتانسیل های منطقه احداث شهرک : به منظور شناخت پتانسیل های موجود منطقه ، مطالعه خصوصیات جغرافیائی و خصوصیات جمعیت و پتانسیل های اقتصادی انجام می گیرد که مهمترین این مطالعات بقرار ذیل می باشند : الف‌ـ خصوصیات جغرافیائی منطقه ( وضع طبیعی ، بررسی پوشش گیاهی منطقه ، بررسی آبهای سطحی ،...) ب‌ـ خصوصیات جمعیت (بررسی جمعیت در سطح منطقه ، میزان جمعیت در سنوات مختلف بر حسب مرد و زن ، جمعیت فعال و غیرفعال ، حوزه نفوذی و کشش و...

) ج ـ پتانسیل های اقتصادی ( صنعت و معدن ، کشاورزی و دامداری و...) 2-1-1-5-شناخت خصوصیات زمین : به منظور آشنائی به خصوصیات زمین انتخاب شده جهت احداث شهرک صنعتی بررسی ها و مطالعات ذیل انجام می گیرد : الف ـ موقعیت استقرار شهرک در منطقه ب ـ بررسی عوارض اطراف زمین و منطقه ای ج ـ بررسی عوارض طبیعی و مصنوعی موجود در زمین دـ ابعاد و مشخصات فیزیکی زمین هـ شناخت امکانات و جهات توسعه شهرک وـ مطالعه مکانیک خاک اراضی شهرک 2-1-1-6- شناخت ضوابط طراحی شهرک الف ـ ضوابط طراحی شبکه معابر : بر اساس مصوبه مورخ 7/9/1373 شواریعالی شهرسازی و معماری ایران کلیه تهیه کنندگان طرحهای جامع، تفصیلی ، آماده سازی ، و طرحهای انواع شهرکها مانند مسکونی ،صنعتی ، تفریحی مکلفند در تهیه طرحهای مزبور و تغییرات آنها موارد مربوط در آئین نامه طراحی راههای شهری که شامل 12 بخش می باشد رعایت نمایند ، لذا با توجه به مصوبه فوق رعایت ضوابط آئین نامه مذکور جهت طراحی شبکه معابر شهرکهای صنعتی الزامی و طراح میبایست با در نظر گرفتن شرایط حاکم بر شهرکهای صنعتی نسبت به طراحی شبکه معابر اقدام نماید .

ب ـ ضوابط توزیع زمین : کلیه اجزایی که در شهرک صنعتی وجود دارند ، عناصر طرح هستند .

این اجزا عبارتند از : زون های صنعتی ساختمانهای خدماتی و تأسیسات زیربنایی و تجهیزات شهری فضای سبز شبکه معابر برای تمام این اجزاء به میزان کافی زمین مورد نیاز است .

زمین عمدتاً به دو نوع تقسیم می شود : - کاربری صنعتی 70-60 درصد کل زمین - کاربری خدماتی (تأسیسات و تجهیزات شهری ) 13-10 درصد کل زمین - کاربری شبکه معابر(بدون احتساب فضای سبز حاشیه خیابانها) 15-10 درصد کل زمین - کاربری فضای سبز (با احتساب فضای سبز حاشیه خیابانها ) 12-10 درصد کل زمین ج ـ ضوابط تعیین کاربری زمین : کاربری زمین به معنای استفاده از زمین یا استفاده از قطعات مشخص و معین است .

بطور کلی اراضی شهرکهای صنعتی به کاربریهای صنعتی ، خدماتی و تأسیسات شهری و شبکه معابر و فضای سبز اختصاص می یابد .

در جدول ذیل با توجه به کاربریهای فوق ضوابط نحوه استفاده از زمین مشخص شده است که در آن موارد استفاده از زمین بصورت مجاز و مشروط ( که نیاز به کسب مجوزهای خاص از مراجعین معین دارد ) و ممنوع تعیین گردیده است .

