دانلود مقاله تربیت بدنی در مدارس

اثرات فعالیت بدنی و تربیت بدنی روی رشد و قوای ذهنی

با مروری بر تحقیقات انجام شده در این زمینه، مشاهده می شود که اغلب پژوهشگران طی سالهای 1950 تا 1970 برای کشف و مطالعه ارتباط بین اجرا یا عملکرد حرکتی و پیشرفت تحصیلی یا هوش کوششهایی انجام داده اند. در آزمایش صحیح بودن تئوریهای مختلف درباره رشد یکپارچه، از یافته های بیشماری استفاده شده است. از آنجا که نمی توان کلیه پژوهشهایی را که در این زمینه انجام شده است، با ذکر نام پژوهشگر ارائه داد، لذا نتایج کلی و انواع مختلف روشهای تحقیق را که از سوی محققان اجرا شده است، ذکر خواهیم کرد.

بطور کلی 5 نوع استراتژی تحقیقی یا راهبرد پژوهشی برای آزمایش تئوریها و فرضیه‌ها مورد استفاده محققان قرار گرفته است. این پنج نوع عبارتند از:

1 مقایسه پیشرفت تحصیلی با بهره هوشی ورزشکاران و غیر ورزشکاران؛

2 مقایسه تواناییهای بدنی افراد عقب مانده ذهنی و انسانهای بهنجار (نرمال) از نظر هوشی؛

3 همبستگی و ارتباط بین آمادگی حرکتی و جسمانی با عملکرد ذهنی؛

4 مطالعات تجربی؛

5 مطالعات فیزیولوژیکی و عصب شناسی.

درباره مقایسه پیشرفت تحصیلی و قوای ذهنی افراد ورزشکار و غیر ورزشکار، مطالعات بیشماری انجام شده و حتی بهره هوشی افراد در رشته های مختلف ورزشی مورد بررسی قرار گرفته است. در این مورد، بطور کلی می توان گفت: «در حالی که ارتباط بین ور زشکار بودن و موفقیت درسی بطور عمومی و مثبت دیده می شود، ولی به دلیل متناقض بودن تعدادی از تحقیقات، مشکل می توان نتیجه گرفت که تمرینات بدنی بطور مستقیم به افزایش و رشد هوشی می انجامد.»

در این مورد، یکی از محققان نتیجه گرفته است که: «پایین بودن نمرات درسی بعضی از ورزشکاران نسبت به همکلاسیهای غیر ورزشکار می تواند به این صورت توجیه شود که ورزشکاران وقت و زمان کمتری برای رسیدگی به امور درسی اختصاص می دهند».

در مورد مقایسه قابلیتهای جسمانی افراد عقب مانده و عادی (نرمال) نیز تحقیقات بسیاری انجام شده است. این تحقیقات به سطح تراکمی رسیده و نتایج مشابهی نیز ارائه داده است. در این تحقیقات، قابلیتهای متفاوتی مانند: چابکی، سرعت، سرعت عکس العمل، تعادل، نیروی عضلانی، قدرت عضلانی، استقامت قلبی عروقی و استقامت عضلانی از طریق آزمونهای مختلف در این دو گروه عقب مانده ذهنی و بهنجار مورد مطالعه قرار گرفته است. در کلیه موارد، افراد بهنجار نسبت به افراد عقب مانده ذهنی برتری داشته اند. در این مورد می توان نتیجه گیری کرد که: «بطور کلی بین عملکرد حرکتی و عملکرد ذهنی ارتباط مثبت وجود دارد و این در مواردی صادق است که کودکان عقب مانده با جمعیت بهنجار مورد مقایسه قرار می گیرند.»

نوع سوم از استراتژیهای تحقیقی، مربوط به تحقیقاتی می شود که در آن، همبستگی و ارتباط بین عملکرد حرکتی و ذهنی مورد بررسی قرار گرفته است. در این مورد، مطالعات بسیاری انجام شده است که در آنها، ارتباط بین نتایج آزمونهای مختلف آمادگیهای جسمانی و حرکتی و پیشرفت تحصیلی و ذهنی در جمعیت نرمال مورد آزمایش قرار گرفته است. هدف از اینگونه تحقیقات، برآورد و پیش بینی آمادگی ذهنی از روی رکوردهای بدست آمده از آمادگیهای جسمانی و حرکتی بوده است. در این پژوهشها، از روشهای مختلفی استفاده شده است.