دـ ضوابط تفکیک زمین : الگوی قطعه بندی یا به عبارتی برنامه ای که برای راهنمایی امر تفکیک یا تجمیع اراضی توسط طراح تهیه می گردد از اهمیت زیادی برخوردار است زیرا هر چه الگوی طراحی شده انعطاف پذیرتر و قابلیت تطبیق با نیازهای واقعی را بیشتر دارا باشد ، قطعاً کار در مرحله واگذاری قطعات به متقاضیان ساده تر انجام خواهد شد و تغییرات کمتری در قطعه بندی اولیه بوجود خواهد آمد .

طرح علاوه بر رعایت مساحت مورد نیاز صنایع می بایست تناسب لازم را بین طول و عرض قطعات بر قرار نماید زیرا عرض بسیار کم و طول زیاد از کارایی زمین خواهد کاست و یا اینکه قراردادن طول قطعه در مجاورت خیابان باعث ازدیاد سطح خیابان و در تنیجه افزایش هزینه های آماده سازی خواهد شد .

بطور کلی عواملی که در انتخاب ابعاد قطعات می بایست مدنظر قرار گیرد عبارتند از : ابعاد سوله خطوط تولید صنایع جهت قرارگیری سوله در زمین تأمین سطوح مناسب برای فضاهای باز و ساخته شده با توجه به موارد فوق می توان ابعاد و مساحت قطعات را در سرگروه کوچک ، متوسط و بزرگ تعیین نمود .

لازم به ذکر است ایجاد هر نوع دسترسی به قطعات از خیابانهای درجه 1 (اصلی) و درجه 2 ( جمع کننده و پخش کننده) مجاز نمی باشد .

هـ ضوابط استقرار و همجواری صنایع مهمترین عواملی که در استقرار صنایع مختلف در شهرکهای صنعتی دارای نقش کننده بوده و در نهایت با توجه به برنامه ریزی صنعتی عملکرد مجموعه را در بهترین وضعیت ممکن می سازد عبارتند از : صنایعی که دارای آلودگی هوا می باشند نظیر گرد و غبار ، دود ناشی از تولید و بو می بایست در منتهی الیه جهت باد غالب استقرار یابند .

صنایع دارای مزاحمت های صوتی می بایست دور از ساختمانهای جنبی و در مناطقی قرار گیرند که سروصدای آنها مزاحم صنایع دیگر نباشد .

ساختمانهای جنبی و مکمل مانند ساختمان اداری ، رستوران ، مهمانسرا ، بهداری ، آتش نشانی و غیره ...

که علاوه بر استفاده شاغلین در شهرک صنعتی مورد استفاده سایر مراجعین به شهرک قرار می گیرند باید در مکانی واقع باشند که دسترسی به آنها از خارج و داخل شهرک صنعتی با سهولت انجام گیرد ( در مجاورت شبکه اصلی ارتباطی قرار گیرند ) صنایع فاقد آلودگی حتی الامکان در مجاورت ساختمانهای جنبی و مکمل قرار گیرند .

صنایع با حجم فاضلاب زیاد حتی الامکان نزدیک به تأسیسات تصفیه خانه فاضلاب باشند .

ضوابط همجواری و مکانیابی هفت وزن صنعتی با توجه به حجم فاضلاب و آلودگی هوا و...

در جدول ذیل آورده شده است .

با توجه به گستردگی و تنوع واحدهای صنعتی هر وزن صنعتی در هنگام واگذاری قطعات می بایستی دقت لازم بعمل آید که همجواری این واحدها برای واحدهای دیگر مزاحمتی بوجود نیاورد .

همجواری و مکانیابی صنایع ( با توجه به نوع آلودگی) پس از تعیین زون بندی صنایع ، طراح می بایست تائیدیه اداره کل حفاظت محیط زیست استان راکسب نماید.

2-1-2- قسمت دوم (تهیه طرح مقدماتی): 2-1-2-1- خلاصه نتایج مرحله اول ـ قسمت اول دراین مرحله خلاصه نتایج بدست آمده از مطالعات ، بررسیهاوتحلیل های انجام شده درمرحله اول ـ قسمت اول جمع بندی شده،آن دسته ازنتایجی که درطراحی هرک صنعتی تاثیرگذارندبیان می گردد.

لازم به ذکراست که این جمع بندی تنهاعواملی راکه دارای تاثیرمشخص ومستقیم درطرح شهرک می باشددربرمی گیرد.

الف ـ خلاصه نتایج برنامه ریزی صنعتی.

دراین مرحله ازمطالعات خلاصه نتایج برنامه ریزی صنعتی وتعیین مقیاس واحدهای صنعتی درهررشته شامل : تخمین نوع صنایع.

تخمین حجم ووزن تقریبی مواداولیه واحدهای تولیدی.

تخمین حجم تقریبی محصولات صنعتی.

تخمین میزان آب وبرق وسوخت موردنیاز.

تخمین میزان فاضلاب.

تخمین میزان ضایعات وزباله.

تخمین تعدادنفرات وپرسنل.

انجام وبراساس مطالعات فوق نتایج زیرحاصل خواهدشد.

تعیین خدمات موردنیاز.

تعیین حجم ترافیک.

ب ـ خلاصه نتایج پتانسیل های منطقه‌: مطالعات انجام شده درمرحله اول ـ قسمت اول درخصوص موقعیت ودسترسی به زمین عوارض داخلی وخارجی آن واقلیم منطقه جمع بندی شده وعوامل موثربرطراحی فیزیکی شهرک صنعتی تعیین می گردد.

ج ـ استفاده ازنتایج مطالعات ارزیابی زیست محیطی درشهرکهای بیش از 100هکتار وبررسی واثرات آن درطراحی شهرک.

د‌ ـ جمع بندی مطالعات زهکشی اراضی (درصورت لزوم).

2-1-2-2- مطالعات طراحی وسیویل : الف ـ مطالعات طراحی مطالعات این قسمت براساس مدارک وگزارش مصوب مرحله اول ـ قسمت اول به شرح زیرانجام خواهدشد: مطالعه جامع تری ازنیازهای فعلی وتوسعه آینده پروژه باپیش بینی های لازم درطراحی باتوجه به اثرات هزینه بری آنها،درصورت امکان توسعه درمطالعات قسمت اول مدنظرقرارگیرد.

مطالعه وارزیابی تاثیرمشخصات اقلیمی برطراحی .

مطالعه وبررسی عوامل موثردرجانمایی واستقرارصنایع.

تعیین خدمات موردنیازشهرک ونحوه جانمایی ان.

بررسی وتعیین الگوی قطعه بندی.

مطالعه وبررسی محل استقرارتاسیسات زیربنایی وتعیین محل تصفیه خانه فاضلاب درشهرک .

مطالعه وبررسی عوامل موثردرفضای سبزوتوزیع فضای سبزدرشهرک.

مطالعه وبررسی تامین وانتقال آب ،برق ، جاده دسترسی ، مخابرات وانتقال پساب تصفیه خانه فاضلاب.

...

ب ـ مطالعات سیویل مطالعات این قسمت براساس مدارک وگزارش مصوب مرحله اول ـ قسمت اول به شرح زیرانجام خواهدشد.

مطالعات مربوط به توپوگرافی زمین برروی نقشه توپوگرافی شهرک که به مقیاس تهیه شده است.بررسیهایی به شرح ذیل انجام خواهدشد.

جهت شیب زمین ودرصدآن.

بررسی عوارض طبیعی،نظیردکل های برق ،قنوات ، نهرهاو...

جهت مطلوب از نظرشیب ودفع آبهای سطحی.

تعیین سلسله مراتب شبکه معابراز نظروظیفه واهمیت .