بطور خلاصه، نتایج تحقیقات مختلف نشان می دهند که بین آمادگیهای جسمانی و عملکرد ذهنی، ارتباطی وجود ندارد. آمادگیهای جسمانی، قابلیتهایی مانند: استقامت قلبی عروقی، انعطاف پذیری، استقامت عضلانی و … را تقویت می کنند. همچنین، بین رشد جسمانی و عملکرد ذهنی همبستگی و ارتباطی به دست نیامد. به عبارتی، کسانی که از نظر جسمانی از همسالان خود جلوتر بودند، هیچ نوع برتری ذهنی و هوشی نسبت به بقیه نداشتند. اما بین آمادگیهای حرکتی با عملکرد ذهنی ارتباط و همبستگی مثبت و متوسط وجود دارد. آمادگیهای حرکتی قابلیتهایی را شامل می شود؛ مانند تعادل، هماهنگی عصبی عضلانی، سرعت، سرعت عکس العمل، چابکی، نیروی عضلانی.

مطالعات تجربی، نوع دیگری از استراتژیهای پژوهشی را تشکیل می دهند. اینگونه مطالعات بسیار اندک هستند و در آنها از گروه گواه و گروه تجربی استفاده می شود. گروه تجربی تحت تأثیر متغیر مستقل مثل تمرین بدنی یا فعالیتهای جسمانی مختلفی که مورد نظر پژوهشگر است، قرار می گیرد. بعد از اتمام مرحله عملکرد ذهنی، هر دو گروه مورد آزمایش قرار می گیرند که آیا در هوش افراد گروه تجربی بر اثر تمرین تغییری بوجود آمده است یا خیر.

در این مورد نیز نمی توان بطور قاطع نظر داد؛ صرفاً می توان گفت: «در این مطالعات، دیده نشده است که ورزش و تمرین مانع از عملکرد دهنی و یا باعث پیشرفت آن بشود. به عبارت دیگر، ورزش و تمرین نمی تواند به عنوان بازدارنده و تقویت کننده بهره هوشی قلمداد شود.

نوع دیگر مطالعات، فیزیولوژیکی و عصب شناسی است. در این مورد، حتی یک مطالعه واحد که ارتباط ذهن و بدن را از نظر فیزیولوژیکی مورد آزمایش قرار دهد، وجود ندارد. بنابراین، در حال حاضر ما نمی دانیم که: «آیا تغییرات فیزیولوژیکی که در مغز بر اثر تمرین و یادگیری رخ می دهد، می تواند رشد ذهنی را نیز افزایش دهد؟»

«آلت من» و همکارانش سعی کردند نشان دهند که رشد مخچه تا درجاتی، ممکن است بر اثر بعضی فعالیتهای (دستکاریهای) کودک در دوران اولیه زندگی باشد. دستکاری شامل لمس می شود که با تمرین متفاوت است؛ اما این یافته ها نشان می دهند که هنوز عقاید اولیه ما که معتقدیم: «تمرین می تواند در یک دوره زمانی ویژه از رشد و نمو یعنی دوران اولیه کودکی در رشد ذهنی مؤثر باشد» پا برجا است و این مسئله به صورت آرمان و یک تئوری در ذهن هر پژوهشگر و کارشناس تربیت بدنی خانه کرده است. تا زمانی که خلاف آن ثابت نشود، به نظر می رسد که از دیر پاترین تئوریهای تربیت بدنی به حساب می آید.

از یافته های پنج نوع استراتژی مختلف، یافته هایی به دست آمده است که به صورت کلی می توان چنین نتیجه گیری کرد:

1 بطور کلی، بین عملکرد حرکتی و عملکرد ذهنی ارتباط مثبت و متوسط وجود دارد. این ارتباط بویژه در اجراهایی که فرآیند شناختی در آن وجود دارد، بیشتر است، برای مثال، بین آمادگی حرکتی و ذهنی نسبت به آمادگیهای جسمانی و ذهنی، تعادل، هماهنگی و ارتباط بیشتری وجود دارد. آمادگیهای جسمانی مانند: انعطاف پذیری، استقامت قلبی عروقی می باشد.

2 بین اندازه های رشد جسمانی و اندازه گیریهای مربوط به قوای ذهنی ارتباطی به دست نیامد.