خیابان اصلی (درجه یک) این خیابان برقراری ارتباط ازورودی شهرک تاخیابان درجه 2 ( خیابان جمع وبخش کننده)راعهده دارمی باشد.دریک چنین خیابانی به دلیل آنکه به شبکه بین شهری متصل می گردد،دارای سرعت طرحی نسبتا بالا بوده ومی بایست تا حدممکن از ایجادوتقاطع درآن احتراز گردد.

این خیابان بعنوان شریان اصلی شهرک صنعتی بوده وعرض آن می بایست متناسب باسرعت، حجم ترافیک و...تعیین گردد.

ازطریق این خیابان امکان دسترسی مستقیم به قطعات صنعتی مجاز نمی باشد.

خیابان جمع وپخش کننده ( درجه دوم): این خیابان برقراری ارتباط بین خیابان اصلی (درجه یک )وخیابانهای دسترسی (محلی)رابرقرارمی سازد،این خیابانها ترافیک چندخیابان دسترسی راجمع آوری نموده وبه خیابان اصلی (درجه یک )منتقل می نماید.

دراین خیابان نوع تقاطع ها همسطح بوده ومی بایست ازایجادچهاراه درخیابان اصلی وجمع وپخش کننده اجتناب کرد،مناسبترین حالت برای تقاطع های داخلی شهرک تقاطع همسطح از نوع سه راه است.

نمونه نیمرخ عرضی این نوع خیابان درشکل زیرآمده است.

خیابان دسترسی یامحلی ( درجه سه): این خیابان برقراری ارتباط بین واحدهای صنعتی وهمچنین امکان دسترسی به مناطق صنعتی ،تجاری یادیگر اراضی مجاوررافراهم ساخته وبه خیابان جمع وپخش کننده ویاخیابان اصلی متصل می نماید.

امکان دسترسی به قطعات صنعتی دراین نوع خیابان به طورمستقیم وجوددارد.خیابانهای دسترسی یامحلی نبایددراختیارترافیک عبوری قرارگیرند.

خیابان کمربندی(درجه چهار) این خیابان برقراری ارتباط بین خیابانهای دسترسی رافراهم نموده وبه منظور استفاده اضطراری از مسیرارتباطی کم رفت وآمددرمحدوده شهرک وبدون دسترسی به قطعات تفکیکی وباعرض کم درنظرگرفته می شود.

عوامل موثردرطراحی شبکه معابر: درمطالعه وطراحی شبکه معابرشهرکهای صنعتی عوامل وضوابط خاصی موثرمی باشدکه درذیل به ان اشاره خواهدشد.

نوع وسیله نقلیه .

باتوجه به صنعتی بودن شهرک ونیاز به جابجایی مواداولیه ودستگاهها وتجهیزات سنگین که درآنهامورداستفاده قرارمی گیرد،قسمت اعظم وسائط نقلیه که سرویس دهی به شهرک صنعتی رادارنداز نوع وسائط نقلیه سنگین (تریلروکامیون)ونیمه سنگین(کامیونت ووانت)می باشند.وازطرفی باتوجه به صنعتی بودن شهرک اکثرکارخانجات دارای پرسنلی قابل ملاحظه می باشندکه درکارخانجات بزرگ کارسرویس دهی توسط اتوبوس ویامینی بوس انجام می پذیردوکارگران شاغل درکارگاههای کوچک نیز ازوسائط نقلیه عمومی شامل اتوبوس ومینی بوس استفاده می نمایند.ضمناًتعدادی از شاغلین ممکن است به علت نزدیک بودن محل سکونت از موتورسیکلت ویادوچرخه استفاده نمایند.

باتوجه به مطلب فوق می توان انواع وسائط نقلیه رابصورت جدول زیرپیش بینی نمود.

بنابراین باتوجه به وسائط نقلیه ای که درشهرک مورداستفاده قرارمی گیردجهت طراحی وسائط نقلیه سنگین ونیمه سنگین(تریلردومحوره)انتخاب می گردد.درنتیجه مشخصات مربوط به قوسهای تقاطع هاباتوجه به این وسیله نقلیه انتخاب خواهدگردید.

سرعت طرح(سرعت وسائط نقلیه ): میزان ترافیک ومشخصات وطرح هندسی شبکه معابربستگی مستقیم به وسائط نقلیه مورداستفاده درشبکه رادارد.درحقیقت سرعت طرح نیز بوسیله این عامل تعیین می گردد ، با توجه به نوع وسیله نقلیه طرح که W.B.50 خواهد بود و نوع تقاطع ها بصورت سه راه منظور گردد .

سرعت طرح مطابق جدول ذیل انتخاب و مبنای محاسبه و طراحی قرار می گیرد .

لازم به تذکر است که در گردش به چپ ها با توجه به اینکه باید ایست کامل صورت گیرد عملاً سرعت از مقادیر یاد شده در جدول کمتر خواهد بود .

ایمنی طرح : در طراحی شبکه معابر یکی از فاکتورهای مهم که باید در نظر گرفت ایمنی می باشد ، خصوصاً در ارتباط با وسیله نقلیه غالب در شهرکهای صنعتی که تریلر می باشد باید نکات زیر را در نظر گرفت : استفاده از جداول مناسب وسائط نقلیه سنگین انتخاب شیب طولی و عرضی مناسب برای خیابانها حجم ترافیک : یکی از عوامل مهم و تأثیرگذار در طراحی شبکه معابر میزان حجم ترافیکی می باشد ، که این میزان تأثیر مستقیم در طراحی عرض شبکه معابر دارد .

معیار عمومی سنجش حجم ترافیک بر اساس طراحی حجم ساعتی یا متوسط ترافیک روزانه صورت می گیرد .

حجم ترافیک در زمانهای مختلف ، نظیر ساعات مختلف روز یا روزهای مختلف هفته ، یا ماههای مختلف سال متغیر می باشد .

بنابراین اندازه گیری حجم ترافیک در فاصله های زمانی مختلف اهمیت دارد .

برحسب نیاز و مورد کاربری می توان حجم ترافیک را در ساعات اوج اندازه گیری کرد .

با توجه به کاربری شهرکهای صنعتی بیشترین حجم ترافیک در زمان شروع بکار کارخانجات بین ساعات 8-6 صبح و زمان اتمام کار بین ساعات 16-14 بعد ازظهر خواهد بود .

لذا مبنای اندازه گیری حجم ترافیک در شهرکهای صنعتی ، ساعات اوج بررسی و مطالعه جمع آوری و هدایت آبهای سطحی و غیرسطحی شامل : مطالعه آبهای سطحی خارج از شهرک مطالعه زهکشی اراضی طرح بررسی و مطالعه زمین شناسی منطقه بررسی و مطالعه زلزله شناسی بررسی و مطالعه خاک شناسی اراضی طرح ج ـ تعیین عناصر هادی طرح : در این مرحله با توجه به نتایج بدست آمده در مطالعات طراحی و سیویل عناصر هادی طرح به شرح زیر تعیین می گردد .

تعیین سیستم شبکه معابر و درجه بندی آن تعیین بهترین جهت گیری شبکه معابر تعیین بهترین جهت گیری قطعات تعیین الگوی قطعه بندی تعیین عرض مناسب شبکه معابر تعیین بهترین محل بخش خدمات تعیین نوع صنایع تعیین محل منابع آن تعیین محل تصفیه خانه فاضلاب دـ ارائه طرحهای پیشنهادی فاز 1 : ارائه حداقل سه گزینه به همراه معایب و محاسن هر طرح ارزیابی گزینه های ارائه شده بر اساس معیارهای موثر در توجیه اقتصادی و اجتماعی طرح و انتخاب گزینه بهینه هـ ارائه نقشه های مقدماتی و گزارش فاز 1 : مدارک و گزارش مربوط به مطالعات انجام شده این قسمت در ابعاد استاندارد تهیه و ارائه می شود.