3 در مراحل اولیه رشد، ارتباط زیادی وجود دارد که بتدریج بین عملکرد ذهنی و عملکرد حرکتی با بالا رفتن سن، کم و ناپدید می شود. به عبارتی، ارتباط ذهن و حرکت در دوران پیش از دبستان بیشتر از دوره دبستان است، که در بزرگسالی بتدریج از بین می رود.

4 در این مورد که تمرین باعث رشد ذهنی می شود، نتیجه گیری مشخصی وجود ندارد و این زمینه از پژوهشها بطور جدی کشف نشده است.

در این مورد، مطالعات تجربی مورد نیاز است. بعلاوه، به عقیده کندال، اکتشافات فیزیولوژیکی در رشد مغز در ارتباط با ورزش، خط سیری دارد که می تواند به سؤالهای ما در این زمینه پاسخ دهد.

بررسی‌ و شناخت میزان و انواع آسیبهای ورزشی در دانش‌آموزان پسر ورزشکار سراسر‌کشور

فوتبال

1 یافته های تحقیق حاضر نشان می دهند که بیشترین میزان صدمات وارده به بدن (49%)، در اندامهای تحتانی رخ داده است.

2 یافته های تحقیق نشان می دهند که متداولترین نواحی بروز صدمات به ترتیب: مچ پا، انگشتان دست و پا، زانو و ساق پا می باشند.

3 یافته های تحقیق نشان می دهند که شایعترین نوع صدمات در رشته مذکور، شامل ضرب دیدگی (کوفتگی)، زخم، جراحات سطحی و پیچ خوردگی می باشند.

4 یافته های تحقیق نشان می دهند که بیشترین میزان صدمات وارده به ناحیه سر و صورت در ناحیه بینی رخ داده است.

والیبال

1 یافته های تحقیق نشان می دهند که بیشترین میزان صدمات وارده به بدن (49%)، در اندامهای فوقانی رخ داده است.

2 یافته های تحقیق نشان می دهند که شایعترین نواحی بروز صدمات به ترتیب عبارتند از: انگشتان دست، مچ دست، مچ پا، انگشتان پا و زانو.

3 یافته های تحقیق نشان می دهند که شایعترین نوع صدمات در رشته مورد نظر، شامل ضرب دیدگی (کوفتگی) و پیچ خوردگی می باشد.

4 یافته های تحقیق نشان می دهند که بیشترین میزان صدمات وارده به ناحیه سر و صورت در بینی رخ داده است.

هندبال

1 یافته های تحقیق نشان می دهند که بیشترین میزان صدمات وارده به بدن (43%) در اندامهای فوقانی رخ داده است.

2 یافته های تحقیق نشان می دهند که متداولتر ین نواحی بروز صدمات به ترتیب شامل: انگشتان دست، مچ پا، زانو، انگشتان پا و ستون فقرات می باشد.

3 یافته های تحقیق نشان می دهند که شایعترین نوع صدمات در رشته مورد نظر شامل ضرب دیدگی (کوفتگی) زخم و جراحات سطحی و پیچ خوردگی است.

4 یافته های تحقیق نشان می دهند که بیشترین میزان صدمات وارده به ناحیه سر و صورت در بینی رخ داده است.

کشتی

1 یافته های تحقیق نشان می دهند که بیشترین میزان صدمات وارده به بدن (35%) در اندامهای فوقانی رخ داده است.

2 یافته های تحقیق نشان می دهند که متداولترین نواحی بروز صدمات به ترتیب: انگشتان دست، مچ دست، زانو، ستون فقرات و مچ و انگشتان پا می باشد.

3 یافته های تحقیق نشان می دهند که شایعترین نوع صدمات در رشته مورد نظر: ضرب دیدگی (کوفتگی)، زخم و جراحات سطحی و پیچ خوردگی می باشد.

4 یافته های تحقیق نشان می دهند که بیشترین میزان صدمات وارده به ناحیه سر و صورت در بینی رخ داده است (صدمات گوشها نیز قابل توجه بوده است).

وزنه برداری

1 یافته های تحقیق نشان می دهند که بیشترین میزان صدمات وارده به بدن (50%) در اندامهای فوقانی رخ داده است.

2 یافته های تحقیق نشان می دهند که متداولترین نواحی بروز صدمات به ترتیب: انگشتان دست، ستون فقرات (خصوصاً‌ناحیه کمر)، مچ دست، زانو و مچ پا می باشد.