نقشه های فاز یک شامل : نقشه موقعیت شهرک نسبت به شهرهای اطراف (مقیاس نقشه موقعیت شهرک و عوارض منطقه (نقشه توپوگرافی منطقه با مقیاس ) نقشه توپوگرافی اراضی شهرک (مقیاس ) نقشه توپوگرافی به همراه طرح ( مقیاس ) نقشه شبکه معابر نقشه سلسله مراتب دسترسیها نقشه کاربری اراضی ( جانمایی زون های صنعتی ) نقشه هدایت آبهای سطحی نقشه شبکه توزیع آب نقشه شبکه جمع آوری فاضلاب نقشه اولیه طرح تصفیه خانه فاضلاب (درصورت لزوم) نقشه شبکه توزیع برق نقشه توزیع فضای سبز در شهرک نقشه سیستم زهکشی شهرک (درصورت لزوم) نقشه مقاطع عرض خیابانها نقشه فازبندی عملیات اجرائی وـ بررسی طرح فاز یک : گزارشات و نقشه های فاز یک جهت بررسی و تصویب به کمیته فنی شهرک شهرکهای صنعتی ایران ارائه و پس از تصویب نقشه های فاز 1 توسط کمیته مذکور تهیه نقشه های فاز دو بلامانع خواهد بود .

بدیهی است در صورت وجود اشکالات و نواقص ، کمیته فنی نظرخود را بطور کتبی اعلام تا نسبت به رفع اشکالات و نواقص و کمبودها اقدام گردد .

3- مطالعات و طراحی فاز دو (تهیه طرح اجرایی): مطالعات این مرحله بر اساس مدارک و گزارش مصوب فاز یک و بشرح ذیل انجام خواهد شد .

3-1- انجام محاسبات فنی و تهیه نقشه های اجرایی : محاسبات فنی مورد نیاز و تهیه نقشه های اجرایی به طور کامل ، با انتخاب مقیاس مناسب به صورتی که برای نشان دادن کلیه قسمتها و اجزای طرح ، هیچگونه ابهامی وجود نداشته باشد و حاوی کلیه اطلاعات ، اندازه ها و کدگذاریهای لازم ومشخصات مربوطه ، شامل : 3-1-1- نقشه توپوگرافی به همراه طرح (مقیاس ) 3-1-2- نقشه مختصات محور خیابانها ( مقیاس ) 3-1-3- نقشه مشخصات قوس ها و جزئیات اجرایی آن (مقیاس ) دتایل ها با مقیاس مناسب 3-1-4- نقشه کاربری اراضی (مقیاس ) 3-1-5- نقشه تفکیک قطعات و اندازه گیری( مقیاس ) 3-1-6- نقشه مساحت و شماره قطعات (مقیاس ) 3-1-7- نقشه پروفیل های طولی و عرضی بهمراه خطوط پروژه و برآورد حجم عملیات خاکی 3-1-8- نقشه کد کف قطعات (مقیاس مناسب) 3-1-9- نقشه هدایت آبهای سطحی و دتایل های مربوطه (مقیاس مناسب ) 3-1-10- نقشه شبکه توزیع آب و دتایل های مربوطه (مقیاس مناسب ) 3-1-11- نقشه شبکه جمع آوری فاضلاب به همراه پروفیل ها و دتایل های مربوطه (مقیاس مناسب ) 3-1-12- نقشه شبکه توزیع برق به همراه دتایل های مربوطه (مقیاس مناسب ) 3-1-13- نقشه زهکشی و دتایل های مربوطه (مقیاس مناسب ) 3-1-14- نقشه مقاطع عرضی خیابانها 3-2- برآورد هزینه و برنامه زمان بندی طرح جدول مربوط به برآورد هزینه و برنامه زمان بندی طرح شامل : 3-2-1- جدول برآورد کل هزینه طرح 3-2-2- جدول زمان بندی اجرای طرح 3-3- ارائه مدارک و گزارش مرحله دوم (فاز2): ارائه مدارک و گزارش مرحله دوم بشرح ذیل می باشد : 3-3-1- نتایج گزارشهای مکانیک خاک، مطالعات زلزله ، زمین شناسی ، ژئوتکنیک ، مقاومت مصالح و مانند آنها ( یک نسخه).

3-3-2- فرم پیمان ، شرایط عمومی پیمان ، دعوتنامه شرکت در مناقصه ، شرایط مناقصه ، ضمانت نامه ها ، تعهدنامه ها ، برگه پیشنهاد قیمت ، طبق آخرین نمونه مصوب (یک نسخه).

3-3-3- فهرست و بخشنامه ها و دستورالعمل ها ( یک نسخه) .

3-3-4- شرایط خصوصی پیمان .

3-3-5- برنامه زمان بندی کل اجرای کار.

مدارک و گزارش مربوط به مطالعات انجام شده در این قسمت در ابعاد استاندارد تهیه و ارائه می شود .

3-4- بررسی طرح فاز دو ( مرحله دوم) گزارشات ونقشه های فازدونیزجهت بررسی وتصویب به کمیته فنی شرکت شهرکهای صنعتی ایران ارائه ودرصورت تائیدکمیته مذکورمراتب جهت اقدام ابلاغ می گردد .بدیهی است در صورت وجود اشکالات و نواقص و کمبودها کمیته فنی نظر خود را بطور کتبی اعلام تا نسبت به رفع اشکالات و نواقص اقدام گردد.

ممنوعمشروطمجازموارد استفاده از زمینمسکونی ( اسکان دائم )فضای سبزـ تأسیسات ـ اسکان موقتصنعتی ـ اداریکاربری صنعتیسایر کاربریهافضای سبزـ تأسیساتخدماتی و تأسیسات شهریکاربری خدماتی (تأسیسات و تجهیزات شهری)سایر کاربریهافضای سبزمعابرکاربری شبکه معابرسایر کاربریهامعابرـ خدماتیفضای سبزکاربری فضای سبز پیشنهاد همجواری و مکانیابیآلودگی صوتیآلودگی هواآلودگی فاضلابحجم فاضلابصنایعحد واسط صنایع فاقد آلودگی و آلوده کننده همجوار با غذایی ـ برق ـ فلزی ـ کانی غیر فلزیکمکم به غیر از کاغذ سازیکم به غیر از کاغذ سازیسلولزیحدواسط صنایع فاقد آلودگی و آلوده کننده دور از خدمات همجوار یا کانی غیرفلزی ـ شیمیایی ـ سلولزیزیادکم به غیر از ریخته گریکممتوسطفلزیدرشروع باد غالب همجواربانساجی ـ برق ـ سلولزی ـ فلزینسبتا زیادنسبتا زیادغذاییدرشروع بادغالب همجوارباغذایی ـ سلولزی ـ نساجیکمبرقنزدیک تصفیه خانه همجوارباغذایی ـ برق ـ سلولزی ـ شیمیاییکمکمزیادزیادنساجیدرمنتهی الیه جهت بادغالب همجواربانساجی ـ سلولزی ـ فلزی-متوسطزیادمتوسطشیمیاییدرمنتهی الیه جهت بادغالب همجواربافلزی ـ سلولزی ـ شیمیایی ـ نساجیمتوسطزیادمتوسطکم ـ به غیرازسنگبریکانی غیرفلزی درصداشغالنوع وسیله نقلیه85سنگین ونیمه سنگین15سبک(سواری) سرعت طرح به km/h در تقاطع ها (گردش به چپ)سرعت طرح به km/h در تقاطع ها (گردش به راست )سرعت به km/h در خط مستقیمنوع شبکه معابر102540خیابان درجه 1101525خیابان درجه 2101525خیابان درجه 3