3 یافته های تحقیق نشان می دهند که شایعترین نوع صدمات در رشته مورد نظر ضرب دیدگی (کوفتگی)، پیچ خوردگی و کشیدگی عضلات می باشد.

4 یافته های تحقیق نشان می دهند که بیشترین میزان صدمات وارده به ناحیه سر و صورت در بینی رخ داده است.

بسکتبال

1 یافته های تحقیق نشان می دهند که بیشترین میزان صدمات وارده به بدن (45%) در اندامهای فوقانی رخ داده است.

2 یافته های تحقیق نشان می دهند که متداولترین نواحی بروز صدمات به ترتیب شامل: انگشتان، مچ دست، مچ پا، زانو و ستون فقرات می باشد.

3 یافته های تحقیق نشان می دهند که شایعترین نوع صدمات در رشته مورد نظر شامل: ضرب دیدگی (کوفتگی)، پیچ خوردگی و زخم و جراحات سطحی است.

4 یافته های تحقیق نشان می دهند که بیشترین میزان صدمات وارده به ناحیه سر و صورت در بینی رخ داده است.

ژیمناستیک

1 یافته های تحقیق نشان می دهند که بیشترین میزان صدمات وارده به بدن (43%) در اندامهای فوقانی رخ داده است.

2 یافته های تحقیق نشان می دهند که متداولترین نواحی بروز صدمات به ترتیب: انگشتان دست، مچ دست، ستون فقرات، مچ پا و انگشتان پا می باشد.

3 یافته های تحقیق نشان می دهند که شایعترین نوع صدمات در رشته مورد نظر: ضرب خوردگی (کوفتگی) و پیچ خوردگی می باشد.

4 یافته های تحقیق نشان می دهند که بیشترین میزان صدمات وارده به ناحیه سر و صورت در بینی رخ داده است.

نتیجه گیری از مجموع رشته ها

1 از یافته های تحقیق حاضر چنین برداشت می شود که در مجموع رشته های مورد نظر، ضرب دیدگی (کوفتگی) و پیچ خوردگی از جمله شایعترین نوع صدمات گزارش شده است.

2 از یافته های تحقیق حاضر چنین برداشت می شود که در مجموع رشته های مورد نظر، انگشتان دست، مچ پا، مچ دست، ناحیه ستون فقرات، انگشتان پا و زانو، از متداولترین نواحی بروز صدمات می باشند.

3 از یافته های تحقیق حاضر چنین برداشت می شود که در مجموع رشته های مورد نظر، بیشترین میزان صدمات (41%) در اندامهای فوقانی گزارش شده است.

4 از یافته های تحقیق حاضر چنین برداشت می شود که در مجموع رشته های مورد نظر، بیشترین میزان صدمات وارده به ناحیه سر و صورت، در بینی گزارش شده است.

5 از یافته های تحقیق حاضر چنین برداشت می شود که از مجموع صدمات وارده به بازیکنان کل رشته ها، بیشترین میزان (30%) در رشته فوتبال و به دنبال آن، رشته های هندبال (22%)، بسکتبال (17%)، والیبال (12%)، کشتی (11%)، ژیمناستیک (4%) و وزنه برداری (3%) مشاهده شده است.

6 از یافته های تحقیق حاضر چنین برداشت می شود که از مجموع صدمات وارده به سراسر بدن، در کل رشته های مورد نظر، بیشترین میزان مربوط به صدمات عضلانی تاندونی (70%)، مفصلی (26%) و استخوانی (4%) است.

تأثیر فعالیت های بدنی بر غلظت گلوکز و اسیدهای آمینه پلاسمای نوجوانان مبتلا به دیابت متکی به انسولین

این مطالعه به روشنی نشان می دهد که در بیماران مبتلا به دیابت جوانان، ورزشهایی با شدت متوسط غلظت گلوکز پلاسما را کاهش می دهد. از آنجا که چنین مطالعه ای روی بیماران مبتلا به دیابت جوانان انجام نشده است، تصور می شود که یافته های این پژوهش برای نخستین بار نشان می دهد که ورزش از طریق مکانیسمهای ناشناخته ای ورود گلوکز و اسیدهای آمینه را به درون تار ماهیچه ای تسهیل و تحریک می کند. در صورتی که برنامه ورزشی به دقت تنظیم شود، نیاز بیماران را به انسولین کاهش می دهد. با توجه به یافته های دیگران و بر پایه یافته های این تحقیق نتیجه می گیریم که ورزش می تواند موجب رها شدن ماده یا موادی از ماهیچه های فعال شود و به روشی ناشناخته، انتقال گلوکز و اسیدهای آمینه پلاسما را به درون تارهای ماهیچه ای تسهیل کند. بر این پایه می توان استنباط کرد که صرف نظر از عامل میانجی، ورزش توانسته است جانشین انسولین شود.

با فعال شدن برخی از آنزیمهای «مسیر امبدن مابرهوف» همچون فسفوفرکتوکیناز و به ویژه «پیرووات دهیدروژناز»، در پاسخ به فعالیتهای بدنی منظم و دراز مدت، امکان زیاد شدن فعالیت و احتمالاً مقدار آنزیم هگزوکیناز فراهم می شود. این پدیده مانع برون روی گلوکز خواهد شد؛ زیرا «گلوکز 6 فسفات» نمی تواند یاخته را ترک کند و تارهای ماهیچه ای هم فاقد «گلوکز 6 فسفاتاز» هستند.

از آنجا که پس از ورزش، شمار گیرنده های انسولین و از این رو، حساسیت غشاء تارهای ماهیچه ای به انسولین افزایش می یابد، به این نتیجه می رسیم که ورزش علاوه بر اینکه خود بعنوان یک عامل مستقل می تواند تأثیرات تسهیلی بر انتقال گلوکز و اسیدهای آمینه در تارهای ماهیچه ای اعمال کند، ممکن است زمینه عمل انسولین را هم در این بافت فراهم سازد. به عبارت دیگر، ورزش، حساسیت تارهای ماهیچه ای به انسولین، تمایل اتصال میان هورمون و گیرنده های نوین آن، و تأثیرات انسولین بر ماهیچه ها را افزایش و نیاز به هورمون درمانی (یا خارجی) را کاهش می دهد. یافته های این پژوهش نشان می دهد که تمرینهای بدنی زیر بیشینه ای منظم و پایدار، نیاز بیماران را به انسولین درمانی تا بیش از 50 درصد کاهش می دهد. همچنین، یافته های این پژوهش و برخی از کارهای پژوهشی دیگران نشان می دهند که تأثیر ورزش و انسولین در ماهیچه های اسکلتی فعال، جمع پذیر و همسو می باشد.

در صورتی که انسولین به بافتها نرسد، فعالیت و مقدار آنزیم فسفوفروکتوکیناز کاهش می یابد، اما ورزشهای دراز مدت، فعالیت این آنزیم را افزایش می دهد در ورزشکاران دیابتی، انقباض توانسته است تأثیر انسولین بر این آنزیم را بازسازی و تقویت کند. پیامد نهایی این تأثیر ممکن است فعال شدن آنزیم هگزوکیناز و مصرف شدن هر چه بیشتر «گلوکز 6 فسفات» در گذرگاه «امبدن مایرهوف» باشد.

اندازه گیری غلظت پلاسمایی گلوکز پس از پایان یافتن دوره تمرین (3 و 6 ساعت بعد)، نشان می دهد که تأثیر ورزش پس از چندین ساعت، باز هم دوام دارد؛ علت ممکن است ماده و یا موادی باشد که در پاسخ به ورزش و انقباض از ماهیچه های فعال رها می شوند و بر انتقال گلوکز، تأثیرات مثبتی می گذارند. گذشته از این، افزایش گیرنده‌های غشایی انسولین و افزایش حساسیت تارهای ماهیچه ای نسبت به انسولین پس از یک دوره تمرین بدنی، می تواند برای ساعتها دوام داشته باشد و موجب تداوم تأثیر مثبت ورزش بر ماهیچه ها گردد.

با توجه به یافته های این پژوهش و برخی از یافته های دیگران، ورزش توانسته است غلظت پلاسمایی اسیدهای آمینه را در بیماران دیابتی، پس از 10 هفته تمرین، به نحو بارزی کاهش دهد. ورزش و انسولین، هر دو ضمن تسهیل در انتقال اسیدهای آمینه، پروتئین سازی را نیز در ماهیچه های فعال افزایش می دهند؛ اما تا به حال مطالعه ای با این منظور روی بیماران مبتلا به دیابت جوانان صورت نگرفته است. مکانیسم عمل معلوم نیست. اما بنظر می رسد که ورزش به همان روشی که انسولین عمل می کند، در انتقال اسیدهای آمینه تأثیر دارد.